Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 10 frazenn.

un devezh all e oa arriet neuze, unan eu... e oant... e oant o tremen 'ba an hent, hag e oant antreet, ha d'ar c'houlz-se e vije ar group, 'teus ket bet klevet komz deus se ? hañ nann ! ar group a vije graet, hag eu... pa vije hennezh, eu... gant unan deus ar c'hañfard, hini ebet n'ae d'ar skol, 'nijent ket an droed da vont, ha 'nije ket droed an dud all da dont na mann ebet ivez, hag e vije lakaet ur paper ruz war toull an nor, défense d'entrer, ya, ha fidedoun pa oa antreet 'ba an ti, ma vamm da diskwez ar bañkardenn ruz dezhañ te ! « nicht nicht, emezañ ! », nann, eñ 'oa ket jenet gant ar bañkardenn ruz-se, « nicht nicht, emezañ ! », gwelet a ran anezhañ oc'h ober « nicht, nicht ! », c'hoazh 'oan ket gros, hañ feiz 'na eñ... feiz, andouilh a oa e-pign, neuze e oa un tamm kig-sall evel... hañ feiz eñ o c'houll... ha petra a lârfes ? me o reiñ un tamm dezhañ evel xxx ( ?), feiz, roet e oa un andouilhenn dezhañ ha roet un tamm kig-sall, ha feiz 'na... e oa aet a-raok ha 'na lâret mann ebet, petra a rafes ? ha kalz zo bet tretet de collaborateurs abalamour eu... ma 'tije ket roet te ! petra a vije bet graet dit ?

[ˌdewəz ˈɑl wa ˌɑjəd ˌnœhe - ˌyˑn ə - wɑ̃ɲ wɑ̃ɲ ˈtɾemen bah ˈnɛn - a wɑ̃ɲ ˌɑjəd a wɑ̃ɲ ɑ̃ˈtɹeˑət - a də ˈhuls se viʃe ˈgɹup - ˌtøs kə be ˌklɛwə ˈkɔ̃mz dœs ˌse - ɑ̃ nɑ̃n - ˈgɾup viʃe ˌgɛt - ag ə - pe viʃe ˈhẽˑs - ə gɑ̃n ˌyˑn dœs ˈhɑ̃nfaɹt - ˈhiːni ˌbe ne də ˈskoːl - niˌʒɛɲ kə ˈdɾœt tə ˌvɔ̃n - a niˌʒe kə ˈdɾœd dyˈdɑl də ˌdɔ̃n na ˈmɑ̃n əˌbet ˌiˑe - a ˌviʃe laˈkɑːd ə ˌpɑpəɹ ˈɹyˑ waɹ ˌntul ˈnoːɹ - ... ja - a fidəˌdun pe wa ɑ̃ˈtɾeˑət ban ˈtiˑ - mə ˌvɑ̃m də ˈdiskwe bɑ̃ˌkɑɹdən ˈɹyˑ ˌdeˑɑ̃ te - ... ˌmeˑɑ̃ - nɑ̃n ˌẽˑ wa kə ˈʒeːnə gɑ̃n bɑ̃ˌkɑɹdən ˈɹyˑ ze - ... ˌmeˑɑ̃ - ˌgwe̞ˑl ə ɹɑ̃ ˌneˑɑ̃ ˈho̞ɹ ... - ˌhwɑs ˌwɑ̃n kə ˈgɹoːs - ɑ̃ fe na ˌẽˑ - fe - ˈɑ̃duj wa ˌpiɲ - ˌnœˑe wa tɑ̃m kiˈsɑl ve̞l - ɑ̃ fe ˌẽˑ hul - a ˌpɹɑ ˈlɑɹfɛs - me ˌɹɛˑĩ ˈtɑ̃m ˌdeˑɑ̃ ve̞l ? - fe ˌɹoˑə wa nɑ̃nˈdujən ˌdeˑɑ̃ a ˌɹoˑə tɑ̃m kiˈsɑl - a fe na wa ˌɛ əˈɹo̞ˑg a na ˌlɑˑɹ ˈmɑ̃n bet - ˌpɹɑ ˈɹɑfɛs - a ˌkɑls so bet ˈtɹɛtət ... bɑ̃w ə - mɛ dɑ̃m ˌpɹɑ ˈɹɑfɛs - ma tiˌʒe kə ˈɹoˑə ˌte̞ - ˌpɹɑ viʃe be ˌgɛt tit]

un autre jour, un était arrivé euh... ils étaient... ils étaient en train de passer sur la route, et ils étaient entrés, et à cette époque-là il y avait le « groupe » [grippe ?], tu n'as pas entendu parler de ça ? ah non ! le « groupe » qu'on disait, et euh... quand il y avait celui-là, euh... parmi les enfants, aucun n'allait à l'école, ils n'avaient pas le droit d'aller, et les autres personnes n'avaient pas le droit de venir ni rien non plus, et on mettait un papier rouge dans l'entrée, défense d'entrer, oui, et nom d'un chien quand il était entré dans la maison, ma mère de lui montrer la pancarte rouge pardi ! « nicht nicht, dit-il ! », non, lui n'était pas gêné par cette pancarte rouge-là, « nicht nicht, dit-il ! », je le vois encore faire « nicht, nicht ! », je n'étais pas encore bien épaisse, et ma foi il avait... ma foi, il y avait de l'andouille suspendue, il y avait aussi un peu de lard comme... et ma foi lui de demander... et que dirais-tu ? moi de lui donner un peu comme xxx ( ?), ma foi, on lui a donné une andouille et un peu de lard, et ma foi il avait... il était parti et il n'avait rien dit, que dirais-tu ? et beaucoup ont été traités de collaborateurs à cause eu... si tu n'avais pas donné pardi ! qu'est-ce qu'on t'aurait fait ?

???

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

e vije malet... an avaloù an deiz a-raok, ha lesket un nozvezh evel-se, hag evel-se 'nijent liv, an a... euh... ar chistr, xxx ( ?) e vez malet, darc'het war... war... war ar presouer tout de suite, diouzhtu kwa, ha goude e vez... n'eus ket liv ebet

[ˌviʒe ˈmɑːləd - naˈvɑːlo ˌndeˑ ˈɹok - a ˈlɛskə ˈnɔ̃ːzəs vəˈse - a vəˈse̞ ˌniʒɛɲ ˈliw - na ə - ə ˈʒist - ? ve ˈmɑːlə ˈdɑhə waɹ waɹ - waɹ pɹɛˈsuːɹ ... - dyˈstyː kwa - a ˌguˑde ve - ˌnøs kə ˈliw bet]

on broyait... les pommes la veille, et on laissait une nuit comme ça, et comme ça elles avaient de la couleur, les pom... euh... le cidre, xxx ( ?) sont broyées, balancées sur... sur... sur le pressoir tout de suite, tout de suite quoi, et après c'est... il n'a aucune couleur quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ha hemañ a lâre 'nijent eu... pakadennoù 2. daon ya ! ha gant-se, kez da gompren ! hein ?! a-blasoù e vije difennet hag a-blasoù all e vije... boutet

1. [a ˈhemɑ̃ ˌlɑˑɣe ˌniʒɛɲ ə - ˌpakaˈdeno] 2. [dɑ̃w ˌjɑ - a gɑ̃ ˈse - ke̞s tə ˈgɔ̃mpɣən - ɛ̃ - ˈblɑso wa diˈve̞nəd a ˌblɑso ˈɑl ˌviˑʒe - ˈbutət]

1. et il disait qu'ils avaient euh... des paquets [de cigarettes] 2. dame oui ! et donc, va comprendre ! hein ?! par endroit c'était défendu et par endroit c'était... promu [tabac]

1. Jan ar C'horveg, 1939, Louergad
2. Frañswa Aofred, 1930, Louergad
(dastumet gant Tangi)

'nijent lazhet Stefan ha skoet an tan 'ba ti...

[niʒɛɲ 'lɑhət 'stefɑ̃n a 'skoə tɑ̃:n ba ti:]

ils auraient tué Stefan et mis le feu chez...

Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)

Ma 'nijent c'hoant da advont adarre e vije ret dezhe adpaeañ quoi. Ne vijent ket laosket warnañ e-pad goude merenn. Nann. Aze e vije ret dezhe adpaeañ.

[ma niʒɛŋ ’hwãn tə ’hadvõn ’aːe viʒe ’ʁet te̞ˑ hat’pe̞ːã kwa – vi’ʒɛŋ kə ’lɔskə waʁnã pad ˌguˑde’mɛʁn – nãn – ’ahe viʒe ’ʁet te̞ˑ hat’pe̞ːã]

S'ils voulaient refaire un tour, ils devaient repayer. On ne les y laissait pas [sur le manège] pendant tout l'après-midi. Non. Ils devaient repayer.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

I ne oant ket kat da gaozeal 'met evel raent ivez quoi, e-barzh an alman, a-wechoù 'nijent trawalc'h d'ober d'arruout d'en em gompren, met bepred ec'h arruent.

[i wãŋ kə kad go’zeəl mɛt vɛl ’ʁɛŋ iə kwa bah ’nalmãn – ’we̞ːʒo niʒɛŋ tʁa'waχ ’tɔːʁ ’dajə tə nõn ’gõmpʁən mɛ ’bopə ’hajɛŋ]

Ils n'étaient capable de parler que comme ils faisaient aussi, en allemand. Ils avaient parfois un peu de mal à se comprendre, mais en tout cas ils y arrivaient.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Met alies feiz e vije roet un tamm soub tomm dezhe bepred quoi, 'nijent un tamm soub tomm bepred quoi e-kerzh ar goañv feiz, se a oa interesant te.

[me̞d a'liəs fe viʒe 'ʁoə tãm zup 'tɔm dɛ 'bɔpət kwa – niʒɛŋ tãm zup 'tɔm bɔpət kwa kɛʁz ə 'guːã fe – 'zə wa inte'ʁesən te]

Mais souvent on leur donnait un peu de soupe chaude, ils avaient un peu de soupe chaude pendant l'hiver, ça ça faisait du bien pardi.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

ha goude 'nijent d'ober dizalaniñ

[a 'gu:de niʒɛɲ do:r dizɛ'lɑ̃:nĩ]

et après ils avaient du mal à respirer

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

ha goude 'nijent d'ober dizalaniñ

[a 'gu:de niʒɛɲ do:r dizɛ'lɑ̃:nĩ]

et après ils avaient du mal à respirer

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

Ar patatez a vije gros quoi, ha peogwir 'nijent ur bern bouturioù, feiz, e vijent troc'het abalamour da gaout muioc'h ma kerez, abalamour da... laosket e vije ur vouturenn pe div war bep hini quoi, ma kerez, quoi, ha e vije o troc'hañ patatez e-barzh ar solier.

Patates vijé gros quoi, a pegur nijènt bèrn bouturio, fé, vijent trohet bañw te gawt muoh ma kées, bañw te... Losked vijé e vouturenn pé diw war bop ini quoi, ma kées, quoi, a vijé trohañ patates bah zoier.

Les pommes de terre étaient grosses, et comme elles avaient beaucoup de boutures, on les coupaient pour en avoir plus, si tu veux, pour... On laissait une bouture ou deux sur chacune, on coupait les pommes de terre dans le grenier.

Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 10 frazenn.