Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 23 frazenn.
12

n'onn ket penaos 'na bet graet c'hoazh, 'na renket eu... mont da gavout ar medesin da Bear aze, ha skoet un taol... taol... taol falz war kein e dorn aze, an daou viz-mañ, an daou-se a oa... a oa... a oa troc'het hag e gouezhent, hag e oant bet soudet, e welez, ar medesin 'na soudet anezhe kwa, gant un nadoez gwelet a rez anezhe kwa, stagañ an eil deus egile kwa, eñ a oa... eñ ne oa ket... eñ a oa kalet, ya, ya, en em gavet e oa goude, ya, ya

[nɔ̃ kə pə’nɔ̃:z na be gwɛt hwas na ’ɹɛŋkəd ə mɔ̃n tə gɑ:d mœ’dœsin də ’be:aɹ ’ɑ:he a ’sko:ət to:l to:l to:l vɑlz waɹ kɛɲ i dɔɹn ’ɑ:he ən do̞w ’vismɑ̃ ’ndo̞wze wa wa wa ’tɾɔ:hət a ’gwe:ɛɲ a wɑ̃ɲ be ’zu:dət ’we̞:le̞s mœ’dœsin na ’zu:dəd nɛ: kwa gɑ̃n ’nɑ:dwe gwe̞:l ə ɹez nɛ: kwa ’stɑ:gɑ̃ nɛj dəz e’gi:le kwa hẽ̞: wa hẽ̞: wa kə hẽ̞: wa ’kɑ:lət ja ja nɔ̃n gɑ:d wa ’gu:de ja ja]

je ne sais comment il avait fait encore, il avait du euh... aller trouver le médecin à Bear là, il avait donné un coup... coup... coup de faucille sur le dos de sa main là, ces deux doigts-ci, les deux-là étaient... étaient... étaient coupés et ils tombaient, et ils avaient été soudés, tu vois, le médecin les avaient soudés quoi, avec une aiguille tu vois quoi, attacher l'un à l'autre quoi, il était... il n'était pas... il était solide, oui, oui, ça s'était rétabli oui, oui

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bremañ e tegouezh din mont a-greiz-tout, en un taol evel-se hañ, stagañ a ra warnon

['bomɑ̃ 'di:gwe dĩ mɔ̃n gʁɛjstut nɔ̃n to:l və'se ɑ̃ 'stɑ:gɑ̃ ʁa waʁnɔ̃]

maintenant il m'arrive de partir soudainement, en un coup comme ça hein, ça me prend [malaises]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

flatoul, stagañ ur plankenn deus e doull

[fla’tul ’stɑ:gɑ̃ ’plɑ̃ŋkən dəz i dul]

rapporteur, attacher une planche à ton trou

Solañj Beuvan, 1949, Kawan (dastumet gant Tangi)

a-hend-all, priotañ eo stagañ... lakat anezhe da stagañ kwa, stagañ anezhañ pe induiñ anezhañ kwa, gwechall e veze induet evel e vez induet eu... an tiez, en diabarzh eo pri e vezent al lodenn vrasañ anezhe kwa, met eñ a oa labour, pri evel-se zo diaes da... da... da venajiñ, eñ zo start

[hɛn'dɑl pɹi'otɑ̃ hɛ 'stɑ:gɑ̃ 'lɑkə nɛ: də 'stɑ:gɑ̃ kwa 'stɑ:gɑ̃ neɑ̃ pe in'dy:ĩ neɑ̃ kwa gwe'ʒɑl viʒe in'dy:əd wɛl ve in'dy:əd ə ən 'ti:e dia'bɑɹs hɛ pɹi: viʒɛɲ lo:n 'vɾɑsɑ̃ nɛ: kwa mɛ hẽ̞: wa 'lɑ:buʁ pɹi: və'se zo 'di:ɛs tə də də ve'nɑ:ʒĩ hẽ̞: zo stɑʁt]

autrement, enduire d'argile c'est coller... les faire coller quoi, le coller ou l'enduire quoi, autrefois on enduisait comme on enduit euh... les maisons, à l'intérieur c'est en argile qu'elles étaient la majeure partie d'entre elles quoi, mais ça c'était du travail, l'argile comme ça est difficile à... à... à pétrir, elle est difficile

Le Du 2012 p.364 « menajiñ [...] pétrir »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

laket e vez an nen divalav ha trist hañ, n'on ket... n'on ket kat da... n'on ket kat da stagañ ur voutonenn

[’lɑkə ve nen di’vɑ:lo a tɾist ɑ̃ nɔ̃ kə nɔ̃ kə kɑt tə nɔ̃ kə kɑt tə ’stɑ:gɑ̃ vu’tɔ̃:nən]

on décline et on est triste [à cause de la DMLA], je ne... je ne peux pas... je ne peux pas attacher un bouton

Ivon Maledan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ec'h an da stagañ deus troad an daol aze

[hɑ̃ də 'stɑ:gɑ̃ dys trwɑd do:l 'ɑ:he]

je vais attacher au pied de la table

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

n'eus ket nemet ar menajoù brasoc'h kement e oa... feiz, moarvat 'h arrient da veskañ muioc'h marteze, 'h arrient da stagañ un tamm bennaket

[nœs kə mɛ me’nɑ:ʒo ’bɹɑsɔx ’kemɛn wa fe: ma’hɑt ’hɑjɛɲ də ’veskɑ̃ ’my:ɔh ma’te:e ’hɑje ’stɑ:gɑ̃ tɑ̃m mə’nɑkət]

il n'y a que les fermes plus grandes qui avaient... ma foi, sans doute arrivaient-elles à palper davantage peut-être, elles arrivaient à se mettre en activité un petit peu

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'h ae d'ar marc'had ganti eh bien ! e veze oblijet da stagañ anezhi

[pe hɛ də ’mɑrhat kɑ̃nti e bɛ̃ viʒe o’bli:ʒət tə ’stɑ:gɑ̃ nɛj]

quand elle allait au marché avec elle eh bien ! elle était obligée de l'attacher

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'tije c'hoant da stagañ da gezeg e renkes leskel anezhe un eur vat da debriñ kwa

[pe tiʒe hwɑ̃n də 'stɑ:gɑ̃ da 'ge:zɛk 'ɹɛŋke̞s 'lɛskɛl nɛ: nœ:ɹ vɑt tə 'di:bĩ kwa]

quand tu voulais attacher tes chevaux tu devais les laisser une bonne heure manger quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

stagañ

stagan

[stagã]

atteler

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

Start da stagañ

stard de stagan 

[staʁd də stagã]

difficile à attacher ! [se dit d'un enfant difficile]

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

Landonioù a vez graet evit konduiñ ar c'hezeg ha kerden a vez evit stagañ ar saout.

Lan-don-nio vé gwèt wit kon-du-i hézék a kèrdeun vé wit stagan zowt.

[lãdõɲo ve gwɛt wit kõdyi hezek a kɛʁdən ve wit stagã zowt]

Les « rênes » sont fait pour conduire les chevaux et les « cordes » pour attacher les vaches

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Ur seulbenn da stagañ ar vouch

zoelbeun de stagan vouch

[zœlbən də stagã vuʃ]

un piquet pour attacher la chèvre

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

stagañ an aneval war ar c'harr

['stɑ:gɑ̃ nɑ̃'ne:vəl waʁ hɑʁ]

attacher le cheval à la charrette

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

A-wechoù pa vije traoù da dresañ e trese anezhe ivez met a-wechoù all ne rae ket 'met (stagañ ?) an traoù warne, ma vije ezhomm d'ober ha traoù evel-se.

[’we̞ʒo pa vije ’tʁɛw də ’dʁesã ’tʁese nɛ iə – mɛ ’we̞ʒo al ʁe kə mɛt (stakã ?) n’tʁɛw ’waʁnɛ – ma viʒe ’eːm ’dɔʁ a tʁɛw vəse]

Parfois, quand il y avait des choses à raccommoder, elle les raccommodait, mais d'autres fois, elle ne faisait qu'(attacher ?) les choses dessus, s'il fallait le faire, et des choses comme ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

an organelloù da stagañ ar c'hezeg

[ˌnɔrgɑ̃'nɛlo də 'stɑ:gɑ̃ 'he:zɛk]

les anneaux pour attacher les chevaux

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'teus ket nemet stagañ warne neuze

[tøs kə mɛ 'stɑ:gã 'warnɛ: 'nœhe]

tu n'as qu'a les attacher, les relier alors [à la machine à traire]

Jañ-If Bihan, 1946, Lannuon (dastumet gant Tangi)

ha neuze e stagen anezhañ, an organell... deus ar voger pe deus tu bennaket all, e-lec'h e vez... organelloù a veze da s... da stagañ

[a 'nœhe 'stɑ:gɛn neɑ̃ nɔr'gɑ̃nəl dəz 'vɔ:gəɹ pe dəz ty: mə'nɑkət le̞h ve ˌɔrgɑ̃'nelo viʒe dəs də 'stɑ:gɑ̃]

et alors je l'attachais, l'anneau au mur ou quelque part, là où il y a ... il y avait des anneaux pour... pour attacher

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

ya euh... se zo evel skoazioù, ar blegennoù da lakat... da stagañ anezhe war ar penn brec'h

[ja ə ze zo wɛl ’skwɑjo ble’geno də ’lɑkəd ə də ’stɑ:gɑ̃ nɛ: war pɛn’breh]

oui euh... ce sont comme des épaules, des bois-pliants pour mettre... pour les attacher au bout du brancard

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

deomp d'ar gêr da lâret stagañ ac'hanomp !

[dɛm də ge̞:r də lɑ: 'stɑ:gɑ̃ 'hɑ̃nɔ̃m]

allons à la maison pour dire de nous attacher [formule quand on rentre] !

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 23 frazenn.
12