Brezhoneg Bro-Vear

Klask

Kavet zo bet 31 frazenn.
12

1. e Saint-Colombier, e oamp bet, ti paeron Georgette, hag eñ... eñ a oa moine normalamant, met pa 'na bet e zeskamant... ya 2. hag e gouskemp eno, pa 'h aemp eno e gouskemp 'ba ur gwele-kloz 1. gwele-kloz 2. hag e oa un tele e-barzh 1. an tele 'ba penn ar gwele-kloz, eno e oa graet tout gant *han... gant an hach

1. [... - wɑ̃m ˌbet - ti ˈpɛːɹɔ̃n ʒɔɹˈʒɛt - a ˌhẽˑ ˌhẽˑ wa ... ˌnɔɹmaˈlɑ̃mɑ̃n - mɛ pe na ˌbed i zisˈkɑ̃mɑ̃n - ˌjɑ] 2. [a ˈguskɛm ˌeˑno - pa ˌhɛm ˈeˑno ˈguskɛm bah ˌgweˑle ˈkloːs] 1. [ˌgweˑle ˈkloːs] 2. [a wa ˈnteːle ˌbɑɹs] 1. [ˌteˑle ba ˌpe̞n ˈgweˑle ˈkloːs - ˌeˑno wa ˌgwɛt ˈtud gɑ̃n hɑ̃n gɑ̃n ˈnɑʃ]

1. à Saint-Colombier, nous avions été, chez le parrain de Georgette, et il... il était moine normalement, mais [il est parti] lorsqu'il a eu son instruction... oui 2. et nous dormions là-bas, quand nous y allions nous dormions dans un lit-clos 1. lit-clos 2. et il y avait une télé dedans 1. la télé était au bout du lit-clos, là-bas tout avait été fait à... à la hache

1. Ivoñ an Aofred, 1937, Prad
2. Jorjed an Olier, 1937, Prad
(dastumet gant Tangi)

bremañ, tele ha tout an traoù 'reont ket a vad, hag an dud n'en em gaozeont ket ken

[ˈbɹœmɑ̃ - ˈteːle a tun ˈtɾɛw ˌɹɛɲ kə vɑːt - a ˈndyd nɔ̃n gozeˈɑɲ kə ken]

maintenant, la télé et tout, elles ne font pas de bien, et les gens ne se parlent plus

Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)

eñ a oa un den jentil ha... ha neuze mat 'h aent ivez ma kerez, hag ar re-mañ bihan, ar re-mañ 'h ae di da... sur a-walc'h, kaout tele a-hont, ha 'h aent di da sellet, da welet an tele, Alain ha Évelyne

[ˌhẽˑ wa ˌndeˑn ˈʒɛntil a - a ˈnœhə ˈmɑːd hɛɲ ˌiˑe ma ˈkeːɹe̞s a ˌɹemɑ̃ ˈbiˑən ˌɹemɑ̃ hɛ ˌdi də zyɹˈwɑx ˌkɑˑt ˈteːle ˌɑ̃wɔ̃n a hɛɲ di də ˈzɛləd də ˌwe̞ˑl ˈteːle ... a ...]

lui c'était un homme gentil et... et aussi ils allaient bien [ensemble] si tu veux, et ceux-ci petits, ceux-ci y allaient pour... certainement, avoir la télé là-bas, et ils y allaient pour regarder, pour voir la télé, Alain et Évelyne

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

h an da dapet ur greunenn bennaket eu... da disilhat amañ e-kichen ma zaouarn ha... hag e oant bihan, ar greun, evel-se, e vo ezhomm... e vo ezhomm eu... 'vo ket kalz a vleud, e vo ezhomm muioc'h... muioc'h eu... a greun, d'ober bara, ya, 'ma laket an tele da greistez met, oh ! moarvat ar bara 'h ey war-grec'h ivez !

[ˌhɑ̃ də ˈdɑpəd ə ˈgɣœˑnən bəˈnɑkəd ə - də diˈsiʎəd ˌɑ̃mɑ̃ ˌkiʃən ma ˈzɑwən a - a wɑ̃ɲ ˈbiˑən ˈgɣœˑn - viˌse - voˌsœm voˌsem ə - ˌvo kə ˌkɑlz ˈvlœt voˌsem ˈmyˑɔɣ ˈmyˑɔɣ ə - ə ˈgɣœˑn - ˌdo̞ˑʴ ˈbɑˑɣa - ja ma ˌlɑkə ˈnteˑle də gɣesˈteˑ mɛ ho maˌhɑt ˈbɑˑɣa hɛj waꝛˈgweɣ ˌiˑe]

je vais prendre un grain [de blé] ou deux euh... pour l'égrainer ici à côté de mes mains et... et ils étaient petits, les grains, comme ça, il faut... il faut euh... il n'y aura pas beaucoup de farine, il faudra plus... plus euh... de grains, pour faire du pain, oui, j'avais mis la télé à midi mais, oh ! sans doute que le pain enchérira aussi !

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

'ta ket gwelet 'ba an tele, 'ba an internet ?

[ta kə 'gwe̞:lə ban 'te:le ban ɛ̃tɛɹ'nɛt]

tu n'avais pas vu à la télé... sur internet ?


Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.

Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)

Ha an tele zo aze ordin, hoñ a deu en-dro pe... troet ar bouton ha evel-se fidedoulle e vez sellet donti, ha ma vezer skuizh o sellet donti, e vez serret he genoù dezhi. Ha ne lavar mann ebet gwech ebet. Outre 'met ar pezh a vez laket da lavaret.

Et la télé est toujours là, elle tourne [= fonctionne] ou... on tourne le bouton et comme ça, nom d'un chien, on la regarde. Et si on en a marre de la regarder, on lui ferme sa bouche. Et elle ne dit jamais rien, en plus de ce qu'on lui fait dire.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

dec'h e welemp c'hoazh 'ba an tele penaos e oa drailhet tout ar mais ha traoù, an hadoù, tout an traoù, goloet a dour

[deh ’wɛ:lɛm hwɑz ba ’te:le pə’nɔ̃:z wa ’dʁɑʎət tud ’mɑ:iz a tʁɛw ’nɑ:ʒo tut tʁɛw go̞’lo:ə du:ʁ]

hier nous voyions à la télé comment tout le maïs était détruit et tout, les semences, toutes les choses, recouvertes d'eau [inondation]

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, diskwelet 'deus 'bah tele aze ne vije ket glav goude merenn amañ

[ja dis’kwɛlɛ døs bah ’tele ’ɑhe viʒe kə glɑw gude’mɛrn ɑ̃mɑ̃]

oui, ils ont montré à la télé qu'il n'y aurait pas de pluie ici cet après-midi

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

se zo lâret 'ba 'n tele aze

[ze zo lɑ:rd ban 'tele 'ɑhe]

on dit ça à la télé là

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

dec'h e welemp c'hoazh 'ba an tele penaos e oa drailhet tout ar mais ha traoù, an hadoù, tout an traoù, goloet a dour

[deh ’wɛ:lɛm hwɑz ba ’te:le pə’nɔ̃:z wa ’dʁɑʎət tud ’mɑ:iz a tʁɛw ’nɑ:ʒo tut tʁɛw go̞’lo:ə du:ʁ]

hier nous voyions à la télé comment tout le maïs était détruit et tout, les semences, toutes les choses, recouvertes d'eau [inondation]

Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)

Ya, lazh an tele. Hardi.

[ja lah ən 'tele 'haʁdi]

Oui, éteins la télé, ne te gêne pas.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

n'eo ket dre 'mez c'hoant da welet an tele

[nɛ kə dre me hwɑ̃n tə wɛld ən 'tele]

ce n'est pas parce que j'ai envie de voir la télé

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ez ket da welet an tele ?

[nɛs kə tə wɛ:l ən 'tele]

tu ne vas pas voir la télé ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

serriñ an tele ha lenn ar journal

['zɛĩ 'tele a lɛn 'ʒurnal]

éteindre la télé et lire le journal

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me ne lakan ket an tele da dont en-dro gwech ebet pa vezan o tebriñ

[me 'lɑkɑ̃ kəd ə 'nte:le dɔ̃n dɾo: gweʒe'be pe ve:n 'ti:bĩ]

moi je ne mets jamais la télé en marche quand je mange

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

n'ez ket da welet an tele ?

[nɛs kə tə wɛ:l ən 'tele]

tu ne vas pas voir la télé ?

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'meus ket laket an tele abaoe eo marv Jean hañ

[me møs kə 'lɑkə 'tele bwe he mɑrw ʒɑ̃ ɑ̃]

je n'ai pas mis [allumé] la télé depuis que Jean est mort

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

1. ma dad a oa Florentin e anv 2. ah ya ! (T. : 'oa ket 'meur hañ !) 1. nann 2. 'vez ket laket se kalz ken hañ ! 1. nann nann nann ! 'vez ket laket, geo 'vat ! n'eus ket pell, 'ma gwelet 'ba Pederneg e oa c'hoazh, ya, oh ! hiniennoù a vez hañ ! a-wechoù e welan 'ba an tele, aze e welan Florentin c'hoazh 2. unan bennaket a vez gwelet met pas... n'int... n'int ket stank kwa hein ! 1. n'int ket stank met... bezañ zo anvioù evel-se, Riwal 'vez ket kalz ivez, Riwal 'vez ket gwelet kalz ivez

1. [mə ˈdɑːd wa ... i ˈhɑ̃ːno] 2. [a ja] 1. [nɑ̃n] 2. [ˌvekə ˈlɑkə ze kɑls ˈken ɑ̃] 1. [nɑ̃nɑ̃nɑ̃n - ˌvekə ˈlɑkət - ge̞w a - ˌnøskə ˈpe̞l - ma ˈgwe̞ːləd ba peˈdɛɹnɛg wa hwas - ja - o hiˈɲeno ve ɑ̃ - ˈweːʒo ˈwe̞ːlɑ̃ ban ˈteːle - ˈɑe ˈwe̞ːlɑ̃ ... hwas] 2. [yn bəˈnɑkə ve ˈgwe̞ːlə mɛ pas - niɲ ˌniɲcə stɑ̃ŋk kwa ɛ̃] 1. [ˌniɲcə ˈstɑ̃ŋk mɛ - ˈbeːɑ̃ zo ɑ̃ˈnojo vəˈse - riˈwɑl ˌvekə ˈkɑlz ˌie - riˈwɑl ˌvekə ˈgwe̞lə ˈkɑlz ˌie]

1. mon père s'appelait Florentin 2. ah oui ! (T. : il n'y en avait guère hein !) 1. non 2. on ne donne plus ça hein [comme prénom] ! 1. non non non ! on ne donne plus ça, mais si ! il y n'y a pas longtemps, j'avais vu à Pederneg qu'il y en avait encore, oui, oh ! il y en a quelques uns hein ! parfois je vois à la télé, là je vois Florentin encore 2. on en voit quelques uns mais pas... ils ne sont... ils ne sont pas nombreux quoi hein ! 1. ils ne sont pas nombreux mais... il y a des noms comme ça, des Riwal il n'y en a pas beaucoup non plus, on ne voit pas beaucoup de Riwal

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

1. gwechall e vije lâret an oferenn 'ba brezhoneg amañ, e vije lâret... e vije pedet evit *Santez Jenovefa... Santez Jenovefa en Gwenezhan, *Santen... Santez Jenovefa, Jenovefa, me 'ma gwelet... n'eus ket pell 'ma gwelet unan 'ba an tele aze, 'ba ar radio e oa, e oa goullet ganti, deus ar beure, « mais qu'est-ce que c'est que ça ? », 'ouie ket egile, « Sainte Geneviève emezi, en breton », ya ya, Jenovefa ya, ur c'hantik zo ivez, Santez Jenovefa, ha neuze boñ... 2. ret eo anavezout hañ ! 1. hein ? 2. ret eo anavezout ! te a oar, hein Roje ?

1. [gweˈʒɑl ˌviʒe ˈlɑːd noˈvɛɹn ba bɹe̞ˈzɔ̃ːnəg ˈɑ̃mɑ̃ - ˌviʒe ˈlɑːt - ˌviʒe ˈpeːdə wid - ... ˈzɑ̃ntəz ˌʒenoˈvefa ɛn gweˈneːzɑ̃n - ... ˈzɑ̃ntəz ˌʒenoˈvefa - ˌʒenoˈvefa - me ma ˈgwe̞ːl - nøs kə ˈpe̞l ma ˈgwe̞ːlət yn ban ˈteːle ˈɑhe - ba ɹaˈdjo wa - wa ˈgulə gɑ̃ti - dəz ˈbœːɹe - ... - wiˌekəd eˈgiːle - ... mɛj ... - ja ja - ˌʒenoˈvefa ja - ə ˈhɑ̃ntik so ˈie - ˈsɑ̃ntəz ˌʒenoˈvefa - a ˈnœːe bɔ̃] 2. [ɹe̞d e̞ ɑ̃nˈveːud ɑ̃] 1. [ɛ̃] 2. [ɹe̞d e̞ ɑ̃nˈveːut - ˈte waɹ ɛ̃ ɹoʒe]

1. autrefois on disait la messe en breton ici, on disait... on priait pour *Sainte Geneviève... Sainte Geneviève à Gwenezhan, *Sainte... Sainte Geneviève, Geneviève, moi j'avais vu... il n'y a pas longtemps j'avais vu une à la télé là, à la radio c'était, on lui avait demandé, « mais qu'est-ce que c'est que ça ? », l'autre ne savait pas, « Sainte Geneviève qu'elle dit, en breton », oui oui, Geneviève oui, il y a un cantique aussi, Sainte Geneviève, et aussi bon... 2. il faut connaître hein ! 1. hein ? 2. il faut connaître ! tu sais toi, hein Roger ?

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

ar chut ! met ar chut, me 'meus xxx ( ?) chut james, Frederique 'deus ket roet chut dac'h james, james ! james ! nag ar reoù all ivez ! hini ebet, herie e oan o soñjal se, peogwir... 'ba an tele, peogwir e lakean an tele, ar radio a vez amañ hag an tele a vez deus ar beure hañ ! keit e vezan oc'h ober ar gwele, oc'h ober ar menaj, hag an tele... ha herie e oa « ar chut »

[ə ˈʃyt - mɛ ʃyt - me møz ? ʃyd ˈʒɑ̃məs - fʁeˈdeːʁik døs kə ˈʁo̞ːət ʃyt taχ ˈʒɑ̃məs - ˈʒɑ̃məs ˈʒɑ̃məs na ʁewˈɑl ˌie - ˈhiːni bed - ˈhɛje wɑ̃n ˈʃɔ̃ːʒəl ze - pəˈguːʁ - bah ˈteːle pəˈguːʁ laˈkeːɑ̃ ˈnteːle - ʁaˈdjo ve ˈɑ̃mɑ̃ a ˈteːle ve dəz ˈbœːʁə ɑ̃ - kɛjt ə veːn ho̞ːʁ mə ˈgweːle ho̞ːʁ ˈmeːneʃ - a ˈteːle a ˈhɛje wa ʃyt]

la tétine ! mais la tétine, moi j'ai xxx ( ?) de tétine jamais, Frédérique ne vous a jamais donné de tétine, jamais ! jamais ! ni les autres non plus ! aucun, aujourd'hui j'étais en train de penser ça, parce que... à la télé, puisque je mets la télé, ici c'est la radio et il y a la télé le matin hein ! tant que je suis en train de faire mon lit, de faire le ménage, et la télé... et aujourd'hui c'était « la tétine »

???

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Kavet zo bet 31 frazenn.
12