Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 19 frazenn.

un houad

[ˈnuˑət]

un canard

Solañj Beuvan, 1949, Kawan (dastumet gant Tangi)

ya, ya, ya ! welloc'h eo ur c'houad c'hlav evit ar machin-mañ, ha dour ivez met... hemañ xxx ( ?) partout ar machin-mañ, ha ponner da... da respirañ evel e vez lâret kwa, ya, ur vrumenn da-heul kwa

[ja ja ja - ˌwe̞lɔɣ e̞ ə ˌhuˑad ˈhlɑw wid ə maˈʃiˑn mɑ̃ - a ˈduːꝛ ˌiˑe mɛt - ˈhemɑ̃ ? paꝛˈtut maˈʃiˑn mɑ̃ - a ˈpɔ̃nəꝛ də - də ɣɛsˈpiːꝛɑ̃ we̞l ve ˈlɑˑt kwa - ˌjɑ - ə ˈvɹymən də ˌhœˑl kwa]

oui, oui, oui ! il vaut mieux une averse de pluie que ce machin-ci [bruine], et de la pluie forte aussi... ça xxx ( ?) partout ce machin-ci, et lourd à... à respirer comme on dit quoi, oui, avec une brume en plus quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwelloc'h e oa dit-te kaout ur c'houad c'hlav, pa 'tije fin, evit kaout ur c'houad c'hlizh, pa vije oc'h ober

['wɛlɔh wa dit:e kɑ: ə ˌhu:aˈhlɑw pe tiʒe fi:n wi kɑ:d ə ˌhu:ad'hli:s pe viʒe ho̞:ɹ]

tu préférais avoir une averse de pluie quand tu avais fini, plutôt qu'une averse de bruine lorsque tu étais en train de faire [moisson du blé sur mauvaise terre]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwelloc'h e oa dit-te kaout ur c'houad c'hlav, pa 'tije fin, evit kaout ur c'houad c'hlizh, pa vije oc'h ober

['wɛlɔh wa dit:e kɑ: ə ˌhu:aˈhlɑw pe tiʒe fi:n wi kɑ:d ə ˌhu:ad'hli:s pe viʒe ho̞:ɹ]

tu préférais avoir une averse de pluie quand tu avais fini, plutôt qu'une averse de bruine lorsque tu étais en train de faire [moisson du blé sur mauvaise terre]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met 'teze ket ezhomm da gaout glav pa vezes oc'h ober peotramant e oa fin, neuze e stage evel mastic ha goude ne diwane ket an traoù, gwell eo kaout ur c'houad... ur c'houad c'hlav pa 'teze fin evit kaout ur c'houad c'hlizh pa vezes oc'h ober, se zo kurius hein

[mɛ tiʒe kəd e:m də gɑ:d glɑw pe viʒɛs ho̞:ʁ pe'tɑ̃mɑ̃n wa fi:n 'nœ:e 'stɑ:ge wɛl mastik a 'gu:de diwɑ̃'ne kə tɾɛw wɛl ɛ kɑ: 'hu:at 'hu:ad hlɑw pe tiʒe fi:n wi kɑ: 'hu:ad hli:s pe viʒɛs ho̞:ʁ ze zo 'ky:ʁyz ɛ̃]

mais il ne fallait pas que tu aies de la pluie quand tu le faisais [travailler la terre dure], sinon c'était fini, alors elle [terre dure] collait comme du mastic et après rien ne germait, il vaut mieux avoir une averse... une averse de pluie quand tu avais fini qu'une averse de bruine lorsque tu étais en train de faire, c'est curieux hein

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwelloc'h eo kaout ur c'houad dour, pa 'nije fin, evit kaout ur c'houad c'hlizh pa vije oc'h ober, 'teus ket gwelet, 'teus ket gwelet douar a-sort-se

['wɛlɔh e̞ kɑ:d 'hu:ad du:ɹ pe niʒe fi:n wi kɑ:d 'hu:ad hli:s pe viʒe ho̞:ɹ tøs kə 'gwe̞:lət tøs kə 'gwe̞:ləd 'du:aɹ 'sɔɹse]

il vaut mieux avoir une averse de pluie, quand c'était fini [travail de la terre], que d'avoir un passage de bruine, quand on était en train de faire, tu n'as pas vu, tu n'as pas vu une terre de la sorte

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

mann nemet ur c'houad avel pe ur c'houad c'hlav o tont alese

[mɑ̃n mɛ 'hu:ad 'ɑwəl pe 'hu:ad hlɑw tɔ̃n 'lese]

rien qu'un coup de vent ou une passage de pluie venant de là

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, pa oa deut an heol warnañ e oa... e oa devet gant an heol, moarvat a-raok 'na bet lañs da... evel al louzoù pa vezont binetennet aze kwa, e deu ur c'houad heol warne pa vezont gwak evel-se e grog an heol en enne kwa, ur wech distroadet

[ja pe wa dœd ’nɛwɔl waɹnɑ̃ wa wa ’dɛwət kɑ̃n ’nɛwɔl ma’hɑd ə’ɹo:g na be lɑ̃:s tə wɛl ’lu:zo pe vɛɲ binɛ’tenəd ’ɑ:he kwa dœ ’hu:at ’hɛwɔl waɹnɛ pe vɛɲ gwɑ:g və’se gɾɔ:g ’nɛwɔl nenɛ kwa weʃ di’stwɑ:dət]

oui, quand le soleil était venu dessus il était... était brûlé par le soleil, sans doute qu'il avait eu le temps de... comme les mauvaises herbes quand elles sont binées là quoi, il vient un peu d'ensoleillement dessus et quand elles sont molles comme ça le soleil les dessèche quoi, une fois mises au sol

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

peogwir 'neus graet takenn ebet kwa, geo, aze an deiz all e oa bet ur c'houad met hennezh zo aet kuit, 'neus graet nemet glebiañ, trempañ 'neus graet keit a oa met se eo tout, eñ n'eus ket al liv dioutañ ken, pellad-mat... un toullad-mat a sort-se a vo ezhomm evit kaout... lakat an andonioù da vont en o flas

[py’gy:ɹ nøz gwɛ ’tɑkən bet kwa gɛ ’ɑ:he ndjal wa be ’hu:at mɛ hẽ̞:s so ɛ:t kwit nøz gwɛ mɛ ’gle:bjɑ̃ ’tɾɛmpɑ̃ nøz gwɛt kɛjt ə wa mɛ ze ɛ tut hẽ̞: nøs kə liw dɔ̃tɑ̃ ken ˌpɛlə’mɑt ˌtulə’mɑt ’sɔɹse vo e:m wit kɑ:d ’lakəd nɑ̃’dɔ̃ɲo dɔ̃n no vlɑs]

puisqu'il n'y a pas eu une goutte quoi, si, là l'autre jour il y avait eu une averse mais celle-là est partie, elle n'a fait que mouiller, elle a trempé tant qu'elle était là mais c'est tout, on n'en voit plus la couleur, pendant un moment... il en faudrait pas mal pour avoir... remettre les sources à niveau

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Arru zo ur c'houad.

Ay zo houeut.

[aj zo huət]

Il y a une averse qui arrive.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

kreiztre div c'houad

krèyzté diou houeut

[kʁɛjzte diw huət]

entre deux averses

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

ur c'houad glav

houeut glaw

[huət glaw]

averse de pluie

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Ur c'houad glav

houeut glaw

[huət glaw]

averse de pluie

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

ya, pa oa deut an heol warnañ e oa... e oa devet gant an heol, moarvat a-raok 'na bet lañs da... evel al louzoù pa vezont binetennet aze kwa, e deu ur c'houad heol warne pa vezont gwak evel-se e grog an heol en enne kwa, ur wech distroadet

[ja pe wa dœd ’nɛwɔl waɹnɑ̃ wa wa ’dɛwət kɑ̃n ’nɛwɔl ma’hɑd ə’ɹo:g na be lɑ̃:s tə wɛl ’lu:zo pe vɛɲ binɛ’tenəd ’ɑ:he kwa dœ ’hu:at ’hɛwɔl waɹnɛ pe vɛɲ gwɑ:g və’se gɾɔ:g ’nɛwɔl nenɛ kwa weʃ di’stwɑ:dət]

oui, quand le soleil était venu dessus il était... était brûlé par le soleil, sans doute qu'il avait eu le temps de... comme les mauvaises herbes quand elles sont binées là quoi, il vient un peu d'ensoleillement dessus et quand elles sont molles comme ça le soleil les dessèche quoi, une fois mises au sol

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met 'teze ket ezhomm da gaout glav pa vezes oc'h ober peotramant e oa fin, neuze e stage evel mastic ha goude ne diwane ket an traoù, gwell eo kaout ur c'houad... ur c'houad c'hlav pa 'teze fin evit kaout ur c'houad c'hlizh pa vezes oc'h ober, se zo kurius hein

[mɛ tiʒe kəd e:m də gɑ:d glɑw pe viʒɛs ho̞:ʁ pe'tɑ̃mɑ̃n wa fi:n 'nœ:e 'stɑ:ge wɛl mastik a 'gu:de diwɑ̃'ne kə tɾɛw wɛl ɛ kɑ: 'hu:at 'hu:ad hlɑw pe tiʒe fi:n wi kɑ: 'hu:ad hli:s pe viʒɛs ho̞:ʁ ze zo 'ky:ʁyz ɛ̃]

mais il ne fallait pas que tu aies de la pluie quand tu le faisais [travailler la terre dure], sinon c'était fini, alors elle [terre dure] collait comme du mastic et après rien ne germait, il vaut mieux avoir une averse... une averse de pluie quand tu avais fini qu'une averse de bruine lorsque tu étais en train de faire, c'est curieux hein

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un houad

['nuət]

un canard [rare]

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

ha goût deus an amzer e reont kenkoulz hag an dud ivez kwa, pa vez... pa vez ur c'houad c'hlav aze, ma vez ket nemet ur c'houad, hopala ! e welez anezhe o tont da glask lojeiz eu... ha diouzhtu 'nez fin neuze e welez anezhe oc'h advont adarre, ha ma vez stummet d'ober glav e-pad an deiz, e welez e chomont dindan, hopala ! pa welez anezhe o chom dindan aze ne vez ket seblant... dezhañ da... d'achuiñ diouzhtu

[a gu:t təz 'nɑ̃mzəɹ ɹɛŋ kenkulz a ndyd ie kwa pe ve pe ve 'hu:ad hlɑw 'ɑ:he ma ve kə mɛ 'hu:ɑt opə'la 'we̞:le̞z nɛ: tɔ̃n tə glɑs lo'ʒɛjz ə a dy'sty ne fi:n 'nœ:he 'we̞:le̞z nɛ: hadvɔ̃n ɑj a ma ve 'stymət to̞:ɹ glɑw pa:n de: 'we̞:le̞s 'ʃo̞mɛɲ di'nɑ̃:n opə'la pə 'we̞:le̞z nɛ: ʃo̞m di'nɑ̃:n ɑhe ve kə 'ze:blɑ̃n deɑ̃ də da'ʃy:ĩ dy'sty:]

et elles [poules] connaissent le temps aussi bien que les humains aussi quoi, quand il y a... quand il y a une averse de pluie là, s'il n'y a qu'une averse, hop là ! tu les vois venir chercher un abris euh... et aussitôt qu'elle a fini alors tu les vois repartir de nouveau, et si le temps semble parti pour pleuvoir pendant une journée, tu les vois qui restent en dessous, hop là ! quand tu les vois qui restent en dessous là, ce n'est un signe que... qu'elle va... finir tout de suite

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

« ur c'houad avel », « ur c'houad avel », ur barr ya

[ə 'huəd 'ɑwəl - ə 'huəd 'ɑwəl - ə bɑʁ ja]

« un coup de vent », « un coup de vent », une rafale oui

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

1. « ur barrad avel » ya 2. « ur barrad avel » 1. un coup de vent 2. « ur c'houad avel »... « ur c'houad avel »

1. [ˌbɑʁa’dɑwəl ja] 2. [ˌbɑʁa’dɑwəl - ə ’hu:əd ’ɑwəl]

1. « un coup de vent » oui 2. « un coup de vent » 1. « un coup de vent » 2. « un cout de vent »... « un coup de vent »

1. Ifig Bihan, 1915, Bear
2. Selina Jagin, 1920, Bear
(dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 19 frazenn.