Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

si

ma

Ma 'mez poan gof goude, me a dihuno ac'hanout evit noz.

Ma mé poan gof goudé, mé divuno anout wit noz.

Si j'ai mal au ventre après, je te réveillerai cette nuit.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma 'tez c'hoant da gas un tamm gachenn d'unan bennak e vi kat d'ober. Peogwir 'to da asied d'ober.

Ma té c'hoan te gas tamm gachenn d'un bénnak vi kat t'or. Pugur to de asiet t'or.

Si tu veux apporter un morceau de gâteau à quelqu'un, tu pourras le faire. Parce que tu auras ton assiette pour ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya kar ma ne vijent ket bet sec'h a-walc'h e oant kat da vezañ bet graet evel louediñ pe en em peg ha machinet neuze.

Ya ka ma vijènt ke bé sêh wah oant kat te véañ bé gwèt vèl lwèdiñ pé non pék a machinet neuhé.

Oui, car s'il [le blé] n'avait pas été assez sec, il risquait de faire comme moisir ou se coller, et se machiner alors.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Nann, ma gomañsan ober e vo ret din derc'hen d'ober. Se 'na respontet din. Ma gomañsan ober e vo ret din derc'hen goude.

Nann, ma gomañsañ or vo rét tin dèrhèn d'or. Zé na rèspontet tin. Ma gomañsañ or vo rét tin dèrhèn goudé.

Non, si je commence à le faire, je devrai continuer. C'est ce qu'il m'avait répondu. Si je commence à le faire, je devrai continuer ensuite.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha evel se, ma arru X ha Y da welet ac'hanon e vin kat da reiñ bep a damm dezhe.

[a vəse ma 'haj X a Y də 'we̞ld 'ãw vĩ 'kat tə 'ʁœɲ bɔb 'dãm de̞]

Et comme ça, si X et Y arrive me voir, je pourrais leur donner un morceau à chacun.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ma debrez ket chomi bihan evel ul logodenn, evel ul logodenn nevez-vet !

[ma deˈbes kə ˈʃomi ˈbiən wɛl lɔˈgɔdən wɛl lɔgɔː newe vet]

Si tu ne manges pas tu resteras petit comme une souris, comme une souris nouvellement née !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ma a gouezhfe e tu d'e di quoi.

[ma ˈgwefe ty di diː kwa]

S'il tombait vers ça maison quoi.

[l'arbre]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Hañ ? Te a zo ur c'hwil bihan, hañ ? Ya hañ ? deus piv eo hañval ? deus e dad pe deus e vamm ? (T : Deus e... deus e vamm kentoc'h !) Ah ya ma 'h eo ur marmouz bihan ya lâr se ya ! gwelloc'h eo lâr (?) se hañ !

[ɑ̃ te zo wil ˈbiən ɑ̃ ja ɑ̃ døs piw e̞ ˈhɑ̃vəl døs i dɑːd pe døs i vɑ̃m ɑ̃ ja ma ɛ ˈmaʁmuːs ˈbiən ja lɑːʁ ze ja welɔχ ɛ zɑːd ze ɑ̃]

Hein ? Tu es un petit espiègle, un petit filou, hein ? Oui, hein ? Oui hein ? À qui il ressemble ? À son père ou à sa mère ? (T : À sa mère plutôt !) Ah oui si c'est un petit coquin oui il vaut mieux dire ça !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Ya ma ec'h an abred da gousket neuze ne gouskfen...ne gouskin ket mat.

[ja ma hɑ̃ aˈbʁeː də ˈguskət nœː ˈgusfɑ̃m gusˈki kə mɑːd]

Oui si je vais tôt me coucher alors je ne dormirais...je ne dormirai pas bien.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ma oarje se !

[ma 'wɑrʃe ze]

si elle savait ça !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma gouezhje warnañ !

[ma ’gweʃe ’warnɑ̃]

s'il tombait dessus !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma oarjes

[ma 'wɑ:rʃɛs]

si tu savais

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma oarfent !

[ma 'wɑrfɛɲ]

s'ils savaient !

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma 'mije roet ur gatoenn dezhañ, moarvat e tebrfe anezhañ

[ma miʒe 'ʁo:ə ga'to̞:ən deɑ̃ mɑ'hat 'dɛbfe neɑ̃]

si je lui avait donné un gâteau, il le mangerait sans doute

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma mije roet ur gatoenn dezhañ ?

[ma miʒe ‘ro:ə ga'toən deɑ̃]

si je lui avais donné un gâteau ?

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ma karjen bezañ sellet kentoc'h ivez

[ma 'kɑrʃɛn 'beɑ̃ 'zɛlɛt 'kentɔh 'ije]

si seulement j'avais voulu regarder plus tôt aussi

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Gwelet frazennoù all...

hag-eñ

Ha 'ma goulennet gant Maman hag-eñ e oa mat din chom er gêr ha e oan chomet er gêr abalamour da se.

A ma goûlet gan Maman ag-eñ oa mat tin chom gêr, a oan chome gêr bañw te zé.

Et j'avais demandé à Maman si je pouvais rester à la maison, et j'étais restée à la maison pour cette raison.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Feiz avat, e-pad ar brezel 'na goulennet gant Papa hag-eñ e oa kontant da derc'hen e douar dezhañ, labourat bepred quoi, abalamour dezhe da nompas mont en friche evel e vez lavaret, ya.

Fé hat, pad brézel na goule gan Papa ag-eñ oa kontan de dèrhen i douar déañ, labouret bopet quoi, bañw tè de nompas mon en friche vèl vé lât, ya.

Pendant la guerre, il a demandé à Papa s'il voulait bien entretenir ses terres, les travailler, pour ne pas qu'elles aillent en friche, comme on dit, oui.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha feiz, neuze Maman, pa oamp retornet d'ar skol, a oa aet da welet la directrice, ha neuze 'na goulennet hag-eñ e oa moaien, a-benn neuze 'ma graet, quoi ? pemzektez skol, hag-eñ e oa moaien da lakat ac'hanon e-barzh ar c'hlas certificat neuze.

A fé, neuhé Maman, pé oam rétornet te skol, oa èt te wélet la directrice, a neuhe na goulet ag-eñ oa mwoien, bènn neuhé ma gwèt, quoi ? Pèmzékté skol, ag-eñ oa mwoien de laked añoñ bah hlas certificat neuhé.

Et alors, Maman, quand nous sommes retournées à l'école, était allée voir la directrice, et lui avait demandé s'il était possible – pour alors j'avais fait quoi ? Quinze jours d'école – s'il était possible de me mettre dans la classe de certificat.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

pe... pe...

Me a deuio digwener da lavaret dit pe vo mat pe ne vo ket.

Mé dèi digwéner de lât tit pé vo mat pé vo ket.

Je viendrai vendredi te dire si c'est bon ou pas.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Miret... miret e int sur a-walc'h met gouzout pelec'h emaint ne oaran ket hañ pe emaint 'ba ar maeri pe 'ba... 'ba Sant Brieg. Unan daou a zo (?).

[ˈmiʁə ˈmiʁəd iɲ ˈzywɑh mɛ gut plɛʁh mɑ̃ɲ waˈʁɑ̃ kəd ɑ̃ pe mɑ̃ɲ ba ˈmɛʁi pe baː pe ba zɑ̃ ˈbʁiək yn dow zo]

Ils sont conservés sans doute mais qu'en à savoir ou je ne sais pas hein s'ils sont à la mairie [de Bear] ou à Sant Brieg. Un des deux (?).

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

geo

Gwelet ar pennad yezhadur Respont d'ur goulenn nac'h

Tap un asied din eta, ha ur gontell. Un asied heu... Hemañ n'eo ket ac'hanen geo ?

Tab eun asiet tin ta, a gontell. Eun asied eu... Hémañ nè ke hann gè ?

Prends-moi une assiette, et un couteau. Une assiette heu... Celle-ci n'est pas d'ici, si ?

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ya, n'eo ket gant koaven 'teus graet anezhi ? Ah geo, gant koaven.

Ya, né ke gan koaven teus gwè(t) nèi ? A gè, gan koaven.

Oui, tu ne l'as pas faite avec de la crème ? Ah si, avec de la crème.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. Pa oas te yaouank sur a-walc'h ne vije ket familiales a-benn neuze. 2. Bije. 1. Bije ? 2. Bije laouen. 2. Ya ? 2. Ya ! Memestra . Ya. 1. Se n'on ket kat da lavaret hañ, met... 2. Geo.

1. Pé oas té yowañk zur wah vijé ke familiales bènn neuhé. 2. Bijé. 1. Bijé ? 2. Bijé lowen. 1. Ya ? 2. Ya, mostra. Ya. 1. Zé n’on kat te lâred añ, mè... 2. Gè.

1. Toi, quand tu étais jeune, il n'y avais probablement pas d'aides familiales à cette époque. 2. Si. 1. Si ? 2. Bien sur que si. 1. Ah bon ? 2. Oui, quand même. 1. Moi je ne sais pas, mais... 2. Si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

1. Met ne vije ket arru septembre a-benn e vije graet se ? 2. Oh geo. Arru e vije tost septembre. Ya.

1. Mè vijé ked ai septembre bènn vijé gwè sé ? 2. O gè. Ai vijé tost septembre. Ya.

1. Mais on n'était pas en septembre quand on faisait ça ? 2. Oh si. On était presque en septembre. Oui.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

1. ar re-se 'naint ket ur machin da c'horo ? 2. Ah geo.

1. Ré-zé naint ke machin de horo ? 2. A geo.

Eux n'avaient pas de machine de traite ? 2. Ah si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

1. Ya met 'neaint ket ur machin da c'horo gant podoù dija a-benn neuze ? 2. Ah geo. Geo geo. 1. Ne 'meus ket soñj. 2. A-benn neuze e oa ur machin da c'horo gant podoù. Boa.

1. Ya, mè néaint ked machin de horo gan poujo déjà bènn neuhé ? 2. A gè. Gè gè. 1. Meus ke joñch. 2. Bènn neuhé oa machin de horo gan poujo. Boa.

Oui, mais ils n'avaient pas déjà une machine de traite avec des pots pour alors ? 2. Ah si. 1. Je ne sais plus; 2. Pour alors il y avait une machine de traite avec des pots. Si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

1. Geo da c'horo 'h ae X bepred. 2. N'ae ket avat . 1. Ah ne rae ket ? 2. Geo, pa oa... Geo, a-raok, pa oa goroet gant an dorn, met pas goude.

1. Gè, de horo ’h è X bopet. 2. N’è ke vat. 1. A rè ket ? 2. Gè, pé oa… Gè, rok, pé oa goroet gan dorn, mè pas goudé.

1. Si, X venait traire. 2. Non alors. 1. Ah non ? 2. Si, quand... Si, auparavant, quand on trayait à la main, mais pas après.

1. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
2. Plac'h, 1946, Pederneg
(dastumet gant Riwal)

Ha du-mañ ne c'horoe ket... Geo, X pa oa er gêr a rae, met Y, Y 'na ket bet goroet.

[a ’dumã ho’ʁoːe kət... ge X pə wa ’ge̞:ʁ ʁe me Y Y na kə be go’ʁoːət]

Et chez nous, il ne trayait pas... Si, X quand elle était à l maison le faisait, mais Y n'a jamais trait.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Geo, ma arri unan bennak da welet ac'hanon e vin kat da lavaret dezhañ.

Gè, ma haï un bênnak te wèlet añoñ vin kat te lât téañ.

Si, si quelqu'un arrive me voir, je pourrais le lui dire.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Geo, pa on chomet er gêr gant Maman goude, pa...

Gé, pé on chome gêr gan Mañmañ goudé, pé...

Si, quand je suis restée à la maison avec Maman, quand...

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Geo pa vije un annoar bennaket da deskiñ, neuze e sikoure ac'hanon.

Gè, pé vijé ’n annwar bénnaket de diski, neuhé jikouré añoñ.

Si, quand il y avait une ou deux génisses à dresser, alors il m'aidait.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

geo, amañ e-kichen zo unan aze, hag a zo daou c'hant vloaz marteze

[gɛw 'ɑ̃mɑ̃ 'kiʃən zo yn 'ɑhe a zo dɔw hɑ̃n lɑ: ma'tee]

si, ici à côté, il y en a un [arbre] là, qui a deux cent ans peut-être

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

N'eo ket skrivet div wech memes tra hañ ? (T : Nann.) Geo ? (T : Nann.)

[ˈne̞ kə ˈskʁivə diw weʃ mɔ̃sˈtʁa ɑ̃ː – gɛ]

Il n'y a pas écrit deux fois la même chose hein, (T : Non.) Si ? (T : Non.)

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Arri 'neus div... div gamaradez vihan. Pokañ a ra dezhe ha tout hañ, geus geus, n'eo ket diwezhat o temarriñ, arri e ray tu bennaket !

[aj nø diw diw gɑ̃m’ʁɑ:dəs ˈvi:ən ˈpokɑ̃ ʁa dɛ a tud ɑ̃ gø gøs ˈnɛ kə ˈdiwɛː teˈma:ĩ aj ʁɛj ty ˈmnakət]

Il a deux copines, il leur fait des bisous et tout hein, si si, il n'est pas tard, il arrivera quelque part !

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Geus me meus kartennoù met ne gredan ket e zo anvioù n'eus ket nemet numeroioù warne.

[gøs me møs kaʁˈteno mɛː gʁeˈdɑ̃ kə zoː ɑ̃ˈnojo ˈnøs kə mɛ ˌnyːmeˈʁojo ˈwaʁnɛ]

Si j'ai pris des cartes mais je ne crois pas qu'il y ait des noms, il n'y a que des numéros dessus.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

[reprise du verbe]

Gwelet ar pennad Respont d'ur goulenn nac'h

1. Pa oas te yaouank sur a-walc'h ne vije ket familiales a-benn neuze. 2. Bije. 1. Bije ? 2. Bije laouen. 2. Ya ? 2. Ya ! Memestra . Ya. 1. Se n'on ket kat da lavaret hañ, met... 2. Geo.

1. Pé oas té yowañk zur wah vijé ke familiales bènn neuhé. 2. Bijé. 1. Bijé ? 2. Bijé lowen. 1. Ya ? 2. Ya, mostra. Ya. 1. Zé n’on kat te lâred añ, mè... 2. Gè.

1. Toi, quand tu étais jeune, il n'y avais probablement pas d'aides familiales à cette époque. 2. Si. 1. Si ? 2. Bien sur que si. 1. Ah bon ? 2. Oui, quand même. 1. Moi je ne sais pas, mais... 2. Si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

Ah nann, ar re-se ne vijent ket pa vije ed da droc'hañ. Bijent avat.

A nann, ré-zé vijènt ket pé vijé ét te drohañ. Bijènt hat.

Ah non, il n'y avait pas de ceux-là quand il y avait du blé à faucher. Si alors.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Anfin, n'eus ket mann ebet e-barzh, geus avat, dour, peogwir 'h a dour e-barzh, sur a-walc'h moarvat e gle bezañ e-barzh bepred met anfin, heu...

Añfin, n'eus ke mann bét bars, geus hat, dour, pegur 'h a dour bars, zur wah mahat glé béañ bars bopet mèd añfin, eu…

Enfin, il n'y a rien dedans, si, de l'eau, puisque l'eau rentre, il doit bien y en avoir dedans, mais enfin...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

1. Ya met 'neaint ket ur machin da c'horo gant podoù dija a-benn neuze ? 2. Ah geo. Geo geo. 1. Ne 'meus ket soñj. 2. A-benn neuze e oa ur machin da c'horo gant podoù. Boa.

1. Ya, mè néaint ked machin de horo gan poujo déjà bènn neuhé ? 2. A gè. Gè gè. 1. Meus ke joñch. 2. Bènn neuhé oa machin de horo gan poujo. Boa.

Oui, mais ils n'avaient pas déjà une machine de traite avec des pots pour alors ? 2. Ah si. 1. Je ne sais plus; 2. Pour alors il y avait une machine de traite avec des pots. Si.

1. Plac'h, 1946, Pederneg
2. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
(dastumet gant Riwal)

(R. : Bier ne oa ket ?) Oh boa sur a-walc'h. Ha gwin... Gwin, gwin... Chistr marteze a oa ivez, ya.

O boa, zur (a)wah. A gwin… Gwin, gwin… Jist matéé oa ie, ya.

(R. : Il n'y avait pas de bière ?) Oh si, sûrement. Et du vin... Il y avait peut-être aussi du cidre.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Memestra X, n'eo ket posupl. Ne glevez ket ac'hanon, daon gran avat emezañ, me a glev ac'hanout mat.

Mostra X, n’è ke posup. Glêwes ked añoñ. Dañwn grañ ha méañ, mé glèw hanout mat.

Quand même X, ce n'est pas possible. Tu ne m'entends pas. Si alors, qu'il dit, je t'entends bien.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Bije. Graet e vije... Laket e vije... spilhoù a vije lavaret dionte. Met ne vije ket spilhoù bepred kar ur spilhenn a vije moan e veg quoi, met...

[’biʒe – ’gwɛt viʒe – ’lake viʒe – ’spiʎo viʒe ’lɑːt ’tõnte – mɛ viʒe kə ’spiʎo bɔpət ka ’spiʎən viʒe ’mwãːn i ’vek kwa mɛt]

Si. On faisait... On mettait... Des épingles qu'on disait. Mais ce n'était pas tout à fait des épingles, parce que la tête d'une épingle est fine, mais...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Renée, ne vi ket kat da dont da sikour ac'hanon ? Daon, gin ha mat emezon-me.

[ʁøneː vi k 'kat tə 'dõn də 'ʒicuʁ ãõ – dãwn gĩn a 'maːd 'mõme]

Renée, tu ne serais pas disponible pour venir m'aider ? Si bien sûr, que je disais.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Amañ emañ ma bugale-vihan. N'emaint ket tout aze, avat, baint ? Nann. C'hoazh zo reoù all, tu bennaket all, met n'emaint ket aze tout.

['ãmã mã mə by'gaːle 'viːən – 'maŋ kə tud 'ahe ha 'baŋ – nãn hwas so ʁe'wal – tymˌnakə'dal – mɛ 'maŋ kəd 'ahe tut]

Mes petits-enfants sont là [sur la photo]. Ils ne sont pas tous là, si ? Non. Il y en a d'autres, quelque part ailleurs, mais ils ne sont pas tous là.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

(R. : N'emaint ket war a foto.) Geo, oh baint avat.

[ge̞ o baŋ hat]

(R. : Ils ne sont pas sur la photo.) Si, oh si !

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Tonton Henri n'emañ ket aze. Bañ ? Bañ avat, amañ emañ, ar beleg.

[tõtõ hãʁi mã kəd ahe – bã – bã hat ãmã mã beːlək]

Tonton Henri n'est pas là [sur la photo]. Si ? Si tiens, il est là, le curé.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Heñ ne 'teus ket bet anavezet anezhañ, geus ?

[’hẽː tøs kə bed ãn’veə ’neã gøs]

Lui tu ne l'as pas connu, si ?

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)