▶ Peogwir 'ma... sañset labouret mat e-barzh Trezelan, e oan laket en cinquième e-plas laket en sixième. Ha te a lavar traoù. Mont en cinquième hep ober sixième, ha... Me a oa kollet kompletamant, ah ya.
Pegur ma... sañset laboure mat ba Trézélan, oan laket en cinquiême plas laket en sixiême. A té lar trew. Mon en cinquiême èb or sixiême, a... Mé oa kollet koñplétaman, a ya.
Parce que j'avais... paraît-il, bien travaillé à Trézélan, j'avais été mise en cinquième au lieu d'en sixième. Tu parles ! Aller en cinquième sans faire de sixième, et... J'étais complètement perdue.
Plac'h, 1946, Pederneg (dastumet gant Riwal)
Gwelet an tem Lâret libr
Beget-libr
[ˈbɛgə lip]
complètement rempli
Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)
▶ nann, e vezent lesket libr evel-se
[nɑ̃n viʃɛɲ 'lɛskəd lip vi'sɛ]
non, ils étaient laissés complètement comme ça
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
libr eo...
[lip hɛ]
c'est complètement...
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
serret-libr
['zɛrə lip]
complètement fermé
Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
en tu all lipr
tu al lip
[ty al lip]
à l'opposé [l'autre côté complètement]
Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Julien)
▶ feiz, e oa gelvet ivez 'ba Koad an Noz aze, se zo... met paotr kaezh !, 'ba... e-mesk ar c'hoad libr ivez
[fe: wa 'gɛwləd ie ba kwɑd’nɔ̃:z ’ɑ:he ze zo mɛ po̞t’kɛ:z ba mesk hwat lib jə]
ma foi, il était appelé à [venir dans] Koad an Noz là, c'est... mais mon pauvre !, dans... en plein milieu du bois aussi
Aleñ Toudig, 1968, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ Tosenn Vre, Tosenn Vre a vez gwelet libr 'vat
[ˌto̞sən'vɹe: ˌto̞sən'vɹe: ve 'gwe̞:lə lip ha]
le Menez Bre, on voit complètement le Menez Bre
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ma eo e-krec'h libr, lec'h e oa, e vez gwelet tout o c'hoari en-dro
[ma he̞ kweh lip le̞h wa ve 'gwe̞:lət tun hwaj ndɾo:]
si c'est tout-à-fait en haut [colline], là où c'était, on voit tous les alentours [le paysage]
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
Gwelet ivez koulz, gwelloc'h ha gwellañ.
Gwelet an tem Ar boued mat
▶ arru e oa brein-mat
[ɑj wa brɛɲ'mɑt]
il était archi-pourri [cœur de l'arbre]
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ krog eo ar wezenn da vreinañ da vat, kalonenn ar wezenn
[krɔ:g ɛ 'weən də 'vrɛɲɑ̃ də vɑd ə ha'loən 'weən]
l'arbre a commencé à pourrir complètement, le cœur de l'arbre
Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)
brevet tout-naet
['brɛwɛt tut'nɛt]
complètement broyé [chat renversé par une voiture]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ a-benn koan e vij depiotet tout-naet
[bɛn kwɑ̃:n viʃe de’pjotət tud’nɛd ə]
pour le dîner on le dépiautait entièrement [lièvre]
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ brezhoneg-tout, tout-naet ya
[bɹe̞'zɔ̃:nək tut tud'ne̞:d ja]
en breton totalement, complètement oui [vie sociale autrefois]
Diwallit : frazenn dastumet e-maez Bro-Vear.
Jañ-Batist an Tieg, 1935, Langoad (dastumet gant Tangi)
▶ 'ta ket un taol-lagad da reiñ hag e weles eu... tout tout tout tout, a-blaen
[ta kə nto:l ’lɑ:gat tə də ɹɛɲ ’we̞:le̞z ə tut tut tut tut ble:n]
tu n'avais pas un coup d'œil à jeter et tu voyais euh... tout tout tout tout, entièrement
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ an ale voulloù aze a oa a-blaen libr, e-barzh... a dour
[’nɑ:le ’vulo ae wa ble:n lip bɑɹz du:ɹ]
l'allée de boules là était remplie complètement, dedans... d'eau [de pluie]
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ ha deus e goazez e wele tour Brelidi, tour Trezelan, Bear, an Dosenn Vre, tout aze, a-blaen
[a dəz i 'gwɑ:ze 'we:le tu:ɹ bœɹ'lœ:di tu:ɹ tɾe'ze:lən 'be:aɹ ˌdo̞sən'vɹe: tud 'ɑ:he ble:n]
et assis on voyait le clocher de Brelidi, le clocher de Trezelan, Bear, le Menez bre, tout là entièrement
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ goude pa oan souzet a-dreñv neuze da reiñ plas dezhañ e oan aet a-blaen 'ba... 'ba ar bord kwa
[’gu:de pe wɑ̃n ’zu:zəd dɾẽ: ’nœ:he də ɹɛɲ plɑs te:ɑ̃ wɑ̃n ɛt ble:n bah bah bɔɹt kwa]
après quand j'avais reculé alors pour lui laisser la place, j'avais percuté de plein fouet le... le bord quoi
Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)
dall-mik
dal mitch
[dal mitʃ]
complètement aveugle
Le langage figuré Emgleo Breizh Jules Gros page 86 : dall-mik, aveugle tout à fait
Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)
... naet e die !
[nɛte'die]
... complètement !
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ tout, tout, e reont la foire, tout-naet e die
[tut tud rɛɲ la fwar tud nɛte’die]
tous, ils font tous la foire, absolument tous
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
dall-rik
[dɑl'ʁic]
complètement aveugle
Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)
▶ an daou di a oa graet memes tra, memes tra, rik
[ndo̞w di: wa gwɛd mɔ̃s'tʁa mɔ̃s'tʁa ʁic]
les deux maisons avaient été faites pareilles, pareilles, exactement
???
Pier Gotie, 1938, Plûned (dastumet gant Tangi)