Temoù
An okupasion en Almagn
-
🔗 c'hwec'h sizhun e vezemp er-maez ar c'hazern, 'h aemp pell neuze, en em gavet don en Almagn
[hwɛh sy:n viʒɛm me̞:z 'hɑ:zɛrn hɛm pɛl 'nœhe nɔ̃n gɑ:d dɔ̃:n nɑl'mɑɲ]
nous étions six semaines en dehors de la caserne, nous allions loin alors, s'était engagé profondément en Allemagne
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 ni ne oamp ket ken arri-mat-se gant ar boched hañ
[nim wɑ̃m kə ken ɑj mɑt’se gɑ̃n ’bɔʃəd ɑ̃]
nous n'étions pas si bien vus que ça des boches
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 tout ar broioù a oa gant ar Frañs, 'na soudarded en okupasion 'ba an Almagn, ha c'hoazh 'dant ket trawalc'h peogwir e gemerent reoù hag a oa oc'h ober o servij
tous les pays étaient avec la France, avaient des soldats en occupation en Allemagne, et ils n'en avaient pas assez puisqu'ils prenaient certains qui faisaient leur service
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 a-wechoù e vijemp en okupasion o vale... o vale ar ruioù, hag un devezh 'mamp gwelet eu... un traction-avant, hag e oa daou... unan a oa... unan gant ur vitrailhetenn war... war pep garde-boue, a-raok, hag unan all e-barzh, e-kichen, e-kichen ar c'hon... kondukteur, gant ur vitrailhetenn ivez, ha 'dant ket tennet warnomp, an Almanted 'na graet evel 'na graet ar Frasijen amañ
parfois nous étions lors de l'occupation en train de parcourir... parcourir les rues, et un jour nous avions vu euh... une traction-avant, et il y avait deux... un était... un avec une mitraillette sur... sur chaque garde-boue, devant, et un autre dedans, à coté... à côté du con... du conducteur, avec une mitrailleuse aussi, et ils n'avaient pas tiré sur nous, les Allemands avaient fait comme les Français avaient fait ici
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 Hag eu... hag e oa lâret din, « ma... ma vezez... ma... ma... ma (xxx ?), ma out kontant da... e-plas mont d'ar servij, ober an okupasion, 'teus... 'teus teir gwech muioc'h a arc'hant, bep miz, evit 'teus evit ober ta servij ». Ha 'ma lâret « welloc'h eo din mont... mont en okupasion ». Ha 'ma... 'ma... 'ma graet c'hwez... c'hwezek miz okupasion goude. Teir gwech muioc'h ya. Ya ! 'Mamp... 'mamp ket nemet... tregont, 30 francs, un dra bennak evel-se, bemdez, oc'h ober da servij. Se 'ra ket kalz tra a-benn fin... fin ar miz. Ha... ha 'ma teir gwech muioc'h goude en okupasion.
Et euh... et on m'avait dit, « si... si tu es... si... si... si (xxx ?), si tu es content de... au lieu d'aller au service, de faire l'occupation, tu as... tu as trois fois plus d'argent, par mois, que tu n'as en faisant ton service ». Et j'avais dit « je préfère aller... aller en occupation ». Et j'avais... j'avais... j'avais fait sei... seize mois d'occupation après. Trois fois plus oui. Oui ! Nous n'avions... n'avions que... trente, 30 francs, quelque chose comme ça, tous les jours, en faisant le service. Ca ne fait pas grand-chose pour la fin... la fin du mois. Et... et j'avais trois fois plus après en occupation.
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 'Ma... 'ma ket nemet... 'ma... 'ma... 'ma... 'ma ket nemet... kazi mann ebet bep miz. A-benn neuze 'ma ur rasion butun. Met peogwir ar butun... 'meus bet james butunet, duzh ma buhez. Ac'hanta, e werzhen ma butun da... d'an Almanted peogwir an Almanted 'na ket... a oa rasionet. Ar butun... e werzhen ma butun d'an Almanted peogwir 'na... evit kaout... evit kaout arc'hant da vont en kêr da brenañ... kartennoù postal ha kement zo tout.
J'avais... je n'avais que... n'avais... n'avais... n'avais... n'avais que... pratiquement rien par mois. Pour alors j'avais une ration de tabac. Mais puisque le tabac... je n'ai jamais fumé, de ma vie. Eh bien, je vendais mon tabac aux... aux Allemands puisque les Allemands n'avaient pas... étaient rationnés. Le tabac... je vendais mon tabac aux Allemands puisque... pour avoir... pour avoir de l'argent pour aller en ville pour aller acheter... des cartes postales et tout.
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 Peogwir ar soudarded frañse, a deue duzh Frañs, d'okupiñ an Almagn evel... evel e oa an Almanted amañ e-pad ar brezel, gwelet a rez ? Ha... ha 'ma... ha 'ma lâret, « peseurt diferañs, emezon, zo, 'ma lâret d'an adjudant, oc'h ober... oc'h ober ma... ma... servij, emezon, pe ober... bezañ en okupasion ? » « Ah ben... da servij, e vezez ordinal 'ba ar c'hazern kazi, oc'h ober... egzersiz pe un dra bennaket, e-kichen ma vezez en okupasion, e vi en kêr, gant ur vitrailhetenn war... war da jave, oc'h ober... oc'h ober... oc'h ober evel e vije an Almanted amañ, o vale ar ruioù. O vale ar ruioù. » « Ha peseurt diferañs, emezon, zo, xxx ( ?), oc'h ober... oc'h ober ma servij ? ».
Puisque les soldats français, venaient de France, pour occuper l'Allemagne comme... comme les Allemands avaient fait ici pendant la guerre, tu vois ? Et... et j'avais... et j'avais dit, « quelle différence, dis-je, il y a, que j'avais dit à l'adjudant, entre faire... faire mon... mon... service militaire, dis-je, ou faire... être en occupation ? » « ah ben... ton service, tu es presque tout le temps à la caserne, à faire... de l'exercice ou quelque chose, alors que si tu es en occupation, tu es en ville, avec une mitraillette sur... sur ta poitrine, à faire... à faire... à faire comme faisaient les Allemands ici, à parcourir les rues. A parcourir les rues. » « Et quelle différence, dis-je, il y a, xxx ( ?), à faire... à faire mon service ? ».
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 C'hoazh 'meus... 'meus ket lâret un dra dit. Pa oan aet d'ober... d'ober... d'ober ma... d'ober ma servij, en Almagn. Peogwir... peogwir e oan duzh... e oan d... e oan... e oan duzh klas 48, gwelet a rez ? En 48. E oan aet d'ober ma servij. Hag e oan eu... e oan oc'h ober ma servij 'ba... 'ba Fribourg, e-kichen ar Forêt Noire. Hag eu... 'ma graet daou viz, daou viz... servij. Ha 'ma bloaz... ha 'ma... norm... normalamant 'ma ur bloavezh d'ober. Ha pa oa... partiet an Almanted duzh amañ, argaset gant an Amerikaned, eu... e oa goullet ganin, hag-eñ e chomfen, e blije din, chom d'ober ma servij, pe mont en okupasion.
J'ai encore... je ne t'ai pas dit une chose. Quand j'étais allé faire... faire... faire mon... faire mon service, en Allemagne. Puisque... puisque j'étais de... j'étais d... étais... j'étais de la classe 48, tu vois ? En 48. J'étais allé faire mon service. Et j'étais euh... j'étais en train de faire mon service à... à Fribourg, à côté de la Forêt Noire. Et euh... j'avais fait deux mois, deux mois... de service. Et j'avais une année... et j'avais... norm... normalement j'avais une année à faire. Et quand les Allemands... étaient partis d'ici, expulsés par les Américains. Euh... on m'avait demandé, si je resterais, j'apprécierais, de rester faire mon service, ou d'aller en occupation [en Allemagne].
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Jañ Jelard, ganet e 1928 e Pleuvihan, o chom e Lanvaodez, tud bet ganet e Pleuvihan / Pleuvihan.Dastumer : Tangi