Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 12 frazenn.

1. me a blij din... plijout a ra din kerzhal met n'houllfen ket mont e-keit-se memestra 2. me a vije aet hein ! pa vijen... pa oan... pa... pa oan... pa oan yaouank, me a gerzhe mat 1. kar se zo arri pell bepred Roje 2. ya met... ar re-se ac'h arete, kompren a rez, 'ba eu... 'ba ur feurm bennaket peogwir d'ar c'houlz-se 'oa ket eu... an otelioù, me a oar petra a vije graet deus an otel

1. [me biʃ tĩ - ˈpliˑʒ ʁa dĩ ˈkɛʁzəl mɛ nulˈfɛŋ kə mɔ̃n ˈkɛjse mo̞sˈtʁa] 2. [me viʒe ɛt ɛ̃ pe viʒɛn - pe wɑ̃n - pe pe wa - pe wɑ̃n ˈjo̞wɑ̃ŋ me ˈgɛʁzɛ ˈmɑːd] 1. [kaʁ ze zo ɑj ˈpɛl ˌbopə ʁoʒe] 2. [ja mɛ - ɹeze haˈɹɛtɛ kɔ̃mpɹe̞z bah ə - bah ə ˈfœʁm bəˈnɑkət pyˈgyːɹ də ˈhulsːe wa kəd ə - noˈteljo - me waɹ ˈpɹa viʒe gwɛd dəs ən ˈotəl]

1. moi j'aime... j'aime bien marcher mais je ne voudrais pas aller si loin quand même 2. moi je serais allé hein ! quand j'étais... quand j'étais... quand... quand il y avait... quand j'étais jeune je marchais bien 2. car ça fait loin Roger 1. oui mais... ceux-là s'arêtaient, comprends-tu, dans euh... dans une ferme quelconque puisqu'à cette époque-là il n'y avait pas euh... les hôtels, j'ignore comment on dit hôtel

1. Paotr, 1951, Bear
2. Roje Dollo, 1932, Bear
(dastumet gant Tangi)

ma 'h arete da reiñ da denañ

[ma ha'ʁɛtɛ də 'ʁɛĩ də 'de:nɑ̃]

si elle arrêtait d'allaiter

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

an hent a arete du-mañ, boñ, pa... pa dizroe diwar an hent aze e oa ur feunteun hag e oa dour, hag an dour a dreuze an hent met ne oa ket (volez ?) ebet, dreist an hent 'h ae an dour

[nɛn a'ɹɛte 'dymɑ̃ bɔ̃ pe pe diz'ɹo:e diwaɹ nɛn 'ɑ:he wa 'vɑ̃ntən a wa du:ɹ a ndu:ɹ 'dɾœ:ze nɛn mɛ wa kə 'vo:ləz bet dɾɛjst ə nɛn hen du:ɹ]

la route s'arrêtait chez moi, bon, quand... quand on s'écartait de la route, là il y avait une fontaine et il y avait de l'eau, et l'eau traversait la route mais il n'y avait pas de xxx (?), l'eau passait par-dessus la route

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha hennezh, hennezh a oa ur sakre ki ha pa bartie a-hend-all 'h arete aezet, pa... pa... pa... pa gleve ar c'horn ha neuze...

[a hẽ̞:s hẽ̞:z wa 'sɑkɾe ki: a pe baɹ'ti:e hɛn'dɑl a'ɹɛte 'ɛ:zɛt pe pe pe pe 'glɛwe 'hɔɹn a 'nœ:he]

et celui-là, celui-là était un sacré chien et quand il partait autrement il arrêtait facilement, quand... quand... quand... quand il entendait la corne [de chasse] et alors...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ur relai e oa hag e deue... 'h arete tud gant o gweturioù d'an abardaez

[ʁœlɛ wa a dɛ ha’ʁetɛ dyt gɑ̃n o gwe’tyrjo də nabar’dɛ:]

c'était un relai et venait... des gens s'arrêtaient avec leurs voitures en soirée

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ a oa Hent ar Marv peogwir 'h arete kwa, aze ne oa ket da vont pelloc'h, e varve aze peogwir ne oa ket kat da vont pelloc'h

[hẽ̞: wa hɛn'mɑɹw kwa py'gy:ɹ ha'ɹɛte kwa 'ɑ:he wa kəd də vɔ̃n 'pɛlɔh 'vɑɹwe 'ɑ:he py'gy:ɹ wa kə kɑt tə vɔ̃n 'pɛlɔx] chemin non utilisé mais préservé pour les morts

ça c'était Le Chemin de la mort quoi puisqu'elle s'arrêtait quoi, là on ne pouvait pas aller plus loin là, il mourrait là [chemin] puisqu'on ne pouvait pas aller plus loin

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha neuze reoù yaouank, gant Ifig, ec'h aent euh... a stanke an dour, ac'h arete an dour aze evel-se e veze plas da... da neuial

[ag 'nœhe rew 'jɔwɑ̃ŋg gɑ̃n 'ifik hɛɲ ə 'stɑ̃ŋke ndu:r a'rɛte ndu:r 'ɑe vi'sɛ viʒe plɑs tə də 'nœɲəl]

et alors des jeunes, avec Ifig, allaient euh... barrait l'eau, arrêtait l'eau là comme-ça il y avait de la place pour... pour nager

Le Du 2012 p.458. « stankañ […] barrer, faire un barrage »

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'h arete da soniñ

[pe ha’rɛtɛ də zɔ̃:n]

quand elle arrêtait de sonner [écrémeuse]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

unan ac'h arete 'ba euh... 'ba Kaouenneg, unan all 'ba... 'ba Kawan, unan all a oa 'ba... a oa aretet 'ba Barderv

[yn ha'ʁete bah ə bah ko'wenɛk nɑl wa bah 'nkɑwɑ̃n nɑl wa bah wa a'retə bah baʁ'dɛɹw]

un c'était arrêté à euh... à Kaouenneg, un autre à... à Kawan, un autre s'était [arrêté] à... s'était arrêté à Barderv

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha ne oamp ket arru e-barzh ar bourk c'hoazh, ha e oa ur c'hamion a-drek, pa oan o tont er-maez gant ma saout, deut e oant er-maez tout eüruzamant, ha e oa ar c'hamion war-lerc'h, feut feut feut feut feut feut, n'arete ket un tamm.

A oam ked ai bah bourk hoas, a oa hamion drék, pé oan ton mês, gan me zowt, deud oant mês tout, évuruzaman, a oa hamion war-lèrh, feut feut feut feut feut feut, n’arété ked en tamm.

Nous n'étions pas encore arrivés au bourg, et il y avait un camion derrière, quand j'étais en train de sortir mes vaches, heureusement elles étaient toutes sorties, et le camion était derrière, tut tut tut tut, il n'arrêtait pas un instant.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha neuze, a-benn ar fin, 'na komprenet, pa arete ar gazeg, moarvat 'h eo me a huche abalamour da... abalamour 'ma ket patatez ken. Ha neuze, a-benn ar fin 'na komprenet, ha neuze, ha neuze e selle quoi, moarvat 'ma ket patatez ken.

A neuzé , bènn fin, na komprénet, pé arété gazek, mahat ’h è mé huché bañw te... bañw ma ke patates kén. A neuhé, bènn fin, na komprénet, a neuzé, a neuzé sèllé quoi, mahat ma ke patates kén.

Et alors, à la fin, il avait compris. Quand la jument s'arrêtait, [c'était] sûrement [parce que] je criais pour... parce que je n'avais plus de pommes de terre. Et alors, à la fin, il avait compris, et il regardait, [car] je n'avait probablement plus de pommes de terre.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Ha neuze ar gazeg a-wezhioù 'h arete, petra a c'hoari da homañ, a-wezhioù e vije lavaret, homañ a aret.

A neuhé gazek (a)wêjo 'h arété, pra hoai de homañ, (a)wêjo vijé lâret, homañ arèt.

Et alors parfois la jument s'arrêtait. Il disait : « Qu'est-ce qu'il lui arrive à celle-ci ? Elle s'arrête. »

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 12 frazenn.