Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 43 frazenn.
123

ya, « ar group », eñ a oa une maladie ivez d'ar c'houlz-se, ya 'vat ! ah 'teus ket ? ah geus 'vat ! ah geu... ha tout 'neuint « ar group », nemeton, pemp... pemp a oa gant « ar group » nemeton, ha me 'ma desket mont war velo neuze peogwir e oan ma-unan, ha f... peogwir 'oa ket nemet ur velo, feiz, ar velo a oa din aze 'vat te ! a-hend-all e vije kann abalamour dezhi, met aze e oa din ma-unan bepred, ha 'ma desket mont war velo aze

[ja ˈgɹup - ˌhẽˑ wa ... ˌiˑə də ˈhuls se - ja ha - a ˌtøs kət - a ˌgøs hat - a gø - a ˈtud nœɲ ˈgɹup - ˈmɛɹtɔ̃ - ˈpɛm ˈpɛm wa gɑ̃n ˈgɹup ˌmɛɹtɔ̃ - a ˌme ma ˈdiskə ˌmɔ̃n waɹ ˈveːlo ˌnœhe pyˌgyˑɹ wɑ̃n məˌhyˑn - a f pyˌgyˑɹ wa kə mɛ ˈveːlo - fe ˈveːlo wa dĩ ˌɑhe hat te - hɛnˈdɑl viʃe ˈkɑ̃n bɑ̃m ˈde̞j - mɛd ˌɑhe̞ wa ˈdĩ məˌhyˑn ˈbopət - a ma ˈdiskə ˌmɔ̃n waɹ ˈveːlo ˌɑhe̞]

oui, « la grippe ( ?) », ça c'était une maladie aussi à cette époque-là, mais oui ! ah non ? ah mais si ! ah si... et ils avaient tous « la grippe ( ?) », sauf moi, cinq... ils étaient cinq touchés par « la grippe ( ?) » sauf moi, et moi j'avais appris à faire du vélo alors parce que j'étais toute seule, et ma f... puisqu'il n'y avait qu'un vélo, ma foi, le vélo était à moi là pardi ! sinon il y avait des bagarres à cause de lui, mais là il était pour moi toute seule toujours, et j'avais appris à faire du vélo là

???

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

me a oa une sacré danseuse hañ ! ha... hag eu... poufañ a ran ganin ma-unan ivez, peogwir n'eus den ebet ha zo d'ober

[ˌme wa ... ɑ̃ - a ag ə - ˈpufɑ̃ ɹɑ̃ gəˌnĩ məˈhyˑn ˌiˑe - pyˌgyˑɹ nøz ˈdenbe zo ˌdo̞ˑɹ]

moi j'étais une sacré danseuse hein ! et... et euh... je me vante à mon sujet aussi, puisqu'il n'y a personne pour le faire

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

« me zo prop amañ bremañ ! 'meus torret un dra bennaket », a lâren evel-se diouzhin ma-unan, hag e welen ur forc'h pelloc'h diouzhin met 'oan ket kat da dapet anezhi

[ˈme zo ˈpɣɔp ˌɑ̃mɑ̃ ˈbo̞mɑ̃ - møs ˈto̞ꝛəd ˌdɣɑ bəˈnɑkə ˌlɑˑꝛe̞n ve̞ˌse̞ diˌwĩ məˈhyːn - a ˈwe̞ˑle̞n ˈvɔꝛx ˌpɛlɔx tiˈwĩ mɛ wɑ̃ ˈkɑt tə ˈdɑpə ˈne̞j]

« moi je suis propre ici maintenant ! je me suis cassée quelque chose », que je me disais comme ça à moi-même, et je voyais une fourche éloignée de moi mais je ne pouvais pas l'attraper

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

met me 'meus bet gwelet pezhioù, piesoù kwa, teatr, teatr gant ar vugale, reoù... reoù... 'ba Kawan pe n'onn ket pelec'h, ha kazi 'gomprenen ket kalz tra paotr ! 'gomprenen ket kement-se, ha 'oan ket ma-unan hañ !

[mɛ ˌme mɔz be ˌgwe̞ˑlət ˈpeːʒo - ˈpjɛso kwa - teˌat - teˌat gɑ̃n vyˈgɑːle - ˌɹew ˌɹew - ba ˈkɑwɑ̃n pe waˌɹɑ̃ kə ˈple̞x - a ˌkɑhe gɔ̃pɹeˌnɛŋ kə ˌkɑlz ˈtɹɑˑ po̞t - gɔ̃pɹeˌnɛŋ kə keˈmese - a ˌwɑ̃n kə məˈhœˑn ɑ̃]

mais moi j'ai eu l'occasion de voir des pièces, des pièces quoi, de théâtre, du théâtre avec des enfants, des... des... à Kawan où je ne sais où, et quasiment je ne comprenais pas grand chose mon gars ! je ne comprenais pas tant que ça, et je n'étais pas tout seul hein !


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

ha n'eus ket a voaien da vezañ kalz divalavoc'h eviton, ma-unan ha familh ebet

[a ˌnøs kə ˌvo̞jən də ˌveˑɑ̃ kalz divaˈloˑɔx ˌwitɔ̃ - məˈhyːn a ˈfɑ̃mij ˌbet]

et il n'y a pas moyen d'être beaucoup plus pitoyable que moi, seul et pas de famille

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha me a oa ma-unan amañ, evel ur c'hog eu... yaouank, e oa tout an intañvezed o lampat warnon aze

[a ˌme wa məˌhyˑn ˈɑ̃mɑ̃ - ve̞l ə ˈhok ə - ˈjo̞wɑ̃ŋg ɑhe̞ - wa ˌtud nintɑ̃ˈveːzə ˌlɑ̃mpə ˌwaɹnɔ̃ ˌɑhe̞]

et moi j'étais tout seul ici, comme un coq euh... jeune là, et il y avait toutes les veuves qui me sautaient dessus

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hoñ a santan anezhi o krapat a-wechoù (warnon ?), abalamour da betra ? 'meus... 'ma ket droed me da vezañ... da gaout un tamm plijadur ivez, hañ ? tri vugel evel-se, kollet-tout te ! ha... ha menel ma-unan 'ba ar menaj, ha bezañ oblijet da... gant... gant... eu... da derc'hen da stourm c'hoazh te ! kompren a rez ? ha ma 'mije bet bremañ gwelet a rez, cette histoire... an istoar-se, marteze 'mije kemeret eu... eu... eu... un tamm lañs da laosken ma menaj kompren a rez ? ha me 'meus derc'het anezhañ ur pennad ma-unan met goût a oarez...

[ˌhɔ̃ˑ ˈzɑ̃tɑ̃ ˌne̞j ˈkɹɑpad ˈweːʒo ˌwaɹnɔ̃ - ˌbɑ̃m tə ˈbɹɑˑ - møs ˌmɑ kə ˈdɹwɛd ˌme də ˈveˑɑ̃ - də ˌgɑˑt tɑ̃m ˈbiˑən pliˈʒɑːdyɹ ˌiˑe - ɑ̃ - tɾi ˈvyːgəl vəˌse̞ - ˌko̞lɛt ˈtut te a - a ˈmeːnəl məˈhyˑn bah ˈmeːnəʃ - a ˈbeˑɑ̃ oˈbliːʒət tə - gɑ̃n gɑ̃n - ə - də ˈdɛɹhɛn də ˈstuɹm ˌhwɑs te ˌkɔ̃pɹe̞s - a ma miʒe ˌbed ˈbɹo̞mɑ̃ ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s - ... nisˈtwaɹ ze - maˈteːze miʒe keˈmɛːɾɛt ə - ə ə - tɑ̃m ˈlɑ̃ˑs də ˈlo̞skən mə ˈmeːnəʃ ˌkɔ̃pɹe̞s - a ˌme møs ˌdɛɹhɛd ˌneˑɑ̃ ˈpe̞nad məˈhyˑn mɛd ˌguˑd ə ˌwɑˑɹe̞s]

elle [la révolte] je la sens parfois monter (en moi ?), pourquoi ? j'ai... je n'avais pas le droit d'être... d'avoir un peu de plaisir aussi, hein ? trois enfants comme ça, tous perdus pardi ! et... et rester toute seule à la ferme, et être obligée de... avec... avec... euh... de continuer de lutter encore pardi ! tu comprends ? et si j'avais maintenant vois-tu, cette histoire... cette histoire, peut-être que j'aurais pris euh... euh... euh... de laisser ma ferme, tu comprends ? et moi je l'ai exploitée un moment toute seule tu comprends mais tu sais bien que...

Ana Kozhig, 1929, Bear (dastumet gant Tangi)

met me 'meus graet ma frit ma-unan, gant patatez ar gêr !

[mɛ ˌme møz gwɛd mə ˈfɹit məˈhyˑn - gɑ̃n paˌtɑtəz ˈge̞ːɹ]

mais moi j'ai fait mes frites toute seule, avec des patates de chez moi !

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

goude on bet n'onn ket pegeit amañ neuze o kaout kine, o vachinañ ma brec'h din, an deizioù kentañ 'oa ket eu... brutal ar stal met goude me a rae kine ma-unan

[ˌguˑde hɔ̃ ˌbe ˈnɔ̃ kə peˈgɛjd ˌɑ̃mɑ̃ ˌnœhe ˌkɑˑt ˈkiˑne - vaˈʃiˑnɑ̃ mə ˈbɣeχ ˌdĩ - ˌdejo ˈkentɑ̃ ˌwɑ kəd ə - ˈbɣytal ˈstɑˑl mɛ ˌguˑde ˈme ɣe ˈkiˑne məˈhyˑn]

après j'ai été ici alors je ne sais combien de temps à avoir de la kiné, à me manipuler le bras, les premiers jours ce n'était pas euh... extra mais après je me faisais ma kiné tout seul

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

e oan aze ma c'hoaze war ar bank, n'emañ ket amañ pa eo arri kaset en tu all abaoe, ha me o kouezhañ aze, daon 'vat ! evit kouezhañ 'ma ket graet kalz a intent, goude... e oan savet, aet ma c'hoaze war bank, ha « raw ! » hag en traoñ adarre ! « daon ! petra zo arri ganin ? » 'ma lâret diouzhin ma-unan

[wɑ̃n ˌɑhe̞ mə ˈhwɑːze waɹ ˈbɑ̃ŋˤ - ˌmɑ̃ kəd ˌɑ̃mɑ̃ pe e̞ ˌɑj ˈkɑsə ntyˈɑl ˌbwe - a ˌme ˈkweˑɑ̃ ˌɑˑe̞ - dɑ̃w ˈɑt - vi ˈkweˑɑ̃ ˌmɑ kə ˌgwɛt kalz ˈintɛn - ˌguˑde - wɑ̃n ˈzɑwəd - ˌɛd mə ˈhwɑːze waɹ ˈbɑ̃ŋˤ - a ˈɾɑw a ˈtɾo̞w ˌɑe - dɑ̃w ˌpɹɑ zo ˌjɑ gɑ̃ˈnĩ - ma ˌlɑˑd diˌwĩ məˈhyˑn]

j'étais là assise sur le banc, il n'est pas ici puisqu'il a été déposé de l'autre côté, et moi de tomber là, dame ! pour ce qui est de tomber je n'avais pas (prêté trop attention?), après... je m'étais levée, assise sur le banc, et « raw ! » et à terre de nouveau ! « dame ! que m'arrive-t-il ? » que me j'étais dit

???

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

añfin ! ma-unan eu... me... me ma dad-kozh a oa... maer amañ e-pad eu... nav bloaz warn-ugent

[ɑ̃ˌfiˑn - mə ˈhyˑn ə - ˌme ˌme mə ˌdɑtˈkoːz wa - ˈmɛːɹ ˌɑ̃mɑ̃ ˌpɑˑd ə - ˌnɑw bla waɹˈnyːgən]

enfin ! moi tout seul euh... moi... moi mon grand-père était... maire ici pendant euh... vingt-neuf ans

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

evel ti... ti... e-tal... e-tal ma dud-kozh aze, sell petra zo graet dezhañ ! eu... menajerien 'neus karget anezhañ a douar ha... keuneud ha traoù, oh la la ! ma vijen... ma vijen kat da diframmañ anezhañ ma-unan e rafen tennañ tout an traoù brein-se alese

[we̞l ti ti - ˌtɑˑl ˌtɑˑl mə ˌdytˈkoːz ˌɑhe̞ - ˌsɛl ˈpɹɑ zo ˌgwɛ ˈdeˑɑ̃ - ə - ˌmenaˈʒɛjɛn nøs ˈkɑɹgə ˌneˑɑ̃ ˈduˑaɹ a - ˈkœ̃ːnəd a ˈtɾɛw - ˈolala - mə ˌviʒɛn mə ˌviʒɛn ˈkɑd diˈfɹɑ̃mɑ̃ ˌneˑɑ̃ məˈyˑn ˌɹɑfɛn ˈtɛnɑ̃ ˌtun tɾɛw ˈbɹɛɲ ze ˈlese]

comme [le chemin] chez... chez... à côté... à côté de mes grands-parents là, regarde ce qu'il lui ont fait ! euh... des agriculteurs l'ont rempli de terre et... de branchages et tout, oh la la ! si j'étais... si je pouvais le démonter toute seule je lui ferai enlever toutes ces choses pourries

Solañj Beuvan, 1949, Kawan (dastumet gant Tangi)

me zo bet o sellet dioutañ oc'h ober, ma... oc'h o... hag oc'h ober ma-unan, met ma doue ! 'oan ket hanter lodenn anezhañ

[ˈme zo ˌbe ˈsɛlɛt ˌtɔ̃tɑ̃ ˈho̞ˑꝛ - ma ˈho̞ - a ˈho̞ˑꝛ məˈhyˑn - mɛ ma ˈduˑe - ˌwɑ̃ŋ kə ˌhɑ̃ntəꝛˈloˑn ˌneˑɑ̃]

moi j'ai été le voir faire [des fagots], mon... fair... et faire moi-même, mais mon dieu ! je n'arrivais pas à sa cheville [litt. je n'étais pas une demie portion de lui]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

oui, pa emañ o labourat 'ba eu... Entremont, e-mesk al laezh ha... hag ar fromaj, hag e oan amañ ha 'ma graet soub ha tout, evuruzamant 'ma ket tapet ma soupierenn, anez da se e vijen bet en em (barradet ?), amañ e oan hag e oan kouezhet, ha goude e oan savet ken prim-se, ha rebelotte, adkouezhet adarre, « merde ! petra zo arri ganin ivez ? », 'ma lâret, « dam ! », ma-unan e oan aze, o c'hortoz anezhañ d'arriout deus e labour

[wi - pe mɑ̃ laˈbuːɹad bah ə - ... - ˌmesk ə ˈle̞ːz a - a ˈfɹo̞maʃ - a wɑ̃n ˌɑ̃mɑ̃ a ma ˌgwɛ ˈzup a ˈtut - ˌevɹyˈzɑ̃mɑ̃n ˌma kə ˈtɑpə mə suˈpjɛːɹən - ˌnɛs tə ˈze viʒɛn ˌbe nɔ̃n baˈɹɑːdət - ˌɑ̃mɑ̃ wɑ̃n a wɑ̃n ˈkwet - a ˌguˑde wɑ̃n ˈzɑwə ken ˈpɹym ze - a ... hatˈkwed ˌɑe - ... dɑ̃m ˈpɹɑ zo ˌɑj gəˈnĩ ˌiˑə - ma ˈlɑˑɹ dɑ̃m - məˈhyˑn wɑ̃n ˌɑhe - ˈhɔɹtoz ˌneˑɑ̃ ˈdɑju wɑ̃n døz i ˈlɑːbuɹ]

oui, puisqu'il travaille à euh... Entremont, dans le lait et... et le fromage, et j'étais ici et j'avais fait de la soupe et tout, heureusement que je n'avais pas pris ma soupière, sans quoi je me serais xxx ( ?), j'étais ici et j'étais tombée, et après je m'étais levée aussi rapidement que ça, et rebelotte, retombée de nouveau, « merde ! que m'arrive-t-il donc ? », que j'avais dit, « dame ! », j'étais toute seule là, attendant qu'il revienne de son travail

???

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

graet 'ma cake evel-se ur wech ha 'ma renket debriñ anezhañ tout ma-unan, o soñjal 'c'houlli tamm ebet

[gwe̞d ma kɛk viˈse̞ ə ˈweʃ a ma ˈʁɛŋkə ˈdiːbĩ neɑ̃ tud maˈhyːn - ˈʃɔ̃ːʒəl ˈhuli ˈtɑ̃mbet]

j'avais fait un cake comme ça une fois et j'avais du le manger entièrement toute seule, pensant que tu n'en voudrais pas

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

met marteze 'meus lâret diouzhin ma-unan pourquoi pas marteze 'h arrifomp-ni 'ba dollarien goude

[mɛ mɛ’te:ze mœz ’lɑ:ʁət di’wĩ mə’hy:n puʁkwa pa mɛ’te:e ha’ɾifɔ̃m mym ma do’lɑ:ʁjən ’gu:de]

mais peut-être que je me dis à moi, pourquoi pas peut-être que nous arriverons au dollar après

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

met marteze 'meus lâret diouzhin ma-unan pourquoi pas marteze 'h arrifomp-ni 'ba dollarien goude

[mɛ mɛ’te:ze mœz ’lɑ:ʁət di’wĩ mə’hy:n puʁkwa pa mɛ’te:e ha’ɾifɔ̃m mym ma do’lɑ:ʁjən ’gu:de]

mais peut-être que je me dis à moi, pourquoi pas peut-être que nous arriverons au dollar après

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Ma-unan ma 'h arrijen da gouezhal e vanfen eno. Me n'on ket digourdi ken. Bet on, met n'haller ket bezañ ha bezañ bet. Se n'eus ket a voaien quoi.

Toute seule, s'il m'arrivait de tomber, je resterais là. Je ne suis plus agile. Je l'ai été, mais on ne peut pas être et avoir été. Ce n'est pas possible.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

pa oan ma-unan goude 'h aemp d'an ti bep sadorn

[pwɑ̃n mə'hy:n 'gu:de hɛm dən ti: bop sɑ:n]

quand j'étais toute seule après nous allions dans la maison chaque samedi

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ur rumm a ran ma-unan hag ur rumm all n'on ket kat d'ober

[ə ʁym ʁɑ̃ mə'hyn a ʁym al nɔ̃ kɑt to̞:ʁ]

il y a une catégorie [de médicaments] que je m'applique seule et une autre catégorie que je ne suis pas capable de faire

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 43 frazenn.
123