Brezhoneg Bro-Vear

Al labour douarAr c'hulturioùAr c'holza

Ar c'holza

evel... evel e oamp o komz deus kolza, pa vo darev bremañ-souden, e vo darev an traoñ hag e vo re darev e-krec'h ha pa deuio an heol warnañ, neuze « ziou ! », e tigoro, e strinko evel-se e vano... e vano ar ras se zo kaoz...

[wɛl wɛl wɑ̃m kɔ̃mz dəs ’kolza pe vo dɑɹw bo’zɔ̃m vo dɑɹw tɾow a vo ɹe dɑɹw kwex a pe dɛj ’hɛwɔl waɹnɑ̃ ’nœ:he zju ’djɔ:ɹo ’stɹiŋco və’se ’vɑ̃:no ’vɑ̃:no ɹɑ:s se zo ko:z]

comme... comme nous parlions du colza, quand il sera bientôt mûr, le bas sera mûr et le haut sera trop mûr et quand le soleil viendra dessus, alors « ziou ! », il s'ouvrira, éclatera comme ça il restera, la race restera, c'est pourquoi...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

memes tra evel ar c'holza ha traoù aze, kolza peogwir pa rae un dijenn e traoñ e vo fleur da gentañ, a-benn e vo... a-benn e vo arri 'ba ar beg, a-benn neuze e vo formet greun 'ba ar reoù traoñ ha goude pa arri an heol ha neuze « flek ! », ar re-se a gouezh en traoñ

[mɔ̃s'tɾɑ wɛl 'holza a tɾɛw 'a:he 'kolza py'gy:ɹ pe ɹe 'ndi:ʒən tɾo̞w vo flœ:ɹ də 'gentɑ̃ bɛn vo bɛn vo ɑj bah bek bɛn 'nœ:he vo 'fɔɹmə gɹœ:n ba ɹew tɾo̞w a 'gu:de pe hɑj 'nɛwɔl a 'nœ:he flɛk 'ɹe:e gwe: tɾo̞w]

pareil que le colza et tout là, colza puisque quand il fait une tige en bas il y aura des fleurs en premier, lorsque... lorsqu'elles arriveront au sommet, pour alors les grains seront formés dans celles du bas et après quand le soleil arrive et alors « flek ! », celles-là tombent au sol [graines]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

'nez ket ezhomm da vezañ re stank-holl evit eu... dezhe da gaout plas da... da gefiañ evel e vez lâret kwa peogwir...

[ne kəd e:m də ’ve:ɑ̃ ɹe stɑ̃ŋ’gɔl wid ə dɛ: də gɑ:t plɑ:s tə də ’ge:vjɑ̃ wɛl ve lɑ:t kwa py’gy:ɹ]

il ne faut pas qu'il soit [colza] trop serré pour euh... pour qu'ils aient de la place pour... pour faire des souches comme on dit quoi puisque...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

peogwir ma vez esaet kaout anezhañ e vano en he beg, en he beg ne vo ket darev, an hini traoñ a vo, hag evel-se, ha goude, gortoz an hini er beg d'arriet ma vez... deus e vo... ma vez daou pe dri devezh e vo drol an amzer, an disterañ gouad heol zo... se zo evel... evel lann gwechall ivez kwa, el lann e vez had fleur e-barzh aze, hag ar fleur kentañ a vo darev alies a-raok ma vo... vo darev ar reoù all ivez ha neuze pa arri an heol warne, pa vezont darev neuze e strinkont hag e digoront hag e strink an had kwa ha hemañ a ra 'ba ar genre-se kwa, hag an disterañ stokadenn a rez aze, evel pa vo tomm aze, 'h a ur bern had evel-se ivez

[py’gy:ɹ ma ve hɛ’sɑ:t kɑ:d neɑ̃ ’vɑ̃:no ni bek ni beg vo kə dɑɹw n:i tɾo̞w vo a və’se a ’gu:de ’gɔrtoz n:i beg ’dɑjət ma ve dəz vo ma ve do̞w pe dɾi ’dewəz vo dɾo:l ’nɑ̃mzəɹ dis’te:ɹɑ̃ ’gu:ad ’hɛwɔl zo ze vo wɛl wɛl lɑ̃n gwe’ʒɑl ie kwa lɑ̃n ve hɑ:t flœ:ɹ bɑɹz ’ɑ:he a flœ:ɹ ’kentɑ̃ vo dɑɹw a’li:ɛz ɹog vo vo dɑɹw ɹew al ie a ’nœ:he pe ɑj ’hɛwɔl waɹnɛ pe vɛɲ dɑɹw ’nœ:he ’stɹiŋcɛŋ a ’djɔ:ɹɛɲ a stɾiŋg nɑ:t kwa a ’hemɑ̃ ɹa ba ʒɑ̃ɹ ze kwa a dis’te:ɹɑ̃ stɔ’kɑ:n ɹe̞s ’ɑ:he wɛl pe vo to̞m ’ɑ:he ha bɛrn hɑ:t və’se ie]

puisque si l'on essaye de l'avoir [colza] il en restera dans au sommet [de la plante], au sommet ce n'est pas mûr, le bas le sera, et comme ça, attendre celui du sommet d'arriver s'il y a... selon le... s'il y a deux ou trois journées de temps bizarre, la moindre période d'ensoleillement est... c'est comme... comme l'ajonc autrefois aussi quoi, dans l'ajonc il y a de la semence de fleur dedans là, et les premières fleurs qui seront mûres souvent avant que ne soient... soient mûres les autres aussi et alors quand le soleil arrive dessus, quand elles sont mûres elles éclatent et elles s'ouvrent et la semence éclate quoi et celui-ci fait dans ce genre-là quoi, et le moindre contact que tu fais là, plein de graines partent quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)