Brezhoneg Bro-Vear

Brezhoneg > Galleg

tud

Stummioù : dud ; tud ; tudoù ; zud ;

Gwelet an temoù An dud ha An niver a dud

gens

Te 'tije tud da sikour ac'hanout.

Té tijé tut de jikour hañout.

Toi, il y avait du monde qui t'aidait.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

A-raok e oa al lieuz e vijent troc'het gant an dud, ne vije ket ?

Rog oa lieuz vijènt trohet gan ’n dud, vijé ket ?

Avant d'avoir la lieuse, ce sont les gens qui les coupaient, non ?

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Un tamm a bep sort quoi, e pleez deus an dud ha a bep sort quoi heñ.

Tamm bop sort quoi, pléez deuz ’n dut a bop sort quoi eñ.

Un peu de tout, tu t'occupais des gens et tout quoi.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Goude e oa an dud neuze war-lerc'h neuze da savadelliñ anezhe.

Goudé oa en dud neuhé war-lèrh neuhé de zavadêlliñ nè.

Les gens étaient derrière pour les mettre en moyettes.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

An dud goude a rae fagodennoù gant... gant se.

'N dut goudé rè vagodènnoù gan sé.

Ensuite, les gens en faisaient des fagots.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Ya. Ya, da gentañ e vije an dud war-lerc'h ar faucheuse. Ha ar faucheuse a derc'he da vont prim mat.

Ya, ya, de gèntañ vijé 'n dut war-lèrh focheuz. A focheuz dèrhé de von prim mat.

Oui, d'abord les gens étaient derrière la faucheuse. Et la faucheuse continuait d'avancer rapidement.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha e vije pevar, betek pemp c'hwec'h a dud war-lerc'h.

A vijé pèwar, béték pèm hwèh dud war-lèrh.

Et il y vait quatre, cinq, jusqu'à six personnes derrière.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Me 'meus ket c'hoant emezañ da vont e-barzh un ostaleri aze, emezañ, e vez ur bern tud...

Mé meus ke hoan, méañ, de von bah en ostaléri ahé, méañ, vé bèrn tut.

Je ne veux pas aller dans un café, dit-il, il y a trop de monde...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Me n'onn ket deus pelec'h, partout. Oh, Trezelan, Sant-Laorañs, Bear, un tamm a bep sort ya. Prad. Ah ya, tud diwar-dro ya.

Mé n’onn ket deus plèh, partout. O, Trézélan, Zan-Lorañs, Béar, tamm bop sort, ya. Prat. A ya, tut tiwar-dro ya.

Je ne sais pas d'où, de partout. De Trézélan, Saint-Laurent, Bégard, d'un peu partout. De Prat. Oui, des gens des environs.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Laket e vez tud er-maez.

[ˈlakə ve tyt me̞ːs]

On met des gens à la porte, on licencie des gens.

[au sujet des supressions de postes, des fermetures d’usines] 

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Se a zo bern tud oc'h ober, hañ !? ma Doue ! ret eo gwelet, war-washaat !

[se zo bɛʁn tyt oːʁ ɑ̃ maː ˈdue ʁɛd ɛ ˈgwelət waʁ ˈwasɑːd]

Ça il y en a plein à le faire hein !? bon sang ! il faut voir, de pire en pire ! [dépenser sans compter]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ar pichoned 'h ae da drailhañ an ed 'ba parkoù an dud

[pi’ʃɔ̃:nət hɛ də ’drɑʎɑ̃ ne:d ba ’pɑrko ndyt]

les pigeons allaient endommager le blé dans les champs des gens

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Ya serten reoù a nez ezhomm da gousket muioc'h evit reoù all se depant deus... N'int ket tout memes tra quoi. Se... se a zo evel tud bras hag a bep sort.

[ja ˈsɛʁtɛn ˈɾeo ne eːm ˈkuskə myχ wi ˈʁeo al ze ˈdepɑ̃n døs ə ˈni cə tut mɔ̃sˈtʁa kwa se se zo wɛl dyt bʁɑːs a bop sɔʁt]

Oui certains on besoin de dormir plus que d'autres, ça dépend de... Ils ne sont pas tous pareils. C'est comme les adultes et tout ça.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

abuziñ an dud

[aˈbyzi ndyt]

faire perdre leur temps aux gens

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

N'eo ket mat nemet d'abuziñ an dud !

[ˈnɛ kə mɑː mɛd aˈbyzi ndyt]

Elle n'est bonne qu'à faire perdre leur temps aux gens !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ah ya kat da dibluañ an dud pe da diwadañ an dud.

[a ja kat də diˈblyɑ̃ dyt pe də diˈwɑːdɑ̃ dyt]

Ah oui [ils sont] capables de plumer les gens ou de les saigner. [vendeurs]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

diwadañ an dud

[diˈwɑːdɑ̃ dyt]

saigner les gens [les plumer]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

leun-chik a dud

[lœn ʃik dyt]

plein de monde, foule de gens

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Tud ha tud zo.

Tud a tud zo.

[tyd a tyd zo]

Il y a des gens et des gens. [ils ne sont pas tous pareils]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Julien)

monde (du –)

Ya, bezañ e oa tud. Oh ya, bezañ e oa tud ya.

Ya, béañ oa tut. O ya, béañ oa tut, ya.

Oui, il y avait du monde.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Oh ya, bezañ e oa tud hañ, oh ya. Oh ya, ur bern tud a oa. E-barzh ar c'hrañj e oa, e-barzh ar Veuzit. E-barzh ar c'hrañj vras...

O ya, béañ oa tut añ, o ya. O ya, bèrn tud oa. Bah hreñch oa bah Veuzit. Bah hreñch vras...

Oh oui, il y avait du monde. Il y avait beaucoup de monde. C'était dans la grange au Veuzit. Dans la grande grange.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

parents

Mont mat a ra ar jeu ganit ? Ha da dud 'h a mat tout ivez ?

[mõn 'maːd ʁa 'jœː gə'nit] [a də 'dyt ha 'maːd tud iə]

Tu vas bien ? Et tes parents vont tous bien aussi ?

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha ma dud a oa bet e-barzh un toullad mat a euredoù a-raok. Ha evel se 'daint ur bern tud da bediñ.

A me dud oa bé bah toullet mat euréjo rok. A vesé daint bèrn tut de bidiñ.

Et mes parents étaient allés à beaucoup de mariages avant. Et donc ils avaient beaucoup de monde à inviter.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Lavaret 'na ivez, an hini 'na c'hoant da chom er gêr 'na ket 'met goulenn ur paper... gant e dud quoi, ha neuze e oa kap da chom er gêr.

Lâ na ie, 'n ni na hoan te chom gêr na ke mê goul e paper gan i dut quoi, a neuhe oa kap de chom gêr.

Elle avait dit aussi que celui qui voulait rester à la maison n'avait qu'à demander un mot à ses parents, et il pouvait rester à la maison.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Honnezh a oa e-barzh ar memes klas ganin ivez, met honnezh ne oa ket e pension, met e chome bepred, peogwir he dud, a gav din, a oa o terc'hel ur boulañjiri, ha e chome e-barzh an étude neuze a-raok mont d'ar gêr.

Hoñ oa bah momes klas kenin ie, mè hoñ oa ke pañsïon, mè chomé bopet, pegur i dut, gaf tin, oa tèrhèl boulañjiri, a chomé bah 'n étude neuhé rok mon te gêr.

Elle était dans la même classe que moi, mais elle n'était pas en pension. Mais en tout cas, elle restait... parce que ses parents, je crois, tenait une boulangerie, et alors elle restait en étude avant d'aller chez elle.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)