Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 16 frazenn.

bep gont amzer 'ta droed da divarrañ da goad kwa, da divouchañ an douar ha traoù kwa

[bɔb gɔ̃n ’ɑ̃mzəʁ ta dʁœd də di’vɑʁɑ̃ də gwɑt kwa də di’vuʃɑ̃ ’ndu:aʁ a tɾɛw kwa]

à chaque intervalle de temps tu avais le droit d'émonder ton bois quoi, d'éclaircir tes terres et tout quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-raok... a-raok divarrañ, an hini a veze barrek gant e labour en em lake d'ober, ec'h ae d'ober un dro 'ba... 'ba ar c'hoadoù, da droc'hañ an iliav kwa, a-benn neuze e vezent sec'h a-benn ur bloaz war-lerc'h

[ɹo:g di'vɑɹɑ̃ n:i viʒe 'bɑɹɛg gɑ̃n i 'lɑ:buɹ nɔ̃n 'lɑke do̞:ɹ he do̞:ɹ ndɾo: bah bah 'hwɑ:ʒo də 'dɾo̞:hɑ̃ 'niʎɛw kwa bɛn 'nœ:he 'viʒɛɲ zeh bɛn bla waɹ'lɛɹx]

avant... avant d'émonder, celui qui était en avance sur son travail se mettait à le faire, il allait faire un tour dans... dans les bois, pour couper les lierres quoi, pour alors ils étaient secs pour l'année suivante

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall-gozh 'meus klevet ma dad o lâret penaos... se zo kaoz eu... war ar feurmioù e vije deklaret, pa vijent graet, ne vije ket droed da divarrañ ar c'hoad ac'hann e vije krog miz meurzh, peotramant 'h arrie da... dezhañ da voutañ, 'h arrie ar c'hleñved warnañ evel eu... penaos e lârfen-me dit ? war serten traoù e vez jaunisse ha hemañ a vije arri da vezañ evel pa vije bet revet kwa, gwenn, ha neuze e sec'he, (ec'h avorte ?) tout kwa, na labourent ket evel...

[gweʒɑl’go:s møs ’klɛwəd mə dɑ:d lɑ:ɹ pə’nɔ̃:z se zo ko:z ə waɹ ’fœɹmjo viʒe de’klɑ:ɹət pe viʒɛɲ gwɛt viʒe kə dwɹœt tə di’vɑɹɑ̃ hwɑt hɑ̃n viʒe kɹɔ:g mis’mœɹs pe’tɑ̃mɑ̃n ’hɑje də deɑ̃ də ’vutɑ̃ ’hɑje ’hlẽ̞:vəd waɹnɑ̃ wɛl ə pə’nɔ̃ lɑɹfɛn me dit waɹ sɛɹtən tɾɛw ve ʒo’nis a ’hemɑ̃ viʒe ɑj də ’ve:ɑ̃ wɛl pe viʒe be ’ɹɛwət kwa gwɛn a ’nœ:he ’ze:he ha’vœɹte tut kwa na labu’ɹɛɲ kə wɛl]

il y a bien longtemps j'ai entendu mon père dire que... c'est pour ça que euh... sur les baux locatifs il était déclaré, quand ils étaient faits, qu'il n'y avait pas le droit d'émonder le bois avant que le mois de mars ne soit commencé, sinon il arrivait que... pour qu'il pousse, la maladie les touchait comme euh... comment te dirais-je ? certains étaient touchés par la jaunisse et celui-ci en arrivait à être comme s'il était roussi par la gelée quoi, blanche, et alors il desséchait, il (avortait ?) tout quoi, ils ne poussaient pas comme...

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ

divar ra

[divaʁ'ʁa]

couper les branches, émonder

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

met a-raok mont war ar wezenn e lâren « gwelloc'h eo din divarrañ nebeutoc'h evit a skofen an hach 'ba ma fenn ma glin »

[mɛ ɾog mɔ̃n waɾ 'we:ɾən 'lɑ:ɾɛn 'wɛlɔh ɛ dĩ di'vɑrɑ̃ ə 'weən nœ'bœtɔh wit 'skɛjfɛn nɑʃ ba mə bɛn mə hli:n]

mais avant d'aller dans l'arbre je disais « je préfère élaguer moins un arbre que de donner un coup de hache dans le genou »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

pe vo ur boud aotrou pe ne vo ket, me a droc'ho anezhañ bepred emezon-me, hag e-se... me a droc'he anezhe bep pa 'h aen da divarrañ

[ped bu:d 'ɔtɾo pe nə vo kət me 'drɔho neɑ̃ 'bopəd mome a e'se me 'drɔhɛ nɛ: bɔp pe hɛn di'vɑrɑ̃]

qu'il y ait une branche du seigneur ou pas, toujours est-il que je la couperai disais-je, et donc... je les coupais chaque fois que j'allais élaguer

??? [ped bu:d]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ a rez anezhe en etat Michel

[a di'vɑrə rɛz nɛ: 'netət miʃɛl]

tu les élagues parfaitement Michel

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

bep nav bloaz 'tije droed da divarrañ

[bob nɑw blɑ: tiʒe dwɛd də di’vɑɾɑ̃]

tu avais le droit d'élaguer tous les neufs ans

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

pe vo ur boud aotrou pe ne vo ket, me a droc'ho anezhañ bepred emezon-me, hag e-se... me a droc'he anezhe bep pa 'h aen da divarrañ

[ped bu:d 'ɔtɾo pe nə vo kət me 'drɔho neɑ̃ 'bopəd mome a e'se me 'drɔhɛ nɛ: bɔp pe hɛn di'vɑrɑ̃]

qu'il y ait une branche du seigneur ou pas, toujours est-il que je la couperai disais-je, et donc... je les coupais chaque fois que j'allais élaguer

??? [ped bu:d]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa veze ezhomm da divarrañ ur wezenn, me ne lesken ket ar bod aotrou, me a droc'he anezhe tout

[pe viʒe e:m di'vɑrɑ̃ 'weən me 'lɛskɛŋ kə bud 'ɔtɾo me 'drɔhɛ nɛ: tut]

quand il y avait besoin d'élaguer un arbre, moi je ne laissais pas la branche du seigneur, moi je les coupais toutes

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

mont da divarrañ anezhe, koad, war begoù ar gwez

[mɔ̃n di’vɑrɑ̃ nɛ: kwɑt war ’be:go gwẽ:]

aller les élaguer, du bois, à la cime des arbres

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ anezhe a-res

[di'vɑrən nɛ: rɛ:s]

les élaguer au ras

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ a rez anezhe en etat Michel

[a di'vɑrə rɛz nɛ: 'netət miʃɛl]

tu les élagues parfaitement Michel

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ

[di'vɑɾɑ̃]

élaguer, couper les branches

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

divarrañ

[di'vɑrɑ̃]

couper les branches

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ec'h aen da c'hoari tro ar parkeier da droc'hañ ar yeot diwar revr... diwar revr ar wezenn ordin, dam d'an iliav pas da vont d'ar brankoù na mann ebet, ha neuze e veze brankoù naet da divarrañ, 'tije ket iliav met xxx(?) war... war ar gwez aze euh... ne veze ket gwelet ur bod, e renk... e renkes divachañ, divachañ (?) an iliav-se a-raok... a-raok skeiñ da hach, ha goude e oarez pelec'h skeiñ da hach neuze

[hɛn də hwɑj tɾo ə paɾ'kɛjɛɾ də 'drohəd ə jɛwt diwar ɾɛ:ɾ diwar ɾɛ:ɾ 'weən ɔr'di:n dɑ̃m də 'niʎɛw pas tə vɔ̃n də 'bɾɑ̃ŋko na mɑ̃n'bet a 'nœe viʃe 'brɑ̃ŋko nɛt də di'vɑrɑ̃ tiʃe kə 'iʎɛw mɛ avi ə rɛs waɾ war gwẽ: 'ɑhe ə viʃe kə 'gwɛ:lə bu:t 'rɛŋkə 'rɛŋkɛz di'vɑʃə di'vɑʃə 'niʎɛwze ɾog ɾok 'skɛĩ də hɑʃ a 'gu:de 'wɑ:rɛs pleh 'skɛĩ də hɑʃ 'nœhe]

j'allais faire le tour des champs pour couper l'herbe au pied... au pied de l'arbre tout le temps, à cause du lierre pour qu'il n'aille pas jusqu'aux branches ni rien, et alors il y avait des branches nettes à couper, tu n'avais pas de lière mais xxx (?) sur... sur les arbres là euh... on ne voyait pas une branche, tu de... tu devais enlever (?), enlever le lierre-là avant... avant de frapper avec ta hache, et après tu sais où frapper avec ta hache alors

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 16 frazenn.