Temoù
War al labour
-
🔗 eñ a vez o klask e devezh pa vez noz
[hẽ: ve klɑsk i 'dewəs pe ve nɔ̃:s]
il cherche sa journée [de travail] quand il fait nuit [personne en retard ou pas courageuse]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 evel paotr e dog gwenn, ober ha dispenn
[wɛl pod i dog gwɛn 'o:bər a 'dispɛn]
comme le gars au chapeau blanc, faire et défaire [qui fait et qui défait, personne qui refait ce qu'elle a fait]
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Anna ar Baodour, ganet e 1932 e Pleuzal, o chom e Bear, marvet e 2023, tud bet ganet e Pleuzal / Pleuzal.
O chom 'ba Bear abaoe pellDastumer : Tangi
-
🔗 ... komañs stummañ
['komɑ̃s 'stymɑ̃]
... commencer à essayer de faire quelque chose [humour]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 ... muioc'h a labour evit a gouraj
[’myɔh ’lɑ:bur wid ’gu:raʃ]
... plus de travail que de courage
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 reiñ da denañ d'e bal
[rɛɲ də ’de:nɑ̃ di bɑ:l]
donner à téter à sa pelle [pour se moquer de quelqu'un appuyé sur sa pelle]
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ah ! reiñ da denañ d'e... d'e... d'e bal
[a - ˈre̞j̃n də ’de:nɑ̃ di di di bɑ:l]
ah ! donner à téter à sa... à sa... à sa pelle [pour se moquer de quelqu'un appuyé sur sa pelle]
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 un tamm brizh-ober
[ntɑ̃m briz 'o:bər]
une vaine tentative d'action
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 aet eo ma gouraj gant an diaoul
[ɛd ɛ mə 'gu:raʒ gɑ̃n djowl]
mon courage est parti avec le diable [quand on n'a pas envie de travailler]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 muioc'h a draoù evit a stumm
['myɔh drɛw wit stym]
plus de choses [à faire] que de forme [d'envie de les faire]
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 gonit e damm kreun
[’gɔ̃nid i dɑ̃m krœ:n]
gagner sa croûte
Gant : Dominik Baodour, ganet e 1965 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Pleuzal.
Kalz gerioù a vez distroet er familh (argot familial ?)Dastumer : Tangi
-
🔗 ne rez mann ebet nemet turlutañ
[rɛz mɑ̃n bet mɛ tyr'lytɑ̃]
tu ne fais rien que t'affairer dans la maison
Vallée 2014 p.553, "A Louargat turlutat a le sens de "baguenauder", "passer son temps à des riens", "employer son temps inutilement". HSK"
Gant : Lusiena ar C'harluer, ganet e 1928 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2021, tud bet ganet e Tonkedeg / Plûned.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 a-wezhioù... a-wezhioù e renkez lostañ... lostañ... lostañ a-benn... a-benn an noz, « lostañ » eo plantañ da forc'h 'ba 'n douar, lostañ... lostañ ar forc'h, peogwir ne vezes ket eviti ken, e vezes... e vezes skuizh
['we:ʒo 'we:ʒo 'rɛŋkɛs 'lɔstɑ̃ 'lɔstɑ̃ 'lɔstə bɛn bɛn nɔ̃:z 'lɔstɑ̃ ɛ 'plɑ̃ntɑ̃ də vɔrh ba 'duaɾ 'lɔstɑ̃ 'lɔstɑ̃ ə vɔrh pu viʃɛs kə witi ken viʃɛs viʃɛs skwi:s]
parfois... parfois tu devais arrêter... arrêter... arrêter pour... lorsqu'il faisait nuit, « lostañ » c'est planter sa fourche dans la terre, arrêter... planter la fourche, puisque tu ne pouvais plus t'en servir, tu étais... étais fatigué
Gant : Michel Talgen, ganet e 1951 e Plûned, o chom e Bear, tud bet ganet e Plûned.
Brezhoneg brav ha distaget evel tud kozh-kozh, distummañ a ra geriennoù avat.Dastumer : Tangi
-
🔗 eñ 'na graet se evel lâret « chou » d'ar yar
[hẽ: na gwɛt se wɛl lɑ:r ʃu də jɑ:r]
il avait fait ça comme dire « chou » aux poules [faire vite et bien]
Gant : Manuel Aofred, ganet e 1931 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2015.
Dastumer : Tangi
-
🔗 pilet 'teus labour paotr
['pi:lɛ tøz 'lɑ:bur pɔt]
tu as bien travaillé gars
Gant : Michel ar Bihan, ganet e Bear e Bear, o chom e Plouilio, tud bet ganet e Bear / Bear.
Dastumer : Tangi
-
🔗 pilet 'meump labour
['pi:lə mœm 'lɑ:bur]
nous avons beaucoup travaillé, abattu de la besogne
Gant : Michel ar Bihan, ganet e Bear e Bear, o chom e Plouilio, tud bet ganet e Bear / Bear.
Dastumer : Tangi
-
🔗 Treiñ ar c'hazh dre e lost.
Trèy hazh dré i lost.
[tʁɛj haz dʁe i lost]
Ne pas avancer dans son travail, ne pas faire grand-chose.
Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 31 : "treiñ ar c'hazh dre e lost faire tourner le chat en le tenant par la queue […] peigner la girafe"
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Skubañ gwenojenn ar c'hazh.
Skuban wénojeun haz.
[skybã wenoʒən haz]
Balayer vite fait.
Du coq à l'âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.193) : "[…] Skubet 'teus met gwenojenn ar c'hi, tu n'as balayé que le sentier du chien, le passage que le chien emprunte régulièrement pour aller de la porte à la cheminée."
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Pa vez skubet prim ha prim vez skubet gwenojenn ar c'hazh.
Pa vé skubeut prum a prum vé skubeut wénojeun haz.
[pa ve skybət pʁym a pʁym ve skybət wenoʒən haz]
Quand on balaie vite on balaie le chemin du chat.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Teus ket skubet met gwenojenn ar c'hazh.
Teus ke skubeut mèt wénojeun haz.
[tøs kø skybət mɛt wenoʒən haz]
Tu n'as fait que dégrossir, tu n'as pas bien balayé.
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Hemañ zo ki labour.
Héman zo ki labour.
[hemã zo ki labuʁ]
C'est un bourreau du travail.
Du coq à l'âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.193) : "Ainsi parle-t-on d'un chien de travail, ur c'hi labour, pour désigner un homme dur à la peine, qui ne ménage pas ses efforts."
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 Didalvez-ki
Didalvé ki
[didalve ki]
Fainéant comme un pou.
Du coq à l'âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.193) : "[…] Hennezh zo didalvez-ki ou didalvez evel ur c'hi, bon à rien comme un chien, comparaison utilisé à propos d'un fainéant."
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 lakat an noz da sikour an deiz
Lak nons de jikour dé.
[lak nõs də ʒikuʁ de]
Travailler tard le soir. [Une fois le soleil couché, continuer un travail qu'on n'a pas eu le temps d'achever dans la journée.]
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 lakat an noz da sikour an deiz
Lak nons de jikour dé.
[lak nõs də ʒikuʁ de]
Travailler tard le soir. [Une fois le soleil couché, continuer un travail qu'on n'a pas eu le temps d'achever dans la journée.]
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 lakat an noz da astenn an deiz
Lak nons da asteun dé.
[lak nõs da astən de]
Travailler tard le soir. [quand le jour n'est pas assez long]
La tournure privilégiée du locuteur est "lakat an noz da sikour an deiz". Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 78 : "lakaat an noz da astenn an deiz mettre la nuit à allonger le jour […] faire des heures supplémentaires pour achever l’ouvrage en cours"
Gant : Ifig ar Bihan, ganet e 1915 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2012, tud bet ganet e Bear /.
Dastumer : Julien
-
🔗 Treiñ mein da sec'hañ.
Trèy mèn de zèhan.
[tʁɛj mɛn də zɛhã]
Faire des efforts en vain. [Faire quelque chose de laborieux pour rien. ]
Petit florigène des expressions populaires bretonnes Coop Breizh Martial Ménard page 39 : "treiñ mein da sec'hañ retourner des pierres dans le but de faire sécher l'autre côté […] chercher des poils sur des œufs."
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
👂 🔗 forzh peseurt amzer e veze e veze kavet un tamm douar sec'h tu bennak da labourat kwa
[fɔʁs 'pɑse 'ɑ̃mzəʁ viʒe viʒe kɑ:t tɑ̃m 'du:aʁ zeh ty bə'nɑ:g də la'bu:ʁət kwa]
quel que soit le temps on trouvait toujours un peu de terres sèches quelque part à travailler quoi [quand on a travaille sur un grand territoire]
Gant : Ifig Raoul, ganet e 1933 e Bear, o chom e Bear, marvet e 2020, tud bet ganet e Bear / Sant Eler.
Marc'hadour machinoù oa, bet 'neus labouret partout 'ba Bro-Dreger ha Kerne-UhelDastumer : Tangi
-
🔗 skuizh mont d'ar pemdez
[skwi:z mõn də ’pomde]
fatigué d'aller [travailler] tous les jours, au quotidien
Gant : Daniel ar Bihan, ganet e 1950 e Bear, o chom e Bear, tud bet ganet e Bear / Bear.
Bet neus labouret 'ba Penn-ar-Bed, ha desket traoù klevet enoDastumer : Tangi
-
👂 🔗 « tener e gostezennoù », dre n'houl ket labourat kwa
[’te:nɛɹ i gɔs’teno dɾe hu:l kə la’bu:ɹat kwa]
« les côtes sensibles », puisqu'il ne veut pas travailler quoi
Gant : Lusieñ Minous, ganet e 1926 e Brelidi, o chom e Bear, marvet e 2024, tud bet ganet e Sant Laorañs / Koadaskorn.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 pakañ ar stal kwa
[’pɑkə stɑ:l kwa]
remballer la boutique quoi [au moment de la journée du personnel]
Gant : Pier Gotie, ganet e 1938 e Plûned, o chom e Plûned, tud bet ganet e Plûned, Kawan.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 bravoc'h eo bezañ o c'horo ar saout evit oc'h ober ar pezh 'h out-te ! n'houllfen ket ober ar pezh 'h out-te oc'h ober !
[ˈbɣɑwɔx e̞ ˈbeˑɑ̃ ˈhoːꝛo ˈzɔwd wid ˌho̞ˑꝛ ˈpes hut ˌte - nulˈfɛŋ kə ˌho̞ˑꝛ ˈpez ut ˌte ˈho̞ːbəꝛ]
c'est plus agréable de traire les vaches que de faire ce que tu fais toi ! je ne voudrais pas faire ce que tu fais !
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Mari Duigou, ganet e 1935 e Skiñvieg, o chom e Tregonnev, tud bet ganet e Skiñvieg / Ploueg.Dastumer : Tangi
-
🔗 ... da goach ar pec'hejoù
[də ˈgwɑʃ peˈheˑʒo]
... pour cacher les défauts [bricolage]
Gant : Daniel Ernod, ganet e 1940 e Plûned, o chom e Bear.
Dastumer : Tangi
-
👂 🔗 ya, fidedoulle 'vat ! met arri zo kalz war ar bortolo... hañ !? ya, se a vez lâret ivez kwa ! pa vez kalz a... a 'nije... a anvioù, hag e vije lâret « dam, arri zo kalz war ar portolo ! »
[waꝛ bɔꝛˈtoˑlo]
oui, bon sang ! mais il y en a un paquet sur la planche... hein !? oui, on dit ça aussi quoi ! quand il y a beaucoup de... on... de noms, et on disait « dame, il y en a beaucoup sur la planche ! »
Frazenn dastumet e-maez Bro-Vear
Gant : Marsela Yakob, ganet e 1926 e Treduder, o chom e Plouzelambr, tud bet ganet e Treduder / Treduder.Dastumer : Tangi
-
🔗 labourat evel ul loen
labour vèl loèn
[labuʁ vɛl lwɛn]
travailler comme une bête [travailler beaucoup]
Le langage figuré Emgleo Breizh Jules Gros page 46 : Hennez a labour 'vel eul loen, celui-là travaille comme un bête, (avec acharnement).
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien
-
🔗 labourat evel loened
labour vèl lwin-neut
[labuʁ vɛl lwɛ̃nət]
travailler comme des bêtes. [travailler beaucoup]
Gant : Ivona Toudig, ganet e 1934 e Kawan, o chom e Bear, tud bet ganet e Komfort / Prad.
Dastumer : Julien