Brezhoneg Bro-Vear

An naturAr plant hag ar gwezAr plantAr gwirirvin

Ar gwirirvin

ar gwirirvin zo mat evit ar boan izili.

Gwir irvin zo mad wit poan-n izili.

[gwiʁ iʁvin zo mad wit poãn izili]

Le tamier est bon pour les rhumatismes.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Lufr eo e delioù.

Luf è i déyo.

[lyf ɛ i dejo]

Ses feuilles brillent. [tamier]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Gwrizioù o vont don 'ba an douar.

Gwiryo von-n don-n bar douar.

[gwiʁjo võn dõn baʁ duaʁ]

Les racines sont profondes. [tamier]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Barzh tu an hent touflez penn park ar groaz e Kervolkin zo gwirirvin.

Bar tu nèn bar touflè, pèn park groaz, goudé kroaz Kervolkin-n zo gwir irvi-n.

[baʁ ty nɛn baʁ tuflɛ pɛn paʁk gʁwaz gude kʁwaz kɛʁvolkin zo gwiʁ iʁvin]

Au bord de la route, dans le fossé, au bout du champs de la croix, après le calvaire de Kervolkin, il y a du tamier commun.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

E delioù zo hañval deus al lizeron, e gwrizioù evel patatez.

I dèlyo zo hanveul deus liseron-n, i gwiryo vèl patateus.

[i dɛljo zo hãvəl døs lizeʁõn i gwiʁjo vɛl pa’ta:təs]

Ses feuilles ressemble au liseron et ses racines aux patates.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

Fleur gwenn eo, a vije mat enep douleurioù evel rumatism.

Fleur gwèn neus. Vijé mat éneup douleurio vèl rumatism.

[flœʁ gwɛn nøs vi ʒe mat enəp dulœʁjo vɛl ʁymatism]

Elle a des fleurs blanches. Elle est bonne contre les douleurs tel que les rhumatismes.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

E gwrizioù vez troc'het hag e vije frotet war an ezel e-lec'h e vije poan gant al lec'h vije troc'het.

I gwiryo vé troheut a vijé froteut war nézeul pelec'h vijé poan-n gant lèc'h vijé troheut.

[i gwiʁjo ve tʁohət a viʒe fʁotət waʁ nezəl pelɛx vi ʒe pwãn gãn lɛx vi ʒe tʁohət]

Ses racines sont coupées et frottées sur le membre ou se trouve le mal avec la surface coupée.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

Deviñ a ra, ne vez ket ezhomm d'insistañ peotramant e poazh da groc'hen.

Dèwi ra vé ket hém dinsistan pétaman-t boac'h te groheun.

[dɛwi ʁa ve køt hem dɛ̃sistã petamãt bwax tə gʁohən]

ça brûle, il n'est pas nécessaire d'insister sinon ta peau est abîmée.

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

gwirirvinenn

gwir irvineun

[gwiʁ iʁvinən]

tamier commun

Herve Seubil : gwirirvinenn : bryone. "Un tamm ec’h eo ’vel dalia ; ar wrizienn diouti ’ vez kavet don-don ’barzh a, douar ; mat eo ouzh ar boan-izili ; mat eo ivez da lakaat ar c’hezeg war ar c’herc’h pa vez ar c’hromm gante (doare Krupp, sic)".

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

gwirirvinenn

gwir irvineun

[gwiʁ iʁvinən]

tamier commun

Herve Seubil : gwirirvinenn : bryone. "Un tamm ec’h eo ’vel dalia ; ar wrizienn diouti ’ vez kavet don-don ’barzh a, douar ; mat eo ouzh ar boan-izili ; mat eo ivez da lakaat ar c’hezeg war ar c’herc’h pa vez ar c’hromm gante (doare Krupp, sic)".

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

gwirirvin

gwir irvin

[gwiʁ iʁvin]

tamier commun

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

gwirirvin

gwir irvin

[gwiʁ iʁvin]

tamier commun

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

gwirirvin

gwir irvin

[gwiʁ iʁvin]

tamier commun

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)

hoñ a oa evit ar rumatisoù

[hɔ̃: wa wid ˌryma’tiso]

elle agissait sur les rhumatismes [tamier]

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

hag ar gwirirvinenn

[a ˌgwirir’vi:nən]

et le tamier

Janed Merrien, 1936, Bear (dastumet gant Tangi)

gwirirvinenn

[ˌgwirir’vi:nən]

tamier [contre les rhumatismes]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo evel... 'ba ar genre d'an irvinenn, honnezh zo don-mat 'ba an douar, eo ret kreuziñ, oh ya ! ken don-se, hag e ra... n'eo ket... n'eo ket na ront na karrez met añfin, ingal eo, ha hoñ... honnezh zo un tamm pluskenn warni ha neuze pa droc'hi anezhi eo druz, se zo kurius kwa, evel peg eo

[hɔ̃:s so wɛl ba ʒɑ̃ɹ də niɹ’vi:nən hɔ̃:s so dɔ̃n’mɑd ban ’du:aɹ ɛ ʁɛt ’kɾœ:zĩ o ja ken dɔ̃n ze a ɹa nɛ kə nɛ kə na ɹɔ̃n na ’kɑɹe mɛd ɑ̃’fin ’iŋgal ɛ a hɔ̃: hɔ̃:s so tɑ̃m ’plyskən waɹni a ’nœ:he pe ’dɾo̞:hi nɛj ɛ dɾy: ze zo ky’ɹy:s kwa wɛl pe:k hɛ]

celle-là c'est comme... dans le genre du navet, celle-là est très profond dans la terre, il faut creuser, oh oui ! aussi profond que ça, et elle fait... ce n'est... ce n'est ni rond ni carré mais enfin, c'est égal, et elle... celle-là a une petit pellicule sur elle et alors quand tu la coupes c'est gras, c'est curieux quoi, comme de la colle que c'est [tamier]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

'ba serten kouignoù e c'hallfe bezañ stankoc'h ivez kar normalamant e vez lec'h e vez sec'h

[ba ’sɛʁtɛn ’kwi:ɲo ’hɑlfe ’be:ɑ̃ ’stɑ̃ŋkɔh ie kaɹ ˌnɔɹma’lɑ̃mɑ̃n ve le̞h ve zex]

dans certains coin elles pourraient être plus nombreuses aussi car normalement elles sont là où c'est sec [tamier]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwirirvinenn

[ˌgwiɹiɹ'vi:nən]

la bryone

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo eu... a ra ur voutadenn hir aze hag a grap, hag e vez... ec'h arri boulloù ruz e-barzh

[hɔ̃:s so ə ʁa ə vu’tɑ:n hi:ɹ ’ɑ:he a gɾɑp a ve ɑj ˌbulo’ɹy: bɑɹs]

celle-là est euh... fait une longue pousse là et elle monte, et il y a... viennent des boules rouges dedans [tamier]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

honnezh zo ul louzaouenn hag a veze... ac'h implije ar reoù gozh anezhe, d'un aneval hag 'neze bet ar c'hromm, e veze roet dezhañ war kerc'h

[hɔ̃:s so ə lu’zu:ən a viʒe him’plije ʁew’go:z nɛ: də nɑ̃’ne:val a niʒe be hɹo̞m viʒe ’ɹo:ət teɑ̃ waɹ kɛɹx]

celle-là [tamier] c'est une plante qui était... que les vieux utilisaient, pour un animal qui avait eu la maladie, on le donnait sur de l'avoine

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

... a rae gant o c'hontell tammoù tanv, neuze e veske anezhañ war ar c'herc'h

[ɹe gɑ̃n o ’gɔ̃ntəl ’tɑ̃mo ’tɑ̃:no ’nœ:e ’veske neɑ̃ waɹ hɛɹx]

... faisaient avec leur couteau de petits morceaux fins, alors il le mélangeait sur l'avoine [tamier]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

un espes ognonenn aze eo kwa

['nespəz o'ɲɔ̃:nən 'ɑ:he e̞ kwa]

c'est une espèce de bulbe là quoi [tamier]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)