Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

bête

loen

1. Ah se a depant. A-wezhioù e vijent roet d'ar loened ha... 2. Malet d'ar moc'h.

1. A zé dépant. (a)wêjo vijènt roet te loènet a… 2. Malet te moh.

1. Ah ça dépend. On en donnait parfois aux bêtes et... 2. Moulu pour les porcs.

1. Plac'h, 1925, Trezelan (Bear)
2. Plac'h, 1946, Pederneg
(dastumet gant Riwal)

Al loened eo ret pleal dionte ar pezh a vez d'ober dezhe tout, feiz, n'eus ket a voaien d'ober... Oh bac'h ! me 'h a d'ober un devezh... Goro herie hag arc'hoazh e rin un devezh ober traoù all, met neuze aze n'eus ket a voaien d'ober se heñ.

Loèned è rét pléel donté péz vé d'or dè tout, fé, n'eus ke vwoien d'or... O ba ! Mé 'h a d'or 'n déwes... Goro héié hag arhoas rin 'n déwez or trèw all, mè neuhé ahé n'eus ke vwoien d'or zé eñ.

Il faut s'occuper des bêtes en faisant ce qu'il faut, ce n'est pas possible de faire... Oh bah, je vais faire une journée de traite aujourd'hui, et demain je ferai une journée d'autre chose, mais ce n'est pas possible de faire ça.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

A-wezhioù pa vije, pa vije krevier da vidañ e-kerzh ar goañv, se a vije start a-walc'h d'ober quoi, kar pa vije loened e-barzh ar c'hraou e-kerzh ar goañv feiz, e vije start pa vije ret vidañ dindane quoi.

Wêjo, pa vijé... pa vijé krèvier de vidañ kèrz gouañ, zé vijé stard wah t’or quoi, ka pa vijé loened bah hrow kèrz gouañ fé, vijé start pé vijé rét vidañ dinanè quoi.

Parfois, quand il y avait des crèches à vider en hiver, c'était assez difficile à faire, car quand il y avait des bêtes dans la crèche en hiver, c'était difficile quand il fallait vider sous elles.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Ha hennezh peurvuiañ 'h ae, 'h ae, ma kerez, en em okupe deus al loened un tamm bihan, karzhañ dindan ar saout ha lakat an teil war e bern, ha traoù evel se, e vijent oc'h ober quoi.

A heñ pèrvuañ ’h ê, ’h ê, ma kées, non okupé deuz lwênet tamm bien, karzañ dinan zowt, a laket ’n tèil war i bèrn, a treŵ vesé, vijènt ’h or quoi.

Et lui en général, si tu veux, il s'occupait un peu des bêtes, nettoyer sous les vaches et mettre le fumier sur le tas, et des choses comme ça, ils le faisaient.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

Bravoc'h e oa din amañ un tamm mat evit bezañ er gêr ma-unan, en-dro d'al loened.

Brawoh oa din amañ tamm mat wit béañ gêr mehun, dro de loênet.

Je suis mieux ici qu'à la maison à m'occuper des bêtes.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

loened fall hañ

['lwɛ:nə fɑl ɑ̃]

des sales bêtes [bestioles]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

garz

Gwelet an tem Bezañ sot

garz e vijen oc'h ober... oc'h ober gwad fall dam da se

[gɑrz viʃɛn 'ho:bər ho:r gwɑt'fɑl dɑ̃m də ze]

je serais bête de faire... de me faire du mauvais sang à cause de ça

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

n'on ket bet garz a-walc'h da lâret

[nɔ̃ kə be gɑrz ə'wɑh tə 'lɑ:rət]

je n'ai pas été assez bête pour dire

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

bekenn

ur bekenn drouk zo e-barzh

[’bekən druk so bɑrs]

il y a une vilaine bébête à l'intérieur [pour dissuader un enfant de se servir dans une boîte de gâteaux]

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

sot

Gwelet an temoù Bezañ sot ha Ar follentez

te zo sot

[te zo zo:d]

tu es fou, sot, idiot

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

[troioù-lâr / expressions]

hennezh zo kostez Kernev

[hẽ:s so 'kɔste 'kɛrnɛw]

il est du côté de la Cornouaille [il est attardé]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

hennezh zo deus kostez Kernev

[hẽ:s so døs 'koste 'kɛrnɛw]

il est du côté de la Cornouaille [il est arriéré]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ganet goude ar c'hrampouezh

['gã:nət 'gude 'hrãmpus]

né après les crêpes [quelqu'un de bête, attardé]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

Debret 'neus un aval lokard.

Dèb neus naval lokart.

[dɛbə nøs naval lokaʁt]

Il est bête.

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)