Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 20 frazenn.

1. ah, Saint-Hurvil ! hennezh eo 2. ah bon ? 1. lec'h e oa Le Peuch, Émile ar Peoc'h, aze on bet o tornañ ivez sell !

1. [a sɛ̃tyꝛˌvil - ...] 2. [...] 1. [... ˈpœχ ja - ...]

Planiel
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Paol ar Yelleg, 1939, Lezardrev
2. Paol Kariou, 1934, Lezardrev
(dastumet gant Tangi)

goude al Lann Vihan-se zo ur menaj c'hoazh, aze emañ ar Peoc'h

[... lɑ̃n ˈviˑən ... - ... ˈpœx]

après ce al Lann Vihan-là il y a encore une ferme, c'est là qu'est Le Peuch

Beurleudi

Mari ar Gag, 1932, Bear (Lanneven) (dastumet gant Tangi)

met ar re-mañ eo kelien-saout, anavezout a ran anezhe, ar reoù all zo brasoc'h, kelien-saout a vije dindan o c'hof, a derc'he... a derc'he da harlinkat anezhe, 'dije peoc'h ebet, geo gant o... gant o lost 'te e raent, neuze e degasent ur vandennad da kraou, kraou saout

[mɛ ˈɣemə he̞ ˌkɛjɛn ˈzɔwt - hɑ̃ˌve ə ɣɑ̃ ˈne̞ - ɣeˈwɑl zo ˈbɣɑsɔx - ˌkɛjɛn ˈzɔwd ˌviʃe diˌnɑ̃ˑn o ˈhoˑf - ˈdɛhɛ ˈdɛhɛ də haꝛˈliŋcə ˈne̞ - ˌdiʒe ˈpœɣ bet - ˌge̞ gɑ̃ o - gɑ̃n o ˈlɔst te ɣɛɲ - ˌnœhe ˈdɛsɛɲ vɑ̃nˈdenəd də kɣɔw - kɣɔw ˈzɔwt]

mais celles-ci ce sont des mouches de vaches, je les reconnais, les autres dont plus grosses, les mouches de vaches étaient sous leur ventre, elles continuaient... elles continuaient de les chatouiller, elles n'avaient jamais la paix, si avec leur... avec leur queue pardi ! elles faisaient, alors elles ramenaient une bande à l'étable, à l'étable

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ha François ar Peoc'h a oa marvet, 'mamp ket gouvezet penaos, o vont da gousket e oa sur a-walc'h peogwir eo... e oa kavet traoñ ar sk... traoñ ar skalier, en ur vont da gousket, o vont da gousket sur a-walc'h

[a fʁɑ̃swa ˈpœχ wa ˈmɑʁwət - mɑ̃m kə guˈveːə pəˈnɔ̃ːz - fɔ̃n də ˈguskəd wa zyʁˈwɑh pyˈgyːʁ e̞ - wa kaːd ˈmɑʁw tʁo̞w sk - tʁo̞w ˈskɑːljəʁ - nɔ̃n vɔ̃n də - vɔ̃n də ˈguskət - fɔ̃n də ˈguskəd zyʁˈwɑh]

et François le Peuc'h était mort, nous n'avions pas su comment, c'était en allant dormir certainement puisque c'est... on l'avait trouvé en bas de l'es... en bas de l'escalier, en allant dormir, sans doute en allant dormir

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

a-hend-all e oa reoù Peoc'h c'hoazh

[hɛnˈdɑl wa ʁewˈpœχ hwɑs]

autrement il y avait encore des Peoc'h

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ya 'vat ! met n'onn eu... Gardenn an Toull Teñval ya, ha neuze... ha neuze emañ Gardenn... Gardenn an Nav Bleg zo ivez tu bennaket 2. goude emañ « gardenn an toull sklaer » zo goude 1. 'ba Kergreun du-hont 2. ... pa vez alumet, Toull Teñval zo da gentañ 1. ro peoc'h 'ta ma gaozean ! 2. ya ! 1. 'ba etrezek Kergreun du-hont uheloc'h evit ti Roje Mengi, aze emañ Gardenn an Nav Bleg

1. [ˌja had mɛ ˌnɔ̃ŋ ə - ˌgɑɹdən tul ˈtẽwəl ˌjɑ - a ˌnœhe - a ˌnœhe mɑ̃ ˈgɑɹdən - ˌgɑɹdən ˈnɑwblek so ˌiˑe ty ˈmnɑkət] 2. [ˌguˑde mɑ̃ ˌgɑɹdən tul ˈskle̞ːɹ zo ˌguˑde] 1. [bah kɛɹˈgɹœːn ˌdyˑɔ̃n] 2. [pe ve aˈlymət - tul ˈtẽwal zo də ˈgetɑ̃] 1. [ɹo ˈpœx ta ma goˌzeˑɑ̃] 2. [ˌjɑ] 1. [bah ˌtɹœsək kɛɹˈgɹœːn ˌdyˑɔ̃n yˈelɔx wit ti ˌɹoˑʒe ˈmɛ̃ŋgi - ˌɑhe mɑ̃ ˌgɑɹdən ˈnɑwblek]

1. mais oui ! moi je ne sais euh... Gardenn an Toull Teñval oui, et aussi... et aussi il y a Gardenn... Gardenn an Nav Bleg il y a aussi quelque part 2. après se trouve « gardenn an toull sklaer » qui est après 1. à Kergreun là-bas 2. ... quand c'est allumé, Toull Teñval est d'abord 1. tais-toi donc que je parle ! 2. oui ! 1. vers Kergreun là-bas plus haut que Roger Menguy, c'est là Gardenn an Nav Bleg

Treglañviz
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

1. Terez Ollivo, 1932, Treglañviz
2. Padrig Gwerniou, 1947, Treglañviz
(dastumet gant Tangi)

a-wechoù e lâro dit « ah ! gounezet 'teus traoù ! » « ro peoc'h gant se emezon-me, degasit anezhañ din à domicile neuze emezon-me ! »

[’we:ʒo ’lɑ:ʁo dit a gɔ̃’ne:ɛt tœs tɾɛw ʁo pœx gɑ̃n se mɔ̃mɛ ’dɛsə neɑ̃ dĩ a domisil ’nœ:he ’mɔ̃mɛ]

parfois on te dit « ah! tu as gagné des choses ! » « tais-toi avec ça dis-je, livrez-le à domicile alors dis-je » [plateforme téléphonique]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

reiñ peoc'h un tamm ! me n'onn ket... reiñ peoc'h un tamm ! reiñ peoc'h da tout an dud zo aze ! n'eus ket 'met reiñ peoc'h tamm bihan ivez !

['ʁɛĩ pœh tɑ̃m - me nɔ̃ kət - 'ʁɛĩ pœh tɑ̃m - 'ʁɛĩ pœh də tun dyt so 'ɑhe̞ - nøs kə mɛ 'ʁɛĩ pœh tɑ̃m 'bi:ən ie]

taisez-vous un peu ! moi je ne sais pas... taisez-vous un peu ! taisez-vous auprès de tous les gens qui sont là ! taisez-vous un peu aussi !

traduction

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ro peoc'h !

[ro pœh]

tais-toi !

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Dal ha ro peoc'h !

Dal a ro peuh !

[dal a ʁo pœx]

Tiens et tais-toi !

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Ar peoc'h meus dionti bremañ.

Poec'h meus donti bréman.

[pœx møs dõti bʁemã]

J'ai la paix avec elle maintenant.

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Ro peoc'h din-me !

Ro poec'h dimé !

[ʁo pœx dime]

tais-toi !

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Selaou, ro peoc'h te, bepred, emezi, gant ma 'tije laket te un tamm caoutchouc war beg da hini, ne oa ket bet kement-se bugale herie, ha e vijemp bet hom-daou war ar wetur er Roc'h.

[’ʃilaw ʁo ’pœχ te meã – gãn ma ’tiʒe ’lakə ’te ən tãm kaotʃu waʁ ˌbek tə ’ini – wa kə be ke’mese by’gaːle ’heje – a viʒɛmb ’e̞t õm’dɔw waʁ ’wetyʁ də ’ʁɔχ]

Écoute, tais-toi toi, dit-elle, si toi tu avais mis un morceau de caoutchouc sur le bout du tien, il n'y aurait pas eu autant d'enfants aujourd'hui, et nous aurions été tous les deux dans la voiture à la Roche-Derrien.

Istor ar vazh (gwelet en dielloù).

Paotr, 1921, Lannuon (dastumet gant Riwal)

neuze e deue ar jañdarmed feiz, da lâret feiz, reiñ peoc'h hag euh... en em arañjet

[’nœe dɛ ʒɑ̃’dɑrmət fe: də ’lɑ:rət fe: ’rɛĩ pœh ag ə nɔ̃n a’rɛ̃:ʒət]

alors les gendarmes arrivaient, ma foi, pour dire ma foi, de se calmer et euh... s'arranger

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ur c'holl-skiant hag ul labour breset d'ober, ordin, ni 'mijemp ket peoc'h ebet, 'mijemp ket peoc'h ebet

[ja ə hɔl'skiən ag əl 'lɑ:bur 'bre̞səd 'do:bər ɔr'di:n mym miʒɛm kə pœh bet miʒɛm kə pœh bet]

oui, un travail de fou et un travail pressé à faire, tout le temps, nous n'étions pas tranquilles, nous n'étions pas tranquilles

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

peoc'h war ar jeu !

[pœh war ʒœ:]

silence ici !

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

peoc'h war ar jeu peotramant on o vont da gac'hat war an daol !

[pœh war ʒœ: pə'tɑ̃mɑ̃n hɔ̃ vɔ̃n də 'gɑhəd warn do:l]

la paix sinon si je vais chier sur la table !

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

evel-se vo ar peoc'h gantañ

[vi'se vo pœh 'gɑ̃ntɑ̃]

comme on aura la paix avec lui [enfant touche à tout]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

koulskoude n'eo ket diaes da euh... troc'hañ anezhe met ret eo dit euh... dirañsañ (?) anezhe, aze ma ne droc'hez ket nemet a-rez ar wezenn 'teus ezhomm da dennañ anezhi gant an trañch peotramant n'a ket deus an douar, ha neuze 'tez peoc'h, neuze an iliavenn ne sava ket war ar wezenn

[kus'ku:de nɛ kə 'diɛs tə ə: 'trohə nɛ: mɛ rɛd ɛ did ə di'rɑsə nɛ: 'ɑe ma 'drohɛs kə mɛ ə rɛz 'weən tøz e:m da dɛn nɛj gɑ̃n ən tɾɛ̃ʃ pe'tɑ̃mɑ̃n nɑ kəd dez ən 'duar a 'nœe te pœh 'nœhe ni'ʎɛwən 'zɑ:va kəd war 'werən]

pourtant ce n'est pas difficile de euh... les couper mais tu dois euh... les arracher (?), là si tu ne fais que les couper au ras du sol, il te faut les arracher avec la houe ou sinon elle ne part pas de la terre, et alors tu as la paix, alors le lierre ne monte pas sur l'arbre

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ez ez koaze ha ro peoc'h

[ɛs əs ‘kwɑ:ze a ro pœh]

assieds-toi et tais-toi !

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 20 frazenn.