Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 36 frazenn.
12

1. aze 'gredez ket na respont na mann ebet hañ ! 2. me 'meus bet taolioù reglennoù war ma bizied ivez gant ar c'hast vrein eu... Conan aze 1. ah ya ! 2. hoñ a oa drouk ivez hañ !

1. [ˌɑhe gɹeˈdes kə na ˈɹe̞spɔ̃n na ˈmɑ̃n bed ɑ̃] 2. [ˈme møz ˌbet ˈtojo ɹe̞ˈgleno waɹ mə biˈziˑəd ˌiˑe gɑ̃n ə ˌhɑz ˈvɹɛɲ ə - ... ˌɑhe̞] 1. [a ˌjɑ] 2. [ˈhɔ̃ wa ˈdɾug ˌiˑe ɑ̃]

1. là tu n'oses ni répondre ni rien hein ! 2. moi j'ai eu des coups de règles sur les doigts aussi avec cette sale pute euh... Conan là 1. ah oui ! 2. elle était méchante aussi hein !

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

« gortoz ! sell ! me 'h a da reiñ ul (louz ?) dit-te ! 'h ez da welet ! », me a garzhe d'ar stank, ha 'h aen da walc'hiñ ma zreid ha ma zraoù, ma c'hoaze war... 'ba an dour, 'ba an dour brein aze, lous, daon, en em lousaat an hini a raen ! « ha hast buan hañ ! kar bremañ-souden zo skol »

[ˈgɔto̞s ˌsɛl - ˌme ha də ˌɹɛɲ ə ˈluːz ˌdiˑte - ˌhe̞s tə ˈwe̞ˑlət - me ˈgɑɹze də ˈstɑ̃ŋk - a ˌhɛn tə ˈwɛlxĩ mə ˈzɹɛjc a mə ˈzɹɛw - ma ˈhwɑːze waɹ bah ˈnduːɹ - bah ˌduˑɹ ˈbɹɛɲ ˌɑhe̞ - ˈluːs - dɑ̃w - nɔ̃n luˈsɑːd ni ˌɹɛn - a ˌhɑstə ˈbyˑən ɑ̃ - kaɹ bəˈzɔ̃m zo ˈskoːl]

« attends ! tiens ! moi je vais te donner une raclée ! tu vas voir ! », moi je détalais à l'étang, et j'allais me laver les pieds et mes choses, assise sur... dans l'eau, 'dans l'eau saumâtre là, sale, dame, c'était me salir que je faisais !, « et dépêche-toi hein ! car tout à l'heure il y a école »

???

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

ma vamm-gaer a lâre se din, met pet gwech 'meus ket klevet anezhi o la... lâret se, « oh ma doue ! me 'meus arri hast da vervel, kar ar bed zo o vont war e c'henoù emezi, n'eo ket posubl d'ober moaien da derc'hen an traoù... », oh ma doue ! ma arrije en-dro bremañ, partiañ a raje a-raok diouzhtu

[mə ˌvɑ̃mˈgɛːɹ ˌlɑˑɹe ze dĩ mɛ ˈpet kweʃ ˌmøs kə ˈklɛwəd ˌne̞j ˈlɑ ˈlɑˑt se - o ma ˈduˑe - me møz ˌɑj - ˌhɑst tə ˈveɹwəl - kaɹ ˈbeːt so ˌvɔ̃n waɹ i ˈheːno me̞j - ˌne̞ kə ˈposyb ˌdo̞ˑɹ ˈmojən də ˈdɛɹhɛn ˈtɾɛw - o ma ˈduˑe - ma ˌhɑjʃe ˌndɹo ˈbɹœmɑ̃ - paɹˈtiˑɑ̃ ɹaʃe ˌɹo̞ˑg dyˈstyˑ]

ma belle-mère me disait ça, mais combien de fois je ne l'ai pas entendu di... dire ça, « oh mon dieu ! moi j'ai hâte de mourir, car le monde perd la tête disait-elle, ce n'est pas possible de trouver le moyen de continuer les choses... », oh mon dieu ! si elle revenait maintenant, elle détalerait tout de suite

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

hast buan, na chomez ket da c'hoari !

[hɑz'by:ən ʃo'meskə də hwɑj]

dépêche-toi, ne reste pas jouer !

1. Den, ????, ????
(dastumet gant Tangi)

justamant ya ! 'ba Kersantez, Kersantez ya, hag aze e vije jeu ha chikan ha... pa vije mezv tout ar re-se a-hont, « kez d'ar gêr kozh c'hast ! bremañ-souden 'h arriin warnout ! » oh ya ! e vije lâret dimp c'hoazh, me a lâr dit ! ni 'vijemp ket fier hañ ! ni a oa tammoù... pas krennardezed ken met un tamm... arri tamm bihan plac'h yaouank, feiz...

[ʒysˈtɑ̃mən ˌjɑ - bah kɛɹˈzɑ̃ntəs - kɛɹˈzɑ̃ntəz ˌjɑ - ag ˌɑhe̞ viʒe ˌʒœˑ a ˈʃikɑ̃n a - pe ˌviʒe ˈmɛw ˌtud ə ˌɹeze ˌɑˑɔ̃n - ˌkes tə ˈge̞ːɹ ˌko̞s ˈhɑst - bəˌzɔ̃m ˈhɑjĩ ˌwaɹnut - o ˈjɑ viʒe ˈlɑˑɹ ˌtimp hwas - me ˌlɑˑɹ did ˌnim viˌʒɛm kə ˈfiːɹ ɑ̃ - ˌnim wa ˌtɑ̃mo - pas kɹɛnaɹˈdeːzət ˌkeˑn mɛ ˌtɑ̃m - ˌɑj tɑ̃m ˌbiˑən ˌplɑx ˈjo̞wɑ̃ŋk ˌfe]

justement oui ! à Kersantez, Kersantez oui, et là il y avait des altercations et des chicaneries et... quand tous ceux-là étaient ivres là-bas, « rentre chez toi vieille pute ! tout à l'heure je viendrai sur toi ! » oh oui ! qu'on nous disait encore, moi je te le dis ! nous n'étions pas fière hein ! nous étions de petites... plus des adolescentes mais un peu... devenue jeune femme, ma foi...

Bear-Sant Norvez

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

« ale, hast buan digoriñ... digoriñ din, me zo arri prest da vougañ ! » « oh mallozh ma doue loen brein ! te zo amañ ivez ? emezañ, ale ! er-maez diouzhtu emezañ, lâret 'ma dit, eme Jorj, pas ambetiñ anezhañ 'ba an ti »

[’ɑ:he haz ’by:ən ’djɔ:ĩ ’djɔ:ĩ dĩ me zo ɑj pɾe̞s da ’vu:gɑ̃ o mɑləs ma ’du:e lwe̞n’bɾɛɲ te zo ’ɑ̃mɑ̃ ie meɑ̃ ’a:le me̞:s dys’ty meɑ̃ lɑ:ʁ ma dit me ʒɔʁʒ pas ɑ̃’bɛtĩ neɑ̃ ’ɑ̃mɑ̃ man ti:]

« allez, dépêche-toi d'ouvrir... de m'ouvrir, je suis sur le point d'étouffer ! » « oh malédiction de dieu, animal pourri ! tu es ici aussi ? dit-il, allez ! dehors tout de suite ! dit-il, je t'avais dit, dit Georges, de ne pas l'embêter dans la maison »

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : hast buan !) hast buan, ne vi ket pell !

[haz'by:ən nə vi kə bɛl]

(T. dépêche-toi !) dépêche-toi, tu ne seras pas long !

1. Den, ????, ????
(dastumet gant Tangi)

se a (ask ? hast ?) anezhe da c'hoût ar galleg

[ze 'hɑskə nɛ: də hu:d ə 'gɑlək]

ça les (aide ?) à savoir le français [connaître le breton]

???

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

hast buan, n'eo ket mat da logota

[hɑ:z 'byən nɛ kə mɑ:t tə lo'gota]

se dépêcher [un chat rapide], ce n'est pas bon pour chasse les souris [homonymie]

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

c'hwi, kozh c'hast, 'peus ampoezonet ho ten

[hwi: koz'hɑst pøz ˌɑ̃mpwe'zɔ̃:nəd o te:n]

vous, sale pute, vous avez empoisonné votre mari

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

hast buan, n'eo ket mat da logota

[hɑ:z 'byən nɛ kə mɑ:t tə lo'gota]

se dépêcher [un chat rapide], ce n'est pas bon pour chasse les souris [homonymie]

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

kozh c'hast

[koz'hɑst]

vieille pute [insulte]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

c'hwi, kozh c'hast, 'peus ampoezonet ho ten

[hwi: koz'hɑst pøz ˌɑ̃mpwe'zɔ̃:nəd o te:n]

vous, sale pute, vous avez empoisonné votre mari

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

Daou hast gantañ : Hast da welet anezhañ ha hast da welet anezhañ o vont war-raok.

Dow hast gantan : Hast de wèl néan a hast de wèl néan fon-n wa rok !

[dow hast 'gãtã - hast də wɛl neã a hast də wɛl neã fõn wa'ʁo:k]

Il a deux hâtes : Hâte de le voir arriver et hâte de le voir partir !

IT : ne connaît pas le sens

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Daou hast da-heulañ : Hast da welet anezhi ha hast da welet anezhi partiañ ! Hast da welet anezhi ha hast da welet anezhi mont a-raok ! Hast da welet anezhi ha hast da welet anezhi karzhañ.

Dow hast de hoelan : Hast de wèl nèy a hast de wèl nèy partir ! hast de wèl nèy a hast de wèl nèy mon-n rok ! Hast de wèl nèy a hast de wèl nèy karzan !

[dow hast də ’hœ:lã - hast də wɛl nɛj a hast də wɛl nɛj paʁ’ti:ə - hast də wɛl nɛj a hast də wɛl nɛj mõn ʁok - hast də wɛl nɛj a hast də wɛl nɛj ’kaʁzã]

Il a deux hâtes : Hâte de la voir arriver et hâte de la voir partir ! Hâte de la voir arriver et hâte de la voir dégager ! Hâte de la voir arriver et hâte de la voir détaler !

DB : en faisant référence à une couturière qui venait travailler à domicile : on avait hâte qu’elle arrive pour qu’elle fasse le travail mais on avait hâte qu’elle parte car la somme qui lui serait due en dépendait.

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Skuizh on gant ar bara prenet ha 'meus hast da debriñ un tamm bara graet ganin.

Skuiz on gan-n bara préneut a meus hast de dibi tan-m bara gwèt geni.

[skyiz õ gãn baʁa pʁenət a møs hast də dibi tãm baʁa gwɛt gøni]

Je suis lassée du pain acheté et j'ai hâte de manger un morceau du pain fait par moi.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

hast buan dont d'ar gêr, a-benn emberr zo d'ober douariñ patatez pe houiñ pe houiñ potaj pe un dra bennak

[hɑz 'by:ən dɔ̃n də ge̞:ɹ bɛn bɛɹ zo do:ɹ du'ɑ:ɹĩ pə'tɑ:s pe 'hu:ĩ pe 'hu:ĩ 'potəʃ pe ndɾɑ bə'nɑ:k]

dépêche-toi de revenir à la maison, tantôt il faudra butter les patates ou houer ou houer les betteraves ou quelque chose

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh 'do hast dont alese kar hoñ a vo pigellet

[hɔ̃:z do hɑst dɔ̃n 'lese kaɹ hɔ̃: vo pi'ɟelət]

celle-là aura hâte de partir de là car elle sera béquetée [par les autres pigeons]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Hast 'ma da welet anezhe o vont a-raok.

['has ma də 'wɛld 'ne̞ː võn 'ʁok]

J'avais hâte de les voir partir.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha ne 'ma ket 'met hast da welet o... kein o borpant o vont kuit.

[a ma kə mɛt 'hast tə 'wɛlt o – kɛjn o 'bɔʁpãn võn 'kɥit]

Et je n'avais qu'hâte de voir le dos de leur veste partir.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 36 frazenn.
12