E Kazetenn Bear / Dans le bulletin municipal

E Kazetenn Bear / Dans le bulletin municipal

Sell aze un destenn diwar-benn al lec’hienn Brezhoneg Bro-Vear embannet e kazetenn diwezhañ ar gumun.

Voici un texte à propos du site Brezhoneg Bro-Vear paru dans le dernier bulletin municipal.

Brezhoneg Bro-Vear war internet

Arri zo tri bloaz bremañ eo bet digoret al lec’hienn brezhonegbrovear.bzh, ha kresket eo un tamm mat. Enni e kaver ar brezhoneg evel ma vez kaozeet en deiz-a-herie en Bear ha war-dro.

Tremen 50 000 antre a gaver en diaz roennoù bremañ (un antre a c’hall bezañ ur ger e-unan, un tamm frazenn, ur frazenn pe mar a frazenn). En peurunvan int skrivet evit aezetaat ar c’hlaskoù. Da heul pep antre zo un droidigezh en galleg ha, se zo hervez, an añrjistramant audio, an trañskrivañ fonetik, un evezhiadenn ha titouroù diwar-benn ar brezhoneger. Ar memes ger zo barrek da vezañ kavet e mat a antre : dre-se e fell dimp notenniñ stummioù dishañval da distagañ ur ger (da skwer /touseg/ pe /toñseg/), peotramant kaout skwerioù dishañval deus ur ger luziet e distagadur.

Er geriadur lizherennek e kaver ouzhpenn 6000 ger el lodenn brezhoneg-galleg, hag ouzhpenn 5000 el lodenn galleg-brezhoneg. Er geriadur tematek zo 25 tem bras (an natur, an ti, al labour-douar…) ha tremen 5000 is-tem enne. E tem an hengounioù dre-gomz e kaver da skwer an troioù-lavar skeudennet, ar c’hrennlavarioù, ar c’hanaouennoù hag ar rimastelloù, an anvioù bihan hag an anvioù familh. 18 pennad zo el lodenn yezhadur, reoù verr ha reoù hir, diwar-benn poentoù yezhadur resis : ar stagelloù, an niveriñ dre-ugent, an estlamm, an derez-uhelañ, an derez-uheloc’h ha kement zo.

Kresket eo ivez al lodenn dielloù dre-gomz gant 6 istor fentus da selaou, un dek istor verr bennaket hag ur c’hantik, bet holl añrjistret en Bear. Outre da se e kaver tremen kant krennlavar ha troioù-lavar lâret hag espliket gant Bernard Lahay, deus Priel, en ur brezhoneg tost-kaer d’hom hini. Nevez zo hon eus lakeet ivez 4 istor fentus kontet gant Maria Prad (ganet e 1906 e bulien ha marvet e 2006 e Lannuon, skrivet he devoa kalz a bezhioù, istorioù fentus ha barzhonegoù evit beilhadegoù Bro-Dreger).

Evit achuiñ zo d’ober lâret zo bet adouilhet ur blog e-lec’h e vez kavet keloioù diwezhañ ar gevredigezh. Danvez evit ar skolioù en yezh Treger a gaver warnañ hag ivez testennoù muioc’h teorik diwar-benn dalc’h « Petore brezhoneg evit an amzer da dont ?”.

Skipailh hent Don.

Le breton du pays de Bégard sur internet

Trois ans après son ouverture, le site brezhonegbrovear.bzh, dédié au breton parlé dans la région de Bégard et alimenté par les membres de l’association Hent Don, s’est bien étoffé.

C’est une base de données de plus de 50 000 entrées qu’on y trouve désormais (une entrée pouvant être un mot seul, un bout de phrase, une phrase ou plusieurs phrases à la suite). Elles sont écrites en breton unifié (dit peurunvan) afin de faciliter les recherches. A chaque entrée est associée une traduction en français et, selon les cas, l’enregistrement audio, la transcription phonétique, un commentaire et des informations sur le locuteur. Plusieurs entrées peuvent contenir le même mot : nous avons souhaité par ce biais soit noter les différentes variations d’un même mot (par exemple /touseg/ et /toñseg/ pour « crapaud »), soit cumuler les exemples pour des mots à la prononciation incertaine.

Le dictionnaire alphabétique comprend plus de 6000 mots dans sa partie breton-français, et plus de 5000 dans sa partie français-breton. Le dictionnaire thématique comprend lui 25 thèmes généraux (la nature, la maison, l’agriculture…) déclinés en plus de 5000 sous-thèmes. Le thème des traditions orales comprend par exemple les expressions imagées, les proverbes, les chansons et comptines, ainsi que les prénoms et noms de famille. La partie grammaire contient 18 articles de longueurs variables sur des points précis tels que les conjonctions, la numération par 20, les interjections, le superlatif et le comparatif.

Les documents oraux se sont enrichis avec maintenant 6 histoires drôles, une dizaine d’histoires courtes et un cantique, tous enregistrés sur Bégard. A cela s’ajoute plus de cent proverbes et expressions dictés et expliqués par Bernard Lahay, originaire de Plouguiel et s’exprimant dans un breton trégorrois très proche du nôtre. Depuis peu, c’est 4 histoires drôles contées par Maria Prad que nous avons le plaisir de mettre en ligne (née en 1906 à Buhulien et décédée en 2006 à Lannion, elle écrivit nombre de pièces de théâtre, d’histoires drôles et de poèmes pour les veillées bretonne du Trégor).

Terminons enfin en précisant que le site s’est adjoint un blog dans lequel figurent les dernières informations relatives à l’association. Du contenu pédagogique pour les écoles en breton trégorrois y est aussi publié régulièrement, ainsi que des textes plus théoriques autour de la question « Quelle langue bretonne pour demain ? ».

L’équipe de Hent Don.

Laisser un commentaire

Votre adresse e-mail ne sera pas publiée. Les champs obligatoires sont indiqués avec *