Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 38 frazenn.
12

oh bah ! me zo bet gantañ, 'ba Tregrom e-tal du-hont, kouezhet war ar vein glas ! eñ 'na laket ur vechenn evel-se, « bouf ! ke ! ke ! ke ! »

[o ˌbɑh - ˈme zo ˌbe ˈgɑ̃ntɑ̃ - ma teˈgɣɔm tal ˈdyˑɔ̃n - ˈkwed waꝛ ˌvɛɲ ˈglɑˑs - ˈhẽ na ˌlɑkəd ə ˈveʃən viˌse - ˈbuˑf - kɛkɛkɛ]

oh, flute ! moi j'ai été avec lui, à Tregrom à côté de là-bas, [il était] tombé sur du schiste ! il avait mis une mèche comme ça, « bouf ! kè ! kè ! kè ! »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

les... les volcans aze, pa gomañs krachat sell ! e devont roc'hellou vein ha goude... ha goude... e reont un puits pa 'dez fin, pa 'dez fin da grachat

[... ˌɑhe pə ˈgo̞mɑ̃z ˈgɣɑʃət ˌsɛl - ˈdɛwɛɲ ɣɔˌhelo ˈvɛɲ a ˌguˑde ˌguˑde - ɣɛɲ ... pa de ˈfiˑn - pa de ˈfiˑn də ˈgɣɑʃət]

les... les volcans là, quand ça commence à cracher tiens ! ils brûlent des roches de pierre et après... et après... ils font un puits quand ils ont fini, quand ils ont fini de cracher

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

an ti a oa un ti kozh sañset eu... e oa ur viñs vein, deus er-maez da vont d'an ti

[ən ˈtiː wa ˌnti ˈkoːs ˌsɑ̃sət ə - wa ˌvĩˑz ˈvɛɲ - dœz ˈme̞ˑz də ˌvɔ̃n dən ˈtiː]

la maison était une vieille maison en principe euh... c'était un escalier en pierre, de l'extérieur pour aller dans la maison


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Armand ar Meur, 1933, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

1. hag a-drek e oa unan all, war-draoñ, peogwir zo mogerennoù a-hont c'hoazh 2. ya peogwir e bord an hent zo mogerennoù 1. Aogust ar Gla... Aogust ar Glas 'na soñj diouti 2. gant-se pa vez... a-benn e vez mogerennoù vein evel-se ac'hanta... e vez bet un ti, sur ! 1. bremañ int marv-tout te ! ar reoù a ouveze an traoù kwa

1. [a ˌdɾeg wa ˈnɑl - waɹˈdɾo̞w - py zo mogeˈɹeno ˌɑˑɔ̃n ˌhwɑs] 2. [ˌjɑ pyˌgyˑɹ bɔɹ ˈnɛn zo mogeˈɹeno] 1. [ˌoˑgyz ˈglɑ - ˌoˑgyz ˈglɑːz na ˌʒɔ̃ˑʃ tjɔ̃ti] 2. [gəˌse pe ve ˌbe̞n ve mogeˌɹeno ˈvɛɲ vəˈse ˌhɑ̃nta - ve be ˈnti - ˌzyˑɹ] 1. [ˈbœmɑ̃ iɲ ˈmɑɹw ˌtut te - ˌɹew huˌveˑe̞ ˈtɾɛw kwa]

1. et derrière il y avait une autre, vers le bas, puisqu'il y a encore des murs là-bas 2. oui puisqu'il y a des murs en bord de route 1. Auguste Le Gla... Auguste Le Glas s'en souvenait 2. par conséquent quand il y a... quand il y a des murs en pierre comme ça eh bien... il y a eu une maison assurément ! 1. bremañ int marv-tout te ! ar reoù a ouveze an traoù kwa

1. Jakez Dilinan, 1931, Kemperven
2. Madelen Morvan, 1935, Kemperven
(dastumet gant Tangi)

1. a-benn neuze 'na dispennet ar c'houldri d'ober ur sko... d'ober an ti all aze, ur c'houldri ya, ma 'teus gwelet... n'out ket bet ti Patrick ? n'out ket bet 'ba an ti all tal-kichen ? met hennezh, ar fasadenn zo graet tout gant ar vein ar c'houldri 2. ar vein, ar vein... 1. mein, mein eu... n'out ket kat da gaout bravoc'h, nann nann, nann nann, met... met eu... met eu... karrezet brav 2. e-lec'h 'h a an evned

1. [be̞n ˈnœhe na disˈpe̞nəd ˈnuldɾi do̞ˑɹ ˈsko - do̞ˑɹ ˌntiˑˈɑl ˌɑhe - ən ˈuldɾi ja - ma tøz ˈgwe̞ːlət - ˌnukə bet ti paˈtʀik - ˌnukə ˈbet ban ˌtiˑˈɑl talˈkiʃən - mɛ ˈhẽːs - vaˈsɑːn zo gwe̞t tut gɑ̃n vɛɲ ˈnuldɾi] 2. [vɛɲ vɛɲ] 1. [mɛɲ mɛɲ ə - ˌnukə ˈkɑd də gaˑd ˈbɹɑwɔχ - nɑ̃nɑ̃n nɑ̃nɑ̃n - mɛd mɛd ə - mɛd ə kaˈɹeˑət ˈbɹɑw] 2. [le̞h ha ˈne̞wnət]

1. pour alors il avait abattu le pigeonnier pour faire une éco... pour faire une autre maison là, un pigeonnier oui, si tu as vu... tu n'as pas été chez Patrick ? tu n'as pas été ans l'autre maison à côté ? mais celle-là, la façade est faite entièrement avec les pierres du pigeonnier 2. les pierres, les pierres... 1. des pierres, des pierres euh... tu ne peux pas avoir plus belles, non non, non non, mais... mais euh... mais euh... bien taillées au carré 2. là où vont les oiseaux

1. Pier Gotie, 1938, Plûned
2. Odil Gotie, , Plûned
(dastumet gant Tangi)

met gwechall-gozh, gwechall-gozh e oa ur morzhol bihan du-mañ, ha ma kavet anezhañ, du-mañ e oa ul laouer-vein, hag e vije pilet al lann, gant ar morzhol, « tek ha tak ha tak ha tak ha tak ha tak ! » hag e vije (eizhoù ?) evel-se

[mɛd ə gweˌʒɑlˈgoˑ - gweˌʒɑlˈgoˑ wa ˌmɔꝛʒɔl ˈbiˑən ˈdymɑ̃ - a ma ˈkɑˑ ˌneˑɑ̃ - ˈdymɑ̃ wa ˌluˑəꝛˈvɛɲ - a ˌviʃe ˈpiˑlə ˈlɑ̃n - gɑ̃ ˌmɔꝛʒɔl - tɛka taka taka taka taka tak - a ˌviʃe ˈɛjzo viˌse]

mais autrefois, autrefois il y avait un petit marteau chez moi, et je l'avais trouvé, chez moi il y avait une auge en pierre, et on pilait l'ajonc, avec le marteau, « tac et tac et tac et tac et tac et tac ! » et il y avait xxx ( ?) comme ça

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

lec'h emañ e stal vein aze

[ˌle̞χ mɑ̃ i stal ˈvɛɲ ˌɑhe]

là où il vend ses cailloux là


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Louis Roparzh, 1945, Trezeni (dastumet gant Tangi)

hag eu... petra 'ma graet nemet dilemel ar vein diwar (c'horre ?) ar pont

[ag ə - ˌpɹɑ ma ˈgwɛ ˌmɛ diˈlɛmə ˈvɛɲ ˌdiwaɹ ˌhoɹe ˈpɔ̃n]

et euh... qu'vais-je fait sinon enlever les pierres du (dessus ?) du pont

???
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Armand ar Meur, 1933, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

Poull ar Ran, ti Tomaz, Jean Thomas, (Paul Thomas ?), 'ba... lec'h zo ur vogerenn adgraet e bord an hent aze da vont d'ar menaj, 'teus ket gwelet ar vogerenn vein ? adgraet aze nevez zo ?

[ˌpul ˈɹɑ̃ːn - ti ˈtomas - ... - ba - ˌle̞x so voˈgeːɾən hadˈgwɛd ˌbɔɹ ˈnɛn ˌɑhe̞ də ˌvɔ̃n də ˈmeːnəʃ - ˌtøs kə ˈgwe̞ˑlə voˌgeˑɾən ˈvɛɲ - hadˈgwɛd ˌɑhe̞ ˈnewe so] Tonkedeg

Poull ar Ran, chez Thomas, Jean Thomas, (Paul Thomas ?), à... là où il y a un mur refait au bord de la route là pour aller à la ferme, tu n'as pas vu le mur de pierres refait là récemment ?

Tonkedeg

Josfin Kaboko, 1931, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

1. Gwerorvan a vez lâret, Gwerorvan, ya, Gwerorvan 2. ya, Gwerorvan ya 1. ya, Gwerorvan eo, ya, eñ a oa... 2. eno e oa ur pezh eu... 'peus ket bet klevet komz deus... 1. ... unan deus plasoù bras 'ba Louergad gwechall ivez, Gwerovan, eno zo pezhioù lojeiz mein aze, gwelet a rez, hag eu... n'onn pesort a oa ivez, gwelet a rez 2. eñ a oa genre manwarien 1. daon ya ! ya, ya ! ah ya, ya ! 2. ur pezh laouer, met vein e oa, met honnezh a oa aet da Lannvolon

1. [gwe̞ˈɹo̞ˑɹən ve ˌlɑːɹət - gwe̞ˈɹo̞ˑɹən - ja gwe̞ˈɹo̞ˑɹən] 2. [ja gwe̞ˈɹo̞ˑɹən ja] 1. [ja - gwe̞ˈɹo̞ˑɹən he̞ - ja - ˌhẽˑ wa] 2. [ˌeˑno wa ˌpeˑs ə - pøs kə be ˌklɛwə ˈkɔ̃ms tœs] 1. [ ˈyˑn dœs ˌplɑso ˈbɹɑːz bah luˈɛɹgad gweˈʒɑl ˌiˑe - gwe̞ˈɹo̞ˑɹən - ˌeˑno zo ˌpeˑʒo loˌʒɛjz ˈmɛɲ ˌɑhe gwe̞ˑz - ag ə - nɔ̃m ˈsɔɹd wa ˌiˑe ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s] 2. [ˌhẽˑ wa ʒɑ̃ɹ maˈnwɑˑɹjən] 1. [dɑ̃ ja ja ja - a ja ja] 2. [ə ˌpeˑs ˈluˑaɹ - mɛ ˈvɛɲ wa - mɛ ˌhɔ̃ˑs so ˌɛd dɛ ...]

1. Gwerorvan qu'on dit, Gwerorvan, oui, Gwerorvan 2. oui, Gwerorvan oui 1. oui, Gwerorvan que c'est, oui, ça c'était... 2. là-bas il y avait une grosse euh... vous n'avez pas entendu parler de... 1. ... une des grandes fermes de Louergad autrefois aussi, Gwerovan, là-bas il y a de grands logis en pierre là, vois-tu, et euh... je ne sais pas ce qu'il y avait aussi, vois-tu 2. ça c'était un genre de manoir 1. dame oui ! oui, oui ! ah oui, oui ! 2. une grosse auge, mais en pierres, mais celle-là avait été transportée à Lannvolon

Louergad

1. Frañswa Aofred, 1930, Louergad
2. Jan ar C'horveg, 1939, Louergad
(dastumet gant Tangi)

Ha zo ur viñs vein da vont da krec'h. Ya. Ya. Kastell Koad-Gourae eo hennezh.

['kastəl kwat 'kuːrɛ]

Et il y a un escalier de pierre pour aller en haut. Oui. C'est le château de Koad-Gourae.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. Penn ar C'hrec'h, eñ a oa ur menaj... eñ a oa un tamm kastell ivez, un tamm manoir, met... xxx ( ?) 'deuint graet, n'out ket bet aze james ? maluruz e vijes evel 'h anavezan ac'hanout, aze e oa 'ba Penn ar C'hrec'h un ti, manoir ma kerez, 'neva ur fasadenn vrav, ar vein... ar vein tailh-tout, ha 'deuint bet eu... graet simant warni 2. induet eu... 1. induet... induet tout, n'eo ket... spontus eo ! ha n'eo ket delc'het bremañ ken, hag emañ an traoù tout o kouezhañ

1. [ˌpe̞nˈhɹe̞x - ˌhẽ wa ə ˈmeːnəʃ - ˌhẽ wa tɑ̃m ˈkɑstəl ˌiˑe - tɑ̃m ... - mɛ - ? dœɲ gwɛt - ˌnu kə bed ˈɑhe ˈʒɑ̃məs - maˈlyːɹys viʃe̞s we̞l hɑ̃nˈveˑɑ̃ o̞wt - ˌɑhe wa ba ˌpe̞nˈhɹe̞x ən ˈtiː - ... ma ˈkeːɹe̞s - neva əɹ vaˌsɑˑdən ˈvɹɑw - ˌvɛjn ˌvɛjn ˈtɑj tut - a dœɲ bed ə gwɛd ˈzimən ˌwaɹni] 2. [inˈdyˑəd ə] 1. [inˈdyˑəd inˈdyˑə tut - ˌne̞ kə - ˈspɔ̃ntyz e̞ - a ˌne̞ kə ˈdɛlxəd ˈbɹemɑ̃ ken - a mɑ̃ ˈntɾɛw tut ˈkweˑɑ̃]

1. Penn ar C'hrec'h, c'était une ferme... c'était un petit château aussi, un petit manoir, mais... xxx ( ?) qu'ils ont fait, tu n'es jamais allé là ? tu serais malheureux comme je te connais, là il y a avait à Penn ar C'hrec'h une maison, manoir si tu veux, qui avait une belle façade, les pierres... toutes les pierres de taille, et ils ont euh... fait du ciment dessus 2. enduit euh... 1. enduit... tout enduit, ce n'est pas... c'est atroce ! et ce n'est plus entretenu maintenant, et tout est en train de tomber en ruine

Plûned

1. Pier Gotie, 1938, Plûned
2. Odil Gotie, , Plûned
(dastumet gant Tangi)

aze eo tanav an douar kwa, amañ 'ba ar flagenn, ma chom evel-se, ne vo ket pell hag e vo gwelet pelec'h emañ ar vein aze, krog eo da welet aze dija a-geñver... lec'h emañ ar post du-hont, ah non ! aze emañ an douar war-vein, met añfin, aze zo bet glav hag evel-se... oh ! douar tomm !

[’ɑ:he e̞ ’tɑ̃:no ’ndu:aɹ kwa ’ɑ̃mɑ̃ bah ’flɑ:gən ma ʃɔm və’se vo kə bɛl a vo ’gwe̞:lət ple̞h mɑ̃ vɛɲ ’ɑ:he kɹɔ:g e̞ də ’we̞:ləd ’ɑ:he diʒa ’gẽ:vəɹ le̞h mɑ̃ pɔst ’ty:ən a nɔ̃ ’ɑ:he mɑ̃ ’ndu:aɹ waɹ’vɛɲ mɛd ɑ̃’fin ’ɑ:he zo be glɑw a və’se o ’du:aɹ tɔm]

là la [couche de] terre est fine quoi, ici dans le creux humide, si ça reste comme ça, on ne sera pas long à voir où sont les pierres là, on commence à en voir déjà là au niveau... là où est le poteau là-bas, ah non ! là la terre est sur de la pierre, mais enfin, là il a plu et comme ça... oh ! de la terre chaude !

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e oa arriet gant ma zad, « me, ma kerez, emezañ, me a breno da... da chapel ganit, me zo o vont d'ober un ti nevez ha 'meus ezhomm da vein »

[wa a'ʁi:əd gɑ̃n mə dɑ:d me ma 'ke:ʁez meɑ̃ me 'bʁe:no tə tə 'ʃɑpəl gə'nit me zo vɔ̃n do̞:ʁ ən ti 'newe a møz em də vɛɲ]

il était venu voir mon père, « moi, si tu veux dit-il, moi je t'achèterai ta... ta chapelle, moi je vais construire une maison neuve et j'ai besoin de tes pierres »

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ah ya ya, diac'hubiñ mein, ya, e-mesk ar vein, ha torret mein hag a bep sort gant an horzh ha... ha torret, amañ 'meus torret un toufad mein, me ne vezan ket pell oc'h ober gravier gant an horzhioù bihan aze, amañ e oa bet un hanter-devezh ha « tek tek tek tek tek tek ! », arri e oa skuizh ma brec'h paotr, a-benn ar fin 'ma renket lakat ul lastikenn

[a ja ja dia’hy:bĩ mɛɲ ja mesk ə mɛɲ a ’tɔʁə mɛɲ a bo̞p sɔʁd gɑ̃n nɔʁʒ a a ’tɔɾət ’ɑ̃mɑ̃ mœs ’tɔɾə ’tufə mɛɲ me ven kə pɛl ho̞:ʁ ’gɾɑ:vje gɑ̃n ’nɔʁʒo ’bi:ən ’ɑ:he ’ɑ̃mɑ̃ wa be ’nɑ̃təʁ’dewəs a tɛk tɛk tɛk tɛk tɛk tɛk ɑj wa skwiz mə bʁex pot bɛn’fi:n ma ’ʁɛŋkə ’lɑkəd las’tikən]

ah oui oui, débarrasser les pierres, oui, parmi les pierres et cassé des pierres et toutes sortes avec la masse et... et cassé... ici j'ai cassé une quantité de pierres, je ne suis pas long à faire du gravier avec les petites masses là, ici j'avais passé une demi-journée et « tac tac tac tac tac tac », mon bras était fatigué mon gars, et finalement j'avais dû mettre un élastique [autour du poignet]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

« Heu, ne 'teus ket traoù da gannañ aze, Yvonne ? » Ha neuze ec'h aent ganti e-tal, e-tal heu... e-tal al laouer vein. Laouer mein quoi. Aze e vije pompet dour, ha neuze e vije kannet ar pezh a vije da gannañ.

laouer [’luːaʁ]

« Heu, tu n'as pas des choses à laver, Yvonne ? » Et elle les emportait à côté de l'auge en pierre. Là on pompait de l'eau et alors on lavait ce qu'il y avait à laver.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

normalamant e oant sañset da vezañ disc'hraet anezhañ ha lemet ar vein ha laket douar warnañ met...

[ˌnɔɹma'lɑ̃mɑ̃n wɑ̃ɲ 'sɑ̃sət tə 've:ɑ̃ 'dizwɛd neɑ̃ a 'le̞mə vɛɲ a 'lɑkə 'du:aɹ waɹnɑ̃ mɛ]

normalement ils étaient censés la défaire [route] et enlever les pierres et mettre de la terre dessus mais...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ur voger vein aze

[ə 'vo̞:gəʁ vɛɲ 'ɑ:he]

un muret en pierres là

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ur stank zo 'ba 'r penn diouti, ha zo... ha zo ur vogerenn vein o c'hoari en-dro dezhi

[stɑ̃ŋg zo ba pɛn dɔ̃ti a zo a zo vo'gɛ:rən vɛɲ hwɑj dro dɛj]

il y a un étang à son extrémité, et il y a... et il y a un mur de pierre qui fait le tour

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

kurius a-walc'h eo goude emaint war vein evel-se, me a oar, met eu... war mein zo evel e vez lâret penaos eu... gwazhiennadoù kwa, aze emaint gwelet a rez, kouchadoù kwa evel... ha kreistre ar re-se e filtr an dour bepred, goude int mein kwa peogwir int evel... evel... evel faout kwa

[ky'ɹy:z ə'wɑh e̞ 'gu:de mɑ̃ɲ waɹ vɛɲ və'se me wɑ:ɹ mɛd ə waɹ mɛɲ zo wɛl ve lɑ:t pə'nɔ̃:z ə ˌgwazie'nɑ:do kwa 'ɑ:he mɑ̃ɲ gwe̞:s ku'ʃɑ:do kwa wɛl a kɹɛjstɾe ɹe:s filt ən du:ɹ 'bopət 'gu:de hɛɲ mɛɲ kwa py'gy:ɹ hɛn wɛl wɛl wɛl fo̞wt kwa]

c'est assez curieux après qu'elles [terres] soient sur des pierres comme ça, je n'en sais rien, mais euh... sur des pierres comme on dit, comment euh... des veines quoi, elles sont là tu vois, des couches quoi comme... et entre celles-là l'eau est filtrée toujours, bien que ce soient des pierres quoi puisqu'elles sont comme... comme... comme fendue quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 38 frazenn.
12