Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 52 frazenn.
123

1. Koad Mer, Koad Mer Aval et Koad Mer Amont, ya ? 2. ya, se an hini eo ! Koad Mer Amont an hini eo, o-daou zo 1. daou zo hañ ! 2. ya, ya, ya !

1. [ˌkwad ˈmɛˑꝛ - ˌkwad mɛꝛ ˈaˑval e ˌkwad mɛꝛ ˈamɔ̃ - ja] 2. [... - ˌkwad mɛꝛ ˈamɔ̃ ... - ...] 1. [...] 2. [ja ja ja]

Lezardrev
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Ifig ar Govig, 1929, Lezardrev
2. Pierre-Yves Arzul, , Lezardrev
(dastumet gant Tangi)

kreiztre Koad Aval ha... ha Kerleo e oa un ti aze c'hoazh

[... kwaˈdɑˑval a – a ke̞ꝛˈle̞w ...]

Hengoad / Pouldouran
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

ya, Koad Aval, Koad Aval a egzist bepred

[ja - kwaˈdɑˑval - kwaˈdɑˑval ...]

Pouldouran
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

hag aze zo un hent à gauche c'hoazh ac'h a du-hont da Koad Aval, ya ! hag a-raok Koad Aval zo un ti bihan, c'hoazh e oa Saka Peron, eno 'ma desket ober kerden

[... kwaˈdɑˑval - ja - ... kwaˈdɑˑval ... - ... ˌsɑka ˈpeˑɣɔ̃n - ...]

et là il y avait une route à gauche aussi qui va là-bas à Koad Aval, oui ! et avant Koad Aval il y a une petite maison, encore que c'était Zacharie Péron, j'y avais appris à faire des cordes

Pouldouran
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

goût a rez e vije graet arc'hant gwechall nemet gant avaloù-douar ? hein !? 'oarez ket se ! des hectares de patates, n'eo ket... n'eo... n'eo ket ur c'hasedad avaloù-douar, bremañ xxx ( ?) lakat ur c'hasedad aval-douar !

[ˌguˑd ə ꝛez ˌviˑʒe ˌge̞d ˈɑꝛhɑ̃n gweˌʒɑl mɛ gɑ̃ ˌnɑˑl ˈduˑaꝛ - ɛ̃ː - waˌꝛes kə ˈse - ... - ˌne̞ kə ˌne̞ ˌne̞ kəd haˈsedad ˌɑˑl ˈduˑaꝛ - ˈbo̞mɑ̃ ? ˈlɑkə haˈsedad ˌɑˑl ˈduˑaꝛ]

tu sais qu'on faisait de l'argent autrefois rien qu'avec des pommes de terre ? hein !? tu ne sais pas ça ! des hectares de patates, ce n'est pas... ce n'est... ce n'est pas une caisse de pommes de terre, maintenant xxx ( ?) met une caisse de pommes de terre !

???

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

deus an douar ivez, avaloù... ar gwez-aval hag ar pri 'vije ket mat

[dəz ən ˈduˑaɹ ˌiˑe - aˈvɑːlo - gwẽ ˈɑːvəl a ˈpɹiː viˌʒe kə ˈmɑːt]

selon la terre aussi, des pommes... les pommiers et l'argile ce n'était pas bon [pour le cidre]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ar varlopenn, ar varlopenn 'mamp graet anezhi du-hont ivez, gant eu... hoñ a oa graet gant eu... gwez aval, koad aval

[vaʁˈlɔpən - vaʁˈlɔpən mɑ̃m ˌgwɛd ˈne̞j ˌdyˑən ˌiˑe - gɑ̃n ə - ˈhɔ̃ wa ˌgwɛt kɑ̃n ə - gwẽ ˈɑːval - kwad ˈɑːval]

la varlope [type de rabot], la varlope nous l'avions faite là-bas aussi, avec euh... elle était faite avec euh... des pommiers, du bois de pommier

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

Koad A... pa 'h i da Koad Aval, Gwarison lec'h e oan o lâret

[... - ... kwaˈdɑwal - gwaˈɹisɔ̃n ...]

Pouldouran
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Michel Merdi, 1945, Pouldouran (dastumet gant Tangi)

Toull... Koad Aval amañ bepred, aze e vije... 'vez graet mann ebet ken, 'meus anavezet anezhañ, Koad Aval ya ! ah geo damen ! geo damen ! Koad Aval ya

[... - kwaˈdɑˑval ... - ... - kwaˈdɑˑval ja - ... - ... - kwaˈdɑˑval ja]

Pouldouran
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Michel Merdi, 1945, Pouldouran (dastumet gant Tangi)

Krec'h Avel, Krec'h... Krec'h Aval ya

[kɹe̞x ˈɑwəl - kɹe̞x kɹe̞x ˈɑːvəl ˌjɑ]

Krec'h Avel, Krec'h... Krec'h Aval oui

St Laorañs

Mari ar Gov, 1928, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

hadennoù zo 'ba an aval

[ha'deno zo ban 'ɑ:val]

il y a des pépins dans la pomme

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

aval-douar

[al'du:aɹ]

pomme de terre

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hen... hennezh eu... ar milvig, a vez e neizh 'ba... 'ba ar wezenn-aval pe 'ba fourch ar wezenn-aval hag eu... e... e neizh a vije mastiket, ne vije ket eu... dousadur 'ba ar foñs kwa, n'eo ket evel an neizh moualc'h kwa, an neizh moualc'h a vez graet... a vez laket mailh ivez met goude neuze e vez laket yeot fin ha traoù

[hẽ̞: hẽ̞:z ə 'milwiɟ ve i e:z bah bah ə 'we:ən 'ɑ:vəl pe bah fuɹʃ ə 'we:ən 'ɑ:vəl ag ə i i e:z viʒe mas'tikəd vi'ʒe kəd ə du'sɑ:dyɹ bah vɔ̃:s kwa ne̞ kə wɛl ne:z mwɛlx kwa ne:z mwɛlx ve gwɛt ve 'lɑkə mɑj je mɛ 'gu:de 'nœ:he ve 'lɑkət 'jɛwɔt fi:n a tɾɛw]

celui... celui-là euh... la grive mauvis (ou draine ?), son nid est dans... dans le pommier ou dans la fourche du pommier et euh... son... son nid était mastiqué, il n'y avait pas euh... de choses douces au fond, ce n'est pas comme le nid de merle qui est fait... où on met de la boue aussi mais après alors de l'herbe fine et tout

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un tamm koad aval, ya, evit ober... evit ober un horzh, hag e vije kelc'hiet an horzh sell, evit faoutiñ koad

[ən tɑ̃m kwɑd ’ɑ:vəl ja wid o̞:ɹ wid o̞:ɹ nɔɹz a viʒe ’klɛjəd nɔɹs sɛl wit ’fo̞wtĩ kwɑt]

un morceau de bois de pommier, oui, pour faire... pour faire une masse, et on cerclait la masse regarde, pour fendre le bois


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

met ar groc'honenn a chomo tout en he bezh, met an aval a friko kwa

[mɛ gɾɔ’hɔ̃:nən ’ʃo̞mo tud ni be:z mɛ ’nɑ:val ’we:ʒo ’fɾico kwa]

mais la peau restera d'un tenant, mais la pomme sera en purée quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un aval pa vo poazh kwa, eo aezet da... divachinañ pa ar bluskenn a chomo tout en e bezh

['nɑ:val pe vo pwɑ:s kwa he̞: 'ɛ:zɛd də diva'ʃi:nə neɑ̃ pe 'blyskən 'ʃo̞mo tud ni be:s]

une pomme quand tu la cuis quoi, elle est facile à... défaire puisque l'épluchure reste entière

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

kavet 'neus un aval

[kɑ:d nøz ə 'nɑ:vəl]

il a trouvé une pomme

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ur milvig zo eu... ne vez ket kavet neizhioù ken, ar milvig gwechall a rae e neizh 'ba fourch ur wezenn-aval

['milwic so ə ve kə kɑ:d 'e:ʒo ken ə 'milwiɟ gwe'ʒɑl ɹe i e:z bah fuɹʃ ə 'we:ən 'ɑ:vəl]

la (grive ?) c'est euh... on ne trouve plus de nids, la (grive ?) autrefois faisait son nid dans la fourche du pommier [plus gros qu'une grive, œufs blancs-verts]

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Debret 'neus un aval e Sant Laorañs.

Dèb neus naval zan-n Lorans.

[dɛbə nøs naval zãn loʁãs]

Il est bête.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Neus un aval e Sant Laorañs.

Neus naval zan-n Lorans.

[nøs naval zãn loʁãs]

Il est bête.

Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 90 : "dougen banniel sant laorañs orter la bannière de saint Laurent L'histoire sainte nous l'apprend, saint Laurent connut le martyre sur les charbons ardents d'un gril.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Kavet zo bet 52 frazenn.
123