Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 22 frazenn.
12

ar vilin zo 'ba en Bear ya, ben, ar pezh zo amañ zo 'ba en Prad ya, bete... betek an dailh eo Bear, an dailh eo ar machin eu... da digoriñ an dour aze sell

[ˈviːlin zo ban ˈbeˑaɹ ˌjɑ - bɛ̃ ˌpeˑs so ˈɑ̃mɑ̃ zo ban ˈpɹɑˑd ˌjɑ - ˌbetɛ ˌbetɛg ən ˈdɑj he̞ ˈbeˑaɹ - ˈdɑj he̞ ˌmɑʃin ə - də ˈdjɔːɹĩ ˈnduːɹ ˌɑhe sɛl]

le moulin est à Bear oui, ben, ce qui est ici est à Prad oui, jusq... jusqu'à la vanne c'est Bear, la vanne c'est le machin euh... pour ouvrir l'eau là tiens

Jorjed an Olier, 1937, Prad (dastumet gant Tangi)

ha koulskoude, me 'meus graet un AVC 'ba eu... pa oas... pa oa erc'h aze, ah ya, ya ! a-raok an erc'h, 'vez ket g... nann 'vat ! kar tapet e oan d'ar c'houlz 'vat ! n'eo ket... n'eo ket xxx ( ?), oh ya ! homañ a oa e-pign evel lost ur vuoc'h aze, ma... ma... ma vrec'h kwa, hag eu... ha 'oan ket kat da digoriñ an nor

[a kusˌkuˑde - ˌme møz ˌgɛd ə naveˌse bah ə - pe was pe wa ˈɛɹx ˌɑhe̞ - a ja ja - ˌɹo̞ˑg ə ˈnɛɹx - ˌve kə g - ˈnɑ̃n vat - kaɹ ˌtɑpə wɑ̃n də ˈhuls ha - ˌne̞ kə ˌne̞ kə ? - o ˈja - ˌhomɑ̃ wa ˈpiɲ we̞l ˌlɔst ə ˈvœx ˌɑˑe̞ - ma ma ma ˈvɹex kwa - ag ə - ag ˌwɑ̃ kə ˌkɑd ˈdjo̞ˑĩ ˈnoːɹ]

et pourtant, moi j'ai fait un AVC à euh... quand c'était... quand il y avait la neige là, ah oui, oui ! avant la neige, ça ne se v... mais non ! car j'ai été pris à temps ! ce n'est pas... ce n'est pas xxx ( ?), oh oui ! il [bras] pendait comme une queue de vache là, mon... mon... mon bras quoi, et euh... et je ne pouvais pas ouvrir la porte


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

ya, kar an hini a oa maer, d'ar c'houlz-se pa oan arri amañ, e oa eu... kenderv da ma mamm, kenderv bihan, yaouankoc'h e oa deja evit ma mamm, ha 'ma lâret 'rajen ket kar n'anavezen ket den ebet 'ba Sant Laorañs, 'oan ket kat da digoriñ un club, nann

[ˌjɑ - kæɹ ˈnˑi wa ˈmɛːɹ - də ˈhulsˑe pe wɑ̃n ˌɑj ˈɑ̃mɑ̃ - wa ə - ˈkindɛɹw də mə ˈmɑ̃m - ˌkindɛɹw ˈbiˑən - jo̞ˈwɑ̃ŋkɔx wa deˌʒɑ wid mə ˈmɑ̃m - a ma ˈlɑˑd raˌʃɛŋ kət kæɹ hɑ̃nveˌɛŋ kəd ˈden ˌbed ba zɑ̃ ˈlo̞ˑɹɑ̃s - ˌwɑ̃n kə ˌkɑt tə ˈdjo̞ˑĩ ... - ˌnɑ̃n]

oui, car celui qui était maire, à cette époque-là quand je suis arrivée ici, était euh... un cousin à ma mère, petit cousin, il était déjà plus jeune que ma mère, et j'avais dit que je ne ferais pas car je ne connaissais personne à Sant Laorañs, je n'étais pas capable d'ouvrir un club, non

Mari ar Vey, 1924, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

ya, bezañ... bezañ eo... start a-walc'h eo da digoriñ kwa

[ja ˌbe - be he̞ - ˌstɑɹd əˈwɑx e̞ də ˈdjo̞ˑĩ kwa]

oui, elle... elle est... elle est assez difficile à ouvrir quoi [porte]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

« ale, hast buan digoriñ... digoriñ din, me zo arri prest da vougañ ! » « oh mallozh ma doue loen brein ! te zo amañ ivez ? emezañ, ale ! er-maez diouzhtu emezañ, lâret 'ma dit, eme Jorj, pas ambetiñ anezhañ 'ba an ti »

[’ɑ:he haz ’by:ən ’djɔ:ĩ ’djɔ:ĩ dĩ me zo ɑj pɾe̞s da ’vu:gɑ̃ o mɑləs ma ’du:e lwe̞n’bɾɛɲ te zo ’ɑ̃mɑ̃ ie meɑ̃ ’a:le me̞:s dys’ty meɑ̃ lɑ:ʁ ma dit me ʒɔʁʒ pas ɑ̃’bɛtĩ neɑ̃ ’ɑ̃mɑ̃ man ti:]

« allez, dépêche-toi d'ouvrir... de m'ouvrir, je suis sur le point d'étouffer ! » « oh malédiction de dieu, animal pourri ! tu es ici aussi ? dit-il, allez ! dehors tout de suite ! dit-il, je t'avais dit, dit Georges, de ne pas l'embêter dans la maison »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha peogwir e oa daou vorailh d'an tu-mañ, ne oa ket kap da... da digoriñ hep bezañ bet digoret homañ

[a py’gy:ɹ wa do̞w ’vo:ɹaj dən ’tymɑ̃ wa kə kap də də ’djɔ:ĩ heb ’be:ɑ̃ bed ’djɔ:ɹəd ’homɑ̃]

et puisqu'il y avait deux verrous de ce côté-ci, il ne pouvait pas... ouvrir sans avoir ouvert celle-ci

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini gozh a oa aet da dremen en tribunal hag eu... boñ, pa oa aet da welet ar juj, ha 'na lâret dezhi kwa, an hini gozh 'ba he c'hont a oa sur, pa 'da klevet a-berzh-mat kwa, hag ar juj 'na lâret dezhi penaos e oa ret dezhi gwelet, « ah nann ! », neuze ya, ha lâret dezhi « koll oc'h peogwir 'peus ket gwelet », met an hini gozh en ur digoriñ 'da lesket ur pezh bramm, ale ! e oa komañset neuze eu... n'onn pesort da... d'ober trouz hag an hini gozh pa oa krog 'ba an nor « met gwelet 'peus ? eme an hini gozh » « 'meus ket eme... met gant... gant an drouz emezañ hag ar c'hwezh war-lerc'h ? » « na servij ket deoc'h, aotrou, eme an hini gozh, ret eo gwelet ! »

[n:i go:z wa ɛt də ’dɾemɛn tɾi’by:nal ag ə bɔ̃ pe wa ɛt tə ’we̞:lə ʒy:ʒ a na ’lɑ:ʁt tɛj kwa n:i go:z bah i hõn a zy:ɹ pe da ’klɛwət bœʁz’mɑ:t kwa a ʒy:ʒ na ’lɑ:ʁət tɛj pə’nɔ̃:z wa ʁɛt tɛj ’gwe̞:lət a nɑ̃n ’nœ:he ja a ’lɑ:ʁət tɛj - kɔl ɔh py’gy:ʁ pœs kə ’gwe̞:lət mɛ n:i go:z nɔ̃n ’djo̞:ĩ no:ɹ da ’lɛskəd əʁ pez vʁo̞m ’ɑ:le wa ko’mɑ̃səd ’nœ:he ə nɔ̃m sɔʁd də ’do̞:bɛʁ tɾu:s a n:i go:z pe wa kʁo̞:g ba no:ʁ - mɛ ’gwe̞:lɛ pœz me n:i go:z - mœs kə me mɛ gɑ̃n gɑ̃n dɾu:z meɑ̃ a hwe:s so waʁ’lɛʁh - zɛʁ’viʃkə dah ’o̞tɾo me n:i go:z ʁɛd e̞ ’gwe̞:lət]

la vieille était allée passer au tribunal et euh... bon, quand elle était allée voir le juge, et il lui avait dit quoi, la vieille d'après ses dires était sûre puisqu'elle l'avait entendu de source sûre quoi, et le juge lui avait dit qu'il fallait voir, « ah non ! », et alors oui, et il lui dit « vous êtes perdante puisque vous n'avez pas vu », mais la vieille en ouvrant la porte avait laissé un gros pet, allez ! je ne sais qui avait commencé à gueuler et la vieille quand elle avait saisit la porte « mais vous avez vu dit la vieille ? » « non, dit... mais avec... avec le bruit et l'odeur après » « ça ne vous sert à rien monsieur, dit la vieille, il faut voir ! »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

eno e oa un hent da digoriñ un tamm hag e oa... ne oa ket bet eu... difrechet na mann ebet, hag e oa boudoù hag a oa arri nav pe dek vloaz pe ouzhpenn, ya, ouzhpenn ivez, ha 'na rigennet anezhe, ha neuze boute... e voute anezhe da greiz ar park aze, boutelloù foenn gante, ha goude e oant keit-se d'ar bord

[’e:no wa nɛn də ’djɔ:ĩ tɑ̃m a wa wa kə bed ə di’fɹɛʃəd na mɑ̃n bet a wa ’bu:do ɹe nɑw pe ’degla pe spɛn ja spɛn ie a na ri’ɟenə nɛ: a ’nœ:he ’bute ’vute nɛ: də gɾɛjs pɑɹg ’ɑ:he bu’telo vwɛn gɑ̃tɛ a ’gu:de wɑ̃ɲ ’kɛjse də bɔɹt]

là-bas il y avait une route à ouvrir un peu et il y avait... elle n'avait pas été euh... défrichée ni rien, et il y avait des branches qui avaient neuf ou dix ans ou davantage, oui davantage aussi, et il les avait mises en ligne, et alors poussait... les avait poussées au milieu du champ là, les bottes de foin avec, et après elles étaient aussi loin que ça du bord

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

evit harz digoriñ anezhi eo ret lakat n'onn pesort warnañ

[wit hɑrz 'djɔ:ĩ nɛj e̞ ɹɛt ’lɑkəd nɔ̃m sɔɹd waɹnɑ̃]

pour empêcher qu'elle ne s'ouvre il faut mettre je ne sais quoi dessus

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha bremañ eo kat da digoriñ tout an norejoù

[a 'bromɑ̃ hɛ kɑd 'djɔ:ĩ tun no’re:ʒo]

et maintenant il est capable d'ouvrir toutes les portes

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

bezañ... bezañ zo al lodenn vrasañ deus ar parrouzioù hag emañ an iliz hag ar vered 'ba ar memes euh... 'ba ar memes tro hag aze... aze zo evel e vez lâret un espes skalier a vez graet dioutañ kwa, aze un tamm maen euh... ec'h ez dreist kuit da digoriñ an nor na mann ebet

[’be:ɑ̃ ’be:ɑ̃ zo ə lo:n ’vɹɑsɑ̃ dœs pa’ʁu:ʒo a mɑ̃ ’ni:lis a ’vɛ:ʁəd bah ’mõməs ə ’mõməs tɾo: ag ’ɑ:he ’ɑ:he zo wɛl ve ’lɑ:ʁəd ’nespəs tɑ̃m ’skɑʎəʁ ve gwɛt tɔ̃ntɑ̃ kwa ’ɑ:he tɑ̃m mi:n ə hez dʁɛjst kwit tə ’djɔ:ĩ no:ʁ na mɑ̃n’bet]

il... il y a la majorité des communes où l'église et le cimetière sont dans le même euh... dans le même périmètre et là... là il y a comme une espèce d'escalier qu'on appelle ça, là une pierre euh... tu passes par-dessus pour ne pas ouvrir la porte ni rien

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

alies a wech e lakent un dra bennaket da droc'hañ kwa, han-se ma veze kleuz e renke mont kazi a-ruz e gof, ec'h arrie d'en em digoriñ e-unan gant...

[ˌaliəz’weʃ ’lɑkɛɲ ndɾɑ ’mnɑkət də ’dɾo̞:hɑ̃ kwa ɑ̃’se ma viʒe klœ:s ’ʁɛŋkɛ mɔ̃n ’kɑ:he ˌʁyzi’go:f ’hɑje də nɔ̃n ’djɔ:ĩ i’yn gɑ̃n]

souvent ils mettaient quelque chose pour couper quoi, par conséquent, si c'était creux, il devait aller à plat-ventre [sanglier], il lui arrivait de s'ouvrir [se couper] tout seul avec...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bezañ... bezañ zo al lodenn vrasañ deus ar parrouzioù hag emañ an iliz hag ar vered 'ba ar memes euh... 'ba ar memes tro hag aze... aze zo evel e vez lâret un espes skalier a vez graet dioutañ kwa, aze un tamm maen euh... ec'h ez dreist kuit da digoriñ an

['be:ɑ̃ 'be:ɑ̃ zo ə lo:n 'vɹɑsɑ̃ dœs pa'ʁu:ʒo a mɑ̃ 'ni:lis a 'vɛ:ʁəd bah 'mõməs ə 'mõməs tɾo: ag 'ɑ:he 'ɑ:he zo wɛl ve 'lɑ:ʁəd 'nespəs tɑ̃m 'skɑʎəʁ ve gwɛt tɔ̃ntɑ̃ kwa 'ɑ:he tɑ̃m mi:n ə hez dʁɛjst kwit tə 'djɔ:ʁĩ no:ʁ na mɑ̃n'bet]

il... il y a la majorité des communes où l'église et le cimetière sont dans le même euh... dans le même périmètre et là... là il y a comme une espèce d'escalier qu'on appelle ça, là une pierre euh... tu passes par-dessus pour ne pas ouvrir la porte ni rien

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-wechoù memes e vije graet deus... deus a-dreñv peogwir pa vije staget ar chadennoù kwa, boñ, ar sparl... ar sparl eu... a vije apeupre (memes ment ?), neuze e vije boutet ar varrenn e-barzh da digoriñ anezhi kwa, abalamour da harz... da forsañ re war...

[’we:ʒo ’mɛməz viʒe gwɛt dəs dəz dɾẽ̞: py’gy:ɹ pe viʒe ’stɑ:gə ʃa’deno kwa bɔ̃ spɑɹl spɑɹl ə viʒe apœpɾɛ bah mɔ̃z mɛn ’nœ:he viʒe ’butə ’vɑɹən baɹs də ’djo̞:ĩ nɛj kwa bɑ̃m tə hɑɹs də ’vɔɹsɑ̃ ɹe waɹ]

parfois même on faisait par... par l'arrière [atteler cheval] puisque quand on attachait les chaînes quoi, bon, le palonnier... le palonnier euh... était à peu près de la même taille, alors on insérait une barre dedans pour l'ouvrir quoi, afin de l'empêcher... de trop forcer sur...

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

digoriñ an nor

[’djɔ:ĩ no:r]

ouvrir la porte

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

digoriñ

[’djɔ:ĩ]

ouvrir

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

digoriñ an nor 'ba 'r gabared, digoriñ dor ar prest

[’djɔ:ĩ no:r ba ga’bɑ:rɛt ’djɔ:ĩ no:r pre̞st]

ouvrir la porte du vaisselier, ouvrir la porte de l'armoire

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

digoriñ dorejoù

['djɔ:ĩ do’re:ʒo]

ouvrir des portes

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

kap eo da digoriñ an nor

[kɑb e̞ də ’djo̞:ĩ no:ʁ]

il est capable d'ouvrir la porte

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

digoriñ a ra kwa

[’djɔ:ĩ ra kwa]

elle s'ouvre quoi [fleur]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 22 frazenn.
12