Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 25 frazenn.
12

kalz zo bet... tapet gant ar jeu-se, (a-raok ?) e vez derc'het d'ober, ah ! non de diou ! (T. : n'eo ket fin) nann ! ha bremañ 'h esa ampich... ampich ar reoù all d'ober ar pezh 'deus graet o-unan

[kals so bet - ˈtɑpəd gɑ̃n ˈʒœː ze ɑ̃ - ɹoˑg ve ˈdɛhɛt ˌto̞ˑɹ - ha ... - ˈnɑ̃n a ˌbomɑ̃ ˌhɛsa ˈhɑ̃mpiʃ - ˈhɑ̃mpiʒ ɹewˈɑl ˌdo̞ˑɹ pez døz gwɛd oˈhyn]

beaucoup ont été... victimes de ce truc-là [nucléaire militaire], (avant ?) on continue de faire, ah ! non de diou ! (T. : ce n'est pas fini) non ! et maintenant on essaye d'empêcher... d'empêcher les autres de faire ce qu'ils ont fait [essais nucléaires]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

evel an naved gwechall kwa, e reont had, ar re-se a ra o jeu o-unan kwa, diwan ha kreskiñ hag eu... dihadañ a ra, evit an deizioù pa vefont darev, pa vo heol, e strakont ha neuze pouf ! e gouezho an had en traoñ

[wɛl na’vɛt gwe’ʒɑl kwa ɹɑ̃ɲ hɑ:d ɹee ɹa o ʒœ: o’hyn kwa ’diwɑ̃n a ’kɹeskĩ ag ə di’hɑ:dɑ̃ ɹa win ’dejo pe vɔ̃ɲ dɑɹw pe vo ’hɛwɔl ’stɹɑkɔ̃ɲ a ’nœ:he puf ’gwe:o nɑ:t tɾo̞w]

comme la navette autrefois quoi [navette sauvage], elles font des graines, celles-là se reproduisent toutes seules quoi, germer et grandir et euh... elle égrène, ces jours-ci quand elles seront mûres, quand il y aura du soleil, elles éclateront et alors pouf ! les graines tomberont à terre

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e ra o jeu o-unan, dareviñ ha chom goude, pa vez ar c'houlz ec'h ad... adbartiont diwar ar plant ma eo mat, diwar an had kwa

[ɹa o ʒœ: o'hyn 'dɑɹwĩ a ʃɔm 'gu:de pe ve huls had hadbaɹ'ti:ɛɲ diwaɹ plɑ̃n ma he̞ mɑ:t diwaɹ nɑ:t kwa]

elles se reproduisent toutes seules [fumeterres], mûrir et rester après, quand c'est le moment elles re... repartent à partir de la plante si elle est bonne, à partir des graines

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bet eo amañ a-blaen war an dorn aze, bern reoù vihan aze, me n'onn ket a lâran dit, marteze on bet arri da stokañ evel a lârez dioutañ, eo bet aet a-raok o-unan

[bed ɛ 'ɑ̃mɑ̃ ble:n waɹn dɔɹn 'ɑ:he bɛɹn ɹew 'vi:ən 'ɑ:he me nɔ̃ kə 'lɑ:ɹɑ̃ dit ma'te:he hɔ̃ bed ɑj də 'stokɑ̃ wɛl 'lɑ:ɹɛz dɔ̃tɑ̃ hɛ bed ɛ:d ɹo:g o'hy:n]

il y en a eu plein sur la main là, plein de petites [verrues] là, moi je ne sais pas que je te dis, peut-être qu'il m'est arrivé de la toucher [chélidoine] comme tu dis, elles sont parties toutes seules

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bet eo amañ a-blaen war an dorn aze, bern reoù vihan aze, me n'onn ket a lâran dit, marteze on bet arri da stokañ evel a lârez dioutañ, eo bet aet a-raok o-unan

[bed ɛ 'ɑ̃mɑ̃ ble:n waɹn dɔɹn 'ɑ:he bɛɹn ɹew 'vi:ən 'ɑ:he me nɔ̃ kə 'lɑ:ɹɑ̃ dit ma'te:he hɔ̃ bed ɑj də 'stokɑ̃ wɛl 'lɑ:ɹɛz dɔ̃tɑ̃ hɛ bed ɛ:d ɹo:g o'hy:n]

il y en a eu plein sur la main là, plein de petites [verrues] là, moi je ne sais pas que je te dis, peut-être qu'il m'est arrivé de la toucher [chélidoine] comme tu dis, elles sont parties toutes seules

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se pa vezont... pa vezont o-unan e tihadont ha pa vez arri ar c'houlz eu... ec'h addiwanont ha goude...

[ɹe:e pe vɛɲ pe vɛɲ o'hy:n di'hɑ:dɛɲ a pe ve ɑj huls ə had:i'wɑ̃nɛɲ a 'gu:de]

celle-là quand elles sont... quand elles sont toutes seules elles égrènent et quand arrive la période euh... elles germent de nouveau et après... [navettes]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

1. me n'onn ket, deus piv int hañval avat, ne oaran ket 2. ne oarez ket deus piv int hañval ? 1. dioute o-unan bepred 2. ya, se da gomañs

1.[me nɔ̃ kə dəs piw hiɲ ’hɑ̃:vəl hat wa’ɹɑ̃ kət] 2. [wa’ɹɛskə dəs piw hiɲ ’hɑ̃wəl] 1. [djɔ̃ntɛ o’hy:n ’bopət] 2.[ja ze də ’gomɑ̃s]

1. moi je ne sais pas, à qui ressemblent-ils ? je ne sais pas 2. tu ne sais pas à qui ils ressemblent ? 1. à eux-mêmes toujours 2. oui, pour commencer

1. Alis Maledan, 1927, Bear
2. Ivon Maledan, 1931, Bear
(dastumet gant Tangi)

inkomprenabl eo pegement a draoù zo, tout a reont moaien da... da... d'ober had ha da ad... renouvelliñ dreze o-unan

[ˌĩkɔ̃'pɾe:nɑb ɛ pe'gemən dɾɛw zo tud ɹɑ̃ɲ 'mo̞jən də də do̞:ɹ hɑ:d a də had ɹœnu'vɛlĩ dɾeze o'y:n]

c'est incroyable combien il y a de choses [plantes], elles trouvent toutes le moyen de... de... de faire des graines et de re... se renouveler par elles-mêmes

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met ar re-se 'da o hini o-unan

[mɛ 'ree da o 'hi:ni o'hyn]

mais ceux-là avaient le leur pour eux tout seul

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

int o-unan a raent hañ

[i o'hyn rɛɲ ã]

ils le faisaient eux-mêmes

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oarent ket o-unan

['wɑ:rɛɲ cəd o'hyn]

eux-mêmes ne savaient pas

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

an ebeulien bihan 'h arrie se gante, se zo kurius kwa, surtout ar marc'hoù bihan, ar marc'hoù bihan alies-a-wech, pa vijent o-unan 'ba ar c'hraou eu... 'h arrient da debriñ kaoc'h o mamm

[nœ'bœʎən 'bi:ən 'hɑje ze gɑ̃tɛ ze zo ky'ɹy:s kwa syɹ'tut 'mɑɹxo 'bi:ən 'mɑɹxo 'bi:ən a'li:əz weʃ pe viʒɛɲ o'hy:n bah hɹo̞w ə 'hɑjɛɲ də 'di:bĩ ko̞x o mɑ̃m]

ça arrivait aux petits poulains, c'est curieux quoi, surtout les petits étalons, les petits étalons souvent, quand ils étaient tout seuls dans la crèche euh... il leur arrivait de manger la merde de leur mère

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eont ket o-unan

[nɛɲ cəd o'hyn]

elles ne vont pas seules

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se 'na fabriket o zraoù o-unan

['ree na fa'brikəd o zrɛw o'hyn]

ceux-là avaient fabriqués leurs choses [leur installation de pompage] tous seuls

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

En em dispenn a reont o-unan.

[nɔ̃n ˈdispɛn ʁɛɲ oˈyn]

Elles se défont toutes seules, se désagrègent.

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

ha 'h ae ar biketennoù o-unan war-grec'h

[a hɛ bikɛ'teno o'hyn war gweh]

et les biquettes, les chèvres montaient toutes seules

Michel Bihan, ?, Plouilio (dastumet gant Tangi)

fall a raent dezhe o-unan

[vɑl rɛɲ dɛ: ɔ’hyn]

ils se faisaient du mal à eux [en buvant]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

o, fall dezhe o-unan a raent

[o vɑl dɛ ɔ'hyn rɛɲ]

oh ils se faisaient du mal envers eux-mêmes [en buvant]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

jentil e oant met drouk dioute o-unan

['ʒɛntil wɛɲ mɛ druk 'djɔ̃ntɛ ɔ'hyn]

ils étaient gentils mais se faisaient du mal à eux-mêmes [en buvant]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

'da graet ul langaj dezhe o-unan hañ

[da gwɛd ə ’lɑ̃ŋgaʃ dɛ: o’hy:n ɑ̃]

ils avaient créé une langue à eux [enfants]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 25 frazenn.
12