Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 9 frazenn.

met ar re-mañ eo kelien-saout, anavezout a ran anezhe, ar reoù all zo brasoc'h, kelien-saout a vije dindan o c'hof, a derc'he... a derc'he da harlinkat anezhe, 'dije peoc'h ebet, geo gant o... gant o lost 'te e raent, neuze e degasent ur vandennad da kraou, kraou saout

[mɛ ˈɣemə he̞ ˌkɛjɛn ˈzɔwt - hɑ̃ˌve ə ɣɑ̃ ˈne̞ - ɣeˈwɑl zo ˈbɣɑsɔx - ˌkɛjɛn ˈzɔwd ˌviʃe diˌnɑ̃ˑn o ˈhoˑf - ˈdɛhɛ ˈdɛhɛ də haꝛˈliŋcə ˈne̞ - ˌdiʒe ˈpœɣ bet - ˌge̞ gɑ̃ o - gɑ̃n o ˈlɔst te ɣɛɲ - ˌnœhe ˈdɛsɛɲ vɑ̃nˈdenəd də kɣɔw - kɣɔw ˈzɔwt]

mais celles-ci ce sont des mouches de vaches, je les reconnais, les autres dont plus grosses, les mouches de vaches étaient sous leur ventre, elles continuaient... elles continuaient de les chatouiller, elles n'avaient jamais la paix, si avec leur... avec leur queue pardi ! elles faisaient, alors elles ramenaient une bande à l'étable, à l'étable

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

me... me 'ma graet un dro lous da hennezh, me a oa kanailh pa oan kañfard hañ ! o tont d'ar gêr deus eu... Bear amañ, kar an dour, an dour 'h arrie da lakat eu... e siri da dont en-dro te ! hag e oa d'ober... e vije (digeret ?) ha serret ha digoret (ar barier ?), ha me 'ma serret ar machin, un devezh en ur dremen, hag ar saout a oa war ar prad, pa e oa arri Pignu er gêr, a-benn neuze e oa ar saout betek o... betek o c'hof 'ba an dour, me 'ma graet ur garg dour te ! oh fri lous ! me 'meus ket bet c'hwitet tro ebet, tout 'meus graet anezhe

[ˌme ˌme ma ˌgwɛd ən ˌdɾo ˈluːs tə ˈhẽˑs - ˌme wa ˈkɑ̃naj pə wɑ̃n ˈkɑ̃faɹd ɑ̃ - ˌtɔ̃n tə ge̞ˑɹ dœz ə - ˈbeˑaɹ ˌɑ̃mɑ̃ - kaɹ ˈnduˑɹ ˈnduˑɹ ˌhɑje də ˌlɑkəd ə - i siˌɾi dɔ̃n ˈdɾo te - a wa ˌdo̞ˑɹ - viʒe ˈdjɛˑɹɛd a ˈzɛɹɛt a ˈdjo̞ˑɹət ˈbaj - a ˌme ma ˌzɛɹəd maˌʃin - ən ˈdewəz nɔ̃n ˈdɾemɛn - a ˈzo̞wd wa waɹn ˈpɾɑːt - pe wa ˌɑj piˌɲy ˈge̞ːɹ - be̞n ˈnœhe wa ˈzo̞wd ˌbetəg o - ˌbetəg o ˈhoˑv ban ˈduˑɹ - ˌme ma ˌgwɛd ə ˌgɑɹg ˈduːɹ te - o vɹi ˈluːs - ˌme møs kə ˌbe ˈhwitət ˈtɾo bet - ˌtud møz gwɛd ˈne̞ˑ]

moi... moi je lui avais joué un sale coup à celui-là, moi j'étais canaille quand j'étais gamin hein ! en revenant à la maison de euh... Bear ici, car l'eau, l'eau arrivait pour faire euh... fonctionner sa scierie pardi ! et il fallait faire... on (ouvrait ?) et on fermait et on ouvrait (la barrière ?), et moi j'avais fermé le machin, un jour en passant, et les vaches étaient sur le pré, quand Pignu est revenu chez lui, pour alors les vaches étaient jusqu'au... jusqu'au ventre dans l'eau, moi j'avais fait une sacré retenue d'eau pardi ! oh le morveux ! moi je n'ai raté aucun tour, je les ai tous fait

???

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

met... gwelet 'ma ha 'ma lâret... pa vez reoù yaouank aze, a deue aze da... deus an noz bepred e deuont, me 'oaran ket, hag e darc'hont o sigaretennoù e-barzh, goude e vije... butun e-barzh, ha 'deus lazhet tout ar... raned, ha goude e gavez leun... zo o c'hof en aer aze, evel pesked 'ba an dour aze pa vezont marv kwa, hag abaoe n'eus ket deut

[mɛ - ˈgwe̞l ma a ma ˈlɑːd - pe ve ʁew ˈjo̞wɑ̃ŋ ˈɑhe - dɛ ˈɑhe də - dəz ˈnɔ̃ːz ˌbopəd dɛɲ - me waˈɹɑ̃ kə - a ˈdɑhɛɲ o sigaɹɛˈteno baɹs ˈguːde viʒe - ˈbytyn baɹs - a døz ˈlɑhə tud ə - ˈɹɑ̃ːnət - a ˈguːde ˈgɑːve̞z ˈlɑ̃ːn - zo o ˌhov ˈnɛːɹ ˌɑe we̞l ˈpeskə ban ˈduːɹ ˌɑe pə ve̞ɲ ˈmɑɹw kwa - a ˈbweː ˌnøs kə ˌdœt]

mais... j'avais vu et j'avais dit... quand il y a des jeunes là, qui venaient là pour... ils viennent la nuit toujours, moi je ne sais pas, et ils balancent leurs cigarettes dedans, après il y avait... du tabac dedans, et ils ont tué tous les... têtards, et après tu en trouves plein... qui ont le ventre à l'air là, comme les poissons dans l'eau là quand ils sont morts quoi, et depuis ils ne sont pas revenus

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

aet e oa ar boched war-raok met ma vreudeur a oa e-mesk ar gwinnizh, koachet evel-se war o c'hof peogwir 'oa ket bet troc'het ar gwinnizh c'hoazh

[ˈɛd wa ˈbɔʃə waˈꝛo̞ˑk mɛ mə ˈvɣœːdəꝛ wa ˌmesk ə ˈgwinis - ˈkwɑʃə ve̞ˌse̞ waɹ o ˈhoːf py ˌwɑ kə ˈtɾo̞hə ˈgwinis ˌhwɑs]

les boches étaient partis mais mes frères étaient dans les blés, cachés comme ça à plat-ventre puisque le blé n'avait pas encore été coupé

Mari Duigou, 1935, Tregonnev (dastumet gant Tangi)

Kerdanno oui, 'meump ket tremenet hennezh ? nann, neuze 'meump ket graet, hennezh zo un hent bihan aze, e oa un ti bihan e-barzh, un tamm ti bihan, zo bet eu... eizh, eizh a dud o chom e-barzh, hent ebet da vont dezhañ, dre ar parkoù 'h ae pe kleuzioù, ha me e-fas... me 'ma un ogell e-barzh, un tamm ogell vihan, ha 'h aen gant ma saout, 'h aen dre ar parkoù, war ar c'hleuz, hag ar saout-se betek o c'hof 'ba... e-mesk ar mailh 'ba an hent vihan, war... war seizh kant metr

[kɛɹˈdɑ̃no - ... - ˌmœm kə tɹeˈmeːnə ˈhẽˑs - nɑ̃n ˌnœhe ˌmœm kə ˌgwɛt - ˌhẽˑs so nɛn ˈbiˑən ˌɑhe̞ - wa nti ˈbiˑən ˌbɑɹs - ˌtɑ̃m ti ˈbiˑən - zo ˌbed ə - ˈɛjz ˈɛjz dyd ˌʃo̞m ˈbɑɹs - ˈhɛn bet tə ˌvɔ̃n ˌdeˑɑ̃ - dɾe ˈpɑɹko he pe ˈklœ̃jo - a ˌme vas - ˌme ma ˈnoːgəl ˌbɑɹs - tɑ̃m ˌnoˑgəl ˈviˑən - a hɛn gɑ̃n mə ˈzo̞wt - hɛn dɹe ˈpɑɹko - waɹ ˈhlœ̃ˑ - ag ə ˈzo̞wt se ˌbetɛg o ˈhoˑf bah ˌmesk ə ˈmɑj bah ˌnɛn ˈviˑən - waɹ waɹ sɛjs ˈkɑ̃n mɛt]

Kerdanno oui, nous n'avons pas passé celui-là ? non, alors nous ne l'avons pas fait, ça c'est un petit chemin là, il y avait une petite maison dedans, une toute petite maison, il y a eu euh... huit, huit personnes à habiter dedans, aucune route pour y aller, on allait par les champs ou les talus, et moi en face... moi j'avais une petite parcelle dedans, une toute petite parcelle, et j'allais avec mes vaches, j'allais par les champs, sur le talus, et ces vaches-là jusqu'au ventre dans... dans la boue sur ce petit chemin, sur... sur sept cent mètres

Kemperven

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

ha pa vez kouchet un tamm evel gwechall war-lerc'h ar melchon aze, pa vije diaoulet, ma vije sec'h, e klevez anezhe o strinkat aze hag a-wechoù pa 'tije graet memes div eur labour aze gant eu... ma vije arri (berr ar c'hof ?) ha neuze e vije uzet-libr, ne chome ket al loaioù... « loaioù an diaoul » kwa a vez lâret eu... ne choment ket en o flas, a-benn neuze e vije uzet un toullad, tout, ar bouton hag ar boulon ha tout, pa vije sec'h evel-se e tomment kwa ha primoc'h-se 'h uzent ivez kwa

[a pe ve 'kuʃət tɑ̃m wɛl gwe'ʒɑl waɹ'lɛɹh 'mɛlʃɔ̃n 'ɑ:he pe viʒe 'tjo̞wləd ma viʒe zeh 'glɛwɛz nɛ: 'stɾiŋcəd 'ɑ:he a 'we:ʒo pe tiʒe gwɛd 'mɛməs 'di:vəɹ 'lɑ:buɹ 'ɑ:he gɑ̃n ə ma viʒe ɑj bɛɹ ho:f a 'nœ:he viʒe ˌy:zədˈlip ʃo̞ˈme kə 'lwɑjo 'lwɑjo djo̞wl kwa ve lɑ:d ə ʃo̞'mɛɲ cə no vlɑs bɛn 'nœ:e viʒe 'y:zə 'ntulət tut 'butɔ̃n a 'bu:lɔ̃n a tut 'ɑ:he pe viʒe zex və'se 'do̞mɛɲ kwa a 'pɾymɔh ze 'hy:zɛɲ ie kwa]

et quand c'était tassé un peu comme autrefois après le trêfle là, quand on hersait, si c'était sec, tu les entendais gicler [cailloux] là et parfois quand tu avais fait même deux heures de travail là avec euh... si xxx ( ?) et alors complètement usé, les cuillères ne restaient pas... « les cuillères de l'extirpateur » quoi qu'on dit euh... elles ne restaient pas en place, pour alors il y en avait plusieurs d'usées, entièrement, le bouton et le boulon et tout, quand c'était sec comme ça elles chauffaient quoi et elles s'usaient plus vite aussi quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

leun eo ma c'hof

[lœ:n ɛ mə go:f]

mon ventre est plein

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

poan bras 'meus 'ba 'r ma c'hof

[pwɑ̃n'brɑ:z møz bah mə go:f]

j'ai très mal au ventre

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

da bakañ o c'hof

[da bɑk o ho:f]

pour rentrer leur ventre [ceinture de flanelle]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 9 frazenn.