Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

frank

Stummioù : frank ; frankoc'h ;

abondant

frank e vez an traoù ganit hañ

[vrɑ̃ŋk ve trɛw gə'nid ɑ̃]

les choses sont abondantes chez toi hein [quand on jette beaucoup de nourriture]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Heñ a oa frank an arc'hant gantañ.

['hẽ wa 'vʁãŋ 'naʁhãn 'gãntã]

Il avait beaucoup d'argent.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

N'eo ket frank an traoù etreze.

Nè keu vran-g trèw tréè.

[nɛ kø vʁãg tʁɛw tʁeɛ]

Ils n'ont pas des choses à gaspiller, ils n'ont pas trop. [en parlant des Maliens]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Frank eo an traoù amañ.

Vran-g è trèw an-man.

[vʁãg ɛ tʁɛw ãmã]

Ici il y a des choses en quantité, à volonté.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Hemañ eo frank an traoù gantañ.

Héman è vrang trèw gantan.

[hemã ɛ vʁãg tʁɛw gãtã]

Il donne. [et il en a les moyens]

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

N'eo ket just ar bara : amañ eo frank.

Nè keu just bara : an-man è vrang.

[nɛ kø ʒyst baʁa ãmã ɛ vʁãŋg]

Le pain ne manque pas : il y en a beaucoup.

Herve Seubil : Amañ eo frank ar bara ! Diwar c'hoarzhin : n'eus ket kalz dioutañ ken.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Amañ eo frank ar bara.

An-man è vrank bara.

[ãmã ɛ vʁãŋk baʁa]

Ici il y a du pain [en quantité].

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Amañ e vez frank ar bara ordin.

An-man vé vrank bara ordi-n.

[ãmã ve vʁãŋk baʁa oʁdin]

Ici il y a toujours du pain.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

pa 'pije lazhet kochon e vije kig frank

[pa piʒe ’lɑ:hət ’koʃɔ̃n viʒe kiɟ vɾɑ̃ŋk]

quand vous aviez tué le cochon il y avait de la viande en abondance

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

d'ar c'houlz-se ne oa ket frank frank an traoù partout

[də 'huls:e wa kəd vɾɑ̃ŋg vɾɑ̃ŋk tɾɛw paɹ'tut]

à cette époque-là les choses n'étaient pas très abondantes [pendant la guerre]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwelet a-walc'h a rae an nen kwa gant eu... boñ, pelec'h e vije frank an traoù kwa

[gwe̞:l ə’wɑh ɹe̞ nen kwa gɑ̃n ə bɔ̃: ple̞h viʒe vɹɑ̃ŋk ən tɾɛw kwa]

on voyait très bien quoi avec euh... bon, où c'était abondant quoi [fermes riches]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall o chutal e trailhe ar c'haoutchou hag eu... 'h arrie an toull da greskiñ ha neuze 'h ae frank gantañ ivez kwa

[gwe'ʒɑl 'ʃytəl 'dɾɑʎe kaut'ʃu ag ə 'hɑje tul də 'gɾeskĩ a 'nœ:he he vɾɑ̃ɲk kɑ̃tɑ̃ ie kwa]

autrefois en suçant il abîmait le caoutchouc [de la tétine] et euh... il arrivait que le trou s'agrandisse et alors il avait un gros débit aussi quoi [litt. ça allait largement avec lui]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'ma... 'ma lâret dezhe « hemañ 'meus troc'het, e oaran ne vez ket re frank, hemañ 'meus troc'het ur rondelenn abaoe eizhtez aze »

[a ma ma 'lɑ:ɹət tɛ: 'hemɑ̃ møs 'tɾɔ:hət 'wɑ:ɹɑ̃ ve kə ɹe vɹɑ̃ŋk 'hemɑ̃ møs 'tɾɔ:hət ɹɔ̃'dɛlən bwe ɛj'ste: 'ɑ:he]

et j'avais... je leur avais dit « celui-ci je l'ai coupé, je sais qu'il n'est pas abondant, celui-ci j'en ai coupé une rondelle depuis huit jours » [pain]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

beaucoup

Bezañ 'to un tamm c'hoazh ? Bezañ 'to un tamm c'hoazh ? 'To ket ken ? (Nann nann. Debret 'meus re dija.) Ya. Me 'meus graet ivez. Frank ivez.

Bé to tamm c'hoas ? Bé to tamm c'hoas ? To ket kén ? (…) Ya. Mé meus gwèt ie. Vrang ie.

Tu en veux encore un morceau ? Tu n'en veux plus ? (Non, j'en ai trop mangé déjà.) Oui. Moi aussi. Beaucoup aussi.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

exagéré

se oa frank

[ze wa vrɑ̃ŋk]

c'était trop [exagéré, écriture de médecin illisible]

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

a-wezhioù e oarent frank

['we:ʒo 'wɑ:rɛɲ vrɑ̃ŋk]

parfois ils en savaient trop [exagérément]

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

hemañ 'na... 'na sachet re frank war... war al levier, « bouf », e oa antreet 'ba un ti, hag evel e lâremp, an hini gozh a oa aze, « toujust 'ta ket brevet anezhi kwa », hag eñ deskiñ dimp ober

['hemɑ̃ na na 'ʒɛʃə vɹɑ̃ŋg waɹ waɹ 'lœ:vje buf wa 'ɑ̃ntɾe:əd ban ti: a wɛl 'lɑ:ɹe n:i go:s wa 'ɑ:he tu'ʒyst ta kə 'bɾɛwəd nɛj kwa a ẽ̞: 'diskĩ dim o̞:ɹ]

celui-ci avait... avait tiré trop fort sur... sur le levier, « bouf », il était entré dans une maison [avec son semi-chenillé], et comme nous disions, il y avait là une vieille, « tout juste l'avais-tu broyée quoi », et lui de nous apprendre à faire [le conduire]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

dec'h e oa bet tomm hañ, kazi frank un tamm bihan ivez kwa, d'ar c'houlz-mañ kwa hein, n'omp ket nemet e hanter miz ebrel c'hoazh

[deh wa be to̞m ɑ̃ 'kɑ:he vɹɑ̃ŋk tɑ̃m 'bi:ən ie kwa də 'hulzmɑ̃ kwa ɛ̃ nɔ̃m kə mɛ 'hɑ̃ntəɹ miz 'e:bəl hwas]

hier il avait fait chaud hein, presque exagérément quoi un petit peu aussi, à cette époque-ci hein, nous ne sommes encore qu'à la moitié du mois d'avril

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

evel-se e oa kavet frank ivez, oh moarvat ne vo ket derc'het da leskel anezhi da brenañ otoioù

[və'se wa kɑ:d vɾɑ̃ŋg ie o ma'hɑd vo kə 'dɛʁhɛd də 'lɛskəl nɛj də 'bɾe:nɑ̃ o'tojo]

comme-ça on avait trouvé exagéré aussi [après le deuxième accident en deux ans], oh sans doute qu'on ne continuera pas à la laisser acheter des voitures

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

un tamm bihan frank ivez

[ntɑ̃m 'bi:ən vɾɑ̃ŋg ie]

un petit peu exagéré aussi [punitions aux écoliers d'autrefois]

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

grand

eñ eo frank toull e c'hoûg

[hẽ̞: hɛ vrɑ̃ŋk tul i huk]

celui-ci a le trou de la gorge grand ouvert

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)