Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 7 frazenn.

ur wech e oamp eu... e oamp o tont d'ar gêr deus ar skol, hag hom c'hoar vihan a oa... oa bihan, eu... c'hwech vloaz, apeupre pemp pe c'hwec'h vloaz, ha fidambie, ha 'ba Ru Briand a-hont e oa... e oa annamited o labourat 'ba ar menajoù, e vije xxx ( ?) annamited hag e vije ur boch o serveilh anezhe, ha peogwir ni 'h aemp d'hom merenn da... pevar gilometr 'mamp d'ober, mont d'hom merenn d'ar gêr, hag e oamp just oc'h arriet war an tamm tosenn 'mamp da dremen, oh ! ha ni o welet ar boch-se oc'h arriet, e fuzuilh gantañ war e skoaz ha tout, hag eñ... eñ da dapet hom c'hoar vihan war e vrec'h, « oh ! mignonne, mignonne, emezañ », blev melen frizet 'na ha tout, bouklet gantañ, « oh ! mignonne, mignonne, emezañ, des beaux cheveux emezañ », met me a lâr dit, ni 'oamp ket c'hwezhet sell !

[ˌweʒ wɑ̃m ə - wɑ̃m ˌtɔ̃n də ˈge̞ːɹ dœs ˈskoːl - a ɔ̃m ˌhwɑˑɹ ˈviˑən wa wa ˈbiˑən - ə - ˈhwɛx la - apøˌpɹɛ ˈpɛm pe ˈhwɛx la - a fidɑ̃mˈbiˑe̞ a ba ɹyˈbɾiˑɑ̃n ˌɑ̃wɔ̃n wa - wa anaˈmited laˈbuːɹəd bah meˈnɑːʒo - ˌviʃe ˌdɛs ʃa anaˈmitət a viʃe bo̞ʃ ˈsyɹvɛj ˌne̞ - a pyˌgyˑɹ ˈnym he̞m dɔ̃m ˈmɛɹn də - ˌpɛwaɹ giloˈmɛt mœm ˌdo̞ˑɹ - ˌmɔ̃n dɔ̃m ˈmɛɹn də ˈge̞ːɹ - a wɑ̃m ʒyst ˈhɑjəd waɹ ˌtɑ̃m ˈdo̞sən mœm də ˈdɾemen - o a ˌnym we̞ˑl ˈbɔʃ se ˈhɑjət - i ˈvyzyj gɑ̃tɑ̃ waɹ i ˈskwɑˑ a ˌtut - a ˌẽˑ ˌẽˑ də ˈdɑpət ɔ̃m ˌhwɑˑɹ ˈviˑən waɹ i ˈvɹex - ... me - blɛw ˌmeˑlən ˈvɹiːzəd na a ˌtut - ˈbukləd gɑ̃ntɑ̃ - ... me ... ˌmeˑɑ̃ - mɛ ˌme laɹ ˌdid ˈnym wɑ̃m kə ˈxweˑət se̞l]

une fois nous étions euh... nous revenions à la maison de l'école, et notre petite soeur était... était petite, euh... six ans, cinq ou six ans à peu près, et bon sang, et à Ru Briand là-bas il y avait... il y avait des annamites qui travaillaient dans les fermes, il y avait xxx ( ?) des annamites et un boche qui les surveillait, et puisque nous allions déjeuner à... nous avions quatre kilomètres à faire, aller à la maison déjeuner, et nous arrivions juste sur la petite bosse que nous avions à passer, oh ! et nous de voir ce boche-là arriver, son fusil à l'épaule et tout, et lui... lui de prendre notre petite soeur dans les bras, « oh ! mignonne, mignonne, dit-il », elle avait des cheveux blonds frisés et tout, bouclés, « oh ! mignonne, mignonne, dit-il, des beaux cheveux dit-il », mais moi je te dis, nous n'étions pas fières tiens !

Sant Laorañs

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

1. amañ e oant arri goude, un otokarr a oa gante, ma dad a oa savet da beder eur deus ar beure, e oa aet da welet petra a oa ar c'ham... ar c'hamion a oa oc'h ober trafik ti... 'ba ar gomanant all, d'ar c'houlz-se e vije graet trafik, kerc'hat moc'h, kerc'hat traoù... ravitaillement, patrioted a deue da ravitaillement, met (an dro-se e oa?)... 'na gwelet, pa 'na gwelet petra e oa, un otokarr hag eu... ur boch war e c'henoù gant ur mitralheuz war-benn, e oa deut en-dro, deus a-drek, a-benn neuze e oa tout ar moc'h er-maez amañ partout o redek 'ba ar porzh, affolement, plantet ur bailhonetez 'ba e wele a oa 'ba ar c'horn aze 2. ur gwele-kloz a vije d'ar c'houlz-se 1. partout peogwir e oa tomm ar gwele te ! ha goude tapet krog 'ba ma blev, trizek vloaz, 44, août 44, juillet, hag eu... savet ac'hanon ma sav 'ba ma wele goude, neuze tapet krog 'ba ar bisikled, nevez, bisikled plac'h, hag o vont a-raok ganti, ha ma vamm deut er-maez ar gwele o tapet krog 'ba ar visikled, unan krog a-bep-tu, gwelet a ran anezhi c'hoazh e-se, « honnezh zo din ! honnezh zo din ! » a derc'he da lâret dezhe, ken fonnus all 'na bet un tenn, ha 'na laosket ar bisikled adarre

1. [ˌɑ̃mɑ̃ wɑ̃ɲ ˌɑj ˈguːde - notoˈkɑɹ wa ˌgɑ̃te̞ - mə ˈdɑˑd wa ˈzɑwəd də beˈdɛˑɹəɹ dœz ˈbœːɹe - wa ˌɛt tə ˈwe̞ˑlət ˌpɹɑ wa hɑ̃ hɑ̃ˈmiˑɔ̃n wa ˌhoˑɹ tɹaˌfik ti - ba go̞ˌmɑ̃ˑnən ˈɑl - də ˈhuls se ˌviʒe ˌgwɛt tɹaˈfik - ˌkɛɹhə ˈmox - ˌkɛɹhət ˈtɾɛw ... - patɹiˈotəd de da ... - mɛ ˌndɾo se wa - na ˌgwe̞ˑlət - pa na ˌgwe̞ˑlət ˌpɹɑ wa - notoˈkɑɹ ag ə - ə ˈbɔʃ waɹ i ˈheːno gɑ̃n ə mitɹaˈjøz waɹˈbe̞n - wa ˌdœ nˈdɾo - dœz ˈdɾek - ˌbe̞n ˈnœhe wa tud ˈmox ˌme̞ˑz ˌɑ̃mɑ̃ paɹˈtut - ˈɹeːdɛg bah ˈpɔɹs - ... - ˈplɑ̃ntəd bajoˈnɛtəz ba i ˈweːle wa bah ˈhɔɹn ˌɑhe̞] 2. [ˌgweˑle ˈkloːz ˌviʒe də ˈhuls se] 1. [parˌtut py wa ˌto̞m ˈgweːle te - a ˌguˑde ˌtɑpə ˈkɹɔˑg ba mə ˈblɛw - tɾiˈzɛgla - ... - ag ə ˈzɑwəd ɑ̃w mə ˈzɑˑ ba mə ˈweːle - ˌguˑde nœɲ ˈlɔskəd ɑ̃w - a ˌnœˑe nœɲ ˌtɑpə ˈkɹo̞ˑg ba bisiˈklɛt - ˈnewe - bisiˌklɛt ˈplɑx - a ˌvɔ̃n ˈɹo̞ˑg gɑ̃ti a mə ˈvɑ̃m dœd ˌme̞ˑs ˈgweːle - ˌtɑpə ˈkɹo̞ˑg ba visiˈklɛt - ˈyˑn ˌkɹo̞ˑg bop ˈtyˑ - ˌgwe̞ˑl ə ɹɑ̃ ˈne̞j ˌhwɑs eˈse - ˌhɔ̃ˑs so ˈdĩ ˌhɔ̃ˑs so ˈdĩ - ˌdɛɹhɛ də ˌlɑˑɹ ˈde̞ - ken ˌvɔ̃nyzˈɑl na ˌbe ˈntɛn - a na ˈlɔskəd bisiˈklɛt ˌdɑˑe]

1. ils [soldats allemands] étaient arrivés ici après, ils avaient un car, mon père s'était levé à quatre heures du matin, il était allé voir ce que c'était que ce cam... ce camion qui faisait du trafic chez... dans l'autre ferme, à cette époque-là on faisait du trafic, aller chercher des cochons, aller chercher des choses... du ravitaillement, les patriotes venaient au ravitaillement, mais (cette fois-là c'était ?)... il avait vu, quand il avait vu ce que c'était, un car et euh... un boche à plat-ventre avec une mitrailleuse sur le dessus, il était revenu, de derrière, pour alors il y avait tous les cochons dehors ici partout en train de courir dans la cour, affolement, une baïonnette fut plantée dans son lit qui était dans le coin là 2. un lit-clos que c'était à cette époque-là 1. partout puisque le lit était chaud pardi ! et après ils m'ont attrapé par les cheveux, treize ans, 44, août 44, juillet, et euh... ils m'ont levé dans mon lit après, alors ils ont pris la bicyclette, neuve, une bicyclette de femme, et ils partaient avec, et ma mère qui était sortie du lit avait attrapé la bicyclette, un la tenant de chaque côté, je la vois encore, « elle est à moi ! elle est à moi ! » qu'elle continuait de leur dire, aussi vite elle aurait pris un tir, et elle avait laissé la bicyclette de nouveau

1. Jakez Dilinan, 1931, Kemperven
2. Madelen Morvan, 1935, Kemperven
(dastumet gant Tangi)

unan... unan gozh a oa evel-se ivez ma kerez, hag e oa un Al... eu... ur boch oc'h interrojiñ anezhi moarvat pe n'onn ket petra, ha hi 'na lâret « heil Hitler ! », 'na lâret, hi 'da lâret se « ya, n'eo ket kafe ! emezi », peogwir 'oa... 'vije ket... e-pad ar brezel 'vije ket nemet heiz, heiz grilhet kwa

[ˌyˑn ˌyˑn ˈgoːz wa vəˈse ˌiˑe me ˈkeːꝛes - a wa ˈnɑl ə - ˈbɔʃ hɛ̃teˈꝛoːʒĩ ˈne̞j maˈhɑt pe ˌnɔ̃ kə ˈpɣɑ - a ˈhi na ˈlɑˑt - ˌhɛj ˈhitlɛꝛ - na ˌlɑˑt - ˈhi da ˌlɑˑd ˈze - ˌjɑ - ˌne̞ kə ˈkɑfe ˌme̞j - pyˌgyˑꝛ wa viˌʒe kə - ˌpad ˈbɣeːzɛl viˌʒe kə ˌmɛ ˈhɛj - ˌhɛj ˈgɣijɛt kwa]

une... une ancienne était comme ça aussi si tu veux, et il y avait un Al... euh... un boche en train de l'interroger sans doute ou je ne sais quoi, et elle avait dit « heil Hitler ! », qu'il avait dit, elle avait dit ça « oui, ce n'est pas du café ! dit-elle », parce qu'il n'y avait... il n'y avait... pendant la guerre il n'y avait que de l'orge, de l'orge grillé quoi

If Kariou, 1930, Peurid (dastumet gant Tangi)

ur wech all 'ma gwelet ur boch, o tremen, e dorn gantañ skoulmet evel-se, dre ar c'hoad du-hont

[ˌweʒˈɑl ma ˈgwe̞ˑlə ˈbɔʃ - ˈtɾe̞me̞n - i ˈdɔꝛn ˌgɑ̃tɑ̃ ˈskuꝛməd ve̞ˌse̞ - dɾe ˈhwɑt ˌtyˑən]

une autre fois j'avais vu un boche, passant, ses mains nouées [attachées] comme ça, par le bois là-bas

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

pa oant deut er-maez, oa ur boch hag e vab, unan a-bep tu toull an nor

[pe wɑ̃ɲ død me̞:s wa bɔʃ a i vɑ:b yn pop ty: tul ə no:r]

quand ils étaient sortis [du café], il y avait un boche et son fils, un de chaque côté de l'entrée de la porte

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

merc'hed yaouank bep a gamarad boch

['mɛrhɛd 'jɔwɑ̃ŋk bob ə gɑ̃'mɑ:rat bɔʃ]

les jeunes filles et tout, chacune un copain boche

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

diskennet boch... pemp boch

[di’skɛnɛ po pɛm’poʃ]

boch... cinq boches descendus

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 7 frazenn.