Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 15 frazenn.

met goude, feiz, pa oa kistion da sevel anezhi eu... e oa poulioù, an treuchoù ar c'hreñj du-mañ 'oa ket solut, hag e oa renket kas anezhi, da Draoñ Kerroc'h, ti ma vamm-gozh, ti marraine Danielle, ha feiz, aze e oa treuchoù solut, hag e oa klasket daou a dud, d'ober un tourne kig, e oa hastet buan, kar... aze 'oa ket koñjelateurien hañ ! ha tout ar c'hig a oa dibitet, hag eu... e oa graet ur gwenneg bennak dioute bepred

[... - ... - ... - ... dɾɔw ke̞ˈɣɔx - ... - ... daˈniˑɛl - ... - ... - ˌdo̞ˑꝛ ˈtuꝛne ˈkic - wa ˌhɑstə ˈbyˑɔ̃n - ... - ... diˈbitət - ag ə wa ˌgwe̞d ˈgwɛnɛg bəˈnɑˑg ˌdɔ̃te̞ ˈbopət]

mais après, ma foi, quand il avait été question de la lever [vache morte] euh... il y avait des poulies, les poutres de la grange de chez moi n'étaient pas assez solides, et on avait dû l'emmené à Traoñ Kerroc'h, chez ma grand-mère, chez marraine Danielle, et ma foi, là il y avait des poutres solides, et on avait été chercher deux personnes, pour faire une tournée de viande, on s'était dépêchés, car... là il n'y avait pas de congélateurs hein ! et toute la viande avait été débitée, et eu... on en avait tiré quelques sous quand même

Plûned

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

met aze goude e oa bet ti ar Bailh, zo bet n'onn ket... n'eus ket keit-se zo hein ! tout ar prizennoù a oa bet dic'hastet gant eu... ar c'hurun, han-se eo un secteur ha... n'eo ket mat

[mɛd ˌɑhe̞ ˌguˑde wa ˌbe ti ˈbɑj - zo ˌbe ˈnɔ̃ kə - ˌnøs kə ˈkɛjse zo ɛ̃ - ˌtut pʁiˈzeno wa ˌbed diˈhɑstəd gɑ̃n ə - ˈhyːʁyn - ɑ̃ˌse e̞ ... a - ˌn̞e kə ˈmɑːt]

mais là après il y avait eu chez Le Bail, il y a je ne sais... il n'y a pas si longtemps que ça hein ! toutes les prises avaient été bousillées par euh... le tonnerre, donc c'est un secteur qui... n'est pas bon

Frañsoa Mengi, 1937, Lannbaeron (dastumet gant Tangi)

ni, ni hom-daou, 'meump dispennet unan, ha... hag e oa lann ha drez ken uhel hag amañ, ha... ha peogwir 'oa ket kat ar rotovator da vont e-barzh da... da... da frikañ eu... anezhe koura, nann, hag eu... fidedoue ! 'na... 'na lâret hennezh « daon ! n'on ket kat emezañ, ret e vo din ober un dra bennaket dezhañ 'vat emezañ », « daon ! emezon-me, penaos e vo graet neuze ? », ha fidedoun, deut da soñj dimp neuze da dapet bodoù lann, ha... ha da vale gant ar bodoù lann, c'hwezhet an tan en enne, ha 'meump devet anezhe tout, ya, ha goude pa... an devezh e oamp oc'h ober se, 'meump tapet tomm, sur dit 'meump tapet tomm ! 'meump hastet buan goro, ha mont d'ar Menez Bre da welet Sant Herve c'hoazh, peogwir... hag e vije graet Sant Herve, e vije graet tantadoù te ! ha ni war bisikled d'ar Menez Bre c'hoazh, « oh daonet e vo ! emezon-me », pa vez yaouank an nen hañ !

[nym - nym ɔ̃mˈdo̞w - mœm diˈspe̞ne̞d ˈyˑn - a a wa ˈlɑ̃n a ˈdɾeːs ken ˌyˑəl a ˈɑ̃mɑ̃ - a a py ˌwa kə ˈkɑt ʁotovaˈtɔɹ də ˌvɔ̃n ˈbɑɹz də də də ˈfɹicɑ̃ ə - ˌne̞ˑ ˌkuˑɾa - nɑ̃n - ag ə - fidəˈdue na na ˌlɑˑɹ ˈhẽˑz - dɑ̃w ˌnɔ̃ kə ˈkɑt ˌmeˑɑ̃ - ˈɹɛ vo ˌdĩ hoˑɹ ˌdɾɑ ˈmnɑkəd ˌdeˑɑ̃ hat ˌmeˑɑ̃ - dɑ̃w ˈmɔ̃me̞ pəˈnɔ̃ vo ˌgwɛd ˈnœhe - a fidəˈdun - ˌdœt tə ˌʒɔ̃ˑʃ ˈtym ˌnœhe də ˌdɑpə ˌbuˑdo ˈlɑ̃n - a a də ˈvɑːle gɑ̃n ˌbuˑdo ˈlɑ̃n - ˌhweˑə ˈntɑ̃ːn ˌnene̞ - a mœm ˈdɛwə ˌne̞ tut - ja - a ˌguˑde pe - ˈndewəz wɑ̃m ˈhoːbəɹ ze - mœm ˌtɑpə ˈto̞m - ˌzyˑɹ dit mœm ˌtɑpə ˈto̞m - mœm ˌhɑstə ˈbyˑən ˈgoːɾo - a ˌmɔ̃n də ˌmeˑne ˈbɾeˑ də ˌwe̞ˑlə zɑ̃n ˈhɛɹve ˌhwɑs - pyˌgyˑɹ a viʒe ˌgwɛ zɑ̃n ˈhɛɹve - ˌviʒe ˌgɛd tɑ̃nˈtɑɲo te - a ˌnym waɹ bisiˈklɛd də ˌmeˑne ˈbɾeˑ ˌhwɑs - o ˈdɑ̃wnəd ə vo ˈmɔ̃me̞ - pe ve ˌjo̞wɑ̃ŋ ˈneːn ɑ̃]

nous, nous deux, nous en avons défriché une [lande] , et... et il y avait des ajoncs et des ronces aussi haut qu'ici, et... et puisque le rotovator ne pouvait pas aller dedans pour... pour... pour écraser euh... les écraser quoi, non, et euh... bon sang ! il avait... il avait dit « dame ! je ne peux pas, dit-il, mais il faudra que je lui fasse quelque chose, dit-il », « dame ! dis-je, comment va-t-on faire alors ? », et bon sang, nous nous sommes rappelés alors de prendre des branches d'ajonc, et... et de marcher avec les branches d'ajonc, enflammées, et nous les avons tous brûlés, oui, et après quand... le jour que nous étions à faire ça, nous avons eu chaud, je t'assure que nous avons eu chaud ! nous nous sommes dépêchés de traire, et d'aller au Menez Bre pour voir Saint Hervé aussi, puisque... et on faisait la Saint Hervé, on faisait des feux de joie pardi ! et nous à bicyclette au Menez Bre aussi, « oh damnation ! dis-je », quand on est jeune hein !

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

eñ 'na graet ur barti gouren gant ur jañdarm, oc'h esa... oc'h esa kargañ anezhañ e oa, e-fas d'ar farmasi a-hont e oa, « fidambie 'vat, emezañ ! », graet 'na ur c'hrogad gantañ paotr hañ ! eh ! ha gwintet 'na anezhañ ivez ! met... aet e oa ar jañdarmed a-raok, komañset e oa tout an dud da hual anezhañ kompren a rez, Ernest, kompren a rez, a oa bet o kerc'hat un tamm bara, ha neuze feiz, 'na kerc'het un tamm butun, feiz, e oa o vont 'ba e oto, 'na ket... 'nant ket graet prise de sang na mann ebet dezhañ, 'neuint karget anezhañ de force kompren a rez hañ ! lemet 'neuint e bermi gantañ goude, met... aze, tremen kant a dud a oa en em gavet war da blas kêr 'ba ar Roc'h da hual ar jañdarmed, ha 'neuint hastet buan karzhañ kar... doan 'nant da gaout (war o vasoù ?) hañ !

[ˈhẽ na gwe̞ ˌbɑꝛti ˈguːꝛən gɑ̃n ʒɑ̃ˈdɑꝛm - ˈhɛsa ˈhɛsa ˈkɑꝛgɑ̃ ˌneˑɑ̃ wa - ˈvɑs tə faꝛmaˈsi ˌɑˑɔ̃n wa - fidɑ̃mˈduˑe ˌhɑ ˈmeˑɑ̃ - ˌgwe̞d na ˈhɣoːga ˈgɑ̃ntɑ̃ ˌpo̞d ɑ̃ - ɛ - a ˈgwintə na ˈneˑɑ̃ ˌiˑe - mɛ - ˌe̞d wa ʒɑ̃ˈdɑꝛmə ˈɣoːk - ko̞mɑ̃sə wa ˈtun ˌdyt ˈhyˑal ˈneˑɑ̃ gɔ̃mˌpɣe̞ˑs - ɛꝛˈnɛs gɔ̃mˌpɣe̞ˑs wa ˌbe ˈkɛhɛ tɑ̃m ˈbɑːꝛa - a ˌnœhe ˌfe na ˈkɛhɛ tɑ̃m ˈbytyn - ˌfe wa ˌvɔ̃n ba i ˈoto ˈnɑ kət - ˌnɑ̃ɲ cə ˌgwɛd ... na ˈmɑ̃n bet ˌteˑɑ̃ - nɑ̃ɲ ˈkɑꝛgə ˈneˑɑ̃ ... kɔ̃mˌpɣe̞ˑz ɑ̃ - ˈlɛmɛ nœɲ i ˈbɛꝛmi ˌgɑ̃tɑ̃ ˌguˑde - mɛ - ˌɑhe ˈtɣemen ˈkɑ̃n dyd wa nɔ̃n ˌgɑˑd ə ˌblɑs ˈke̞ːꝛ bah ˈɣɔx tə ˈhyˑal ʒɑ̃ˈdɑꝛmət - a nœɲ ˈhɑstə ˈbyˑən ˈkɑꝛzɑ̃ kaꝛ - ˈdwɑ̃ːn nœɲ də ˈgɑˑd o ˈvɑso ɑ̃]

il avait fait une partie de lutte bretonne avec un gendarme, il essayait... il essayait de l'embarquer, en face de la pharmacie là-bas que c'était, « mais bon sang, dit-il ! », il en avait fait un de ces combats avec lui mon gars hein ! eh ! et il l'avait culbuté aussi ! mais... les gendarmes étaient partis, tous les gens commençaient à le huer tu comprends, Ernest, tu comprends, avait été chercher un peu de pain, et alors ma foi, il avait été chercher un peu de tabac, ma foi, il allait rentrer dans sa voiture, il n'avait pas... ils ne lui avaient pas fait de prise de sang ni rien, ils l'avaient embarqué de force tu comprends hein ! ils lui ont retiré son permis après, mais... là, il y avait plus de cent personnes qui s'étaient retrouvées sur la place de la ville à ar Roc'h pour huer les gendarmes, et ils s'étaient dépêchés de détaler car... ils avaient peur de prendre (sur leur face ?) hein !

Jañ Michel, 1939, Peurid (dastumet gant Tangi)

ha me 'ma hastet buan debriñ ma soup kafe

[a me ma 'hɑstə 'by:ən 'di:bĩ ma zup'kɑfe]

et moi je m'étais dépêché de manger ma soupe de café

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha hemañ neuze 'meus bet brevet, fentus a-walc'h, pa oan oc'h ober ma servij, gwelet a rez, e oamp o naetaat an tankoù, me a oa 'ba an tankoù oc'h ober ma servij, hag e oan 'ba an dourellenn lec'h e oa ar c'hondukteur o naetaat kwa, hag unan all eu... a oad ganin, komañset pisat warnon deus krec'h, le salaud, ha me.. an dourellenn n'eo ket bras, d'ar c'houlz-se e oan... oan digourdi ha 'ma hastet buan da vont, 'ma roet ur revrad dezhañ met daonet e vo ! me ivez 'ma bet

[a ’hemɑ̃ ’nœ:he mœz be ’bɹɛwət ’fɛntyz wɑx pe wɑ̃n ho̞:ɹ mə ’ʒɛɹviʃ gwe̞:l ə ɹe̞s wɑ̃m ne’tɑ:d ən ’tɑ̃ŋkʃo me wa ban ’tɑ̃ŋkʃo ’ho:bəɹ mə ’ʒɛɹviʃ a wɑ̃n ban du’ɹɛlən le̞h wa hɔ̃’dyktəɹ ne’tɑ:t kwa ag ən al ə nwɑ:t kɑ’nĩ ko’mɑ̃sət ’pisəd waɹnɔ̃ dœs kwex lœ sɑlo a me ndu’ɹɛlən ne̞ kə bɹɑ:z də ’huls:e wɑ̃n wɑ̃n di’guɹdi a ma ’hɑstə ’by:ən də vɔ̃n ma ’ɹo:əd ə ’ɹɛɹvat teɑ̃ mɛ ’dɑ̃wnəd vo me ie ma bet]

et celui-ci [doigt] alors je l'ai esquinté, c'est assez marrant, quand je faisais mon service, tu vois, nous étions en train de nettoyer les tanks, j'étais dans les tanks à faire mon service, et j'étais dans la tourelle là où était le conducteur en train de nettoyer quoi, et un autre euh... de mon âge, commence à pisser sur moi du haut, le salaud, et moi... la tourelle n'est pas grande, à cette époque-là j'étais dégourdi et je m'étais dépêché d'aller, je lui avais donné un grand coup mais nom de dieu ! moi aussi j'avais ramassé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha hemañ neuze 'meus bet brevet, fentus a-walc'h, pa oan oc'h ober ma servij, gwelet a rez, e oamp o naetaat an tankoù, me a oa 'ba an tankoù oc'h ober ma servij, hag e oan 'ba an dourellenn lec'h e oa ar c'hondukteur o naetaat kwa, hag unan all eu... a oad ganin, komañset pisat warnon deus krec'h, le salaud, ha me.. an dourellenn n'eo ket bras, d'ar c'houlz-se e oan... oan digourdi ha 'ma hastet buan da vont, 'ma roet ur revrad dezhañ met daonet e vo ! me ivez 'ma bet

[a ’hemɑ̃ ’nœ:he mœz be ’bɹɛwət ’fɛntyz wɑx pe wɑ̃n ho̞:ɹ mə ’ʒɛɹviʃ gwe̞:l ə ɹe̞s wɑ̃m ne’tɑ:d ən ’tɑ̃ŋkʃo me wa ban ’tɑ̃ŋkʃo ’ho:bəɹ mə ’ʒɛɹviʃ a wɑ̃n ban du’ɹɛlən le̞h wa hɔ̃’dyktəɹ ne’tɑ:t kwa ag ən al ə nwɑ:t kɑ’nĩ ko’mɑ̃sət ’pisəd waɹnɔ̃ dœs kwex lœ sɑlo a me ndu’ɹɛlən ne̞ kə bɹɑ:z də ’huls:e wɑ̃n wɑ̃n di’guɹdi a ma ’hɑstə ’by:ən də vɔ̃n ma ’ɹo:əd ə ’ɹɛɹvat teɑ̃ mɛ ’dɑ̃wnəd vo me ie ma bet]

et celui-ci [doigt] alors je l'ai esquinté, c'est assez marrant, quand je faisais mon service, tu vois, nous étions en train de nettoyer les tanks, j'étais dans les tanks à faire mon service, et j'étais dans la tourelle là où était le conducteur en train de nettoyer quoi, et un autre euh... de mon âge, commence à pisser sur moi du haut, le salaud, et moi... la tourelle n'est pas grande, à cette époque-là j'étais dégourdi et je m'étais dépêché d'aller, je lui avais donné un grand coup mais nom de dieu ! moi aussi j'avais ramassé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ur pilad grizilh, me 'ma hastet buan mont dindan an dumporell ha fidedoue goude e oa tavet, met goude ar patatez a oa lous

[ə 'pi:lə 'gɾi:zil me ma 'hɑstə 'by:ən mɔ̃n di'nɑ̃n nim'po:ɾo ha fidə'du:e 'gu:de wa 'tɑ:vət mɛ 'gu:de pa'tɑ:z wa lu:s]

une averse de grêle, moi je m'étais dépêché d'aller sous le tombereau et nom de dieu après ça s'était arrêté, mais après les patates étaient sales

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

diz... dizgastet (dic'hastet ?) tout xxx(?), lâret 'ma se d'ar maer, « marteze emezon-me, e vo... e vo keuz ur wech bennak »

[diz diz'gɑstət tut ? lɑ:ɹ ma ze də mɛ:ɹ ma'te:he 'mɔ̃mɛ vo vo kœ̃: weʒ bə'nɑ:k]

dé... défoncé tout xxx (?) [remembrement], j'avais dit ça au maire, « peut-être dis-je, qu'on... regrettera un jour »

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

diz... dizgastet (dic'hastet ?) tout xxx(?), lâret 'ma se d'ar maer, « marteze emezon-me, e vo... e vo keuz ur wech bennak »

[diz diz'gɑstət tut ? lɑ:ɹ ma ze də mɛ:ɹ ma'te:he 'mɔ̃mɛ vo vo kœ̃: weʒ bə'nɑ:k]

dé... défoncé tout xxx (?) [remembrement], j'avais dit ça au maire, « peut-être dis-je, qu'on... regrettera un jour »

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

'ma hastet buan telefoniñ dezhañ

[ma 'hɑstə 'byən ˌtele'fo:ni deɑ̃]

je m'étais dépêchée de lui téléphoner

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

petra zo kaoz 'deus ket telefonet din neuze ? honnezh zo unan ivez hañ ! 'dalv ket ar boan dont aze ma... ma vez hastet buan da vont d'ar gêr da... debriñ merenn, 'dalv ket ar boan hañ ! 'dalv ket ar boan hañ !

[pʁas'ko̞:z dœs kə tele'fo̞:nət tĩ 'nœ:he - hɔ̃:s so yn ie ɑ̃ - 'dɑlkə 'bwɑ̃:n dɔ̃n 'ɑhe̞ ma - ma ve 'hɑstə 'by:ən də vɔ̃n də ge̞:ʁ də - 'di:bĩ 'mɛʁn - 'dɑlkə 'bwɑ̃:n ɑ̃ - 'dɑlkə 'bwɑ̃:n ɑ̃]

pourquoi ne m'a-t-elle pas téléphoné alors ? celle-là c'en est une aussi hein ! ce n'est pas la peine de venir là si... s'il faut se dépêcher de rentrer à la maison pour... déjeuner, ça ne vaut pas la peine hein ! ça ne vaut pas la peine hein !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ni zo abred, hastet 'meus buan debriñ merenn

[nim zo a'bre:t 'hɑstɛ møz 'byɑ̃n 'di:bi mɛrn]

nous sommes tôt, je me suis dépêché de manger mon déjeuner

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

goude 'meus hastet buan

['gu:de møz 'hɑstə 'byən]

après je me suis dépêché

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ma mamm a oa... 'na hastet buan en em stipañ kwa hein

[ma vɑ̃m wa na 'hɑstə 'byən nɔ̃n 'stipɑ̃ kwa ɛ̃]

ma mère s'était... s'était dépêchée de se parer quoi hein

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 15 frazenn.