Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 32 frazenn.
12

Lezardrev a oa stag ouzh Pleuveur, a-raok ar revolusion

[ˌlezaꝛˈdɣẽw ... plœˈvœˑꝛ - ...]


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Fañch Gwilhou, 1942, Lanvaodez (dastumet gant Tangi)

daou di a oa, ha bet adgraet anezhe o-daou, añfin, stag int kwa

[ˈdo̞w di wa - a be hadˈgɛd ˌne̞ oˌdo̞w - ɑ̃ˌfin ˈstɑːg iɲ kwa]

il y avait deux maisons, ayant été refaites toutes les deux, enfin, elles se jouxtent quoi

Janin al Lagadeg, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

goude, a-benn div eur pe deir eur goude e oa arri daou, menotet a-drek o gein aze (ar re-se ?) gante, daou yaouank, tapet 'ba... daou vevel 'ba ar menajoù aze, unan anezhe a oa kavet 'ba Servel goude, tennet e daoulagad dezhañ, e oa bev, stag 'ba eu... unan marv gantañ 'ba ar fos, hag e oa bev, goude e oa marvet en ospital Lannuon, teir sizhun goude

[ˌguˑde - ˌbe̞n ˈdiˑvəɹ pe ˈdɛːɹəɹ ˌguˑde wa ˌɑj ˈdo̞w - møˈnotəd ˌdɾeg o ˈgɛɲ ˌɑhe̞ se ˌgɑ̃te̞ - do̞w ˈjo̞wɑ̃ŋ - ˌtɑpə bah - do̞w ˈvewəl ba meˈnɑːʒo ˌɑˑe̞ - ˈyˑn ne̞ wa ˌkɑˑd bah ˈzɛɹwəl ˌguˑde - ˌtɛn i do̞wˈlɑːgad ˌdeˑɑ̃ - wa ˈbew - ˌstɑˑg bah ə - ˌyn ˈmɑɹw gɑ̃tɑ̃ bah ˈfos - a wa ˈbew - ˌguˑde wa ˈmɑɹwə ɛn ɔsˈpital lɑ̃ˈnyˑɔ̃n - tɛɹ ˈzyːn ˌguˑde]

après, deux ou trois heures après, deux étaient arrivés, menottés derrière leur dos là (ceux-là ?) avec eux, deux jeunes, pris à... deux valets dans les fermes là, l'un deux avait été trouvé à Servel après, les yeux arrachés, il était vivant, attaché à euh... quelqu'un de mort avec lui dans la fosse, et il était vivant, après il était mort à l'hôpital de Lannuon, trois semaines après

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

aze emañ bepred ar vogerenn, ha neuze ar chiminal, ha neuze e vez gwelet... al loñjerenn 'neuint restoret aze, emañ ar mein... ar mein o tont er-maez aze, donc e oa unan all, ur batimant all, an ti a oa stag deus hennezh hag e deue betek an hent

[ˌɑhe mɑ̃ ˌbo̞pəd voˈgeːɹən a ˌnœhe ʃiˈmiːnəl - a ˌnœhe ve ˈgwe̞ːlət - lɔ̃ˈʒɛːɹən nœɲ ɹɛsˈtoːɹəd ˌɑhe - mɑ̃ ˈmɛɲ - ˈmɛɲ tɔ̃n ˈme̞ːz ˌɑhe - dɔ̃ŋg wa ˈnɑl - baˌtimən ˈɑl - ən ˈtiˑ wa ˈstɑˑg dœs ˈhẽˑs a ˌde ˈbetɛg ˈnɛn]

le mur est toujours là, et la cheminée aussi, et alors on voit... la longère qu'ils ont restaurée là, les pierres... les pierres qui sortent là, donc il y en avait une autre, un autre bâtiment, la maison jouxtait celle-là et elle venait jusqu'à la route

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

a-drek an ti eu... a-drek ar gomanant 'neuint graet... eu... an toull-se, hag eu... arriet reoù da... da studiañ ar re-seoù aze, evel-se e oa ur breuvenn, met eu... bet omp bet eu... an eil hag egile zo bet kwa... stag ha distag deus an Angleterre, gwechall-gozh

[ˌdɾe ˈntiˑ ə - dɾeg go̞ˈmɑ̃ːnən nœɲ ˈgwɛt - ə - ˈtul ze - ag ə - ˌɑjət ˈɹew də də styˈdiˑɑ̃ ˈzew ˌɑhe̞ - vəˈse wa ˈbɹœːvən - mɛd ə - ˌbed ɔ̃m ˌbet ə - ˌnɛj a eˈgiːle zo ˌbet kwa - ˌstɑˑg a ˈdistag dœz ... - ˌgweʒalˈgoːs]

derrière la maison euh... derrière la ferme ils avaient fait... euh... ce trou-là, et euh... certains étaient venus pour... pour étudier celles-là là [huîtres], comme ça il y avait une preuve, mais euh... fut un temps nous avons été euh... l'un et l'autre ont été quoi... attaché et détaché de l'Angleterre, autrefois

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

ar C'hogignou, ya ! ma doue, sta... se zo stag-tout aze, se zo stag deus xxx ( ?), ar C'hogignou

[hoˈgiɲo - ˌjɑː - ma ˈduˑe - sta - ˈze zo ˌstɑˑk ˈtud ˌɑhe̞ - ˈze zo ˌstɑˑg dœs ? - hoˈgiɲo]

ar C'hogignou, oui ! mon dieu, tout ça c'est collé... collé là, ça c'est collé à xxx ( ?), ar C'hogignou

Plûned

Deniz Laouenan, 1929, Bear (EHPAD) (dastumet gant Tangi)

istoarioù diwar ar Gozh Vouster, gwelet a rez e oa... ur chapel a oa, a oa 'ba ar Gozh Vouster, hag ar vered a oa 'ba an tu-krec'h, ha... hag ar Gozh Vouster a oa stag deus... deus eu... Pederneg

[isˈtwɑːɹjo ˌdiwaɹ go̞z ˈvustəɹ - ˌgwe̞ˑl ə ɹe̞z wa - ə ˈʃɑpəl wa - wa bah go̞z ˈvustəɹ - a ˈvɛːɹəd wa bah ty ˈkwex - a - a go̞z ˈvustəɹ wa ˈstɑːg dœs - dœz ə peˈdɛɹnək]

des histoires à propos de ar Gozh Vouster, tu vois il y avait... il y avait une chapelle, elle était à ar Gozh Vouster, et le cimetière était dans la partie haute, et... et ar Gozh Vouster était rattaché à... à euh... Pederneg

Mousteruz

Andre ar Filous, 1931, Mousteruz (dastumet gant Tangi)

n'en em gave ket aezet hag e oa aet war e velo kwa, an Ollier Rusklev kwa, a oa e vreur-kaer, hag ar c'hi, ha peogwir eu... un tamm... tamm den fentus e oa, moarvat e esaee dougen anezhañ, hag e oa stag ivez met... ur pezh barier a oa da serriñ ha... xxx ( ?), ha feiz 'na lâret eu... e lâran dit-te, lâret ar medesin dezhañ penaos 'na kollet ur poumoñ, « se n'eo ket gwir emezañ, pa on partiet deus ar gêr emezañ, e oa daou », eñ a oa ur chegad !

[nɔ̃n gɑˌve kəd ˈɛːzɛd a wa ˌɛd waɹ i ˈveːlo kwa - noˈliˑəɹ ɹyˈsklɛw kwa - wa i vɹœɹˈkɛːɹ - ag ə ˈhiˑ - a pyˌgyˑɹ ə - ˌtɑ̃m ˌtɑ̃m den ˈfɛntyz wa - maˈhɑd he̞ˈsɑˑe̞ ˈduːgən ˌneˑɑ̃ - a wa ˈstɑːg ˌiˑe mɛ - pez ˈbɑjəɹ wa də ˈzɛˑĩ a - ? - a fe na ˌlɑˑd ə - ˌlɑːɹɑ̃ ˌditˑe - ˌlɑˑd mœˈdœsin ˌdeˑɑ̃ pəˈnɔ̃ˑz na ˈko̞lə ˈpumɔ̃ - ze ˌne̞ kə ˈgwiːɹ ˌmeˑɑ̃ - pe ɔ̃ paɹˈtiˑə dœz ˈge̞ːɹ ˌmeˑɑ̃ wa ˈdo̞w - ˌhẽˑ wa ə ˈʃeːgat]

il ne se sentait pas bien et il était allé à vélo quoi, Ollivier du Rusklev quoi, c'était son beau-frère, et le chien, et puisque eu... c'était un petit... petit bonhomme bizarre, sans doute qu'il essayait de le porter, et il était attaché aussi mais... il y avait une grosse barrière à fermer et... xxx ( ?), et ma foi il avait dit euh... je te le dis, le médecin lui avait dit qu'il avait perdu un poumon, « ça ce n'est pas vrai dit-il, quand je suis parti de la maison dit-il, il y en avait deux », lui c'était une vedette !

Bear-Trezelan

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e oant stag-ha-stag met...

[a wɑ̃ɲ ˌstɑka'stɑ:k mɛ]

et elles étaient consécutives mais... [maisons]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e oa stag gant... gant un tamm pennad kordenn

[wa stɑ:k kɑ̃n gɑ̃n tɑ̃m 'pɛnɑt 'kɔɹdən]

elle était attachée par... par un bout de corde

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Kemener loull stag an tamm kichen an toull !

kéméneur loul stag tan-m kicheun n-toul !

[kemenəʁ lul stag tãm kiʃən ntul]

Le couturier "loul" attache le morceau à côté du trou !

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

Kemener noull stag an tamm kichen an toull !

kéméneur nul stag tan-m kicheun toul !

[kemenəʁ nyl stag tãm kiʃən tul]

Le couturier nul attache le morceau à côté du trou !

Herve Seubil : Kemener noull ! ' Stag an tamm ' kichen an toull ! Le langage figuré Emgleo Breizh Jules Gros page 77 : Kemenerez an Oull, a stag an tamm e-kichenn an toull, la couturière de l'Oull qui coud la pièce à côté du

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Hemañ eo stag e gig deus e groc'hen.

Héman è stag i gig deus i groheun.

['hemã ɛ sta:g i gig døs i 'gʁo:hən]

Il est radin. [litt. celui-ci a la chair collée à la peau]

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Pep hini a stag e vicher dioutañ.

Pép ini stag i vicheur diontan.

[pep ini stag i viʃəʁ djõtã]

chacun à son métier qui lui colle à la peau. [autrement dit ce qu'on appelle la déformation professionnelle]

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Kleñvedoù a stag warne.

Klévéjo stag warnè.

[kleveʒo stag waʁnɛ]

Ils attrapent des maladies. [les lapins]

Mari-Kler ar Gag, , Sant Laorañs (dastumet gant Julien)

Traoù hag a oan stag gante.

Trèw a wa-n stag gantè.

[tʁɛw a wan stag gãtɛ]

Des choses auxquelles je suis attachée.

???

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

met oblijet da derc'hen anezhañ stag peogwir 'h a d'ober tro ar c'hartier amañ

[mɛd o’bli:ʒəd ’dɛɹhɛn neɑ̃ stɑ:k py’gy:ɹ ha do̞:ɹ ntɾo ’kɑɹtje ’ɑ̃mɑ̃]

mais obligé de le garder attaché puisqu'il va faire le tour du quartier ici [chien]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar c'hi zo stag hag eo krog d'ober e yezhoù

[hi: zo stɑ:g a kʁɔ:g ɛ do̞:ʁ i 'je:ʒo]

le chien est attaché et il fait des bruits [pour manifester son mécontentement]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

stag deus e chas

[sta:g døz i ʃɑ:s]

attaché à ses chiens

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e-se ma cheñch an avel tu, a-hent-all ma vije bet stag... ma vije bet stag ha ma vije bet avel, 'nije pennbouzellet ar gru ha tout

[a e’se ma ʃɛ̃ʃ ’nɑwəl ty: hɛn’dɑl ma viʒe be stɑ:g a ma viʒe be stɑ:g a ma viʒe bed ’ɑwəl niʒe pim’bwɛləd gry a tut]

et par conséquent si le vent change de direction, autrement si elle avait été attachée... si elle avait été attachée et qu'il y avait eu du vent, il aurait balancé la grue et tout

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 32 frazenn.
12