Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 15 frazenn.

hom skolaerez a oa en em gavet klañv

[nɔ̃n sko'lɛ:ɹəz wa nɔ̃n gɑ:t klɑ̃:]

notre maitresse était tombée malade

Janin Roparz, 1940, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ha 'dea katar war he fenn 2. ah ya ! 1. trousk, 'da bet taolioù bazh war he fenn ken a strinke ar gwad 2. ouh ! ma doue ivez 'ta ! 1. ah ya ! drouk e oa ar skolaerez hañ ! 2. oh, se... se 'vez ket graet hañ ! hola ! 1. hag an deiz war-lerc'h, me n'onn ket pe e oa bet bec'h warni pe betra, met hoñ a oa gant he zud-kozh te ! ar re-seoù 'da ket kredet lâret mann ebet na mann ebet dezhi te ! an deiz war-lerc'h 'meus soñj 'oa ket deut Jeannette d'ar skol 2. ya 1. marteze e oa bet bec'h war ar skolaerez goude pa oa... 2. oh ya moarvat ! 1. ha honnezh a huche, honnezh a huche, Mélanie a gleve anezhi o huchal deus ar gêr 2. ah ya ! ya, sell ! 1. ha sur e vije ret deskiñ hañ !

1. [a ˌdea ˈkɑtəɹ waɹ i ˈve̞n] 2. [a ˌjɑ] 1. [ˈtɾusk - da ˌbe ˈtojo ˈbɑːz waɹ i ˈve̞n ken ə ˈstɾiŋce̞ ˈgwɑːd] 2. [u ma ˈduˑe ˌiˑe ta] 1. [a ˌjɑ - ˈdɾug wa skoˈlɛːɹəz ɑ̃] 2. [o ˈze - ˈze ˌve kə ˈgwɛt ɑ̃ - ola] 1. [a ˌnde waɹˈlɛɹx - ˌme ˈnɔ̃ kə pe wa ˌbe ˈbex ˌwaɹni pe ˌbɹɑ - mɛ ˈhɔ̃ wa gɑ̃n i ˌzytˈkoːs te - ˈzew ˌda kə ˈkɹeːdə ˌlɑˑɹ ˈmɑ̃n bed na ˈmɑ̃n bed ˌde̞j te - ən ˌde waɹˈlɛɹx møs ˌʃɔ̃ˑʒ wa kə ˌdø ʒaˌnɛt tə ˈskoːl] 2. [ˌjɑ] 1. [maˈtehe wa ˌbe ˈbex ˌtɑ̃m waɹ skoˈlɛːɹəz ˌguˑde pə wa] 2. [o ˌjɑ maˈhɑt] 1. [a ˈhɔ̃ˑz a ˈhyʃe̞ - ˈhɔ̃ˑz ə ˈhyʃe̞ - melaˌni ˈglɛwe̞ ˌne̞j ˈhyʃəl dœz ˈge̞ːɹ] 2. [a ˌjɑ - ja ˈsɛl] 1. [a ˈzyˑɹ ˌviʒe ˈɹɛd ˈdiskĩ ɑ̃]

1. et elle avait des croûtes sur la tête 2. ah oui ! 1. des croûtes, elle avait eu des coups de bâton sur la tête tellement que le sang giclait 2. ouh ! mon dieu ! 1. ah oui ! la maîtresse était méchante hein ! 2. oh, ça... ça ne se fait pas hein ! oh la ! 1. et le lendemain, moi je ne sais pas si elle avait été inquiétée ou quoi, mais elle était avec ses grands-parents pardi ! ceux-là n'avaient pas osé dire quoi que ce soit, ni à elle pardi ! le lendemain je me souviens que Jeannette n'était pas venue à l'école 2. oui 1. peut-être que la maîtresse avait été inquiétée après quand elle était... 2. oh oui sans doute ! 1. et elle criait, elle criait, Mélanie l'entendait crier de chez elle 2. ah oui ! oui, tiens ! 1. et sûr qu'il fallait apprendre hein !

1. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
2. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
(dastumet gant Tangi)

1. honnezh... hoñ a oa ur skolaerez vat, kontet mat hañ ! 2. oh ! hoñ a skoe hañ ! 1. ah ya ! neuze e rae vad 'hat ! 2. ha tout a rae moaien da desk... e rae moaien da voutañ anezhe da deskiñ 1. hoñ 'da d'ober kar... 2. me 'mije ket bazhad peogwir e desken met xxx ( ?) 'ma ket bet bazhad james met hoñ a skoe hañ ! 1. ah ya, gant ar reglenn 2. gant ar reglenn war an daouarn hag e deue barrennoù war o daouarn, met fidamdoue, an hini 'nije d'ober kroazañ a glenke e zorn ! oh, memes war ar penn e skoe hañ ! 1. 'oa ket sañset d'ober war ar penn bepred hañ !

1. [ˈhɔ̃ˑs - ˈhɔ̃ wa skoˌlɛˑɹəz ˈvɑːt ˌkɔ̃ntə ˈmɑːd ɑ̃] 2. [ɔ ˈhɔ̃ ˌskoˑe̞ ɑ̃] 1. [a ˌjɑ - ˌnœˑe ɹe̞ ˈvɑːt a] 2. [a ˈtud ɹe̞ ˈmo̞jən də ˈdisk - ɹe̞ ˈvo̞jən də ˈvutə ˌne̞ də ˈdiskĩ] 1. [ˈhɔ̃ da ˌdo̞ˑɹ kaɹ] 2. [ˈme miˌʒe kə ˈbɑhat pyˈgyːɹ ˈdiskɛn mɛt ? ˌma kə ˌbe ˈbɑhad ˈʒɑ̃məs mɛ ˌhɔ̃ ˈskoˑe̞ ɑ̃] 1. [a ˌjɑ - gɑ̃n ə ˈɹe̞ːglən] 2. [gɑ̃n ə ˈɹe̞ːglən waɹn ˈdɑwən ag e de̞ baˈɾeno waɹ o ˈdɑwən - mɛ fidɑ̃mˈduˑe ˈnˑi ˌniʒe ˌdo̞ˑɹ ˈkɹwɑːzə ˈglɛŋkɛ i ˈzɔɹn - o ˈmɛməz waɹ ˈpe̞n e ˌskoˑe̞ ɑ̃] 1. [ˌwɑ kə ˈsɑ̃səd ˌdo̞ˑɹ waɹ ˈpe̞n ˌbopəd ɑ̃]

1. celle-là... elle c'était une bonne institutrice, réputée hein ! 2. oh ! elle frappait hein ! 1. ah oui ! alors elle faisait du bien ! 2. et tous elle trouvait le moyen de leur apprend... elle trouvait le moyen de les pousser à apprendre 1. elle avait de quoi faire car... 2. moi je n'avais pas de coups puisque j'apprenais mais xxx ( ?) je n'avais jamais eu de coup mais elle frappait hein ! 1. ah oui, avec la règle 2. avec la règle sur les mains et survenaient des marques sur leurs mains, mais bon sang, celui qui devait croiser ramassait sa main ! oh, elle frappait même sur la tête hein ! 1. elle ne devait pas faire en principe quand même sur la tête hein !

1. Solañj Beuvan, 1949, Kawan
2. Ivet an Du, 1937, Kaouenneg
(dastumet gant Tangi)

kelennerez, skolaerez

[kele'ne:ʁəs sko'lɛ:ʁəs]

professeure, institutrice

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

a-benn eo aet da skolaerez oa... e terc'he da vont

[bɛn ɛ ɛt tə sko'lɛ:rəz wa 'dɛrhɛ də vɔ̃n]

pour être devenue maîtresse elle était... elle avait continué [son parcours]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

skolaerez

skoléreus

[skoleʁəs]

institutrice

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

Sevel he dorn deus ar skolaerez da lâret dezhi 'meus ket komprenet he leson.

Zéveul i dorn deus skoléreus de lareut dèy meus ket kompreneut de leson-n.

[zevəl i doʁn døs skoleʁəs də laʁət dɛj møs køt kõpʁenət də lesõn]

Lever la main à la maîtresse pour lui dire que je n'ai pas compris la leçon.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

gant ma skolaerez e oan matezh e-barzh

[gɑ̃n mə sko'lɛ:rəs wãn 'matəs barz]

[demander] à mon institutrice chez qui j'étais servante

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

'to ket nemet lâret d'az skolaerez penaos 'ta graet

[to kə mɛ 'lɑ:rət təs sko'lɛ:r pə'no:s ta gwɛt]

tu n'auras qu'à dire à ta maîtresse comment tu avais fait

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Ha c'hoazh ur wezh 'meus soñj bepred e oa kaset laezh ribot d'ar skolaerez ha feiz e oa chomet da c'hoari e-tal ar bern sabrenn ha pozet ar pod laezh eno ha feiz e oa faotet al laezh evel just ha e oa serret al laezh un tamm bihan, laket e-barzh ar pod, ha feiz kaset e oa al laezh dezhi.

[a ’hwa ə ’weʃ mø ’ʃõʃ ’bɔpət wa ’kasə le̞z’ʁiːbɔt tə sko’lɛʁəs – a fe wa ’ʃɔmə tə ’hwaj tal bɛʁn’zabʁən a ’pɔzə pud’le̞ːs eno – a fe wa ’fotə ’le̞ːz vɛl’ʒyst a wa ’sɛʁə ’le̞ːs tãm’biən ’lakə bah ’puːt – a fe ’kasə wa ’le̞ːs tɛj]

Et encore une fois je me souviens qu'on avait apporter du lait ribot à l'institutrice, et on était resté jouer à côté du tas de sable. On avait posé le lait là et bien sûr on avait renversé le lait. Alors on l'avait un peu ramassé, remis dans le pot et on le lui avait apporté.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Marivon an hini a oa skolaerez

[ma'rivɔn ni wa sko'lɛ:rɛs]

c'était Marivon qui était institutrice

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'ma goulennet gant ma skolaerez

[me ma 'gu:ləd gɑ̃n mə sko'lɛ:rəs]

j'avais demandé à mon institutrice

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

a-wezhioù e veze bilhedoù gant ar skolaerez

['we:ʒo 'viʒe bi'ʎe:ʒo gɑ̃n sko'lɛ:rəs]

parfois il y avait des billets [mots à l'adresse des parents] avec la maîtresse

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

n'houlle ket ur skolaerez plac'h

[nu'lɛ kə sko’le:rəs plɑh]

il ne voulait pas d'une maîtresse femme

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

ne oaren ket petore anv 'na ma skolaerez

['wɑ:rɛn kə petɛj 'hã:no na mə sko'lɛ:rəs]

je ne savais pas quel était le prénom de ma maîtresse

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 15 frazenn.