Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 27 frazenn.
12

goude, pa glevemp an tren oc'h en em gavout 'ba eu... Trogov, pa glevemp an tren, e hastemp-ni mont d'ar red, da dapout ar... ar barieroù, demp da welet an tren o paseal, Tro... Trogov, deus ac'hane e glevemp an tren, Tro... Trogov ya, ha c'hoazh e vijemp o respont an tren, hennezh a rae « touf ha touf ha... » evel a ouzez, hag e vije lâret « deus 'ta Janed, kluch da staotat ! kluch da staotat, deus 'ta Janed, kluch da staotat ! »

[... - ... - tɣoˈgoˑ - ... - ... - ... - ... - ... - ... - ... - tɣoˈgoˑ - ... - tɣoˈgoˑ ja - ... - ... - ... - ... - ... - ...]

Plegad-Moezan
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Rozali Herve, 1932, Tremel (dastumet gant Tangi)

hag ar machin 'vez ket klevet ken ivez gwelet a rez, ar goukoug, met se zo drol hañ ! ha gwechall neuze e oa leun partout, ha me a blije se din, se a oa brav hañ xxx ( ?) ! « koukoug, koukoug ! », an eil o respont d'eben, ah oui ! ha goude xxx ( ?) « kozh koukoug ! kozh koukoug ! kozh koukoug ! »

[a maʃin ˌve kə ˌklɛwə ˈken ˌiˑe ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞s - guˈkuk - mɛ ˌze zo ˈdɹoːl ɑ̃ - a gweˈʒɑl ˌnœˑe wa ˈlœ̃ˑn paɹˈtut - a me ˌbliˑʒe̞ ˌze dĩ - ˌze wa ˈbɹɑw ɑ̃ ? - kuˈkuk kuˈkuk - ˈnɛʎ ˌɹespɔ̃n diˈbeːn - a ˌwi - a ˌguˑde ? - ˈko̞s kuˌkuk ˈko̞s kuˌkuk ˈko̞s kuˌkuk]

et le machin on ne l'entend plus non plus vois-tu, le coucou, mais ça c'est bizarre hein ! et autrefois alors il y en avait plein partout, et moi j'aimais ça, c'était beau hein xxx ( ?) ! « coucou, coucou ! », se répondant l'un et l'autre, ah oui ! et après xxx ( ?) « vieux coucou ! vieux coucou ! vieux coucou ! »

Remond ar Bras, 1934, Louergad (Sant Eler) (dastumet gant Tangi)

1. aze 'gredez ket na respont na mann ebet hañ ! 2. me 'meus bet taolioù reglennoù war ma bizied ivez gant ar c'hast vrein eu... Conan aze 1. ah ya ! 2. hoñ a oa drouk ivez hañ !

1. [ˌɑhe gɹeˈdes kə na ˈɹe̞spɔ̃n na ˈmɑ̃n bed ɑ̃] 2. [ˈme møz ˌbet ˈtojo ɹe̞ˈgleno waɹ mə biˈziˑəd ˌiˑe gɑ̃n ə ˌhɑz ˈvɹɛɲ ə - ... ˌɑhe̞] 1. [a ˌjɑ] 2. [ˈhɔ̃ wa ˈdɾug ˌiˑe ɑ̃]

1. là tu n'oses ni répondre ni rien hein ! 2. moi j'ai eu des coups de règles sur les doigts aussi avec cette sale pute euh... Conan là 1. ah oui ! 2. elle était méchante aussi hein !

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

jentil e oa diouzhimp, met 'mamp ket ezhomm d'ober trouz ivez hañ ! 'mamp ket ezhomm da respont ! oh ! « amañ emañ ar vazh hañ ! diwallit ma karit ! », e vije ar vazh eu... peogwir ma dad te ! a rae skubelennoù bezv, ha hennezh a biñse hañ ! ar bezv-se, koad bezv aze, « ya, serrit ho kenoù hañ ! 'welit ket anezhi aze ? »

[ˌʒɛntil wa diˌwim - mɛd ˌmɔ̃m kəd ˈem ˌdo̞ˑɹ ˈtɹuːz ˌiˑe ɑ̃ - ˌmɔ̃m kəd ˈem də ˈɹespɔ̃nt - ˈoː - ˌɑ̃mɑ̃ mɑ̃ ˈvɑːz ɑ̃ - diˈwɑləd ma ˈkeːɹət - ˌviʒe ˈvɑːz ə - pyˌgyˑɹ mə ˈdɑːt te ɹe ˌskybeˈleno ˈbɛw - a ˌhẽˑs ˈbĩˑse ɑ̃ ˈbɛw ze - kwad ˈbɛw ˌɑhe̞ - ˌjɑ ˈzɛɹɛd o ˈkeːno ɑ̃ - we̞ˌle kə ˌne̞j ˈɑhe̞]

elle était gentille avec nous, mais il ne fallait pas que nous fassions du bruit non plus hein ! il ne fallait pas répondre ! oh ! « le bâton est ici hein ! faites attention ! », le bâton était euh... puisque mon père pardi ! faisait des balais de bouleau, et ça pinçait hein ! le bouleau là, le bois de bouleau là, « oui, taisez-vous hein ! vous ne le voyez pas là ? »

Simona ar Bilhon, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

ret e vez dit respont bepred peogwir a-wechoù en o mesk, unan eveltout-te 'ta telefonet ivez, ma kasez anezhe tout da ripañ ( ?) eu... e c'hwitez reoù ha 'teus ezhomm da respont anezhe

[ɹɛ ve dit 'ɹespɔ̃n 'bopət py'gy:ɹ 'we:ʒo no mesk yn wɛltut te ta tele'fɔ̃:nəd ie ma 'gɑsɛz nɛ: tud də 'ɹipɑ̃ ə 'hwitez ɹew a tøz em də 'ɹespɔ̃n nɛ:]

tu es obligé de toujours répondre puisque parfois parmi eux, un comme toi tu avais téléphoné aussi, si tu les envoies tous balader ( ?) euh... tu rates certains auxquels tu as besoin de répondre

???

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

ur wech e oa daou oc'h en em frekantiñ ur pennad a oa, ha bep ma 'h ae e *hardiee... hardiae kwa, hag ur wech e oa en em gavet 'ba ur bozision delikat ha 'na lâret dezhi evel-henn « met ne santez ket mann ebet ivez ? » ha homañ o respont anezhañ « nann emezi, me eo stouvet eo ma fri »

[weʃ wa do̞w nɔ̃n fɹe’kɑ̃tĩ ’pɛnad wa a bop tə hɛ haɹdi’e:e haɹdi’ɑ:e kwa a weʒ wa nɔ̃n gɑ:d bah bozi’si:ɔ̃n de’likat a na lɑɹt tɛj vɛ’lɛn - mɛ zɑ̃n’tes kə mɑ̃n bed ie a ’homɑ̃ ’ɹespɔ̃n neɑ̃ - nɑ̃n mɛj me e̞ ’to:və mə vɹi:]

une fois ils étaient deux à se fréquenter depuis un moment, et plus le temps passait plus il prenait de l'assurance quoi, et une fois il s'était retrouvé dans une position délicate et il avait dit comme ça « mais tu ne sens rien non plus ? » et celle-ci lui avait répondu « mon nez est bouché »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'deuint tapet komañs tennañ digantañ pelec'h ha petra a oa bet kwa, ha feiz... neuze e oa goulennet gantañ xxx (?) eñ 'na lâret e oa bet ba ar maternite, « ha petra zo bet ? ur paotr bihan ? ur plac'h bihan ? hein ? ha deus piv eo hañval ? deus e dad pe deus e vamm ? » hag eñ respont « deus e dad-kozh emezañ, blevenn ebet war e benn emezañ, dant ebet en e c'henoù ! »

[pe dœɲ ’tɑpət ’komɑ̃s ’tɛ̃nɑ̃ di’gɑ̃ntɑ̃ ple̞h a pɾɑ wa bet kwa a fe: ’nœ:he wa ’gu:lət kɑ̃tɑ̃ ??? ẽ̞: na lɑ:ʁ wa bed bah matɛʁ’nite ɑ pɾɑ zo bet ə pot ’pi:ən plɑh ’pi:ən hɛ̃ a dœs piw hɛ ’hɑ̃:vəl dœz i dɑ:t pe dœz i vɑ̃m a hẽ̞: ’ʁespɔ̃n dœz i dɑt’ko:z meɑ̃ ’blɛwən bed waʁ i bɛn meɑ̃ dɑ̃n be ni ’he:no]

quand elles ont réussi à commencer à lui tirer les vers du nez, où et quoi, ma foi... alors on lui avait demandé xxx (?), il avait dit qu'il avait été à la maternité, « et qu'est-ce que c'est ? un petit gars ? une petite fille ? hein ? et il ressemble à qui ? à son père ou à sa mère ? » et lui de répondre « à son grand-père dit-il, pas un cheveu sur la tête dit-il, pas une dent dans la bouche ! »

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'deuint tapet komañs tennañ digantañ pelec'h ha petra a oa bet kwa, ha feiz... neuze e oa goulennet gantañ xxx (?) eñ 'na lâret e oa bet ba ar maternite, « ha petra zo bet ? ur paotr bihan ? ur plac'h bihan ? hein ? ha deus piv eo hañval ? deus e dad pe deus e vamm ? » hag eñ respont « deus e dad-kozh emezañ, blevenn ebet war e benn emezañ, dan ebet en e c'henoù ! »

[pe dœɲ 'tɑpət 'komɑ̃s 'tɛ̃nɑ̃ di'gɑ̃ntɑ̃ ple̞h a pɾɑ wa bet kwa a fe: 'nœ:he wa 'gu:lət kɑ̃tɑ̃ ??? ẽ̞: na lɑ:ʁ wa bed bah matɛʁ'nite ɑ pɾɑ zo bet ə pot 'pi:ən plɑh 'pi:ən hɛ̃ a dœs piw hɛ 'hɑ̃:vəl dœz i dɑ:t pe dœz i vɑ̃m a hẽ̞: 'ʁespɔ̃n dœz i dɑt'ko:z meɑ̃ 'blɛwən bed waʁ i bɛn meɑ̃ dɑ̃n be ni 'he:no]

quand elles ont réussi à commencer à lui tirer les vers du nez, où et quoi, ma foi... alors on lui avait demandé xxx (?), il avait dit qu'il avait été à la maternité, « et qu'est-ce que c'est ? un petit gars ? une petite fille ? hein ? et il ressemble à qui ? à son père ou à sa mère ? » et lui de répondre « à son grand-père dit-il, pas un cheveu sur la tête dit-il, pas une dent dans la bouche ! »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha 'meus soñj, pa 'ma gwelet trasañ al linenn, 'ma lâret d'an hini a oa chef penaos e oa... « dam emezon-me, xxx (?) bet moaien emezon-me da vezañ graet anezhi 'ba ur stumm all emezon-me, e vije bet muioc'h... » ne oan ket bet pell o kaout ur respont, ne vez ket soñjet a-wechoù 'ba... « non mais, emezañ, ma reomp re vat en eur-a-herie emezañ, 'do ket labour ar vugale war hom lerc'h »

[a mœs ʃɔ̃:s pe ma ’gwe̞:lət ’tɾɑsɑ̃ ’li:nən ma lɑ:t tə n:i wa ʃɛf pə’nɔ̃:z wa - dɑ̃m ’mɔ̃mɛ ? bed ’mojən ’mɔ̃mɛ də ’ve:ɑ̃ gwɛd nɛj bah stym al mɔ̃mɛ viʒe bed ’my:ɔx wɑ̃ŋ kə be pɛl kɑ:d ’ɹespɔ̃n ve kə ’ʃɔ̃:ʒəd ’we:ʒo bah - nɔ̃ mɛ meɑ̃ ma ɹɑ̃m ɹe vɑ:d nœɹ’hɛje meɑ̃ do kə ’lɑ:buʁ vy’gɑ:le waʁ ɔ̃m le̞x]

et je me souviens, quand j'avais vu tracer la ligne [électrique], j'avais dit à celui qui était le chef que c'était... « dame, dis-je, xxx (?) eu moyen, dis-je de la faire d'une autre façon dis-je, elle aurait été plus... » je n'avais pas été long à avoir une réponse, on ne pense pas à... « non mais, dit-il, si nous faisons trop bien actuellement dit-il, les enfants n'auront pas de travail après nous »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

met kaozeet e vez dioutañ hag e respont ac'hanomp neuze en galleg ivez koua

[mɛ ko̞'ze:əd ve djɔ̃ntɑ̃ a 'respɔ̃n 'ɑ̃nɔ̃m 'nœhɛ 'ngɑlək 'ie kua]

mais on s'adresse à lui [en breton] et il nous répond en français aussi quoi

Jerar Toudig, 1962, Bear (dastumet gant Tangi)

bezañ zo darn ha 'meus ket gallet respont anezhañ

['beã zo darn a møs kə 'galət 'respõn 'neã]

il y en a certains pour lesquels je n'ai pas pu lui répondre

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

Ya, traoù 'teus da c'houll ganin evit... E c'hallez goull anezhe ganin neuze, me a responto anezhe ma vezan kat d'ober. Ya kar 'mez moaien da respont anezhe ervat, ma respontan anezhe fall, te ac'h aio da lavaret goude ec'h eo me 'mo lavaret se dit quoi.

[ja 'tʁɛw tøs tə 'hul gə'nĩ wit – 'halɛz gul 'ne̞ː gə'nĩː nœhe – me 'ʁɛs'põnto 'ne̞ː ma vɛn kat 'tɔːʁ – ja ka me 'mwɔjən də 'ʁɛspõn ne̞ 'vɑːt – ma ʁɛs'põntã ne̞ 'val – te hɛj də 'lɑː gude he̞ 'me mo 'lɑː se 'dit kwa]

Oui, tu as des choses à me demander [= des questions à me poser] pour... Tu peux me les demander, j'y répondrai si j'en suis capable. Oui car il faut que je trouve le moyen de bien y répondre, si j'y réponds mal, tu iras dire ensuite que c'est moi qui t'ai dit ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

gouvezet 'neuint respont ?

[gu'veɛ nœɲ 'respɔ̃n]

ils ont su répondre ?

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Ma vije bet er gêr, eñ 'nije gallet respont anezhe.

[ma viʒe be 'ge̞ːʁ ẽ niʒe 'galə 'ʁɛspõn 'ne̞ː]

S'il avait été à la maison, il aurait pu leur répondre.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ne ouie ket petra respont din quoi, met feiz, truez 'ma [diontañ]... Goude 'ma keuz bezañ goulennet se gantañ, met anfin...

[uje kə 'pʁaː 'ʁɛspõn 'dĩː kwa mɛ fe 'tʁye ma d – 'guːde ma 'kœ̃ː 'beã 'guːlə 'se 'gãntã mɛd ã'fin]

Il ne savait pas quoi me répondre, mais j'avais pitié de... Ensuite, je regrettais de lui avoir demandé ça, mais enfin...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Met anfin, dre forzh ec'h arrue an nen da vezañ kat da respont latin bepred met...

[mɛ ã'fin dʁe'vɔʁs 'haje 'nɛn də 'veã 'kat tə 'ʁɛspõn 'latin 'bɔpəd me̞dø]

Mais enfin, à force, on arrivait à répondre en latin mais...

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

e oan oblijet da respont betegoût...

[wɑ̃n o'bli:ʒət tə 'ʁespɔ̃n ˌbete'gu:t]

j'étais obligée de répondre [au téléphone] au cas où...

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaren ket petra da respont dezhi

['wɑ:rɛŋ kə prɑ: də 'respɔ̃n dɛj]

je ne savais pas quoi lui répondre

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ha hemañ ne ouie ket petra da respont

[a 'hemɑ̃ 'wiɛ kət prɑ: də 'respɔ̃n]

et celui-ci ne savait pas quoi répondre

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

respont a ra ac'hanout

['respɔ̃n ra 'ɑ̃nut]

elle te répond

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 27 frazenn.
12