Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

mourir

mervel

Gwelet an tem Mervel

e oa aet da gerc'hat ar garg delioù hag e oa serret an delioù pell a oa, ha pa oa arri evit serriñ anezhe, e oa naered e-barzh, « daonet e vo », eñ o komañs darc'hañ traoù 'ba ar c'harr, e oa komañset an naered da fiñval hag arriet ur gaerell emezañ, 'tije gwelet an naered o partial tout deus partout, karzhet e oant emezañ gant euh... hoñ a groge en enne hag e varvent hañ, « tak », ken prim-se

[wa ɛt tə ’gɛrχəd gɑrg ’dɛʎo a wa ’zɛrə ’ndɛʎo pɛl ə wa a pe wa ɑj wid ’zɛrĩ nɛ: wa ’ɛ:rət bɑrs ’tɑ̃wnə vo ẽ̞: ’komɑ̃z ’dɑrχɑ̃ trɛw bah χɑr wa ko’mɑ̃səd ’nɛ:rɛd də ’vĩwəl ag ɑj gɛrl meɑ̃ tiʒe ’gwɛ:ləd ’nɛ:rɛt par’tiəl tut dəs par’tut ’kɑrzə wɑ̃ɲ meɑ̃ gɑ̃n ə hɔ̃: ’grɔ:ge nenɛ a ’vɑrwɛɲ ɑ̃ tɑk ken ’prymze]

il était allé cherché son chargement de feuilles et il avait ramassé ses feuilles depuis longtemps, et quand il était arrivé pour les ramasser, il y avait des serpents dedans, « nom de dieu », lui de commencer balancer des choses dedans, les serpents avaient commencé à bouger et une belette était arrivée dit-il, tu aurais vu les serpents tous partir de partout, ils avaient détalé avec euh... elle les mordait et ils mourraient hein, « tac », aussi vite que ça

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

evit an deizioù e varvfont tout, e vo yen

[win ’deʎo ’vɑrfɔ̃n tut vo ji:n]

ces jours-ci ils mourront tous, il fera froid

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

mont

Gwelet ivez ar bajenn displegadurioù.

evel-se eo aet

[və'se hɛw ɛd ɑ̃]

c'est comme cela qu'il est parti [mort]

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

aet eo kuit

[ɛd ɛ kwit]

il est parti [décédé]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

partiañ

Gwelet an tem Partiañ

evit ar bloaz zo partiet ur bern 'vat

[wid blɑ: zo par'tiə bɛrn vɑt]

cette année beaucoup sont partis [décédés]

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'Met ha franchamant soufrafe re pe un dra bennaket, a-wechoù marteze e vez kontant da bartiañ met a-hend-all...

[mɛt a fʁã'ʃamãn zu'fʁafe 'ʁeː pe n'dʁa be'nakə 'we̞ːʒo ma'tee ve 'kõntãn də baʁ'tiãn me̞ hɛn'dal]

À moins qu'on ne souffre franchement trop, parfois on est peut-être content de partir [mourir], mais sinon...

Plac'h, 1940, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)

pakañ

prest e oan da bakañ

[pre̞st wɑ̃n də 'bɑkɑ̃]

j'étais sur le point de mourir

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

kreviñ

ar glujiri ha tout a debre anezhe goude, e kreuvent tout

[kly'ʒy:ri a tut 'de:bɛ nɛ: 'gu:de 'krœ:vɛɲ tut]

les perdrix et tout les mangeaient après, elles mourraient toutes

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz 'meus kaset anezhi uhel, a-raok e oa izel xxx ( ?), me 'meus kaset anezhi uhel, ma... ma blantenn aze a oa o vont da greuviñ, met 'h on sur 'h eo al lamp-se a oa oc'h ober se, ha 'ma laket ar bl... laket anezhi... 'ma laket anezhi de toute façon, tri pevar deiz zo meus laket anezhi en tu all, merde alors ! emañ o tiperisañ tout, n'on ket petra zo kaoz, oh ! moarvat 'h eo al lamp a ra se ! ha 'ma kaset anezhi en tu all ha diouzhtu 'h eo bravaet eu... an eil a oa o vont da... hañ ! flip flap hein !

[zesˈko̞z møs ˈkɑsəd nɛj ˈyːəl - əˈʁoːg wa ˈiːzəl - ? - me møs ˈkɑsə nɛj ˈyːəl - ma mə ˈblɑ̃ntən ˈɑhe̞ wa fɔ̃n də ˈgʁœːvĩ - mɛ hɔ̃ zyːʁ he̞ ˈlɑ̃mpse wa ˈho̞ːbəʁ ze - a ma ˈlɑkət bl ˈlɑkə nɛj ma ˈlɑkə nɛj ...- tʁi ˈpɛwaʁ de so møz ˈlɑkə nɛj ntyˈɑl ... - mɑ̃ tipeˈʁisɑ̃ tut nɔ̃ kə pʁasˈko̞ːs - o maˈhɑt he̞ lɑ̃m ʁa ze - a ma ˈkɑsə nɛj ntyˈɑl a dyˈsty he̞ bʁaˈwɑːd ə - nɛj wa fɔ̃n tə - ɑ̃ mɛ flip flɑp ɛ̃]

c'est pour ça que je l'ai mise en hauteur, avant elle était basse xxx ( ?), je l'ai mise en hauteur, ma... ma plante là allait crever, mais je suis sûr que c'était cette lampe-là qui faisait ça, et j'avais mis la pl... l'avais mise... je l'avais mise de toute façon, il y a trois quatre jours que je l'ai mise de l'autre côté, merde alors ! elle est en train de dépérir complètement, je ne sais pas pourquoi, oh ! sans doute que c'est la lampe qui fait ça ! et je l'avais mise de l'autre côté et tout de suite elle avait embellie... la deuxième était sur le point de... hein ! flip flap hein !

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

amañ zo bet kreuvet saout

['ɑ̃mɑ̃ zo be 'krœ:və zowt]

ici il y a des vaches qui ont creuvé

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

klabotiñ

prest on da glabotiñ

[pre̞st ɔ̃ də gla'botĩ]

je suis prêt à mourir

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

[troioù-lâr / expressions]

... pa 'h ae ar wezenn da fall

[pe hɛ ’weən də vɑl]

... quand l'arbre mourrait

1. Den, ????, ????
(dastumet gant Tangi)

siret eo e votoù dezhañ

['si:rəd ɛ i 'voto deɑ̃]

ses chaussures sont cirées [il est sur le point de mourir]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

hemañ zo aet d'ober sukr gant gwalenn e gein

['hemɑ̃ zo ɛd do̞:ʁ syk kɑ̃n 'gwɑ:lən i gɛɲ]

celui-ci est allé faire du sucre avec sa colonne vertébrale [personne décédée]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)