Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 29 frazenn.
12

... e oan oc'h arat gant ma Boney, arri tost d'ar penn, ha... hag e-mesk an drez ha partiet war-draoñ, a-hont 'ba an hent, neuze e oa deut an alar er-maez te ! e oan en em sav war ar freñ, dis... savet en em sav 'ba ar freñ, feiz ha... bremañ-souden emezon-me marteze (akwito ?) pa oa arri 'ba an hent, pevar metr, met damen e vo ! pa oa arri 'ba... e rojoù a-raok 'ba an toufle e oa sac'het, ha 'ma santet anezhañ o vont, ha 'ma graet... saute-mouton dreist ar volant, hag an echapamant... eñ 'na un echapamant hir, ha neuze a-benn-bouzell 'ba an hent, kignet ma daouarn tout eu... hag ar pennoù-daoulin, a-benn-bouzell e oan kouezhet ha... ruilhet betek an touflez en tu all ha « vlengel dengel deng ! » war ma lerc'h, 'oan ket deut d'ar gêr da lâret d'hom dad, e oan aet d'ar menaj all neuze, ha tri... deut tri ganin, 'mamp adlaket anezhañ war e rojoù, hag e oan aet da... da di ar marichal diouzhtu da... da dresañ ar volant hag an echapamant, a oa pleget, mont a rae war-raok !

[wɑ̃n ˈhɑːɹə gɑ̃n mə ˈboːni - ˌɑj ˈto̞st tə ˈpe̞n - a a ˌmesk ən ˈdɾeːs a parˈtiˑəd waɹˌdɹo̞w - ˌɑˑɔ̃n bah ˈnɛn - ˌnœˑe wa ˌdœd ˈnɑːləɹ ˌme̞ːs te - wɑ̃n nɔ̃n ˈzɑˑ waɹ ˈfɹɛ̃ - dis - ˈzɑwəd əm ˈzɑˑ bah ˈfɹɛ̃ - ˈfeˑ ə - bəˌzɔ̃m ˈmɔ̃me̞ maˈtehe haˈkwito pə wa ˌɑj bah ˈnɛn - ˌpɛˈwɑɹ mɛt - mɛd ˌdɑ̃mən vo - pə wa ˌɑj bah - i ˌɹoˑʒo ˈɹo̞ˑg ban ˈtufle wa ˈzɑhət - a ma ˈzɑ̃ntəd ˌneˑɑ̃ ˈvɔ̃n - a ma ˌgwɛt - ... dɹɛjst ə ˈvoːlən - ag ˌneʃaˈpɑ̃mɑ̃n - ˌhẽˑ na ˌneʃaˌpɑ̃mɑ̃n ˈhiːɹ - a ˌnœˑe be̞nˈbuˑəl ba ˈnɛn - ˈkiɲə mə ˈdɑwən ˌtud ə - a ˌbe̞no ˈdo̞wlin - be̞nˈbuˑəl wɑ̃n ˈkweˑd a - ˈɹyjəd ˌbekə ˈtufle ntyˈɑl a ˌvlœ̃ŋgəl ˌdœ̃ŋgəl ˌdœ̃ŋg waɹ mə ˈlɛɹx - ˌwɑ̃ŋ kə ˌdœt tə ˈge̞ːɹ də ˈlɑːɹəd dɔ̃m ˈdɑːt - wɑ̃n ˌɛt tə ˌmeˑnəʒ ˈɑl ˌnœhe - a ˈtɹi - ˌdœt ˈtɹi gəˌnĩ - mɑ̃m hadˈlɑkə ˌneˑɑ̃ waɹ i ˈɹoːʒo - a wɑ̃n ˌɛt tə - də di maˈɹiʃəl dyˈsty də - də ˈdɹesɑ̃ ˈvoːlən a ˌneʃaˈpɑ̃mɑ̃n - wa ˈpleːgət - ˌmɔ̃n ɹe waˈɹo̞ˑk] JD

... j'étais en train de labourer avec le Poney, j'étais arrivé près du bout, et... et parmi les ronces et il a descendu, là-bas sur la route, alors la charrue était sortie pardi ! j'étais debout sur le frein, dé... debout sur le frein, ma foi et... tout à l'heure dis-je peut-être qu'il (parviendra ?) puisqu'il était arrivé sur la route, quatre mètres, mais damnation ! quand il arriva dans... ses roues de devant dans le fossé il s'est bloqué, et je l'avais senti partir, et j'avais fait... saute-mouton par-dessus le volant, et l'échappement... il avait un long échappement, et alors j'ai culbuté sur la route, je me suis tout écorché les mains euh... et les genoux, j'étais tombé à la renverse et... j'avais roulé jusqu'au fossé de l'autre côté et « blong ! bling ! » derrière moi, je n'étais pas allé à la maison le dire à notre père, j'étais allé à une autre ferme alors, et trois... trois étaient venus avec moi, nous l'avions remis sur ses roues, et j'étais allé... chez le forgeron tout de suite pour... pour réparer le volant et l'échappement, qui était plié, il fonctionnait !

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

pleget eo ?

['ple:gəd e̞]

elle est toujours courbée [femme] ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ha pleget ur bod ganin, hir, ha pa 'ma roet un taol hach warne, diflipet adarre

[a 'ple:gə bud gə'nĩ hi:ʁ a pa ma 'ʁo:ə nto:l hɑʃ waʁnɛ di'flipəd ɑʁe]

et j'avais plié une branche, longue, et quand j'avais donné un coup de hache dessus, elle avait échappé de nouveau [elle était revenu en pleine tête]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

aze 'ma bet un aksidant, nom de dieu, pleget ur bod balan ganin ha troet, 'ma ket... 'ma ket nemet pevarzek vloaz pe... pe pemzek vloaz, pevarzek vloaz pe pemzek vloaz, ou quatorze ans et demi, hag eu... (e tiflip ganin ?) ha skoet ivez amañ, e vije bet... e vije izelloc'h e oan bet evel-se aze

[’ɑ:he ma bed ə ak’si:dən nɔ̃dədjø ’ple:gə bud ’bɛ:lən gə’nĩ a ’tɾo:ə ma kə ma kə mɛ paʁ’zɛgla pe pe pɛm’zɛgla paʁ’zɛgla pe pɛm’zɛgla u katɔʁzɑ̃ edmi ag ə ’tiflip pə’nĩ a ’sko:əd ie ’ɑ̃mɑ̃ viʃe bed ə viʃe bed i’zɛlɔx wɑ̃n bed vi’se ’ɑ:he]

là j'avais eu un accident, nom de dieu, j'avais plié et tourné une branche de genêt, je n'avais pas... je n'avais que quatorze ans ou quinze ans, quatorze ou quinze ans, ou quatorze ans et demi, et euh... m'avait échappé et frappé aussi ici, ça aurait... aurait été plus bas, j'aurais été comme ça [borgne]

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Unan goshoc'h c'hoazh, hag a oa pleget ha machinet aze.

[yn 'gosɔh hwas a wa 'pleːgət a ma'ʃiːnəd ahe]

Une plus vieille [femme] encore, qui était courbée et machinée.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

...a degas anezhe din plaen, ne vezont ket pleget

[djɛz nɛ: dĩ ple:n vɛɲ cə ’ple:gət]

...me les apporte à plat, elles ne sont pas pliées [crêpes]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

arri eo pleget

[ɑj ɛ 'ple:gət]

il est courbé [homme]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget eo, pleget eo, o vont da gouezhal emañ, pleget eo

[ˈpleːgəd e̞ - ˈpleːgəd e̞ - fɔ̃n də ˈgweːəl mɑ̃ - ˈpleːgəd e̞]

il est penché, il est penché, il est sur le point de tomber, il est penché

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

hennezh zo arri a-gluch, n'emañ ket war penn e daoulin met... pleget war e dreid kwa

[hẽ̞:s so ɑj glyʃ mɑ̃ kə waɹ pɛn i 'do̞wlin kwa mɛt 'ple:gə waɹ i dɾɛjt kwa]

celui-là est accroupi, il n'est pas à genou mais... baissé sur ses pieds quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bara pleget

bara plégeut

[’ba:ʁa ’ple:gət]

pain plié

1.
2. Plac'h, , Bear
(dastumet gant Julien)

hag e oa goulennet gantañ gant... gant ar medesin penaos e vije laket e vrec'h dezhañ, pe e vije laket eeun, pe e vije laket pleget

[a wa ’gu:lə kɑ̃tɑ̃ gɑ̃n gɑ̃n mœ’dœsin pə’nɔ̃:z viʒe ’lɑkəd i vrex teɑ̃ pe viʒe ’lɑkə ɛwn pe viʒe ’lɑkə ’ple:gət]

et on lui avait demandé par... par le médecin comment on lui mettrait son bras, ou on le mettrait droit, ou on le mettrait plié

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'ma gwelet anezhi o tapout unan paotr, 'ba he genoù a-dreuz 'vat, ha mont... digor e oa ar prenestr, digor ar prenestr evel-se, war ar rebord, met serr e oa ar prenestr, e soñje kas d'an ti... an hini bihan, ar c'hazh d'an ti, met goude, peogwir eo uheloc'h evit amañ, ne oa ket kat ar c'hazh da lampat gant e hini bihan, gant e ga... gant e hini bihan, ha penaos 'na graet ? eñ 'na laket ... pleget e droad a-raok ha laket an hini e-barzh, ha paotr... hag en oa en em sa... en em diskennet eno betek... betek e oa kat d'ober... da leskel an hini bihan da gouezhañ, ha neuze e oa lampet ivez

[a mɑ ’gwɛ:lə nɛj ’tɑpəd yn pɔt ba i ’he:no drœ:z hɑt a mɔ̃n ’diɔr wa ’prɛ:nəs ’diɔr ’prɛ:nəz və’se war ’rœ:bɔrd mɛ zɛr wa ’prɛ:nəs ’ʒɔ̃:ʒɛ kɑz dən ti: n:i ’biən hɑ:z dən ti: mɛ ’gu:de py’gy:r ɛ y’ɛ:lɔh wid ’ɑ̃mɑ̃ wa kə kɑt hɑ:s pot tə ’lɑ̃mpə gɑ̃n i ’i:ni ’biən gɑ̃n i gɑ gɑ̃n i ’i:ni ’biən a pə’no: na gwɛt hẽ̞: na ’lɑkət ’ple:gəd i drwɑd ro:k a ’lɑkə n:i ’biən bɑrs a pot a wa nɔ̃n nɔ̃n zɑ nɔ̃n disˈkɛnɛd ’e:no ’betɛ ’betɛg wa kɑt to:r də ’lɛskə n:i ’biən də ’gweɑ̃ a ’nœe wɑ ’lɑ̃mpəd ’ije]

et je l'avais vue prendre un [petit chat] mon gars, dans sa gueule en travers [chatte], et aller... la fenêtre était ouverte, la fenêtre ouverte comme ça, sur le rebord, mais la fenêtre était fermée, elle pensait amener à la maison... le petit, le chat à la maison, mais après, puisque c'est plus haut qu'ici, le chat ne pouvait pas sauter avec son petit, avec son cha... avec son petit, et comment il avait fait ? il avait mis... plié la patte avant et mis le petit dedans, et mon gars... et il s'était le... descendu là jusqu'à... jusqu'au maximum qu'il pouvait, pour laisser le petit tomber, et alors elle avait sauté aussi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget eo an afer

['ple:gəd ɛ 'nɑfər]

l'affaire est pliée [terminé]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget eo, eu... kamm eo eu... kamm 'h eo ar wezenn, pleget eo

[ˈpleːgəd e̞ - ə kɑ̃m e̞ ə - kɑ̃m he̞ ə ˈweːən - ˈpleːgəd e̞]

il est penché, euh... il est tordu euh... l'arbre est tordu, il est penché

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ha pa vez laket un u da gentañ 'h int aezetoc'h da blegañ, 'teus ket bet remarket ? 'teus ket bet laket ? laket... ma vez un u warnañ, war ar grampouezhenn ya, an u da gentañ ha lakat eu... eu... tomat ha jambon ha traoù, e vez pleget un tamm mat aezetoc'h, neuze e vez tev, neuze 'h int tevoc'h dija, dija 'da lâret din, pa vez graet krampouezh sal evel-se e gav aezet, 'h eo ret ober bas tevoc'h un tamm mat, tevoc'h dam dezhe nompas... da... dam dezhe da blegañ, met neuze 'vezont ket ken poazh

[a pa ve ˈlɑkə ˈnyː də ˈgentɑ̃ hiɲ e̞ˈze̞tɔχ də ˈbleːgɑ̃ - tøs kə be ʁœˈmɑʁkət - tøs kə be ˈlɑkət - ˈlɑkət - ma ve ˌnyˑ ˈwaʁnɑ̃ - waʁ gʁɑ̃mˈpwɛn ja - ˈnyː də ˈgentɑ̃ a ˈlɑkəd ə ə - toˈmɑt a ˈʒɑ̃mbɔ̃n a tʁɛw - ve ˈpleːgət tɑ̃ˈmɑd e̞ˈze̞tɔχ - ˈnœːhe ve tʲew - nœː hiɲ ˈtʲewɔχ deˈʒa - deˈʒa da lɑʁt tĩ - pa ve gwe̞t ˌkʁɑ̃mpuzˈzɑl viˈse̞ gav ˈe̞ːze̞t - he̞ ʁe̞d ˈo̞ːbəʁ bɑs ˈtʲewɔχ tɑ̃ˈmɑt - ˈtʲewɔχ dɑ̃m de̞ ˈnɔ̃mpas də - dɑ̃m de̞ də ˈbleːgɑ̃ - mɛ ˈnœːhe ve̞ɲ cə ˈken pwɑχ]

et quand on met un œuf d'abord elles sont plus faciles à plier, tu n'as pas remarqué ? tu n'as pas mis ? mis... s'il y a un oeuf dessus, sur la crêpe oui, l'oeuf en premier et mettre euh... euh... des tomates et du jambon et tout, elle se plie plus facilement, alors elle est épaisse, alors elles sont plus épaisses déjà, elle m'avait dit déjà, quand on fait des crêpes salées comme ça elle trouve facile, il faut faire une pâte bien plus épaisse, plus épaisse afin qu'elles ne... que... pour qu'elles plient, mais alors elles ne sont pas aussi cuites

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget 'meus evit nompas kaout un taol maen

[’ple:gɛd møs wid nɔ̃’pas kɑ tol’mi:n]

je me suis baissé pour ne pas recevoir un jet de pierre

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

an doenn oa kamm ha tort, pleget un tamm

['ndoən wa kɑ̃m a tɔrt 'ple:gə tɑ̃m]

le toit était arrondi et tordu, penché un peu

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget eo an afer

['ple:gəd ɛ 'nɑfər]

elle est pliée [terminée, la journée]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

pleget eo

['ple:gəd ɛ]

elle est pliée [terminée, la journée]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

1. peotramant e vije bara pleget c'hoazh, hini mat c'hoazh 2. ya ! eñ... bara mat, pleget ha neuze e vijent ront 1. ront e vije c'hoazh, ront ya, pezhioù reoù hañ !

1. [pəˈtɑ̃m ˌviʒe ˌbɑˑʁa ˈpleːgət ˈhwɑs - ˌhiˑniˈmɑːd hwas] 2. [ja hẽː - ˌbɑˑɹa mɑːd - ˈpleːgət a ˈnœhe ˈviʒɛɲ ˈɹɔ̃n] 1. [ˈɹɔ̃n viʒe hwas - ˈɹɔ̃n ja - ˌpeːʒo ˈɹew ɑ̃]

1. ou sinon il y avait le pain plié aussi, du bon aussi 2. oui ! lui... du bon pain, plié et alors ils étaient ronds 2. il était rond aussi, rond oui, de gros [pains] oui !

1. Paotr, 1951, Bear
2. Roje Dollo, 1932, Bear
(dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 29 frazenn.
12