Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 27 frazenn.
12

met petra e oan o vont da lâret dit ? ar pesked ha tout eu... an evned ha tout, ma 'vije ket bet ar maiz dre amañ 'oa ket arriet se, eñ 'neus lazhet tout ar stal

[mɛ ˌpɹɑ wɑ̃ ˌvɔ̃n də ˈlɑˑɹəd ˌdit - ˈpeskəd a tud ə - ˈne̞wnəd a tut - ma viˌʒe kə be ˈmɑˑiz dɛɾ ˈɑ̃mɑ̃ ˌwa kəd ɑˈɾiˑə ˌse - ˌhẽ nøz ˈlɑhət tut ˈstɑˑl]

mais qu'est-ce que j'allais te dire ? les poissons et tout euh... les oiseaux et tout, s'il n'y avait pas eu le maïs par ici ça ne serait pas arrivé, il a tout tué

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz eu... arri zo lazhet ur bern traoù hañ, nann ! nag ar pesked nag ar jibier... tout int lazhet, ah ya, se zo sur ! hag an dud moarvat 'deus tapet tomm ivez, met 'oaront ket

[zes ˌkoˑz ə - ˌɑj zo ˈlɑhə bɛɹn ˈtɹɛw ɑ̃ - ˌnɑ̃n - na ˈpeskəd na ˈʒiːbjəɹ - ˌtud iɲ ˈlɑhət - a ˈjɑ ˌze zo ˈzyˑɹ - a ən ˈdyd maˌhɑd dœs ˌtɑpə ˈto̞m ˌiˑe - mɛ waˌɹɛɲ cət]

c'est pour ça euh... plein de choses ont été tuées hein, non ! ni les poissons ni le gibier... ils sont tous tués, ah oui, ça c'est sûr ! et les gens aussi sans doute en ont été victimes [pesticide], mais ils ne savent pas

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

met... gwelet 'ma ha 'ma lâret... pa vez reoù yaouank aze, a deue aze da... deus an noz bepred e deuont, me 'oaran ket, hag e darc'hont o sigaretennoù e-barzh, goude e vije... butun e-barzh, ha 'deus lazhet tout ar... raned, ha goude e gavez leun... zo o c'hof en aer aze, evel pesked 'ba an dour aze pa vezont marv kwa, hag abaoe n'eus ket deut

[mɛ - ˈgwe̞l ma a ma ˈlɑːd - pe ve ʁew ˈjo̞wɑ̃ŋ ˈɑhe - dɛ ˈɑhe də - dəz ˈnɔ̃ːz ˌbopəd dɛɲ - me waˈɹɑ̃ kə - a ˈdɑhɛɲ o sigaɹɛˈteno baɹs ˈguːde viʒe - ˈbytyn baɹs - a døz ˈlɑhə tud ə - ˈɹɑ̃ːnət - a ˈguːde ˈgɑːve̞z ˈlɑ̃ːn - zo o ˌhov ˈnɛːɹ ˌɑe we̞l ˈpeskə ban ˈduːɹ ˌɑe pə ve̞ɲ ˈmɑɹw kwa - a ˈbweː ˌnøs kə ˌdœt]

mais... j'avais vu et j'avais dit... quand il y a des jeunes là, qui venaient là pour... ils viennent la nuit toujours, moi je ne sais pas, et ils balancent leurs cigarettes dedans, après il y avait... du tabac dedans, et ils ont tué tous les... têtards, et après tu en trouves plein... qui ont le ventre à l'air là, comme les poissons dans l'eau là quand ils sont morts quoi, et depuis ils ne sont pas revenus

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, ya ! me zo bet o serriñ pesked aze, n'eus ket pell abaoe, reoù varv, ya ! ampoezonet... ampoezonet gant ar stasion, bezañ e oa ur c'hwezh sell !

[ja ja - ˈme zo ˌbet ˈsɛˑĩ ˈpeskəd ˌɑhe - ˌnøs kə ˈpɛl əˌbwe - ˌɣeˑo ˈvɑwɹ - ja - ɑ̃pweˈzɔ̃ˑnə ɑ̃pweˈzɔ̃ˑnə gɑ̃n ə staˈsjɔ̃ - ˈbe wa ˈhwes sɛl]

oui, oui ! moi j'ai été ramassé des poissons là, il n'y a pas longtemps de ça, des morts, oui ! empoisonnés... empoisonnés par la station, il y avait une de ces odeurs tiens !

Fulub Fraval, 1950, Koadaskorn (dastumet gant Tangi)

ha goude, e Tregrom, e oa div wazh vihan, ha... e arrie dour, aze e oa graet ur skluj, 'ba Milin Genkiz, peogwir e vije pesked

[a ˌguˑde - teˈgɣɔm - wa ˌdiw waz ˈviˑən - a - haˈɣiˑe̞ ˈduˑꝛ - ˌɑhe wa ˌgwe̞ ˈsklyˑʃ - ma ˌmiˑlin ˈgɛŋkis - pu ˌviʃe ˈpeskət]

et après, à Tregrom, il y avait deux petits ruisseaux, et... l'eau arrivait, là on avait fait une écluse, à Milin Genkiz, puisqu'il y avait des poissons

Plûned

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

les biefs aze a harz ar pesked da... da dont ha da vont

[lɛ bjɛf ’ɑ:he hɑɹz ə ’peskəd də də dɔ̃n a də vɔ̃n]

les biefs là empêchent les poissons de... d'aller et venir

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

pesked

['peskət]

de la thune [litt. des poissons]

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha goude e kaven raned war-lein o c'hein evel pesked

[a 'gu:de 'gɑ:vɛn 'ʁɑ̃:nə waʁ lɛɲ o hɛɲ wɛ 'peskət]

et après je trouvais des têtards sur le dos comme des poissons

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

pinvidik evel ar mor, d'ar mor ec'h a ar pesked

['pinviɟ wɛl mo:ʁ də mo:ʁ ha 'peskət]

riche comme crésus, l'argent va aux riches

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

d'ar mor ec'h a ar pesked

[də mo:ʁ ha 'peskət]

l'argent va aux riches [litt. les poissons vont à la mer]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

Beuzet vo ar pesked gant dour !

Boeut vo péskeut gan-n dour !

[Bœ:t vo peskət gãn duʁ]

Les poissons vont être noyé avec l'eau ! [Se dit lorsqu'il pleut beaucoup.]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Pesked 'h a d'ar mor.

Péskeut ha de mor.

[peskət ha də moʁ]

Les poissons vont à la mer. [L'argent va aux riches.]

Petit florigène des proverbes breton Coop Breizh Lukian Kergoat page 91 : Da'r mor en em denn ar pesked. Les poissons se retirent à la mer. L'argent vient aux riches.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

pesked

péskeut

[peskət]

poissons

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Kemer amann da rouzañ pesked Thomas.

Kémèr aman-n de rouzan peskeut Thomas.

['kemɛʁ a'mãn də 'ʁu:zã 'peskət to'ma]

Prends du beurre pour roussir les poissons de Thomas.

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

ar pesked, neuze, ne vez mann dioute ken

[ə ’peskɛt ’nœhe ve mãn dõntɛ ken]

des poissons, ensuite, il ne reste plus rien [après cuisson]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'h arrue pesked fresk 'ba 'n Bear, neuze c'hoarie tro da bourk Bear gant e daboulin

[pe 'hɑjɛ 'peskə vresk ban 'bear 'nœhe 'hwɑjɛ tro: də burk 'bear gɑ̃n i dɑ̃m'bu:lin]

quand arrivait des poissons frais à Bear, alors il faisait le tour du bourg de Bear avec son tambour

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'ma graet pesked, pa oa xxx ( ?), pa oant aet d'ar Marok, 'ma... 'ma graet pesked hag an deiz war-lerc'h e oa manet un tamm bihan bihan bihan evel-se, « penaos tommañ hennezh ? 'blij ket din ar pesked yen kaer, emezon-me, penaos 'h on o vont da dommañ anezhañ ? » peogwir 'ma graet anezhañ en chaous ar sad... an deiz a-raok, ha 'ma laket-eñ 'ba... 'barzh une coquille, une coquille Saint Jacques, 'ma laket ar pesk-se gant peu.. le peu de chaous a oa, un tamm... 'ma ket mann ebet dioutañ kazi, « ah ! on ne se gêne plus hein ! on se fait des coquilles Saint Jacques ! », hag-hi hi 'debr ket !

[pa ma gwe̞t ˈpeskət - pa wa ? pa wɑ̃ɲ ɛt tə maˈʁɔk - ma ma gwe̞t ˈpeskət a ˌde waʁ ˈlɛʁχ wa ˈmɑ̃ːnət tɑ̃m ˈbiːən ˈbiːən ˈbiːən viˈse̞ - pəˌnɔ̃ˑs ˈto̞mə hẽːs - ˈbiʒ kə dĩ ˌpeskə ˈjeːn ˌkɛˑʁ ˈmɔ̃me̞ - pəˈnɔ̃ hɔ̃ vɔ̃n də ˈdo̞mə ˈneɑ̃ - pəˈguːʁ ma gwe̞d ˈneɑ̃ ɑ̃ ʃo̞wz za nde ˈʁo̞ːk - a ma ˈlɑke ẽ ba baz ... - ... ma ˈlɑkə tɑ̃m ˈpesːse gɑ̃n ... ʃo̞wz wa - tɑ̃m - ˈma kə ˈmɑ̃n be dɔ̃tɑ̃ ˈkɑhe - ... - aˈgi hi ˈde̞ːb kət]

quand j'avais fait du poisson, quand c'était xxx ( ?), quand ils étaient allés au Maroc, j'avais... j'avais fait du poisson et le lendemain il était resté un tout petit bout comme ça, « comment réchauffer celui-là ? je n'aime pas trop le poisson froid, dis-je, comment vais-je le réchauffer ? » puisque je l'avais fait en sauce le sam... la veille, et je l'avais mis dans... dans une coquille, une coquille Saint Jacques, j'avais mis ce poisson-là dans un peu... le peu de sauce qu'il y avait, un peu... il ne m'en restait quasiment rien, « ah ! on ne se gêne plus hein ! on se fait des coquilles Saint Jacques ! », alors qu'elle n'en mange pas !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

pesked brein

[ˌpeskə'brɛɲ]

des poissons pourris

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

c'hwi 'po pesked a-benn digwener

[hwi po 'peskəd bɛn de'gwe:nər]

vous aurez des poissons [au menu] pour vendredi

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

herie oa pesked

['hɛje wa 'peskət]

aujourd'hui il y avait du poisson [au menu]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 27 frazenn.
12