Klask
« gwinizh »
Frazennoù kavet : 62
-
👂 🔗 amañ, an douar... an douar 'te ! ma kerez zo... geo ! douar abred e oant da lakat pataz met a-hend-all ma kerez 'devoa ket douar a kalite evel e vije... 'oant ket douar gwinizh evel e vijent e kostez eu... ben... ar Gergozh aze, ma mamm 'da bet lâret din, aze e oa douar gwinizh abominapl, douar mat ! hag amañ 'oa ket, ha 'pije interest da... da reiñ... ordin da reiñ un dra bennak d'an douar, ordin, ordin, ordin, ordin, ordin ! ma 'roez ket mann ebet dezhe eu...
[aˌgɛꝛˈgoˑz ...]
??? Perroz-Gireg
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Yann-Glaod ar Govig, ganet e 1949 e Perroz-Gireg, o chom e Perroz-Gireg, tud bet ganet e Perroz-Gireg / Ploubêr.Dastumer : Tangi (2023-09-23)
-
👂 🔗 Hent Meur ? ben... e oa... eu... e-ti Gwazhdoue... Koad... Doad Dinam a zo aze, hein ?! c'est ça ? Prad Dinam, ya ! ya, kentoc'h, me zo bet... me zo bet o tornañ... o tornañ gwinizh 'ba eñ puisque en em sikouremp-tout, ar menajoù... da labourat, hein ?! hag eu...
[ˌhe̞nˈmœˑɻ - ... - ... - ... - ... - ... - kwaˈtiˑnɑ̃m ... - ... - pɹ̥aˈtiˑnəm - ja – ja ... - ... - ... - ... - ... - ... - ...]
Tonkedeg
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Albert ar C'hoadig, ganet e 1928 e Tonkedeg, o chom e Sant-Eganton (EHPAD), tud bet ganet e ??? / Kemperven.Dastumer : Tangi (2024-05-10)
-
👂 🔗 ma mamm-gozh... 'h ae d'an iliz ha tout ivez, met 'na ket plijet-kaer dezhi bezañ... bezañ embannet evel-se 'ba... 'ba... surtout 'ba ar sarmon, hag eu... feiz, an aotrou person a oa arriet d'ober e gest goude, ha 'na lâret dezhañ « embetet on, eme... un tamm bihan neuze, gant eu... gant ho kest, amañ n'eus ket nemet gwinizh dornet d'ar sul, emezi, ha eñ n'eo ket sañset mat evitoc'h-c'hwi » 'da lâret dezhañ, « oh, geo ! geo ! emezañ, eñ... ar sort-se a vo mat ivez », mat e oa dezhañ kas gwinizh dornet d'ar sul gantañ, ha neuze 'na adlâret dezhañ « neuze, emezañ, ma 'h a ar sort-se ganac'h, 'po droed da leskel ac'hanomp trankil peogwir e vezomp o labourat ivez, emezañ »
[...]
ma grand-mère... allait à l'église et tout aussi, mais ça ne lui avait pas trop plu... d'être stigmatisée dans... dans... surtout dans le sermon, et euh... ma foi, monsieur le curé était venu faire sa quête après, et il lui avait dit « je suis embêtée, dit... un petit peu alors, par euh... par votre quête, ici il n'y a que du blé battu le dimanche, dit-il, et ça ce n'est pas convenable pour vous en principe » qu'il lui avait dit, « oh, si ! si ! dit-il, ça... ce genre-là c'est bon aussi », ça lui convenait d'emporter du blé battu le dimanche, et alors il avait renchérit « alors, dit-il, si vous emportez ce genre-là, vous aurez le droit de nous laisser tranquille puisque nous travaillons aussi, dit-il »
Gant : Pier Gotie, ganet e 1938 e Plûned, o chom e Plûned, tud bet ganet e Plûned, Kawan.
Dastumer : Tangi (2025-03-26)
-
👂 🔗 met 'oa ket trawalc'h evit kaout ur vuoc'h, ha... ma mamm, 'dea div vouch, ha bep bloaz, e vije apeupre savet daou gochon, me zo bet... me zo bet savet gant... gant laezh gevr, e oa bouchoù 'ba ar gêr, ha da... e-skeud-se, ma mamm, feiz, e vije restajoù, evel-se ma zad a lake betrabez, ha pa rae gwinizh pe kerc'h pe un dra bennaket evel-se, e rae... e rae anezhe met goude e werzhe d'ar beizanted, ne... 'na ket ezhomm deus tout ar gwinizh-se na deus ar c'herc'h pe... pe... pe... pe a-wejoù e vije laket ur parkad pataz
[... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - gɑ̃n ˌle̞ˑz ˈgɛꝛw - ... ˈbuʃo ... - ... - ... - ... ɣesˈtɑˑʒo - viˌse̞ ... - ... - ... - ... - ...]
mais il n'y avait pas assez [de terres] pour avoir une vache, et... ma mère, avaient deux chèvres, et tous les ans, il y avait à peu près deux cochon, moi j'ai été... moi j'ai été élevé au... au lait de chèvre, il y avait des chèvres à la maison, et à... du coup, ma mère, ma foi, il y avait des restes, comme ça mon père mettait des betteraves, et quand il faisait du blé ou de l'avoine ou quelque chose comme ça, il les... il les faisait mais après il les vendait aux paysans, ne... il n'avait pas besoin de tout ce blé-là ni de l'avoine ou... ou... ou... ou parfois on mettait un champ de patates
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Andre ar Pommeleg, ganet e 1934 e Louaneg, o chom e Trezeni, tud bet ganet e Trezeni / Kawan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 hag ar sort-se... ur wech e vezont krog da... gant o fri aze da drailhañ ur rigenn maiz pe ur rigenn gwinizh pe... pe traoù all hañ ! oh, la la !
[...]
et ceux-là [sangliers]... une fois qu'ils ont commencé à... avec leur groin là à faire à défoncer un range de maïs ou un rang de blé ou... ou d'autres choses hein ! oh, la la !
Gant : Eme Toudig, ganet e 1937 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Pederneg.
Dastumer : Tangi (2025-01-23)
-
👂 🔗 hag ar bloavezh all, deus 15 août, e vije... e vije gwinizh da dornañ c'hoazh, eizhtez goude c'hoazh ! met peogwir int forset, peogwir int forset gant an heol kwa, ar greun bihan zo e-barzh
[a ˌblɑwəʒ ˈɑl - des ... ˌviʃe ˌviʃe ˈgwiˑniz də ˈdɔꝛnɑ̃ ˌhwɑs - ˈɛjste ˌhwɑz ˈguˑde - mɛ pu hiɲ ˈvɔꝛsət pu hiɲ ˈvɔꝛsəd gɑ̃ ˈnɛwɔl kwa - ə ˌgɣœˑn ˈbiˑən zo ˌbɑꝛs]
et l'autre année, du 15 août, il y avait... il y avait encore du blé à battre, huit jours après encore ! mais puisqu'ils sont agressés, puisqu'ils sont agressés par le soleil quoi, les petits grains qui sont dedans
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 aze... aze e oant o tornañ ar gwinizh, hag ar gwinizh zo... zo en avañs, met bihan eo ar greun, bihan eo ar greun, ma doue ! ar gwinizh... bihan-bihan ! pennoù... pennoù bihan
[ˌɑhe ˌɑhe wɑ̃ɲ ˈtɔɣnə ˈgwiˑnis - a ˈgwiˑnis so - zo ˈɑˑvɑ̃s - mɛ ˈbiˑən e̞ ˈgɣœ̃ˑn - ˈbiˑən e̞ ˈgɣœ̃ˑn ma ˈduˑe ˈgwiˑnis - ˈbiˑən ˈbiˑən - ˌpe̞no ˌpe̞no ˈbiˑən]
là... là ils étaient en train de battre le blé, et le blé est... est en avance, mais les grains sont petits, les grains sont petits, mon dieu ! le blé... tout petits ! des épis... des épis petits
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 amañ zo patur en-dro din gwelet a rez, 'neus graet yeot aze e-pad... boñ, peogwir zo... eo surtout eu... yeot zo 'ba ar menaj, un tamm maiz, un tamm bihan a winizh, n'eus ket kalz, ha feiz, ar saout a deue er-maez e-pad... pas e-pad ar bloaz met aze betek... pas pemzekteiz moarvat, met goude se e souche an douar, ha goude, pa distruje o baturenn aze, lakeomp maiz, hep... un tamm teil ha mat, ha goude e lakeo gwinizh
ici il y a des pâtures autour de moi vois-tu, il a fait de l'herbe là pendant... bon, puisqu'il y a... c'est surtout euh... de l'herbe qu'il y a dans la ferme, un peu de maïs, un petit peu de blé, il n'y en a pas beaucoup, et ma foi, les vaches sortaient pendant... pas toute l'année mais là jusque... pas quinze jours sans doute, mais après ça la terre s'assolait, et après, quand on détruisant leur pâture là, admettons du maïs, sans... un petit peu de maïs et c'est tout, et après on mettra du blé
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Ifig ar Falc'her, ganet e 1940 e Rospez, o chom e Rospez, tud bet ganet e Rospez / Langoad.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 gwechall, e vije tachennoù gwinizh, ha neuze e vije patur
[gweˌʒɑl - ˌviˑʒe taˌʃeno ˈgwinis - a ˌnœhe ˌviʒe ˈpɑtyɹ]
autrefois, il y avait des parcelles de froment, et il y avait aussi des pâtures
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Mari Duigou, ganet e 1935 e Skiñvieg, o chom e Tregonnev, tud bet ganet e Skiñvieg / Ploueg.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 h an da lâret un dra dit, da vamm zo kat d'ober ul levr 'meus lâret ! 'h aemp d'ar skol da nav eur, e vije arriet er gêr... er skol a-benn nav eur, a-benn neuze 'mijemp graet vaesa en-dro, en-dro d'ar parkad gwinizh gant teir buoc'h, ha me a arrie er skol a-benn nav eur, hag a-benn neuze... ha c'hoazh ma arriemp re abred e vije lâret « 'meus aon 'peus ket laosket ar saout da beuriñ ? »
[ˌhɑ̃ də ˌlɑˑꝛ ˈdɣɑˑ ˌdit - də ˈvɑ̃m zo ˈkɑd ˌdo̞ˑꝛ ˈlewꝛ møz ˈlɑˑt - ˌhe̞m də ˈskoˑl də ˈnɑˑvəꝛ - ˌviˑʒe ˈɑjə ˈge̞ˑꝛ - ˈskoˑl ˌbe̞n ˈnɑˑvəꝛ - ˌbe̞n ˈnœhe ˌmiˑʒe̞m ˌgwe̞ ˈvɛsa ˈdɣoˑ - ˈdɣoˑ də ˌpaꝛkə ˈgwiˑnis kɑ̃n ˈtɛˑꝛ byx - a ˌme ˈhɑje̞ ˈskoˑl ˌbe̞n ˈnɑˑvəꝛ - a ˌbe̞n ˈnœhe - a ˌhwɑ ma ˈhɑje̞m ˌɣe aˈbɣeˑd ˌviˑʒe ˈlɑˑꝛ - møˈzɑˑɔ̃n ˌpøs kə ˈlo̞skə ˈzɔwd də ˈbœˑĩ]
je vais te dire une chose, ta mère pourrait te faire un livre je t'ai dit ! nous allions à l'école à neuf heures, on arrivait à la maison... à l'école pour neuf heures, pour alors nous avions fait paître autour [du champ], autour du champ de blé avec trois vaches, et moi j'arrivais à l'école pour neuf heures, et pour alors... et encore, si nous arrivions trop tôt on nous disait « je crois que vous n'avez pas laissé les vaches paître ? »
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Louiz Gwajou, ganet e 1932 e Lanvezeeg, o chom e Kaouenneg, tud bet ganet e ar Vinic'hi / Langoad.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 aet e oa ar boched war-raok met ma vreudeur a oa e-mesk ar gwinizh, koachet evel-se war o c'hof peogwir 'oa ket bet troc'het ar gwinizh c'hoazh
[ˈɛd wa ˈbɔʃə waˈꝛo̞ˑk mɛ mə ˈvɣœːdəꝛ wa ˌmesk ə ˈgwinis - ˈkwɑʃə ve̞ˌse̞ waɹ o ˈhoːf py ˌwɑ kə ˈtɾo̞hə ˈgwinis ˌhwɑs]
les boches étaient partis mais mes frères étaient dans les blés, cachés comme ça à plat-ventre puisque le blé n'avait pas encore été coupé
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Mari Duigou, ganet e 1935 e Skiñvieg, o chom e Tregonnev, tud bet ganet e Skiñvieg / Ploueg.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 oh ma doue ! gwechall zo bet poan ! o tarbañ gwinizh, o tarbañ tout an ed, o sevel an ed
[o ma ˈduˑe - gweˌʒɑl zo ˌbe ˈpwɑ̃ːn - ˈtɑꝛbɑ̃ ˈgwinis - ˈtɑꝛbɑ̃ ˌtud ˈneːt - ˈsewəl ˈneːt]
oh mon dieu ! autrefois il y a eu de la souffrance ! à charger le blé, à charger tout le blé, à monter le blé
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Mari Duigou, ganet e 1935 e Skiñvieg, o chom e Tregonnev, tud bet ganet e Skiñvieg / Ploueg.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ma arrie ar vapeur da div eur e vije tremenet... e vije... vije tremenet peder eur dornañ du-mañ, a-benn e vije tremenet ar c'houstell heiz, ar c'houstell gwinizh, ar c'houstell kerc'h, ar c'houstell segal, ah ya ! ar segal, eñ a oa hir
[ma ’hɑjɛ ’vɑpəʁ ’dymɑ̃ də ’di:vəɾ viʃe tɾe’me:nət viʃe viʃe tɾe’me:nət peˈdeˑɣəꝛ ’dɔʁnɑ̃ ’dymɑ̃ bɛn viʃe tɾe’me:nət ’hustəl hɛj ’hustəl ’gwinis ’hustəl kɛʁx ’hustəl ’ze:gəl a ja ’ze:gəl hẽ̞ wa hi:ʁ]
si la vapeur arrivait à deux heures on passait... on... on passait quatre heures à battre chez moi, pour que soit passé le tas d'orge, le tas de blé, le tas d'avoine, le tas de seigle, ah oui ! le seigle, il était long
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 met bremañ-souden e oan o lâret deoc'h c'hoazh eu... gwechall e vije graet tout an dro war an ed gant ar falc'h, gant ar falc'h, ha me... me... me a oa eu... me a oa nav bloaz pe... pe... nav bloaz pe evel-se hag e vije lâret din dastum ar pennoù-gwinizh, met ar re-se a vije d'amarriñ anezhe gant an daouarn ha lakat anezhe a-hed... a-hed bord ar c'hleuz goude
[mɛ bo’zɔ̃m wɑ̃n ’lɑ:ʁəd dɛx hwɑs ə gwe’ʒɑl viʒe gwɛt tun dɾo: waʁ ne:t gɑ̃n vɑlx gɑ̃n vɑlx a me me me wɑ̃n ə me wɑ̃n naw bla pe pe nɑw bla pe vi’se a viʃe ’lɑ:ʁət tĩ ’dɑstym ’pɛno ’gwi:nis mɛ ze viʃe ɑ̃’mɑʁĩ nɛ: gɑ̃n ’dɑ̃wən a ’lɑkə nɛ: he:d he:d bɔʁd hlœ̃: ’gu:de]
mais tout-à-l'heure je vous disais déjà euh... autrefois on faisait tout le tour du champ de blé avec la faux, avec la faux, et moi... moi... moi j'avais neuf ans ou... ou... neuf ans ou à peu près et on me disait de ramasser les épis de blé, mais ceux-là il fallait les lier à la main et les mettre le long... le long du bord du talus après
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ha ma zad... hag e oant o troc'hañ ur parkad gwinizh
[a mə zɑ:d a wɑ̃ɲ ’tɾɔ:hə ’pɑʁkə ’gwinis]
et mon père... et ils étaient en train de faucher un champ de froment
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 eñ a voute, eñ a grape e-mesk ar gwinizh ha tout
[hẽ̞: ’vute hẽ̞: ’gɹɑpe mesk ə ’gwiniz a tut]
il poussait, il grimpait parmi les blés et tout [vesce craque]
Gant : Janed Merrien, ganet e 1936 e Koadaskorn, o chom e Bear, tud bet ganet e Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 Aze e oant o charren un dra bennaket, plouz pe foenn pe pe pe... pe gwinizh pe un dra bennaket, gwinizh a gle bezañ. Papa zo o plasañ anezhe aze abalamour da boz anezhe plaen, war ar bern goude. Ar re-se a vije adskoet war...
charren [ʃɑːn]
Là ils étaient en train de charroyer quelque chose, de la paille ou du foin ou... ou du froment ou quelque chose, ça doit être du froment. Papa est en train de le placer là pour le poser à plat, sur le tas ensuite. On le rejetait sur...
Gant : plac'h, ganet e 1925 e Bear, o chom e Trezelan (Bear), marvet e 2021.
Dastumer : Riwal
-
👂 🔗 Gwinizh, kerc'h ha heiz ha traoù... Pa vijent troc'het e vijent kaset d'ar solier. Hag eno e sec'hent.
['gwiːnis 'kɛʁχ a 'hɛj a 'tʁɛw – pe viʒɛŋ 'tʁɔhət viʒɛŋ 'kasə tə 'zɔʎəʁ – ag 'eːno seːhɛŋ]
Du froment, de l'avoine et de l'orge et tout... Quand ils étaient coupés, on les amenait au grenier. Et là ils séchaient.
Gant : plac'h, ganet e 1925 e Bear, o chom e Trezelan (Bear), marvet e 2021.
Dastumer : Riwal
-
👂 🔗 Penaos 'mije lavaret dit ? D'arriet da juntañ ar pezh a oa e-barzh heu... e-barzh heu... Evel... war-lerc'h gwinizh ne vije ket laket tout an traoù. Ha war-lerc'h un dra all e vije laket un dra all, hag a-raok lakat un dra e vije laket un dra all.
[pə'noːz miʒe 'lɑː tit – 'dajə tə 'ʒyntã pez wa bah ø bah ø – vɛl – waʁlɛʁχ 'kwiːniz vi'ʒekə 'lakə tun'tʁɛw – a waʁlɛʁh ən dʁa'al viʒe 'lakə ndʁa'al – a ʁok 'lakə n'dʁa viʒe 'lakə ndʁa'al]
Comment te dirais-je ? Pour réussir à joindre ce qui était dans... Comme... Après le froment on ne mettait pas n'importe quoi. Et après une chose, on mettait une autre chose, et avant de mettre une chose, on mettait une autre chose.
À propos de la rotation des cultures.
Gant : plac'h, ganet e 1925 e Bear, o chom e Trezelan (Bear), marvet e 2021.
Dastumer : Riwal
-
🔗 ar beterabez kriz a vije drailhet d'ar saout hag e vije laket pell gwinizh e-mesk evit sec'hañ ar beterabez. ar beterabez a vez druz a-hend-all.
Bétravach kri vijé drayeut de zowt a vijé lakeut pèl gwinis mésk wit zéhan bétravach. Bétravach vé dru èn dal.
[betʁavaʃ kʁi vi ʒe dʁajət də zowt a vi ʒe lakət pɛl gwinis mesk wit zehã betʁavaʃ] [betʁavaʃ ve dʁy ɛn dal]
Des betteraves crues sont hachées pour les vaches et elles sont mélangées à de la balle de blé pour sécher les betteraves. Les betteraves sont pleines d'eau autrement.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien