Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 102 frazenn.
123456

e Kergwiader e oa graet se ya, en tu all d'an hent e oa krouget hennezh ya, soit-disant e oa laeret e ed dezhañ kwa ! hag e oa aet da diw... di... di... e oa aet da di... da gousket d'ar c'hrignol da diwall e ed, hag e oa kavet 'ba ar brankard goude, krouget ha lazhet

[ˌke̞ꝛgwiˈjɑˑdəɹ ... - ... - ... - ... - ...]

Hengoad
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Ujen Boverje, 1930, Pleuzal (dastumet gant Tangi)

teus ket evet da dour, diwall !

[ˌtøs kəd ˈeːvəd də ˈduːꝛ - ˈdiwal]

tu n'as pas bu ton eau, fais gaffe [de renverser] !

Jak Nikol, 1932, Skiñvieg (dastumet gant Tangi)

an iñtañsion a vez lâret an iñtañsion kwa, diwall, lakat anezhañ d'ober iñtañsion, war evezh ma kerez a vez lâret ivez, war evezh ya

[nĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n ve lɑːɹ nĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n kwa - ˈdiwal - ˈlɑkə ˈneˑɑ̃ ˌdo̞ˑɹ ĩtɑ̃ˈsiˑɔ̃n - waɹˈewəz ma ˈkeːɹe̞z ve ˌlaˑd ˈie - waɹˈewəz ja]

l'attention on dit l'attention quoi, faire attention, lui faire faire attention, être attentif quoi si tu veux on dit aussi, attentif oui

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

met eu... pa int poazhet eu... e vez un eonenn... un eonenn wenn warne, hag evel-se, e vez ret diwall anezhe un tamm bihan war an tan

[mɛd ə - pa iɲ ˈpwɑhəd ə - ve neˈɔ̃ˑnən neˌɔ̃ˑnən ˈwe̞n ˌwaꝛne̞ - a viˌse - ve ˌɣɛd ˈdiwal ˈne̞ tɑ̃m ˈbiˑən waꝛ ˈntɑ̃ˑn]

mais euh... quand ils sont cuits [cocos] euh... il y a une écume... une écume blanche dessus, et donc, il faut les surveiller un petit peu sur le feu

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

war hom zreid e oamp aet gant... gante da... d'ar prad du-hont, ha 'meus soñj, ma zad-kozh 'na lâret din, pa oan-me 'ba... n'anavezez ket Jean-Claude ar Grwieg ? an hini a oa maer amañ en Plûned a-raok, aze emañ o chom aze, un tammig pelloc'h, pa oan arri a-geñver en eno, me, me 'ma ket aon 'hat, aon deus petra ? d'an oad-se... ha ma zad-kozh a lâr din « bale bord... bord ar c'hleuz ordin emezañ, a-hend-all e vez gwelet da skeudenn », ton ombre, hag eu... « diwall deus se emezañ, 'vez ket... 'vanka ket dit eu... bale bord ar c'hleuz, ar muiañ ma c'halli »

[waɹ ɔ̃m ˈzɹɛjtʲ wɑ̃m ɛt gɑ̃n ˈgɑ̃te̞ də - də ˈpɹɑːd ˌdyˑən - a møz ʒɔ̃ːʒ mə ˌzatˈkoːs na ˈlɑːd dĩ - pwɑ̃n me bah - nɑ̃veˌe̞s kə ... ˈgɹwiˑɛk - ˈnːi wa ˈmɛ̞ːɹ ˈɑ̃mɑ ɛn ˈplyːnə ɹo̞ːk - ˈɑhe mɑ̃ ʃo̞m ˈɑhe ˈtɑ̃mik ˈpɛlɔx - pə wɑ̃n ɑj ˈgẽːvəɹ ˈneːno - mẽ - me ˌma kəd ˈo̞wən hat - ˈo̞wən dəs ˈpɹɑ - də ˈnwɑdse - a mə ˌzatˈkoːs ˌlɑˑɹ dĩ - ˈbɑːle bɔɹd bɔɹd ə ˈhlœ̃ː ɔɹˈdiˑn ˌmeˑɑ̃ - hɛnˈdɑl ve ˈgwe̞ːlə tə ˈskœːdən - ... - ag ə - ˈdiwal dəs se ˈmeːɑ̃ - ˌve kə - vɑ̃ŋˌkɑ kə dit ə - ˈbɑːle bɔɹd ə ˌhlœ̃ˑ ˈmyːɑ̃ ma ˈhɑli]

nous étions allés à pied avec... avec eux à... au pré là-bas, et je me souviens, mon grand-père m'avait dit, quand j'étais à... tu ne connais pas Jean-Claude Le Gruiec ? celui qui était maire ici à Plûned avant, là, il habite là, un peu plus loin, quand j'étais arrivé au niveau de là-bas, moi, moi je n'avais pas peur, peur de quoi ? à cet âge-là... et mon grand-père me dit « marche au bord... au bord du talus, toujours dit-il, autrement on voit ton ombre », ton ombre, et euh... « fais attention à ça dit-il, on ne... il ne faut pas que tu euh... marche au bord du talus le plus possible »

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

diwall d'en em boazhat, diwall d'en em... da baradiñ gant an tan ma 'teus c'hoant

[ˈdiwal də nɔ̃n ˈbwɑhət - ˈdiwal də nɔ̃n - də baˈɹɑˑdĩ gɑ̃n ˈtɑ̃ˑn ma tøs ˈhwɑ̃n]

fais attention de ne pas te brûler, fais attention de... de ne pas te brûler avec le feu si tu veux

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

1. « taol ple » ya, se a vez lâret, taol ple, faites attention, taol ple ya, diwall mat kwa, diwall ! 2. diwall 1. ah ya ! diwall mat kwa, taol ple, diwall mat...

1. [to ˈple̞ˑ ja - ze ve ˈlɑːt - to ˈple̞ˑ ... - to ˈple̞ˑ ja - ˌdiwal ˈmɑːt kwa - ˈdiwal] 2. [ˈdiwal] 1. [a ja - ˌdiwal ˈmɑːt kwa - to ˈple̞ˑ - ˌdiwal ˈmɑːt - ...]

1. « fais attention » oui, ça on dit, fais attention, faites attention, fais attention oui, fais bien attention quoi, fais attention 2. fais attention ! 1. ah oui ! fais bien attention quoi, fais attention, fais bien attention...

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

me a lâr « en em diwall a ran »

[me ˈlɑːɹ nɔ̃n ˈdiwal ə ɹɑ̃]

moi je dis « je me préserve »

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

diwall da difrankañ anezhañ

[ˈdiwal diˈvʁɑ̃ŋkə ˈneːɑ̃]

attention de ne pas l'abimer [habit]

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

evel... evel... evel pa vije... pa vije c'hoariet an dro ha d'an ed hag e vije lâret « diwall da benn, diwall da benn, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent »

[wɛl wɛl wɛl pa viʃe pa viʃe 'hwɑjə ən tɾo: a de ne:t a viʃe lɑ:d 'diwal da bɛn 'diwal da bɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn]

comme... comme... comme quand on... quand on faisait le tour du blé et qu'on disait « attention à ta tête, attention à ta tête, sinon le manche de la faux va à la route, sinon le manche de la faux va à la route »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ezhomm e vez da diwall dirak piv kaozeal

[em ve də 'diwal diʁɑk piw ko'ze:əl]

il faut se méfier devant qui tu parles

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

met ar gwashañ pezh a vije eo pa vije arri tost d'ar bord, ne vije ket skornet kement, e vije d'ober diwall ya, neuze e deue en traoù diwar ar gazeg hag e valee e-tal hennezh

[mɛ ’gwasɑ̃ pe:z viʃe e̞ pe viʃe ɑj tɔst tə bɔɹt vi’ʒekə ’skɔɹnə ’kemən viʒe do̞:ɹ ’diwal ja ’nœ:e dɛ tɾo̞w diwaɹ ’gɑ:zək a va’le:ɛ tal ẽ̞:s]

mais le pire qui était c'était quand il arrivait près du bord, ce n'était pas aussi gelé, il fallait faire attention oui, alors il descendait à terre de son cheval et il marchait à côté

Roje ar Buzulier, 1948, Plûned (dastumet gant Tangi)

ni ne gontemp ket gevier hañ, nemet klevet... klevet 'mijemp gant unan bennaket all, a-wechoù (e resis ?) traoù, war-lerc'h, « ah ! ya, hemañ 'neus lâret evel-se din », goude ec'h arri unan « ah n'eo ket gwir, n'eo ket gwir, diwall deus hennezh hañ, eñ zo gaouiad hañ, eñ zo gaouiad evel un tenner dent hañ, ne vo ket... »

[mym gɔ̃n’tɛmpəd ’gɛwjəʁ ɑ̃ mɛ ’klɛwə ’klɛwə miʃɛm gɑ̃n yn bə’nɑkəd al ’we:ʒo ’ʁesis tɾɛw war’lɛʁh a ja ’hemə nøz lɑʁd vise dĩ ’gu:de hɑj yn a ne̞ kə gwi:ʁ ne̞ kə gwi:ʁ ’diwal də hẽ̞:z ɑ̃ ẽ̞: zo ’go̞wjəd ɑ̃ hẽ̞ zo ’go̞wjəd wɛl ’tɛnəʁ dɛn ɑ̃ vo kə]

nous ne racontions pas de mensonges hein, sauf si nous entendions... entendions par quelqu'un d'autre, parfois xxx ( ?) des choses, après, « ah oui ! celui-ci m'a dit comme ça », après un autre arrive « ah ! ce n'est pas vrai, ce n'est pas vrai, méfie-toi de lui hein, il est menteur hein, il est menteur comme un arracheur de dent hein, il ne sera pas... »

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

evel... evel... evel pa vije... pa vije c'hoariet an dro ha d'an ed hag e vije lâret « diwall da benn, diwall da benn, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent, peotramant 'h a charre ar falc'h d'an hent »

[wɛl wɛl wɛl pa viʃe pa viʃe 'hwɑjə ən tɾo: a de ne:t a viʃe lɑ:d 'diwal da bɛn 'diwal da bɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn pə'tɑ̃m ha 'ʃɑʁe vɑlx də nɛn]

comme... comme... comme quand on... quand on faisait le tour du blé et qu'on disait « attention à ta tête, attention à ta tête, sinon le manche de la faux va à la route, sinon le manche de la faux va à la route »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ret diwall hardi

[ja ʁɛd 'diwal 'hɑʁdi]

oui, il fallait faire très attention [chevaux violents]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Met gallet e vije diwall. Daon ya, ul lapin, heu, evel-se, zo kat da en em... esa en em depiotiñ ivez da bartiañ kuit ha a bep sort. Ha e vijes barrek da gaout ur skrapadenn pe un dra bennak gantañ. Ne vije ket gwall interesant quoi.

Mais on pouvait [= devait] faire attention. Dame oui, un lapin, comme ça, est capable de se... d'essayer de se dépiauter [?] pour s'enfuir et tout. Et tu pouvais avoir une griffure ou quelque chose. Ce n'était pas très agréable.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

un den hag a zo ezhomm da diwall dioutañ kwa

[nde:n zo e:m 'diwal djɔ̃tɑ̃ kwa]

un homme dont il faut se méfier quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

met ur maen-se zo ponner paotr, diwall na gouezhfe ket-eñ war da droad

[mɛ ə mi:n ze zo ’pɔ̃nəʁ po̞t ’diwal ’gwefe ẽ war də drwɑt]

mais cette pierre-là c'est lourd mon gars, fais attention qu'elle ne tombe sur ton pied

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

diwall ec'h arrife d'ober... e veze lâret gwechall « hemañ a gaozee galleg poudoù »

['diwal 'hɑjfe 'do:bər viʒe 'lɑ:ʁə gwe'ʒɑl 'hemɑ̃ 'go̞:ze 'gɑlək 'pu:do]

fais attention qu'il aille faire [qu'il devienne un mauvais francophone]... autrefois on disait « celui-ci parle un mauvais français »

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

... diwall tout ma draoù gant... gant eu... fileioù peotramant e vezont debret din gant... gant pichoned ha chevreuilhed

['diwal tud mə dɾɛw gɑ̃n gɑ̃n ə fi'lɛjo pe'tɑ̃mɑ̃n vɛɲ 'dɛ:bət tĩ gɑ̃n gɑ̃n pi'ʃɔ̃:nət pe'tɑ̃mɑ̃n gɑ̃n ʃœ'vʁœjət]

... protéger toutes mes choses [plantations] avec... avec euh... des filets sinon on me les mange avec... avec les pigeons et les chevreuils

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 102 frazenn.
123456