Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 74 frazenn.
1234

hañ, feiz ya ! ya, ya ! Kroaz ar Salud met... donc... donc Kroaz ar Salud eu... pa 'h ey... pa arrio... derc'h ar mor da vont war-grec'h zo moaien... 'h efomp-tout a-hont, peotramant... peotramant n'efomp...

[... – ja ja - ˌkɹwɑˈzɑˑlyt ... - ... - ... ˌkɹwɑˈzɑˑlyt ... - ... - ... - ... - ]

Pleuveur-Gaoter
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ Gwilhou, 1931, Pleuvihan (EHPAD) (dastumet gant Tangi)

met n'eo ket te 'h ey da sevel un ti all warnañ

[mɛ ˌne̞ kə ˈte hɛj də ˈzeːvə ˌnti ˈɑl ˌwɑɹnɑ̃]

mais ce n'est pas toi qui ira construire une autre maison par-dessus celle-ci [maison délaissée]

Ivet an Du, 1937, Kaouenneg (dastumet gant Tangi)

h an da dapet ur greunenn bennaket eu... da disilhat amañ e-kichen ma zaouarn ha... hag e oant bihan, ar greun, evel-se, e vo ezhomm... e vo ezhomm eu... 'vo ket kalz a vleud, e vo ezhomm muioc'h... muioc'h eu... a greun, d'ober bara, ya, 'ma laket an tele da greistez met, oh ! moarvat ar bara 'h ey war-grec'h ivez !

[ˌhɑ̃ də ˈdɑpəd ə ˈgɣœˑnən bəˈnɑkəd ə - də diˈsiʎəd ˌɑ̃mɑ̃ ˌkiʃən ma ˈzɑwən a - a wɑ̃ɲ ˈbiˑən ˈgɣœˑn - viˌse - voˌsœm voˌsem ə - ˌvo kə ˌkɑlz ˈvlœt voˌsem ˈmyˑɔɣ ˈmyˑɔɣ ə - ə ˈgɣœˑn - ˌdo̞ˑʴ ˈbɑˑɣa - ja ma ˌlɑkə ˈnteˑle də gɣesˈteˑ mɛ ho maˌhɑt ˈbɑˑɣa hɛj waꝛˈgweɣ ˌiˑe]

je vais prendre un grain [de blé] ou deux euh... pour l'égrainer ici à côté de mes mains et... et ils étaient petits, les grains, comme ça, il faut... il faut euh... il n'y aura pas beaucoup de farine, il faudra plus... plus euh... de grains, pour faire du pain, oui, j'avais mis la télé à midi mais, oh ! sans doute que le pain enchérira aussi !

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

1. kann xxx ( ?) 'ba... 'ba ar foar e oa bet, unan 'na tapet gwreg egile, « fidedoue ! emezon-me, n'eo ket me zo kaoz hañ », hag e oant... 2. arri a ra traoù evel-se hañ ! 1. ya met... gwashañ eo an hini a vez tapet xxx ( ?)... me a oa tapet eu... pa oant arri eu... unan 'na tapet ur vazh da vont da darc'hañ war egile, « n'ez ket da darc'hañ anezhañ bepred ! », amañ e oa... deus ar beure 'ma... 'ma renket kas unan kuit kwa, « an hini a oa amañ da gentañ, emezon-me, a chomo amañ, ha te 'h ey goude lec'h all, met 'deui ket amañ emezon-me... peotramant e vo kann (bep pred ?) hañ ! »

1. [kɑ̃n ? bah - bah ˈvwɑːɹ wa bet - yn na ˈtɑpə ˈgwɹeg eˈgiːle - fidəˈduːe ˈmɔ̃me̞ ne̞ kə ˈme zo ˈkoːz ɑ̃ - a wɑ̃ɲ] 2. [ɑj ʁa tʁɛw vəˈse ɑ̃] 1. [ja mɛ - ˈgwɑsɑ̃ he̞ nːi ve ˈtɑpət ? - me wa ˈtɑpəd ə - pə wɑ̃n ɑj ə - yn na ˈtɑpə ˈvɑs dɔ̃n tə ˈdɑhɑ̃ waɹ eˈgiːle - nes kə ˈdɑhɑ̃ ˈneˑɑ̃ ˈbopət - ˈɑ̃mɑ̃ wa - dœz ˈbœːɹe ma - ma ˈɹɛɲkə kaz yn kwit kwa - ˈnːi wa ˈɑ̃mɑ̃ də ˈgentɑ̃ ˈmɔ̃me̞ ˈʃomo ˈɑ̃mɑ̃ - a te hɛj ˈguːde le̞xˈɑl - mɛ ˌdi kəd ˈɑ̃mɑ̃ ˈmɔ̃me̞ ... pəˈtɑ̃m vo kɑ̃n bop ˈpɹeːd ɑ̃]

1. une bagarre xxx ( ?) à... à la foire il y avait eu, un avait piqué la femme de l'autre, « bon sang, dis-je, ce n'est pas moi le responsable hein ! », et ils étaient... 2. ce sont des choses qui arrivent hein ! 1. oui mais... le pire c'est celui qui est pris xxx ( ?)... moi j'étais pris euh... quand ils étaient arrivés euh... un avait pris un bâton pour aller le balancer sur l'autre, « ne va pas balancer celui-là toujours ! », ici c'était... le matin j'avais... j'avais du renvoyer un quoi, « celui qui était ici le premier, dis-je, restera ici, et toi tu iras ailleurs, mais tu ne viendras pas ici, dis-je... ou sinon il y aura de la bagarre (à chaque fois ?) hein ? »

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

oh daonet e vin ma ene ! oh ! hennezh zo kap da lakat ord, oh ! hennezh zo... oh ! bras ! digourdi ! oh ! eñ 'h ey da berson, gantañ

[o ˈdɑ̃wnəd vĩ ma ˈɲeː - o ˌhẽˑs so ˌkɑp tə ˈlɑkə ˈɔɹd - o ˈhẽˑs so o - ˈbɹɑːs - a diˈguɹdi - o hẽ hɛj də ˈbɛɹsɔ̃n ˈgɑ̃ntɑ̃]

oh que je sois damnée, mon âme ! oh ! celui-là [prêtre] est capable de mettre de l'ordre, oh ! il est... oh ! grand ! dégourdi ! oh ! il [enfant] fera curé, avec lui

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

... 'h ey da debriñ er restorant ivez ha da wreg ivez ?

[hɛj də ˈdiːbĩ ʁɛsˈtoːʁɑ̃ ie a tə wʁeg ie]

... il ira manger au restaurant aussi et ta femme aussi ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

marteze 'h ey la droite e-barzh en dro gentañ

[mɛ’tehe hɛy la dʁwat baʁz ɛn dʁo ’gentɑ̃]

peut-être que la droite sera élue au premier tour

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

aliesoc'h-a-wech pa 'no tapet unan, n'ey ket... (n'ey ket ?) admont warnañ goude, pa vez yenaet kwa, keit e vez tomm ar boued, met neuze ec'h arri ul loen fall all bennaket kwa

[ali’esɔh weʃ pe no ’tɑpəd yn nɛj cəd nɛj cəd ’hɑdmɔ̃n waɹnɑ̃ ’gu:de pe ve ’ji:nət kwa kɛjd ə ve tɔm bwet mɛ ’nœ:he hɑj lwe̞nva’lal bə’nɑkət kwa]

plus souvent quand il [épervier] en attrape un [pigeon], il ne va pas... il ne revient pas dessus après [le manger], quand il est refroidi quoi, tant que la nourriture est chaude, mais alors un autre nuisible arrive quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

te 'h ey d'ar purgator !

[te hɛj də pyʁ'gɑtəʁ]

tu iras au purgatoire !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

un diaoulez, honnezh 'h ey d'an Ankou !

['ndjo̞wləs hɔ̃:s hɛj də 'nɑ̃ŋko]

une diablesse, celle-là incarnera le personnage de la mort !

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ 'h ey alese, ma gallan

[hẽ̞: hɛj lese ma 'gɑlɑ̃]

lui il va partir de là, si je peux [sureau]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

'h a war voanaat bep ma 'h ey

[ha waɹ vwɑ̃'nɑ:t bɔp tə hɛj]

elle va en se rétrécissant à mesure [pièce de roue de charrette]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : bezañ zo ur bern reoù evel-se bremañ) ya, n'ey ket war du pe du xxx (?)

[nɛj kə waɹ dy pe dy ?]

(T. : il y en a plein de comme ça maintenant) oui, ça (ne changera pas ?)

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ma eo solut e bech, sal vui e vo... e vo reut, gwelloc'h-se eo kwa, sal vui e vez reut ar pech, sal vui eo ar resort... eo... ma eo fort kwa, muioc'h-se e wasko kwa, na pe dapo anezhi xxx (?) he zroad, n'ey ket a-raok, ma gall kregiñ, ma gall ar pech gwaskañ he zroad e-barzh, aze 'teus tapet anezhi

[ma he̞ ’so:lyd i beʃ sal vy vo vo ɹœt ’wɛlɔh ze he̞ kwa sal vy ve ɹœt peʃ sal vy he̞ ’ɹesɔɹt he̞ ma he̞ fɔɹt kwa ’my:ɔh ze ’wɑsko kwa na pe ’dɑpo nɛj ? i dwɑt nɛj cə ɹo:k ma gɑl ’kɾi:gĩ ma gɑl peʃ ’gwɑskɑ̃ i dwɑd baɹz ’ɑ:he tœs ’tɑpə nɛj]

si le piège est assez solide, plus il sera... sera tendu, mieux ça sera quoi, plus le piège sera tendu, plus le ressort est... s'il est fort quoi, plus il appuiera quoi, quand bien même tu ne l'attrapes que par la patte, elle ne partira pas, s'il peut attraper, si le piège peut comprimer sa patte dedans, là tu l'as attrapée

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze un tach zo tailhet deus se ivez kwa, peogwir war... war... war an tach, un tu anezhañ zo derc'het eeun, hag an tu all neuze zo... zo tailhet un tamm 'ba ar beg, dezhañ... hag aze e deu war-vaez kwa, peogwir egile zo... zo... ha sonn kwa, ma lak anezhañ war an tu gin, e-plas dont er-maez 'h ey war e-barzh kwa hag evel-se...

[a ’nœ:he ntɑʃ so ’tɑʎət təs se ie kwa py’gy:ɹ waɹ waɹ waɹ ntɑʃ nty: neɑ̃ zo ’dɛɹhɛd ’ɛ̃:vən an ty al ’nœ:he zo zo ’tɑʎət tɑ̃m bah bek deɑ̃ ag ’ɑ:he dœ waɹ ve̞:s kwa py’gy:ɹ e’gi:le zo zo ha zɔ̃n kwa ma lɑg neɑ̃ waɹn ty gi:n plɑz dɔ̃n me̞:s hɛj waɹ bɑɹs kwa a və’se]

et alors un clou est taillé pour cet usage aussi quoi [fer à cheval], puisque sur... sur... sur le clou, un de ses côtés est droit, et l'autre est... est taillé un peu au bout, pour qu'il... et là il sort vers l'extérieur quoi, puisque l'autre est... est... droit quoi, s'il le met à l'envers, au lieu de sortir il va vers l'intérieur quoi et comme ça...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha goude ec'h ey ganit d'ar gêr

[a 'gu:de hɛj gə'nit də ge̞:ʁ]

et après tu l'emporteras à la maison

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ey ket an eil da groaziañ egile kazi, hag e-se eo fentus a-walc'h kwa

[nɛj kə nɛʎl də 'gʁwɑ:ʒɑ̃ e'gi:le 'kɑ:he a se e̞ 'fɛntyz ə'wɑh kwa]

l'un n'ira pas croiser l'autre presque, et par conséquent c'est assez bizarre quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

me ec'h ey en ez kichen ?

[me hɛj nəs 'kiʃən]

moi je vais à côté de toi ?

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

sach warnañ neuze ec'h ey war-draoñ

[ʒɛʒ waʁnɑ̃ 'nœ:he hɛj waʁ'dʁo̞w]

tire dessus [bois] et alors il descendra [vin dans le verre]

Roje Ar Falc'her, 1927, Bear (dastumet gant Tangi)

an drivet devezh eu... soit ec'h ey ervat peotramant ec'h ey kuit

[ən ˌdɾiə’dewəz ə swa hɛj vɑ:t pe’tɑ̃mɑ̃n hɛj hɛj kwit]

à la troisième journée euh [après une opération]... soit... il va mieux sinon il meurt

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 74 frazenn.
1234