Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

ba

Stummioù : 'ba ; 'bah ; 'bar ; ba ; bah ; barzh ;

Gwelet ivez e-barzh.

dans

Nann nann, e-barzh seier gant ar baotred quoi.

Nann, nann, bah zèier gan botet quoi.

Non, dans des sacs, par les hommes.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ah, ur voestad... Per en boest eo ? Per e-barzh... deus ur voest ? Ah ya. Per poazhet tout quoi e-barzh ar voest.

A eu wéstat... Pér en gwést è ? Pér barh... deus eu wést ? A ya. Pér poahet tout kwa barh wést.

Ah une boîte... C'est des poires en boîtes ? Des poires dans... d'une boîte ? Ah oui. Des poires déjà cuites quoi, dans la boîte.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kar ar gachenn peurvuiañ a-hend-all e vezont graet, e vez graet kazi ordin trempañ anezhe e-barzh... e-barzh un alkol bennak. Ya, ar re-mañ a drempez anezhe e-barzh petra ? E-barzh petra 'ta trempet da gachenn un tamm ?

Ka gachenn pèrvuiañ hènd-all vènt gwèt, vé gwèt karjé ordin trèmpañ né barh... barh 'n alkol bénnak. Ya, ré-mañ drèmpès nè barh para ? Barh para ta trèmpet te gachenn tamm ?

Car les gâteaux en général sinon, on les trempe presque toujours dans... dans de l'alcool. Oui, tu as trempé ceux-ci dans quoi ? Dans quoi as-tu trempé tes gâteaux un peu ?

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ar patatez a vije gros quoi, ha peogwir 'nijent ur bern bouturioù, feiz, e vijent troc'het abalamour da gaout muioc'h ma kerez, abalamour da... laosket e vije ur vouturenn pe div war bep hini quoi, ma kerez, quoi, ha e vije o troc'hañ patatez e-barzh ar solier.

Patates vijé gros quoi, a pegur nijènt bèrn bouturio, fé, vijent trohet bañw te gawt muoh ma kées, bañw te... Losked vijé e vouturenn pé diw war bop ini quoi, ma kées, quoi, a vijé trohañ patates bah zoier.

Les pommes de terre étaient grosses, et comme elles avaient beaucoup de boutures, on les coupaient pour en avoir plus, si tu veux, pour... On laissait une bouture ou deux sur chacune, on coupait les pommes de terre dans le grenier.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Oh ya, kar an ed a vije ret kas anezhe d'ar solier, te a oar. An ed a vije ezhomm da gas anezhe e-barzh ar solier. Evel se ne raes ket se... ne oas ket kat d'ober se e-barzh ar park.

O ya. Ka ’n éd vijé rét kas nè de zoier, té oar. ’N éd vijé émm de gas nè bah zoier. Vesé rès ke zé… Oas k’ kat t’or zé bah park.

Oh oui, car il fallait amener le blé au grenier, tu sais. On devait amener le blé dans le grenier. Donc tu ne faisais pas... tu ne pouvais pas faire ça dans le champ.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Neuze e vijent savadellet e-barzh ar park, ha goude neuze, e vijent degaset d'ar gêr, neuze, ha e vije graet ur bern dionte e-barzh ar gêr, ha neuze deus se neuze e vijent... e vije dornet goude quoi.

Neuhé vijènt zavadêllet bah park, a goudé neuhé vijènt diêset te gêr, neuhé, a vijé gwèt bèrn diontè bah gèr, a neuhé deus sé neuhé vijènt… vijé dornet koudé quoi.

Alors on les dressait en moyettes dans le champ, et ensuite on les amenait à la maison, et on en faisait un tas, et à partir de ça on les battait.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Derc'hen da dispign arc'hant 'ba kaoc'haj.

[ˈdɛhɛn ˈdispiɲ ˈɑʁhɑ̃n ba ˈkɑhaʃ]

Continuer a dépenser de l'argent dans des conneries.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Hoñ a lake se 'ba da benn met...

[ɔ̃ː ˈlɑkɛ ze ba tə bɛn mɛ]

Elle te mettait ça en tête mais...

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Derc'hen da dispign arc'hant 'ba kaoc'haj.

[ˈdɛhɛn ˈdispiɲ ˈɑʁhɑ̃n ba ˈkɑɑʃ]

Continuer de dépenser de l'argent dans des conneries.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Aet eo 'ba ar vur !

[ed e̞ ba vyːʁ]

Il touche le mur, il est beaucoup trop près du mur ! [meuble] [litt. « il est allé dans le mur »]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Skoet 'ba ar vur !

[ˈskoət ba vyːʁ]

Il touche le mur, il est beaucoup trop près du mur ! [meuble] [litt. « cogné dans le mur »]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Gwelet frazennoù all...

à, au, aux

Ha e-barzh ar bourk e oa tout an dud war toull o dorezioù

A bah bourk oa tou 'n dut war toull o doréjo.

Et au bourg, tout le monde était sur le pas de leur porte.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Me 'meus soñj da welet X oc'h arruout er gêr war e lieuz, pa oa bet o prenañ al lieuz e-barzh Bear.

[me møs ’ʃõʃ tə ’weld X ’hajə ’ge̞:ʁ waʁ i liø:s pe wa be ’pʁe:nã liø:s ban ’beaʁ]

Je me rappelle de voir X arriver à la maison sur sa lieuse, quand il avait été acheter une lieuse à Bégard.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Pa eo aet e-barzh ar bourk neuze 'meump dreset an ti-se neuze, feiz.

Pé è wèt bah bourk neuhé meum drése 'n ti-zé neuhé, fé.

Quand elle s'est installée au bourg, nous avons fait des travaux dans cette maison.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

1. Peogwir e oa ur skalier da vont e-barzh ar solier. 2. Ya. Ya, du-mañ e oa ur viñs da vont betek ar solier.

1. Pegur oa skaier de von bah soier. 2. Ya, ya, du-mañ oa viñs (te) von bété zoier.

1. Parce qu'il y avait un escalier pour aller dans le grenier. 2. Oui, chez nous il y avait un escalier pour aller jusqu'au grenier.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

E vamm-gozh a laboure 'ba ar skol Trezelan aze.

[i vɑ̃m goːz laˈbuʁɛ ba skoːl tʁeˈzelɑ̃n ˈɑe]

Sa grand-mère travaillait à l'école de Trezelan.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Da vamm marteze ne oa ket o chom 'ba Bear a-benn neuze c'hoazh (?).

[te vɑ̃m mateː ˈwa kə ʃom ba beːʁ bɛn ˈnœe wɑh]

Ta mère n'habitait pas Bear à ce moment là (?).

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Me a oa 'ba Sant Laor... a oan 'ba Sant Laorañs a-raok.

[me wa ba zɑ̃ˈlɔʁ wɑ̃n ba zɑ̃ˈlɔʁɑ̃s ʁoːk]

J'étais à Sant... j'étais Sant Laorañs avant.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Park prigent se a zo 'ba ya, se a zo 'ba sant Laorañs.

[paʁk ˈpʁiʒɑ̃n ze zo baː ja ze zo ba zɑ̃ˈlɔːʁɑ̃s]

« Park prigent » est à... oui, ça c'est à Sant Laorañs.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Peogwir a-raok a oamp 'ba Sant Laorañs.

[pyː ʁoːk wɑ̃m ba zɑ̃ˈlɔːʁɑ̃s]

Puisqu'auparavant nous étions à Sant Laorañs.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Miret... miret e int sur a-walc'h met gouzout pelec'h emaint ne oaran ket hañ pe emaint 'ba ar maeri pe 'ba... 'ba Sant Brieg. Unan daou a zo (?).

[ˈmiʁə ˈmiʁəd iɲ ˈzywɑh mɛ gut plɛʁh mɑ̃ɲ waˈʁɑ̃ kəd ɑ̃ pe mɑ̃ɲ ba ˈmɛʁi pe baː pe ba zɑ̃ ˈbʁiək yn dow zo]

Ils sont conservés sans doute mais qu'en à savoir ou je ne sais pas hein s'ils sont à la mairie [de Bear] ou à Sant Brieg. Un des deux (?).

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Gwelet frazennoù all...

en

... e oas deut da welet ac'hanon, peogwir e oan e-barzh ar pension evel just quoi, hañ, ha evel se ne deuen ket d'ar gêr 'met ur wezh ar miz, met seulamant da Sul, e oa droed da dont da welet ac'hanomp goude merenn.

Oas teut te wéled añoñ, pegur oan bah pension vêl-just quoi, añ, a vesé dên ke de gêr mèd e wêj mis, mè seulaman de Zul oa drèt te don te wéled añm goudé mèrn.

Tu étais venue me voir, parce que j'étais en pension bien sûr, et par conséquent je ne rentrais à la maison qu'une fois par mois. Mais seulement, le dimanche, on pouvait venir nous voir l'après midi.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Penaos a vez lâret se 'ba brezhoneg XXX (?) betizoù ?

[pəˈnɔ̃ ve lɑːʁ ba bʁeˈzɔ̃nək sɑ̃m beˈtizo]

Comment on dit ça en breton, « des bêtises » ?

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)