Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 114 frazenn.
123456

rak-kar... ar C'hern ha tout zo... zo... zo serret bremañ, peogwir eu... ur vag a arrio *unan war-vor, e-unan

[... - ˈhɛꝛn ... - ... - ... - ...]

car... le [phare du] Hern et tout ils sont... sont... sont fermés maintenant, puisque euh... un bateau arrive seul en mer, tout seul [sans aide, grâce au GPS]

Pleuvihan - toponymes nautiques
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

an hent-se a arri e-unan neuze, Kergov, hag egile a arri un tamm bihan izeloc'h evit Konvenant Torret

[... - ke̞ꝛˈgoˑ - ... kɔ̃ˌvønɑ̃n ˈtɔɹət]

Trezeni
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Andre ar Pommeleg, 1934, Trezeni (dastumet gant Tangi)

teus ket kavet Toull ar Bal, geo ? aze emañ, an enezennoù-se ha tout... Toull ar Bal, aze, pa vije percheet eu... ar gomon, (dropchoù ?) gwechall, pa vijent... pa vijent (treuveullet ?), e Toull... Toull ar Bal, (e deue... ur bern, kazi e-unan ?) da... da kelou Mat aze, hag eu... e lakent o berchoù, war... war ar bern, ha neuze e event ur bannac'h lagoud kwa !

[ˌtul ˈbɑˑl - ... - ... - ... - ˌtul ˈbɑˑl - ... - ... - ... - ... - ... - ... tɣœˈvœˑlət - ˌtul ˌtul ˈbɑˑl - ... - ... ˌke̞ˑlo ˈmɑˑd ... - ... - ... - ...]

tu n'as pas trouvé Toull ar Bal, si ? c'est là, ces îles-là et tout... Toull ar Bal, là, quand on attrapait à la perche euh... le goémon, xxx ( ?) autrefois, quand il était... quand il était (entassé ?), à Toull... Toull ar Bal, (beaucoup venaient... presque tout seul ?) à... à Kelou Mat là, et euh... ils mettaient leur perche, sur... sur le tas, et alors ils buvaient un coup de goutte quoi !

??? ; Lanvaodez - toponymes nautiques
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Pierrot Gwilhou, 1931, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

ar pog a digor e-unan kwa, pa vezont darv xxx ( ?), aze dindan da votez xxx ( ?)

[ˈpɔˑg ˌdjɔˑꝛ iːhyˑn kwa - pe vɔ̃ŋ ˈdɑɹw ? - ˌɑhe diˌnɑ̃ˑn də ˈvotəs ?]

la bogue s'ouvre toute seule quoi, quand elles sont mures xxx ( ?), là sous ta chaussure xxx ( ?)

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-hervez klevet anezhañ, eñ e-unan, met abaoe 'meus klevet... reoù a oa gantañ du-hont en Almagn a lâre se eu... eñ a oa en em gavet interprète diouzhtu, 'ba ar menaj kentañ e oa bet o labourat, e oa kouezhet war tud evel zo gleet

[ˌhɛɹwe ˈklɛwəd ˌneˑɑ̃ - ˌhẽ iˈhyˑn - mɛ ˌbwe møs ˈklɛwət - ˌɹew wa ˌgɑ̃tɑ ˈdyˑɔ̃n nalˈmɑɲ ˌlɑˑɹɛ se ə - ˌhẽ wa nɔ̃n ˌgɑˑd ... dyˈstyˑ - bah ˈmeːnəʃ ˈkentɑ̃ wa be laˈbuːɹət - wa ˌkweˑd waɹ ˈtyd we̞l zo ˈgleːət]

à ce qu'il disait, lui-même, mais depuis j'ai entendu... certains qui étaient avec lui là-bas en Allemagne qui disaient ça euh... il s'était retrouvé interprète tout de suite, dans la première ferme où il avait été, il était tombé sur des gens comme il faut

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

Sant Herve, peogwir e oa dall e-unan hañ ! ya, hag e deue gant e azen deus Bear eu... war e dreid amañ, amañ da lâret an oferenn kwa

[zɑ̃n ˈhɛɹve py wa ˈdɑl iˌhyˑn ɑ̃ - ˈjɑ - a de̞ gɑ̃n i ˈɑːzən dœz ˈbeˑaɹ ə - waɹ i ˈdɹɛjd ˌɑ̃mɑ̃ - ˌɑ̃mɑ̃ də ˈlɑːɹə noˈvɛɹn kwa]

Saint Hervé, puisqu'il était aveugle lui-même hein ! oui, et il venait avec son âne de Bear euh... à pied ici, ici pour dire la messe quoi

Frañsoaz Kallag, 1936, Pederneg (dastumet gant Tangi)

ma n'eo ket mestr dezhañ e-unan !

[ma ˌne̞ kə ˌme̞st ˈteˑɑ̃ iˈhyˑn]

s'il n'est pas maître de lui-même !

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met hennezh zo en e-unan pell zo, Mai Gwilhou a oa e wreg, ha hoñ 'na familh amañ evel-henn

[mɛ ˈhẽˑs so niˌhyˑn ˈpɛl zo - ˌmɑj ˈgwiju wa i ˈweˑk - a ˈhɔ̃ na ˈfɑ̃mij ˌɑ̃mɑ̃ ˈlɛm]

mais lui est seul depuis longtemps, Marie Guillou était sa femme, et elle avait de la famille ici même

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

an noblañs ya, eñ a oa war an uhel, e oa e-unan, aze e oa un antre da vont, e oa bepred eu... tri bevar c'hant metr, ma vreur-kaer a oa (deveret ?) alese

[ˈnoːblɑ̃s ja - ˌhẽ wa waɹ ˈnyˑəl - wa iˈhyˑn - ˌɑhe wa ˈnɑ̃ntɹe də ˌvɔ̃n - wa ˈbopəd ə - ˈtɹi ˌbɛwaɹ ˈhɑ̃n mɛt - mə ˌvɹœˑɹˈkɛːɹ wa deˈveːɹəd ˌlese]

le château oui, il était en hauteur, il était tout seul, là il y avait une entrée pour aller, toujours est-il qu'il y avait... trois quatre cent mètres, mon beau-frère était xxx ( ?) de là

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

1. eñ a oa akuit neuze kwa 2. e oa... ya met eñ 'na... 'na ket... den ebet 'na desket dezhañ, peogwir 'ouie ket na lenn na skrivañ 1. marteze 'na desket e-unan evel-se, dioutañ e-unan evel-se 2. ya, desket e-unan hag e lake... e lake pri ha neuze pilhoù warne aze paotr kaezh ! ar re-se e weles anezhe o voutañ goude, war ar spern ha tout e lake

1. [hẽ wa ˈɑkwid ˈnœˑhe kwa] 2. [wa - ja mɛ ˈhẽ na - na kə - ˈden be na ˈdiskə ˈteˑɑ̃ - pyˈgyːɹ wiˌe kə na ˈle̞n na ˈskɹwĩːvɑ̃] 1. [maˈteˑe na ˈdiskəd iˈhyːn vəˈse - dɔ̃ntɑ̃ iˈhyːn vəˈse] 2. [ja - ˈdiskəd iˈhyːn a ˈlɑke̞ - ˈlɑke̞ ˈpɹiː a ˌnœˑe ˈlɑke̞ ˈpijo waɹne̞ ˌɑˑe po̞tˈkɛːs - ɹeze ˌwe̞ˑle̞z ˈne̞ː ˈvutɑ̃ ˈguːde - waɹ ˈspɛɹn a tud ˌlɑke̞]

1. il était habile alors quoi [pour greffer] 2. il était... oui mais il n'avait... n'avait pas... personne ne lui avait appris, puisqu'il ne savait ni lire ni écrire 1. peut-être qu'il avait appris tout seul comme ça, par lui-même tout seul comme ça 2. oui, ayant appris tout seul et il mettait... il mettait de l'argile et aussi des chiffons dessus là mon gars ! ceux-là tu les voyais pousser après, sur l'aubépine et tout il mettait

1. Paotr, 1951, Bear
2. Roje Dollo, 1932, Bear
(dastumet gant Tangi)

1. ma 'teus eu... un dra bennaket da-heul hañ ! kar gant patatez e-unan eu... met gwechall pa vije poazhet... pa vije poazhet boued d'ar moc'h, e vije laket ar patatez war-benn, pa vije laket beterabez da gentañ, goude e vije laket irvin ha goude e vijent laket 2. evel 'ba ar (chaodierenn ?) ya 1. 'ba ar (chaodierenn ?), xxx ( ?) a debre ar patatez diwar... diwar-benn 2. me 'meus bet graet c'hoazh, me 'meus bet graet c'hoazh, 'ba tout ar menajoù e vije graet se ya 1. ya, met e vije... pas (pato pred ?) gante met kement ha... 2. met eñ a vije mat 1. eñ a vije mat 2. (prepariñ ?) ya 1. ar re-se a oa natur, goude 'vije ket 'met beterabez ha... hag irvin gante, ha neuze e vije... e vije laket ar patatez war-benn

1. [ma tøz ə - ndɾa bəˈnɑkəd dəˈhœːl ɑ̃ kaɹ gɑ̃n paˈtɑːz iˈhyːn ə - mɛ gweˈʒɑl pe viʒe ˈpwɑˑhə - pe viʒe ˈpwɑˑhə ˈbwet tə ˈmox - viʒe ˈlɑkə paˈtɑːz waɹˈbe̞n - pe viʒe ˈlɑkə beˈtɾɑːbəz də ˈgentɑ̃ - ˈguːde viʒe ˈlɑkəd ˈiɹwin a ˈguːde viʒɛɲ ˈlɑkət] 2. [we̞l ba ʃoˈdjɛːɹən ja] 1. [ba ʃoˈdjɛːɹən - ? ˈdɛːbɛ paˈtɑːz ˈdiwaɹ ˌdiwaɹ ˈbe̞n] 2. [ˈme møz be gɛd hwas - ˈme møz be gɛd hwas - bah tud meˈnɑːʒo viʒe gɛd ze ja] 1. [ja - mɛd viʒe - pas ˌpɑto ˈpɾet kɑ̃te̞ mɛ ˈkemta] 2. [mɛ ˈẽ viʃe ˈmɑːt] 1. [ˈẽ viʒe ˈmɑːt] 2. [pʁeˈpɑˑĩ ja] 1. [ɹee wa ˈnɑtyɹ - gu viˌʒe kə mɛt beˈtɾɑːbəz a - a ˈiɹvin gɑ̃nte̞ - a ˈnœe viʒe - viʒe ˈlɑkə paˈtɑːz waɹˈbe̞n]

1. si tu as euh... quelque chose pour accompagner [les patates] hein ! car avec des patates toutes seules euh... mais autrefois quand on cuisait... quand on cuisait la nourriture des cochons, on mettait les patates sur le dessus, quand on mettait les betteraves d'abord, après on mettait des navets et après on les mettait 2. comme dans le (chaudron ?) oui 1. dans le (chaudron ?), xxx( ?) mangaient les patates sur... sur le dessus 2. moi j'ai déjà fait ça, moi j'ai déjà fait ça, dans toutes les fermes on faisait ça oui 1. oui, mais il y avait... pas des (patates de repas ?) pour eux tant qu'à... 2. mais ça c'était bon 1. c'était bon 2. (préparer ?) oui 1. ceux-là étaient natures, après il n'y avait que des betteraves et... et des navets avec, et aussi il y avait... avait des patates par-dessus

???

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

aze e oa ur menaj e-unan, pellad-mat en traoñ, 'oa ket nemet un hent karr da vont dezhañ

[ˌɑhe wa ˈmeːnəʒ iˈhyˑn - ˌpɛləˌmɑt ˈtɾo̞w - ˌwɑ kə mɛ ˌnɛnˈkɑɹ də ˈvɔ̃n ˌdeˑɑ̃]

là il y avait une ferme toute seule, assez loin en bas, il n'y avait qu'une voie charretière pour y aller

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hag emañ e-unan aze kwa ? ya, 'ba... 'ba an antre Kerverzod ? voilà, ya met n'eo ekt kerverzod hein !

[a mɑ̃ iˈyˑn ˌɑhe kwa - ˌjɑ - ba bah ˈnɑ̃ntɣe kɛꝛˈvɛꝛzɔt - ... - ˌjɑ mɛ ˌne̞ kə kɛꝛˈvɛꝛzɔd ɛ̃]

et elle est seule là quoi ? oui, à... à l'entrée de Kerverzod ? voilà, oui mais ce n'est pas kerverzod hein !

Peurid

If Kariou, 1930, Peurid (dastumet gant Tangi)

Kerambroial, hennezh zo un ti... un ti en e-unan, Kerambroial kwa, met hennezh zo war hent Pontrev aze kwa, Kerambroial

[ˌkɛꝛɑ̃ˈbɣojəl - ˈhẽˑs so ˈnti - ˌnti ni ˈhyˑn - ˌkɛꝛɑ̃ˈbɣojəl kwa - mɛ ˈhẽˑs so waꝛ ˌhe̞n pɔ̃ˈtɣẽˑ ˌɑˑe kwa - ˌkɛꝛɑ̃ˈbɣojal ja]

Kerambroial, ça c'est une maison... une maison toute seule, Kerambroial quoi, mais ça c'est sur la route de Pontrev là quoi, Kerambroial

Ploueg

If Pichon, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

ha neuze, pa vi arri, a-raok antren 'ba eu... 'ba... e-mesk tout an tier-se eu... 'teus eu... 'teus... 'teus un hent 'ba ur park, hag evit mont d'ar C'hoad Plaen eo ret dit mont bu eno, ha 'h arriez 'ba un ti, un ti e-unan ya, oh, n'eo ket ! nann ! eu... ha zo... serr gant barieroù emichañs, ha 'h ez 'ba an hent-se

[a ˌnœhe̞ - pe vi ˌɑj - ˌɹo̞ˑk ˈɑ̃ntɹən bah ə - bah - ˌmesk tun ˈtiˑəɹ ze - ə - tøz ə - tøs tøz ˈnɛn bah ˈpɑɹk - a vid ˌmɔ̃n tə ˌhwɑt ˈpleːn he̞ ˌɹɛt tid ˈmɔ̃n byh ˈeːno - a ˌhɑje̞z bah ən ˈti - ˈti iˌhyˑn ˌjɑ - o ˌne̞ kə - ˌnɑ̃n - ə - a zo - ˈzɛɹ gɑ̃n baˈjeːɹo meˈʃɑ̃ˑs - a he̞z bah ˈnɛn se]

et alors, quand tu arrives, avant d'entrer dans euh... dans... parmi toutes ces maisons-là, euh... tu as euh... tu as... tu as une route dans un champ, et pour aller à ar C'hoad Plaen tu dois passer par là, et tu arrives à une maison, une maison isolée oui, oh, non ! non ! euh... et elle est... fermée avec des barrière sans doute, et tu vas dans cette route-là

St Laorañs

Mari ar Vey, 1924, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

ar Spernell, ya eu... eñ... eñ a oa e-unan 'ba... 'ba an hent aze a-dreuz, met 'ba an hent all da vont eu... ar Spernell, ar Spernell ya

[ˈspɛɹnəl - ˌjɑ ə - ˌhẽ ˌhẽ wa iˌhyˑn bah - bah ˈnɛn ˌɑhe ˈtɾœːs - mɛ bah ˌnɛn ˈɑl də ˌvɔ̃n ə - ˈspɛɹnəl - ˈspɛɹnəl ˌjɑ]

ar Spernell, oui euh... ça... ça c'était tout seul... sur la route de traverse là, mais sur l'autre route pour aller... ar Spernell, ar Spernell oui

Ploueg

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar Groesker Vras, ar Groesker... ar Groesker e-unan, lec'h emañ eu... Cheritel, Cheritel eo ar Groesker ivez, ya, ar Groesker, ar Groesker Vras hag ar Groesker Vihan

[ˌgwe̞skəɹ ˈvɹɑːs - ˌgwe̞skəɹ ˌgwe̞skəɹ iˌhyn - ˌle̞x mɑ̃ ə - ʃeˈɹitɛl - ʃeˈɹitɛl he̞ ˌgwe̞skəɹ ˌiˑe - ˌjɑ - ˈgwe̞skəɹ - ˌgwe̞skəɹ ˈvɹɑːs a ˌgwe̞skəɹ ˈviˑən]

ar Groesker Vras, ar Groesker... ar Groesker tout seul, là où est euh... Cheritel, Cheritel c'est ar Groesker aussi, oui, ar Groesker, ar Groesker Vras et ar Groesker Vihan

Mousteruz

Andre ar Filous, 1931, Mousteruz (dastumet gant Tangi)

eskuz ac'hanon ! amañ 'meump ankoueet unan paotr ! en ur dremen, e-fas da Rest, Mézou, ar Maezou, ar Maezou Meur, Mézou, ni a ra ar Maezou dioutañ, ar Maezou, ar Maezou, ar Maezou ya, ya met gwelet a ran met... ni a ra... ar Maezou Meur eo an ti... an ti zo just a-raok amañ, hag neuze just e-fa... ur vilajenn zo, just goude, eo... eo ar Maezou e-unan, ya, ya, ya, ya !

[ˈɛskyz ɑ̃ - ˌɑ̃mɑ̃ mœm ɑ̃ŋˈkweˑəd ˈyˑn po̞t - nɔ̃n ˈtɹemen - ˌvɑs tə ˈɹe̞st - ... - ˈme̞ːzo - ˌme̞ˑzo ˈmœːɹ - ... - ˌnim ɹa ˈme̞ːzo ˌdɔ̃tɑ̃ - ˈme̞ːzo - ˈme̞ːzo - ˈme̞ːzo ja - ja mɛ ˌgwe̞ˑl ə ɹɑ̃ mɛ - ˌnim ɹa ˌme̞ˑzo ˈmœːɹ he̞ ˈti - ˈti zo ʒys ɹo̞g ˌɑ̃mɑ̃ - ag ˌnœhe ʒys ˌvɑ - viˈlɑːʒən zo - ʒys ˌguˑde - he̞ he̞ ˈme̞ːzo iˌhyˑn - ˈme̞ːzo - ja - ja ja ja]

excuse-moi ! ici nous avons oublié un mon gars ! en passant, en face de Rest, Mézou, ar Maezou, ar Maezou Meur, Mézou, nous le nommons ar Maezou, ar Maezou, ar Maezou, ar Maezou oui, oui mais je vois mais... nous disons... ar Maezou Meur c'est la maison... la maison qui est juste avant ici, et alors juste en fac... il y a un village, juste après, c'est... c'est ar Maezou tout seul, oui, oui, oui, oui !

Treglañviz
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

Park an Ermit paotr ! a soñj dit ! Penn Koad... ya... Penn... Park an Hermit, eno e oa unan, unan o chom gwechall, e oa e-unan sur a-walc'h, ha 'ba ar park, Park an Ermit, Park an Ermit, mont da Bark an Ermit

[ˌpɑɹg ən ˈɛɹmit po̞t - ʒɔ̃ˑʃ ˈtit - ˌpe̞n kwad ja - ˌpe̞n - ... - ˌeˑno wa ˈyˑn ˈyˑn ˌʃo̞m gweˌʒɑl - wa iˌhyˑn zyɹˌwɑx - a bah ˈpɑɹk - ˌpɑɹg ˈnɛɹmit - ˌpɑɹg ˈnɛɹmit - ˌmɔ̃n də ˌbɑɹg ˈnɛɹmit]

Park an Ermit mon gars ! imagine ! Penn Koad... oui... Penn... Park an Hermit, là il y avait quelqu'un, quelqu'un qui habitait autrefois, il était seul sûrement, et dans le champ, Park an Ermit, Park an Ermit, aller à Park an Ermit

Treglañviz
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz (dastumet gant Tangi)

1. Gwerdevole 2. ah ya ! ya, ya, ya, hennezh zo... e-unan ivez, gwelet a rez, ya 1. ya 2. Gwerdevole 1. Gwerdevole

1. [ˌgwɛꝛdəˈvoːle] 2. [a ja - ja - ja ja - ˌhẽˑs so iˈhyˑn ˌiˑe ˌgwe̞l ə ɹe̞z ja] 1. [ja] 2. [ˌgwɛꝛdəˈvoːle] 1. [ˌgwɛꝛdəˈvoːle]

1. Gwerdevole 2. ah oui ! oui, oui, oui, celui-là est... tout seul aussi, vois-tu, oui 1. ya 2. Gwerdevole 1. Gwerdevole

Louergad

1. Jan ar C'horveg, 1939, Louergad
2. Frañswa Aofred, 1930, Louergad
(dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 114 frazenn.
123456