Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 20 frazenn.

1. Krec'h an Hu 2. Krec'h an Hu, voilà ! 1. ya 2. Krec'h an Hu 1. an hent 'gle ket mont hiroc'h goude, ha Krec'h an Hu, aze emañ le dolmen 1. an dolmen, ya 2. ya, 'ba Krec'h an Hu 1. 'ba Krec'h an Hu

1. [ˌkɣe̞χ ə ˈnyː] 2. [ˌkɣe̞χ ə ˈnyː - ...] 1. [ja] 2. [ˌkɣe̞χ ə ˈnyː] 1. [ˈnyː] 2. [... - a ˌkɣe̞χ ə ˈnyː - ...] 1. [... - ja] 2. [ja - ... ˌkɣe̞χ ə ˈnyː] 1. [... ˌkɣe̞χ ə ˈnyː]

Plouared
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Anna ar Briker, 1939, Plouared
2. Pier Tredan, 1939, Plouared
(dastumet gant Tangi)

e vije lâret ordin Amede Rouzaod ha sell aze ! 'vije ket lâret hiroc'h

[... aˌmeˑde ˈɹuˑzɔt ... - ... ˈhiɹɔx]

on disait tout le temps Amédé Rouzaut et voilà ! on ne disait pas davantage


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Janed ar Bever, 1938, Langoad (dastumet gant Tangi)

n'on ket kat da lâret... n'on ket kat da lâret dit hiroc'h goude

[ˌnɔ̃ kə ˌkɑd də ˈlɑˑɣət - ˌnɔ̃ kə ˌkɑd də ˈlɑˑɣəd ˌdit ˈhiɣɔɣ ˈguˑde]

je ne peux pas te dire... je ne peux pas te dire davantage après

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

'meus ket klevet nemet Château Blanc, 'meus ket bet klasket... goût hiroc'h met n'eus ket bet lâret din ivez

[ˌmøs kə ˈklɛwə ˌmɛ ... - ˌmøs kə be ˈklɑskəd - ˌguˑd ˈhiɹɔx mɛ ˌnøs kə be ˌlɑˑd dĩ ˌiˑe]

je n'ai entendu que Château Blanc, je n'ai pas cherché... à savoir davantage mais on ne me la pas dit non plus

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ya met n'onn ket, n'ouzon ket hiroc'h

[... - nuˌzɔ̃n kə ˈhiɣɔx]

oui mais je ne sais pas, je n'en sais pas plus


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Janed ar Bever, 1938, Langoad (dastumet gant Tangi)

hennezh zo a-drek an hent-se ivez, met eñ, ma derc'hez da vont 'ba ar foñs e arriez e bord eu... met goude n'a ket hiroc'h

[ˈhẽˑs so ˌdɾeg ˈne̞n ze ˌiˑe - mɛ ˈhẽ ma ˈdɛhɛz də ˈvɔ̃n bah ˈvɔ̃ˑs aˈɾiˑe̞z ˌbɔɹd ə - mɛ ˈguːde ˌnɑ kə ˈhiɣɔx]

ça c'est derrière cette route-là aussi, mais ça, si tu continues d'avancer dans le fond tu arrives au bord euh... mais après ça ne va pas plus loin

Josfin Kaboko, 1931, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

1. ha... bet ataket kazi ur wech ivez en ur dont d'ar gêr deus ar skol, eu... feiz eu... gant un amprevan ivez, gant ur bisikled e oa, da gentañ 'na tapet Anna-Lizig Feger, kaset... treniet anezhi 'ba ur park, met 'na... 'da graet moien d'en em echapiñ, met d'ar c'houlz-se 'vije ket kavet... klasket hiroc'h hañ ! ha goude, se a oa 'ba... etrezek Kervarker, ha goude, me a oa o tont d'ar gêr deus ar skol, hag an deiz-se, deut da soñj din c'hoari an dro 'bud ar groaz, ha feiz, e oa arriet ar paotr-se o lâret din mont war... war e porte-bagages, met eñ a oa oc'h esae ! 2. ah ya, oc'h esae violiñ e oa 1. ha me 'ma komañset redek, me a ouie e oa ma dad a-dreuz 2. ah ya 1. ha ma breur oc'h ober keuneud 2. ah ya 1. hag an deiz war-lerc'h e oa aet ma mamm da Lanvezeag ivez da lâret, feiz... d'ar c'houlz-se 'vije ket klasket 2. nann 'vat 1. ha goude 'mije nemet doan o tont d'ar gêr deus ar skol 2. 'vez ket brav hañ ! 1. se zo kaoz 'mije doan hañ ! 2. ha pa vije devezhioù goañv hañ ! 1. 'vije... 'vije ket klasket mann ebet deus se kwa

1. [a - ˌbed aˈtɑkət ˌkɑhe ˈveʒ ˌiˑe nœɹ ˌdɔ̃n də ˈge̞ːɹ dœs ˈskoːl - ə - ˌfe ə gɑ̃n ən ɑ̃mˈpɾeːvən ˌiˑe - gɑ̃n bisiˈklɛt wa - də ˈgetɑ̃ na ˈtɑpəd anaˌliˑzik ˈfeːgəɹ - ˈkɑsət ˈtɾɛɲə ˈne̞j bah ˈpɑɹk - mɛ na da ˌgwɛd ˈmo̞jən də nɔ̃n eˈʃɑpĩ - mɛ də ˈhulsˑe viˌʒe kə ˈkɑˑt - ˈklɑskə ˈhiɹɔx ɑ̃ - a ˌguˑde ˈze wa bah ˈtɾœsək kɛɹˈvɑɹkəɹ - a ˌguˑde ˈme wa ˌtɔ̃n də ˈge̞ːɹ dœz ˈskoːl - an ˈdese - ˌdœd də ˌʒɔ̃ˑʒ ˈdĩ ˌhwɑj ˈdɹo byd ˈgɾwɑːz - a ˌfe - wa ˌɑjət ˈpo̞t se ˈlɑːɹə ˌdĩ mɔ̃n waɹ waɹ ... - mɛ ˈhẽ wa ˈhɛsɛ] 2. [a ˌjɑ - ˈhɛsɛ ˈvjoːlĩ wa] 1. [a ˈme ma ko̞ˈmɑ̃sə ˈɹeːdɛk - ˌme ˈwiˑe̞ wa mə ˈdɑˑt ˌtɾœˑs] 2. [a ˌjɑ] 1. [a mə ˈbɹœːɹ ˌho̞ˑɹ ˈkœːnət] 2. [a ˌjɑ] 1. [an ˌde waɹˈlɛx wa ˌɛd mə ˈmɑ̃m də ˌlɑ̃veˈzɛˑg ˌiˑe də ˈlɑːɹət fe - də ˈhulsˑe viˌʒe kə ˈklɑskət] 2. [ˌnɑ̃n ha] 1. [a ˌguˑde ˌmiʒe mɛ ˈdwɑ̃ːn ˌtɔ̃n də ˈge̞ːɹ dœs ˈskoːl] 2. [ˌve kə ˈbɹɑw ɑ̃] 1. [ˌzes ˈkoːz ˌmiʒe ˈdwɑ̃ːn ɑ̃] 2. [a pə ˌviʒe deˈweːʒo ˈguˑɑ̃ ɑ̃] 1. [viˌʒe viˌʒe kə ˈklɑskə ˈmɑ̃n ˌbed dœs ˈse kwa] I

1. et... [j'ai] quasiment été agressée une fois en revenant à la maison de l'école, euh... ma foi euh... avec un vaurien aussi, il était à bicyclette, en premier il avait attrapé Anne-Lise Féger, [il l'avait] amenée... trainée dans un champ, mais il avait... elle avait trouvé le moyen de s'échapper, mais à cette époque-là on ne trouvait rien... on ne cherchait pas davantage hein ! et après, ça c'était à... vers Kervarker, et après, moi je revenais à la maison de l'école, et ce jour-là, l'idée m'était venue de faire le tour par la croix, et ma foi, ce gars-là était arrivé me disant de monter sur... sur son porte-bagages, mais il était en train d'essayer ! 2. ah oui, il essayait de te violer hein 1. et moi j'avais commencé à courir, moi je savais que mon père était à travers 2. ah oui 1. et mon frère en train de faire du bois 2. ah oui 1. et le lendemain ma mère avait été à Lanvezeag aussi pour dire, ma foi... à cette époque-là on ne cherchait pas 2. mais non ! 1. et après j'étais apeurée de revenir à la maison de l'école 2. ce n'est pas agréable hein ! 1. c'est la raison pour laquelle j'avais peur hein ! 2. et quand il y avait des journées hivernales hein ! 1. on ne... on ne recherchait rien de ça quoi

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

met hennezh eo, ma kerez, an hent kentañ a gemerez deus bourk Tonkedeg war an hent Kawan, ha 'h ez... e derc'hez da vont drezañ, hag eñ 'h a betek ar foñs 'ba Park an Naer, n'a ket hiroc'h goude ivez

[mɛ ˈhẽˑz e̞ mə ˈkeːɹe̞ ˌne̞n ˈketɑ̃ go̞ˈme̞ːɹe̞z døz ˌbuɹk tɔ̃ˈkeːdɛk waɹ ˌne̞n ˈkɑwən - a ˌhe̞s - ˈdɛhe̞z də ˌvɔ̃n ˈdɾeˑɑ̃ - a ˈhẽ ha ˌbekə ˈvɔ̃ːz ba ˌpɑɹg ˈnɛːɹ - ˌnɑ kə ˈhiɹɔx ˌguˑde ˌiˑə]

mais ça c'est, si tu veux, la première route que tu prends du bourg de Tonkedeg sur la route de Kawan, et tu vas... tu continues de l'emprunter [litt. de passer par lui], et elle va jusqu'au fond à Park an Naer, elle ne va pas plus loin après non plus

Tonkedeg

Josfin Kaboko, 1931, Tonkedeg (dastumet gant Tangi)

ar Sul ar Sakramant e vije hiroc'h an oferenn

[zyl zaˈkʁɑ̃mɑ̃n viʒe ˈhiʁɔχ noˈvɛʁn]

lors de la Fête-Dieu, la messe était plus longue

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ni zo amañ krec'h ha neuze emañ Brest, n'eus ket nemet div stasion eu... hiroc'h evitomp

[nim zo ’ɑ̃mɑ̃ kwex a ’nœ:he mɑ̃ bɾɛst nœs kə mɛ diw sta’si:ɔ̃n ə ’hi:ɹɔh witɔ̃m]

nous sommes ici en haut [de la carte] et alors il y a Brest, il n'y a que deux stations euh... plus loin que nous

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

a-wechoù pa 'h an trankil aze 'h arri (evit ?) daou, tri a-wechoù, hirañ-tout, 'meus ket gwelet... deus ar beure a-wechoù neuze ne vezont ket aet da gousket c'hoazh, 'h arriont, 'meus ket gwelet hiroc'h evit tri

[’we:ʒo pe hɑ̃ ’tɾɑ̃ŋkil ’ɑ:he ɑj wi do̞w tɾi: ’we:ʒo ’hiɹɑ̃ tut mœs kə ’gwe̞:lət dəz ’bœ:ɹe ’we:ʒo ’nœ:he vɛɲ cəd ɛd də ’guskəd hwɑs ’hɑjɛɲ mœs kə ’gwe̞:lət ’hiɹɔx wit tɾi:]

parfois quand je marche tranquillement là il en arrive deux, trois parfois [lapins], au maximum, je n'ai pas vu... le matin parfois alors ils ne sont pas allés dormir encore, ils arrivent, je n'en ai pas vus plus de trois

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

me a lâr ar pezh 'meus klevet, n'onn ket da lâret hiroc'h peogwir...

[me lɑ:ɹ pes mœs 'klɛwət nɔ̃ kə lɑ:ɹ 'hi:ɹɔh py'gy:ɹ]

moi je dis ce que j'ai entendu, je ne peux pas en dire davantage puisque...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Hiroc'h e vrec'h evit e vañch.

iroc'h i vrèc'h wit i vinch.

[iʁox i vʁɛx wit i vɛ̃ʃ]

Il a le bras long. [il a de l'influence]

Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 91 : "bezañ hiroc'h e vrec'h eget e vañch avoir le bras plus long que sa manche Le français a une expression semblable pour parler des gens influents, qui ont le bras lon

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

ni zo amañ krec'h ha neuze emañ Brest, n'eus ket nemet div stasion eu... hiroc'h evitomp

[nim zo ’ɑ̃mɑ̃ kwex a ’nœ:he mɑ̃ bɾɛst nœs kə mɛ diw sta’si:ɔ̃n ə ’hi:ɹɔh witɔ̃m]

nous sommes ici en haut [de la carte] et alors il y a Brest, il n'y a que deux stations euh... plus loin que nous

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh eo hiroc'h he gar

[hɔ̃:z ɛ 'hirɔh i gɑ:r]

celle-là a la patte plus longue [oie]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

amañ oa hiroc'h peogwir oa muioc'h a ed kwa

['ɑ̃mɑ̃ wa 'hirɔh py'gy:r wa 'myɔh he:t kwa]

ici c'était plus long car il y avait plus de blé quoi

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

'h int hiroc'h ha ledanoc'h

[hiɲ 'hi:rɔh a le'dɑ̃:nɔh]

elles sont plus longues et plus larges

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh eo hiroc'h he gar

[hɔ̃:z ɛ 'hirɔh i gɑ:r]

celle-là a la patte plus longue [oie]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

dent-genver e-pign deus an toennoù aze, hiroc'h evit lostoù saout

[dɛn ’genvər piɲ dəs to’eno ’ɑɛ ’hi:rɔh wid ˌlɔsto’zɔwt]

des stalactites pendant des toits là, plus longues que des queues de vache

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hiroc'h eo an diskenn goude

[’hirɔh ɛ ’ndiskɛn ’gu:de]

la descente est plus longue après

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 20 frazenn.