Brezhoneg Bro-Vear

Galleg > Brezhoneg

bas

izel

Gwelet an tem An uhelder

izel e chom met en em... en em... en em sklabeziñ a ra partout oc'h c'hoari en-dro

[’i:zəl ʃɔm mɛ nɔ̃n nɔ̃n nɔ̃n ’sklɑbɛɲ ra par’tut hwɑj ndro: hẽ̞: ha pɛl ɑ̃]

elle reste basse, mais elle... elle... elle s'étale partout en faisant le tour [renouée des oiseaux]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

eñ a gomañs du-hont 'ba... oh, en-dro da... izelloc'h evit Konvenant Gwenn, etreneg an tu-se, hag e oa d'arruout 'ba gwenezhan

[hẽ̞: ’gomɑ̃s ’tyən bah o ndro: də i’zɛlɔh wit kɔ̃vønɑ̃ gwɛn ’trɛnɛk ’tyze a wa ’dɑjəd bah gwe’ne:zən]

il [ruisseau] commence là-bas à... oh, autour de... plus bas que Konvenant Gwenn, vers ce côté-là, et il devait arriver à Gwenezhan

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

'ba 'r menajoù izelloc'h du-hont

[bar me'nɑ:ʒo i'zɛlɔh 'dyən]

dans les fermes du bas là-bas

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

izel

izeul

[izəl]

bas

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

aze emañ ar feunteun ha bepred emañ aze, e deue tout an dud da gerc'hat dour e-barzh, tout, hoñ 'neus ket bet... 'neus ket bet eu... disec'het gwech ebet, hag a-wechoù e vije izel an dour met... ingal eo, bepred e vije e-barzh, ha goude pa 'vije ket e addeue 'vat diouzhtu, ha muioc'h e dennes diouti, muioc'h-se ec'h addeue war-grec'h, bremañ 'vez ket tennet diouti ken

[ˈɑhe mɑ̃ ˈvɑ̃ntən a ˈbopə mɑ ˈɑhe - de ˈtundyd də ˈgɛhə ˈduːɹ baɹs - tut - hɔ̃ ˌnøskə bet - ˌnøskə bed ə - diˈzeːhəd ˈgweʒeˌbet - a ˈweːʒo ˌviʒe ˈiːzəl ən ˈduːɹ mɛ - ˈiŋgal e̞ - ˈbopə viʒe baɹs - a ˈguːde pe ˌviʒe kət - ˈhadːe a dyˈsty - a ˈmyːɔχ ˈde̞ne̞z djɔ̃ti ˈmyːɔχ se hadːe waɹˈgwe̞χ - ˈbo̞m ve kə ˈtɛnə djɔ̃ti ken]

la fontaine est là et elle est toujours là, tout le monde venait chercher de l'eau dedans, elle n'a jamais... elle n'a jamais euh... desséché, et parfois l'eau était basse mais... peu importe, il y en avait toujours dedans, et après quand il n'y en avait plus elle revenait tout de suite, et plus tu tirais, plus elle remontait, maintenant on n'en tire plus [de l'eau]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

traoñ

Gwelet ivez e-traoñ.

alese e deu... ec'h a da... ec'h a da... honnezh a barti deus Bodlezan aze, hag ec'h a dre traoñ... dre traoñ euh... pa 'h ez da Blouared du-hont 'ba 'ba Mabinizan du-hont, e terc'h da vont hag ec'h arru 'ba 'ba... 'ba Lanneven aze

[ə ’lese da a hɑ də hɔ̃:s hɑ də hɑ də hɔ̃:z ’bɑrti dəz bo’leən ’ɑhe a hɑ dre trɔw dre trɔw ə pe hɛs də blu’ɑrəd ’dyən bah bah ˌmabi’ni:zən ’dyən dɛrh tə vɔ̃n a hɑj bah bah ə bah lɑ̃’newən ’ɑhe]

de là elle vient... elle va... elle va... celle-là part de Bodlezan là, et elle va par le bas... par le bas euh... quand tu vas à Plouared là-bas à... à Mabinizan là-bas, elle continue d'aller et elle arrive à... à Lanneven là

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

traoñoc'h

[tʁo̞wɔx]

plus bas

Eme Ar Bailh, 1944, Beurleudi (dastumet gant Tangi)

ha te zo traoñoc'h neuze

[a te zo 'tɾo̞wɔh 'nœ:he]

et toi tu es plus bas alors

Jañ ar Wern, 1934, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

loeroù

Gwelet an tem Al loeroù

loeroù

['lwɛ:ro]

des bas

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

Neuze e wrie, ma vije traoù da fresellat evel e vije l... evel e vez lavaret, evel al loeroùioù ma kerez na vezont ket re drailhet, e vije da fresellat ha a bep sort,

[nœhe ’ʁwije – ma viʒe ’tʁɛw də vʁe’se̞lət vɛl viʒə l – vɛl ve ’lɑːt – vɛl lwe’ʁojo ma’keəs na vɛŋ kə ʁe’dʁajət – viʒe də vʁe’se̞lət a bop’sɔʁt]

Alors elle cousait, s'il y avait des choses à repriser, comme on dit, comme les bas, si tu veux, qui ne sont pas trop abîmés et qui étaient à repriser et tout.

Favereau 2000 : FREZELIañ = gaufrer, & repriser.

Plac'h, 1925, Trezelan (Bear) (dastumet gant Riwal)