Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 20 frazenn.

ar gwele-kloz e oa unan, hag egile a oa ur gwele... ma hini-me a oa ur gwele plat, ha ma vreudeur a vije 'ba ar c'hrignol

[ə ˌgweˑleˈkloːz wa ˌyˑn - a eˈgiːle wa ˈgweːle - mə ˈiːni me wa ˌgweˑle ˈplɑt - a mə ˈvɹœːdəɹ ˌviʒe bah ˈhɹiɲɔl]

le lit-clos il y en avait un, et l'autre c'était un lit... le mien c'était un lit plat, et mes frères étaient dans le grenier

Jorjed an Olier, 1937, Prad (dastumet gant Tangi)

« Beurleu... Beurleudi... Beurleudiez, treid plat, lakat... lakat anezhe da charre koad, lakat anezhe tri-ha-tri, evel e vez krouget ar bleidi ! »

[bœɹlœ - bœɹˈlœːdi - bœɹlœˈdiˑɛs - ˌtɾɛjt ˈplɑt - ˈlɑkə ˈlɑkə ˌne̞ də ˈʃɑɹe ˈkwɑt - ˈlɑkə ˌne̞ ˌtɹiaˈtɹiˑ - ˌwe̞l ve ˈkɹuːgəd ˈblɛjdi]

« Beurleu... Beurleudi... les gens de Beurleudi, aux pieds plats, les mettre... mettre à transporter le bois, les mettre trois par trois, comme on pend les loups ! »

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

Beurleudi, Beurleu... Beurleudiez ! Beurleudiez, Beurleudiez ya, « Beurleudiez treidoù plat, lakat anezhe da charre koad, lakat anezhe tri-ha-tri, evel e vez krouget ar bleidi ! »

[bœɹˈlœːdi - bœɹlœ ˌbœɹlœˈdiˑɛs - ˌbœɹlœˈdiˑɛs - ˌbœɹlœˈdiˑɛz ja - ˌbœɹlœˈdiˑɛs ˌtɹɛjdo ˈplɑt - ˈlɑkə ˌne̞ ˈʃɑɹe ˈkwɑt - ˈlɑkə ˌne̞ ˌtɹiaˈtɹi - ˌwe̞l ve ˈkɹuːgəd ˈblɛjdi]

Beurleudi, Beurleu... les gens de Beurleudi ! les gens de Beurleudi, les gens de Beurleudi oui, « les gens de Beurleudi aux pieds plats, on les met à transporter du bois, on les met trois-par-trois, comme on pend les loups ! »

Jeanne Gwerliskin, 1930, Kervorc'h (dastumet gant Tangi)

derc'hen mat da houarn ront... da houarn plat, sell, ne welez ket ? nevez... nevez bet en implij honnezh

[’dɛɹhɛn mɑd də ’hu:aɹn ’ɹɔ̃n də ’hu:aɹn plɑt sɛl we̞’leskət ’newe ’newe bed ɛn ’implij hɔ̃:s]

bien tenir le fer rond... le fer plat, regarde, tu ne vois pas ? celle-là récemment... récemment mise en service [tenaille]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

derc'hen mat da houarn ront... da houarn plat, sell, ne welez ket ? nevez... nevez bet en implij honnezh

[’dɛɹhɛn mɑd də ’hu:aɹn ’ɹɔ̃n də ’hu:aɹn plɑt sɛl we̞’leskət ’newe ’newe bed ɛn ’implij hɔ̃:s]

bien tenir le fer rond... le fer plat, regarde, tu ne vois pas ? celle-là récemment... récemment mise en service [tenaille]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

ar sternaj, ar sternaj koad kwa, aze eu... distok, boñ, lakomp se, peogwir zo... e vije normalamant eu... ar fasadenn a vije kazi evel eu... ur maen plat oc'h ober ar bord kwa hag aze neuze e vije... vije graet « ar sternaj » deus... deus n'onn pesort kwa, hag aze e oa daou bost kwa, neuze un traouilh a oa hag a vije degaset en-dro gant an dorn gant ur chadenn kwa, aze e vije staget ar c'helorn

[ə ’stɛɹnaʃ ’stɛɹnaʃ kwat kwa ’ɑ:he ə ’distɔk bɔ̃ ’lɑkɔ̃m ze py’gy:ɹ zo viʒe nɔɹma’lɑ̃mɑ̃n ə fa’sɑ:n viʒe ’kɑ:he wɛl ə min’plɑt ’ho̞:bəɹ bɔɹt kwa ag ’ɑ:he ’nœ:he viʒe viʒe gwɛ ’stɛɹnaʃ də də nɔ̃ pə’sɔɹt kwa ag ’ɑ:he wa do̞w bɔst kwa ’nœ:he ’tɾɑwiʎ wa viʒe ’dɛsə ndɾo gɑ̃n dɔɹn gɑ̃n ʃɑ:n kwa ’ɑ:he viʒe ’stɑ:gə ’hy:lɔɹn]

le châssis, le châssis en bois quoi, là euh... à l'écart, bon, admettons ça, puisqu'il y a... il y avait normalement euh... la façade était presque comme euh... une pierre plate faisant le bord quoi et là alors il y avait... on appelait ce je ne sais quoi « le châssis », et là il y avait deux poteaux quoi, alors il y avait un treuil qui était actionné à la main avec une chaîne quoi, là on attachait le seau

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

etre plat ha ront, ha derc'hen da vont

[tre plɑ:d a rõn a ’dɛrhɛn də võn]

entre plat et rond, et ça continue

Klaod Gwilhou, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Plat ha ront ha derc'het da vont !

Plata ron-n a derhet de von-n !

[plata ʁõn] [a ’dɛʁhɛt də võn]

Plat et rond et ça continue d'aller !

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Derc'hen da vont. Plat ha ront.

[’dɛhɛn də ’võn ’plat a ’ʁõn]

On fait aller. Plat et rond.

Réponse humoristique et rimée à la question « Penaos emañ kont ? »

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

E heskenn 'nea evel un daol plat, ha e oa... heu, penaos, an hini a droc'he a oa evel ur plankenn ma kerez, evel un heskenn bras, petra, un heskenn ront ma kerez, ha honnezh a deue en-dro, ha e vije gant e blankenn, e vije gant e vachin eno gant e blankenn eno, o vountañ anezhe e-barzh evel-hemm.

[i ’e̞skən nea vɛl ən dol’plat a wa ø pənoːs ə’niː ’dʁɔhe wa vɛl ’plãŋkən ma’keəs vɛl ən ’e̞skən ’bʁaːs pʁa vɛl ən ’e̞skən ’ʁõn ma’keəs – a ’hõː de n’dʁoː a viʒe gãn i ’blãŋkən viʒe gãn i ’vaʃin eno gãn i ’blãŋkən eno – ’vutã ’ne̞ː baʁz və’lɛm]

Sa scie [circulaire] avait comme une table plate, et heu... comment... ce qui coupait était comme une planche si tu veux, comme une grande scie, une scie ronde si tu veux, et elle tournait, et il était avec sa planche, avec son machin là avec sa planche, et il les poussait dedans comme ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Jeanne-Yvonne. Ha honnezh a vije lavaret Jañnivon dezhi evel just, e-barzh ar brezhoneg plat ha...

[ʒanivɔn – a hõ viʒe 'lɑː jãni'võːn 'dɛj vɛl'just bah bʁe̞'zõnək 'plat a]

Jeanne-Yvonne. Et nous l'appelions Jañnivon bien sûr, en breton habituel et...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

War bennoù he daoulin eno war... war ar c'hased, a vije graet dezhi da vont war bennoù he daoulin, ha neuze e vije... e lakae ur maen plat eno a-raok. Ha feiz war hennezh e ganne quoi. Ba ar stank quoi.

[waʁ 'bɛno i 'dɔwlin eno waʁ – waʁ ə 'hasət viʃe gwɛt 'tɛj də 'võn waʁ 'bɛno i 'dɔwlin – a nœhe viʒe – 'lake ə min'plat eno 'ʁok – a fe waʁ 'hẽs 'gãne kwa – bah 'stãŋk kwa]

Sur ses genoux, sur la caisse qu'on lui faisait pour s'agenouiller, et elle mettait une pierre plate devant. Et c'est sur ça qu'elle lavait le linge, dans le lavoir.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

egile all a oa difaraket hag evel-se... met ar pezh a vo bet a vo bet bepred hag ar pezh ne vo ket... met amañ e oant c'hwitet war ma forzh, amañ pa oa kistion da goudroniñ, ma kar... ma kar bezañ skoet ur c'hamionad mein deus talek ar pignon e vije bet plat evel... evel du-hont, gwelet a rez

[e’gi:le ɑl wa ˌdifa’rɑkət a vi’se mɛ pe:z vo bet vo bed ’bopət a pez vo kə mɛ ’ɑ̃mɑ̃ wɑ̃ɲ ’hwitəd war ma bɔrs ’ɑ̃mɑ̃ pwa kis’tiɔ̃n da gu’dɾɔ̃:nĩ ma kar ma kar be ’skoəd ə hɑ̃’mjɔ̃:nə mɛɲ dəs ’tɑlɛk ’piɲɔ̃n viʒe be plɑt wɛl wɛl ’dyɔ̃n gwɛ:l ə res]

l'autre là [barrière] était défoncée et comme ça... mais il y aura ce qu'il y aura, et ce qu'il n'y aura pas... mais ici ils s'étaient plantés pour ma cour, ici quand il était question de goudronner, s'il avait voulu... s'il avait voulu benner un camion de pierres à partir du pignon, ça aurait été plat comme... comme là-bas, tu vois

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

me a oa lâret... lâret din ober ar gwele e traoñ an ti e-barzh, ur gwele plat, pa 'ma savet ar goultepoentenn e oa aet... e oa aet euh... e oa aet... e oa aet euh... c'hwec'h logodenn er-maez deus ar goultepoentenn

[me wa ’lɑ:rəd ’lɑ:rəd dĩ ho:r ’gwe:le trɔw’ti: bars ’gwe:le plɑt pa ma ’zɑ:və ˌgɔ̃ntə’pwɛntən wa ɛ wa ɛd ə wa ɛd wa ɛd ə hwɛh lo’goən me̞:s dez ˌgɔ̃ntə’pwɛntən]

on m'avait dit... dit de faire le lit en bas de la maison dedans, un lit plat, quand j'avais soulevé la couette était parties... étaient parties euh... étaient parties... étaient sorties euh... six souris de la couette

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

an hini plat

[’ni:ni plɑt]

le plat [burin plat]

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

egile all a oa difaraket hag evel-se... met ar pezh a vo bet a vo bet bepred hag ar pezh ne vo ket... met amañ e oant c'hwitet war ma forzh, amañ pa oa kistion da goudroniñ, ma kar... ma kar bezañ skoet ur c'hamionad mein deus talek ar pignon e vije bet plat evel... evel du-hont, gwelet a rez

[e’gi:le ɑl wa ˌdifa’rɑkət a vi’se mɛ pe:z vo bet vo bed ’bopət a pez vo kə mɛ ’ɑ̃mɑ̃ wɑ̃ɲ ’hwitəd war ma bɔrs ’ɑ̃mɑ̃ pwa kis’tiɔ̃n da gu’dɾɔ̃:nĩ ma kar ma kar be ’skoəd ə hɑ̃’mjɔ̃:nə mɛɲ dəs ’tɑlɛk ’piɲɔ̃n viʒe be plɑt wɛl wɛl ’dyɔ̃n gwɛ:l ə res]

l'autre là [barrière] était défoncée et comme ça... mais il y aura ce qu'il y aura, et ce qu'il n'y aura pas... mais ici ils s'étaient plantés pour ma cour,ici quand il était question de goudronner, s'il avait voulu... s'il avait voulu benner un camion de pierres à partir du pignon, ça aurait été plat comme... comme là-bas, tu vois

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

evel paronoù ivez, neuze e vezent ront neuze hag e veze paronoù zo plat

[wɛl pa’rɔ̃:no ’ije ’nœhe viʒeɲ rɔ̃n ’nœhe a viʒe pa’rɔ̃:no hɛn’dɑl zo plɑt]

comme des attelles de collier aussi, alors elles étaient rondes alors, et il y avait autrement des attelles qui sont plates

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : penaos emañ kont ?) plat ha ront ha derc'hen da vont, plat ha karrez derc'hen da vale

[plɑ:t a rɔ̃n a ’dɛrhɛn də vɔ̃n plɑ:t a ’kɑre ’dɛrhɛn də ’vɑ:le]

(T. : comment ça va ?) plat et rond, et on continue d'aller, plat et carré, on continue de se promener

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

(T. : penaos emañ kont ?) plat ha ront, derc'hen da vont, plat ha karrez, derc'hen da vale

[plɑ:t a rɔ̃n ’dɛrhɛn də vɔ̃n plɑ:t a ’kɑre ’dɛrhɛn də ’vɑ:le]

(T. : comment ça va ?) c'est plat et rond, et ça continue, c'est plat et carré, ça continue de marcher

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Met a-hend-all evit ober krampouezh, Maman 'nea ur pezh billig plat, ha honnezh a vije pozet war an trebez, hag aze e vije graet tan dindan goude.

Mé hèndall wid or krampous, Maman néa pés pillik plat, a hoñ vijé pozet war ’n trébé, ag ahé vijé gwèt tan dinan goudé.

Mais sinon pour faire des crêpes, Maman avait une grande galetière plate, qu'elle posait sur le trépied, et ensuite elle faisait du feu dessous.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Kavet zo bet 20 frazenn.