Kavet zo bet 102 frazenn.
1 2 3 4 5 6
▶ e Kergwiader e oa graet se ya, en tu all d'an hent e oa krouget hennezh ya, soit-disant e oa laeret e ed dezhañ kwa ! hag e oa aet da diw... di... di... e oa aet da di... da gousket d'ar c'hrignol da diwall e ed, hag e oa kavet 'ba ar brankard goude, krouget ha lazhet
[ˌke̞ꝛgwiˈjɑˑdəɹ ... - ... - ... - ... - ...]
Hengoad
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.
Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)
▶ teus ket evet da dour, diwall !
[ˌtøs kəd ˈeːvəd də ˈduːꝛ - ˈdiwal]
tu n'as pas bu ton eau, fais gaffe [de renverser] !
Jak Nikol, 1932, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)
▶ an iñtañsion a vez lâret an iñtañsion kwa, diwall, lakat anezhañ d'ober iñtañsion, war evezh ma kerez a vez lâret ivez, war evezh ya
[nĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n ve lɑːɹ nĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n kwa - ˈdiwal - ˈlɑkə ˈneˑɑ̃ ˌdo̞ˑɹ ĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n - waɹˈewəz ma ˈkeːɹe̞z ve ˌlaˑd ˈie - waɹˈewəz ja]
l'attention on dit l'attention quoi, faire attention, lui faire faire attention, être attentif quoi si tu veux on dit aussi, attentif oui
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ met eu... pa int poazhet eu... e vez un eonenn... un eonenn wenn warne, hag evel-se, e vez ret diwall anezhe un tamm bihan war an tan
[mɛd ə - pa iɲ ˈpwɑhəd ə - ve neˈɔ̃ˑnən neˌɔ̃ˑnən ˈwe̞n ˌwaꝛne̞ - a viˌse - ve ˌɣɛd ˈdiwal ˈne̞ tɑ̃m ˈbiˑən waꝛ ˈntɑ̃ˑn]
mais euh... quand ils sont cuits [cocos] euh... il y a une écume... une écume blanche dessus, et donc, il faut les surveiller un petit peu sur le feu
Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ war hom zreid e oamp aet gant... gante da... d'ar prad du-hont, ha 'meus soñj, ma zad-kozh 'na lâret din, pa oan-me 'ba... n'anavezez ket Jean-Claude ar Grwieg ? an hini a oa maer amañ en Plûned a-raok, aze emañ o chom aze, un tammig pelloc'h, pa oan arri a-geñver en eno, me, me 'ma ket aon 'hat, aon deus petra ? d'an oad-se... ha ma zad-kozh a lâr din « bale bord... bord ar c'hleuz ordin emezañ, a-hend-all e vez gwelet da skeudenn », ton ombre, hag eu... « diwall deus se emezañ, 'vez ket... 'vanka ket dit eu... bale bord ar c'hleuz, ar muiañ ma c'halli »
[waɹ ɔ̃m ˈzɹɛjtʲ wɑ̃m ɛt gɑ̃n ˈgɑ̃te̞ də - də ˈpɹɑːd ˌdyˑən - a møz ʒɔ̃ːʒ mə ˌzatˈkoːs na ˈlɑːd dĩ - pwɑ̃n me bah - nɑ̃veˌe̞s kə ... ˈgɹwiˑɛk - ˈnːi wa ˈmɛ̞ːɹ ˈɑ̃mɑ ɛn ˈplyːnə ɹo̞ːk - ˈɑhe mɑ̃ ʃo̞m ˈɑhe ˈtɑ̃mik ˈpɛlɔx - pə wɑ̃n ɑj ˈgẽːvəɹ ˈneːno - mẽ - me ˌma kəd ˈo̞wən hat - ˈo̞wən dəs ˈpɹɑ - də ˈnwɑdse - a mə ˌzatˈkoːs ˌlɑˑɹ dĩ - ˈbɑːle bɔɹd bɔɹd ə ˈhlœ̃ː ɔɹˈdiˑn ˌmeˑɑ̃ - hɛnˈdɑl ve ˈgwe̞ːlə tə ˈskœːdən - ... - ag ə - ˈdiwal dəs se ˈmeːɑ̃ - ˌve kə - vɑ̃ŋˌkɑ kə dit ə - ˈbɑːle bɔɹd ə ˌhlœ̃ˑ ˈmyːɑ̃ ma ˈhɑli]
nous étions allés à pied avec... avec eux à... au pré là-bas, et je me souviens, mon grand-père m'avait dit, quand j'étais à... tu ne connais pas Jean-Claude Le Gruiec ? celui qui était maire ici à Plûned avant, là, il habite là, un peu plus loin, quand j'étais arrivé au niveau de là-bas, moi, moi je n'avais pas peur, peur de quoi ? à cet âge-là... et mon grand-père me dit « marche au bord... au bord du talus, toujours dit-il, autrement on voit ton ombre », ton ombre, et euh... « fais attention à ça dit-il, on ne... il ne faut pas que tu euh... marche au bord du talus le plus possible »
Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)
▶ diwall d'en em boazhat, diwall d'en em... da baradiñ gant an tan ma 'teus c'hoant
[ˈdiwal də nɔ̃n ˈbwɑhət - ˈdiwal də nɔ̃n - də baˈɹɑˑdĩ gɑ̃n ˈtɑ̃ˑn ma tøs ˈhwɑ̃n]
fais attention de ne pas te brûler, fais attention de... de ne pas te brûler avec le feu si tu veux
Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)
1. « taol ple » ya, se a vez lâret, taol ple, faites attention, taol ple ya, diwall mat kwa, diwall ! 2. diwall 1. ah ya ! diwall mat kwa, taol ple, diwall mat...
1. [to ˈple̞ˑ ja - ze ve ˈlɑːt - to ˈple̞ˑ ... - to ˈple̞ˑ ja - ˌdiwal ˈmɑːt kwa - ˈdiwal] 2. [ˈdiwal] 1. [a ja - ˌdiwal ˈmɑːt kwa - to ˈple̞ˑ - ˌdiwal ˈmɑːt - ...]
1. « fais attention » oui, ça on dit, fais attention, faites attention, fais attention oui, fais bien attention quoi, fais attention 2. fais attention ! 1. ah oui ! fais bien attention quoi, fais attention, fais bien attention...
1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)
▶ me a lâr « en em diwall a ran »
[me ˈlɑːɹ nɔ̃n ˈdiwal ə ɹɑ̃]
moi je dis « je me préserve »
Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)
diwall da difrankañ anezhañ
[ˈdiwal diˈvʁɑ̃ŋkə ˈneːɑ̃]
attention de ne pas l'abimer [habit]
???
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ evel... evel... evel pa vije... pa vije c'hoariet an dro ha d'an ed hag e vije lâret « diwall da benn, diwall da benn, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent »
[wɛl wɛl wɛl pa viʃe pa viʃe 'hwɑjə ən tɾo: a de ne:t a viʃe lɑ:d 'diwal da bɛn 'diwal da bɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn]
comme... comme... comme quand on... quand on faisait le tour du blé et qu'on disait « attention à ta tête, attention à ta tête, sinon le manche de la faux va à la route, sinon le manche de la faux va à la route »
Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ezhomm e vez da diwall dirak piv kaozeal
[em ve də 'diwal diʁɑk piw ko'ze:əl]
il faut se méfier devant qui tu parles
Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)
▶ met ar gwashañ pezh a vije eo pa vije arri tost d'ar bord, ne vije ket skornet kement, e vije d'ober diwall ya, neuze e deue en traoù diwar ar gazeg hag e valee e-tal hennezh
[mɛ ’gwasɑ̃ pe:z viʃe e̞ pe viʃe ɑj tɔst tə bɔɹt vi’ʒekə ’skɔɹnə ’kemən viʒe do̞:ɹ ’diwal ja ’nœ:e dɛ tɾo̞w diwaɹ ’gɑ:zək a va’le:ɛ tal ẽ̞:s]
mais le pire qui était c'était quand il arrivait près du bord, ce n'était pas aussi gelé, il fallait faire attention oui, alors il descendait à terre de son cheval et il marchait à côté
Roje ar Buzulier, 1948, Plûned (dastumet gant Tangi)
▶ ni ne gontemp ket gevier hañ, nemet klevet... klevet 'mijemp gant unan bennaket all, a-wechoù (e resis ?) traoù, war-lerc'h, « ah ! ya, hemañ 'neus lâret evel-se din », goude ec'h arri unan « ah n'eo ket gwir, n'eo ket gwir, diwall deus hennezh hañ, eñ zo gaouiad hañ, eñ zo gaouiad evel un tenner dent hañ, ne vo ket... »
[mym gɔ̃n’tɛmpəd ’gɛwjəʁ ɑ̃ mɛ ’klɛwə ’klɛwə miʃɛm gɑ̃n yn bə’nɑkəd al ’we:ʒo ’ʁesis tɾɛw war’lɛʁh a ja ’hemə nøz lɑʁd vise dĩ ’gu:de hɑj yn a ne̞ kə gwi:ʁ ne̞ kə gwi:ʁ ’diwal də hẽ̞:z ɑ̃ ẽ̞: zo ’go̞wjəd ɑ̃ hẽ̞ zo ’go̞wjəd wɛl ’tɛnəʁ dɛn ɑ̃ vo kə]
nous ne racontions pas de mensonges hein, sauf si nous entendions... entendions par quelqu'un d'autre, parfois xxx ( ?) des choses, après, « ah oui ! celui-ci m'a dit comme ça », après un autre arrive « ah ! ce n'est pas vrai, ce n'est pas vrai, méfie-toi de lui hein, il est menteur hein, il est menteur comme un arracheur de dent hein, il ne sera pas... »
???
Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ evel... evel... evel pa vije... pa vije c'hoariet an dro ha d'an ed hag e vije lâret « diwall da benn, diwall da benn, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent »
[wɛl wɛl wɛl pa viʃe pa viʃe 'hwɑjə ən tɾo: a de ne:t a viʃe lɑ:d 'diwal da bɛn 'diwal da bɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn]
comme... comme... comme quand on... quand on faisait le tour du blé et qu'on disait « attention à ta tête, attention à ta tête, sinon le manche de la faux va à la route, sinon le manche de la faux va à la route »
Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ya, ret diwall hardi
[ja ʁɛd 'diwal 'hɑʁdi]
oui, il fallait faire très attention [chevaux violents]
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ Met gallet e vije diwall. Daon ya, ul lapin, heu, evel-se, zo kat da en em... esa en em depiotiñ ivez da bartiañ kuit ha a bep sort. Ha e vijes barrek da gaout ur skrapadenn pe un dra bennak gantañ. Ne vije ket gwall interesant quoi.
Mais on pouvait [= devait] faire attention. Dame oui, un lapin, comme ça, est capable de se... d'essayer de se dépiauter [?] pour s'enfuir et tout. Et tu pouvais avoir une griffure ou quelque chose. Ce n'était pas très agréable.
Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)
▶ un den hag a zo ezhomm da diwall dioutañ kwa
[nde:n zo e:m 'diwal djɔ̃tɑ̃ kwa]
un homme dont il faut se méfier quoi
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ met ur maen-se zo ponner paotr, diwall na gouezhfe ket-eñ war da droad
[mɛ ə mi:n ze zo ’pɔ̃nəʁ po̞t ’diwal ’gwefe ẽ war də drwɑt]
mais cette pierre-là c'est lourd mon gars, fais attention qu'elle ne tombe sur ton pied
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ diwall ec'h arrife d'ober... e veze lâret gwechall « hemañ a gaozee galleg poudoù »
['diwal 'hɑjfe 'do:bər viʒe 'lɑ:ʁə gwe'ʒɑl 'hemɑ̃ 'go̞:ze 'gɑlək 'pu:do]
fais attention qu'il aille faire [qu'il devienne un mauvais francophone]... autrefois on disait « celui-ci parle un mauvais français »
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ... diwall tout ma draoù gant... gant eu... fileioù peotramant e vezont debret din gant... gant pichoned ha chevreuilhed
['diwal tud mə dɾɛw gɑ̃n gɑ̃n ə fi'lɛjo pe'tɑ̃mɑ̃n vɛɲ 'dɛ:bət tĩ gɑ̃n gɑ̃n pi'ʃɔ̃:nət pe'tɑ̃mɑ̃n gɑ̃n ʃœ'vʁœjət]
... protéger toutes mes choses [plantations] avec... avec euh... des filets sinon on me les mange avec... avec les pigeons et les chevreuils
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)