A-raokoc’h er pennad-skrid Respont d’ur goulenn-nac’h, e oa bet apresevet ur fenomen stank en hom brezhoneg, an azgoulenn. Hañval eo deus ar pezh a raer « question tag » diouti en saozneg. An dra-se a studia Melani Jouito en ur pennad war al lec’hienn Arbres.
Sell aze un toulladig skwerioù hag hon oa bet roet. Enne e kaver an azgoulenn-se :
Se ne vez ket graet ken, bez ? (On ne fait plus ça, si ?)
se ne vez ket graet ken, bez ?
[ze ve kə grɛt ken be]
on ne fait plus ça, si ?
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
Ne oa ket bet Lucienne o welet ac’hanout disadorn, boa sur a-walc’h ? (Lucienne n’était pas allée te voir samedi ? si sans doute !)
ne oa ket bet Lucienne o welet ac'hanout disadorn ? boa sur a-walc'h
[wa kə be ly'sjɛn 'wɛ:ləd ɔwd de'sɑ:dən bwa zyr'wɑh]
Lucienne n'était pas allée te voir samedi ? si sans doute !
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Ac’hann miz gwengolo ne gomañsa ket ar skol, gra ? (d’ici le mois de septembre ça ne commence pas l’école, si ?)
ac'hann miz gwengolo ne gomañsa ket ar skol, gra ?
[hɑ̃n mi:z gwɛn’go:lo gomɑ̃'sa kə sko:l grɑ]
d'ici le mois de septembre ça ne commence pas l'école, si ?
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
N’anaveze ket an drinded, geo ? (elle ne connaissait pas la trinité, si ?)
n'anaveze ket an drinded, geo ?
[hãn'veɛ kə 'ndrindəd gɛ]
elle ne connaissait pas la trinité, si ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Met ne deu ket en-dro, geus ? (mais elle ne marche pas, si ?)
met ne deu ket en-dro, geus ?
[mɛ dœ kə ndɾo: gøs]
mais elle ne marche pas, si ?
Ivona Moulleg, ?, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)
Goulennoù-nac’h eo ar frazennoù-se. Er skwerioù 1 ha 2 e weler en azgoulenn ar verb displeget hep kemmadur. Degouezhet a ra kement-se gant bezañ hag ober, hag ivez mont. Er skwer 3, da lâret eo gant ar verboù all, e vez implijet ar verb-skoazell ober hep kemmadur. Er skwerioù 4 ha 5 e vez implijet en azgoulenn gerioù hag a dremen partout, geo an aliesañ, geus a-wechoù.
E lavarennoù-ya e adkaver ivez an azgoulenn dindan ur stumm-nac’h ar wech-mañ :
Ur sul e oa, ne oa ket ? (c’était un dimanche, non ?)
ur sul e oa, ne oa ket ?
[zy:l wa wa kə]
c'était un dimanche, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Eñ ’nez patatez ivez, ’nez ket ? (Lui a des patates aussi, non ?)
▶ eñ 'nez patatez ivez, 'nez ket ?
[hẽ: ne pa’ta:s ie ne kət]
lui a des patates aussi, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Te ’ta evet, ’ta ket ? (tu avais bu, non ?)
te 'ta evet, 'ta ket ?
[te ta 'e:və ta kə]
tu avais bu, non ?
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
War-draoñ emaint o tont aze, n’emaint ket ? (Ils descendent là, n’est-ce pas ?)
war-draoñ emaint o tont aze, n'emaint ket ?
[war'drow mɛɲ tɔ̃n 'ahe mɛɲ cə]
ils descendent là, ils sont en descente, n'est-ce pas ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
Er skwerioù a-us e vez adkemeret ar verb displeget (bezañ ha kaout aze) gant markerien an nac’hañ, ne (alies-mat e vez lemet) ha ket. Er skwerioù dindan e kaver verboù all. Aze e vez implijet en azgoulenn stumm displeget ar verb-skoazell ober : ’
’Bah da diksioner e weli se, ne ri ket ? (Tu verras ça dans ton dictionnaire, n’est-ce pas ?)
'bah da diksioner e weli se, ne ri ket ?
[bɑh tə diksjo'nɛ:r 'wɛ:li ze ri kət]
tu verras ça dans ton dictionnaire, n'est-ce pas ?
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
Eñ a gav hir an amzer, ne ra ket ? (Il trouve le temps long [il s’ennuie], n’est-ce pas ?)
eñ a gav hir an amzer, ne ra ket ?
[hẽ: gɑv hi:r ə 'nɑ̃mzər rɑ kə]
il trouve le temps long [il s'ennuie], n'est-ce pas ?
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
Sachañ a refomp an evezh war ar fed e vez displeget verb an azgoulenn er memes amzer ha verb ar penn lavarenn.
Tangi YEKEL, kerdu 2017
Skwerioù azgoulennoù :
ur sul e oa, ne oa ket ?
[zy:l wa wa kə]
c'était un dimanche, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ eñ 'nez patatez ivez, 'nez ket ?
[hẽ: ne pa’ta:s ie ne kət]
lui a des patates aussi, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ hoñ zo peg aze, n'eo ket ?
[hõ zo pe:g 'ahɛ nɛ kə]
celle-ci est collée là, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
... a vez lâret, ne vez ket ?
[ve 'lɑ:rəd ve kət]
... qu'on dit, n'est-ce pas ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
komzet e vije deus person Bodlezan, ne vije ket ?
[’kõmzə ’vije døs ’pɛrsõn bo’leən viʒe kə]
on parlait du curé de Bodlezan, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
te 'ta evet, 'ta ket ?
[te ta 'e:və ta kə]
tu avais bu, non ?
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
eñ 'neus ur pluviomètre, 'neus ket ?
[hẽ: nøz ər plyvjomɛt nøs kə]
lui a un pluviomètre, non ?
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
ur sul da noz e oa marvet Gilbert, ne oa ket ?
[zy:l də nɔ̃:z wa 'mɑrwə ʒil'bɛr wa kət]
Gilbert était mort un dimanche soir, n'est-ce pas ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
war-draoñ emaint o tont aze, n'emaint ket ?
[war'drow mɛɲ tɔ̃n 'ahe mɛɲ cə]
ils descendent là, ils sont en descente, n'est-ce pas ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
an hini diwezhañ 'nez un dra bennak ivez, 'nez ket ?
[n:i di'weɑ̃ ne ndra: bə'nɑ:g je ne kə]
le dernier a aussi quelque chose, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
ya met anavezout a raent o zud ivez un tamm, ne raent ket ?
[ja mɛ ‘hɑ̃nve ə rɛɲ o zyd 'ie ntɑ̃m rɛɲ cə]
oui mais ils connaissaient leurs maîtres un peu aussi
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
aze int prest d'achuiñ, n'int ket ?
['ahe iɲ pre̞st da'ʃyi niɲ cət]
là ils sont sur le point de finir, non ?
Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)
eñ a oa o labourat er gouent, ne oa ket ?
[ẽ: wa la'bu:rad 'gu:ən wa kə]
il travaillait au couvent, non ?
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
met bremañ e oaront lenn a-benn arruont d'ar skol, ne reont ket ?
[mɛ 'bremɑ̃ 'wɑ:rɛɲ lɛn bɛn 'hɑjɛɲ də sko:l rɛɲ kət]
mais maintenant ils savent lire lorsqu'ils arrivent à l'école, non ?
Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)
ha hennezh zo yaouank, ugent vloaz, n'eo ket ?
[a hẽ:s so 'jowɑ̃ɲg ˌygɛn'lɑ: nɛ kə]
et il est jeune, vingt ans, n'est-ce pas ?
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
ha hennezh zo dour ennañ 'vat, n'eus ket ?
[hẽ:s so du:r 'nenɑ̃ hɑ nøs kət]
et celui-là il y a de l'eau dedans, non ?
Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
'bah da diksioner e weli se, ne ri ket ?
[bɑh tə diksjo'nɛ:r 'wɛ:li ze ri kət]
tu verras ça dans ton dictionnaire, n'est-ce pas ?
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
ne welen oto ebet 'ba 'r porzh, kar an oto a vez er-maez, ne vez ket ?
['wɛ:lɛn 'oto bed bah pɔrs kɑr 'noto ve me̞:s ve kə]
je ne voyais aucune voiture dans la cour, car la voiture est dehors, n'est-ce pas ?
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
hemañ eo « Côtes du Nord », n'eo ket ?
[hem ɛ kod:y’nɔr nɛ kət]
c'est celui-ci « Côtes du Nord », n'est-ce pas ?
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
eñ a gav hir an amzer, ne ra ket ?
[hẽ: gɑv hi:r ə 'nɑ̃mzər rɑ kə]
il trouve le temps long [il s'ennuie], n'est-ce pas ?
Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ah ! Penn ar Beleg ! Penn ar Beleg an hini emañ, n'emañ ket ? Cheval, n'eo ket e Penn ar Beleg an hini emañ o chom ?
[a - pe̞n ˈbe̞le̞k - pe̞n ˈbe̞le̞k ˌnːi mɑ̃ - ˌmɑ̃ kə - ... - ˌne̞ kə pe̞n ˈbe̞lɛk ˌnˑi mɑ̃ ʃo̞m]
ah ! Penn ar Beleg ! c'est à Penn ar Beleg qu'il est, n'est-ce pas ? ce n'est pas à Penn ar Beleg qu'il habite ?
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ lâret 'ma se dit ar wech all, 'ma ket da?
['lɑ:ʁə mɑ ze did we'ʒɑl mɑ kə da]
je t'avais dit ça l'autre fois, non ?
Ifig Raoul, 1933, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ oh gwelloc'h eo lâret anezhe goude, n'eo ket ?
[o 'wɛlɔh ɛ 'lɑ:rəd nɛ: 'gu:de nɛ kə]
oh c'est mieux de les dire après non ?
Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ un dintin eo dezhañ, n'eo ket ?
[ən 'tintin ɛ deɑ̃ nɛ kət]
c'est une tante à lui, n'est-ce pas ?
Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)