Brezhoneg Bro-Vear

An hengounioù dre gomzAr c'hrennlavaroùAn amzer

An amzer

1 2  (50 frazenn en holl)

du eo tro-ha-dro, met e-lec'h n'eo ket e vo

[dy: ɛ tɾaw zo mɛ le̞h nɛ kə vo]

il fait noir un peu partout, mais là où ce n'est pas ça le sera [nuages menaçants]

Frañswa ar Bihan, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

du eo tro-ha-dro, e-lec'h n'eo ket e vo

[dy: ɛ tro a zo le̞h nɛ kə vo]

il fait noir un peu partout, là où ce n'est pas ça le sera [nuages menaçants]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vez erc'h war an doenn e vez tan 'ba 'r siminal

[pe ve ɛrh warn 'doən ve tɑ̃:n bar 'ʒi'mi:nal]

quand il y a de la neige sur le toit, il y a du feu dans la cheminée

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'h a an alc'hweder da grec'h, pa ra ket glav e vez sec'h

[pe ha ne’we:dər də kweh pe ra kə hlɑw ve zeh]

quand l'alouette monte, quand il ne fait pas de pluie c'est sec

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

glav sonn, peder warn-ugent e gont

[glɑw zɔ̃n 'pedɛr war'ny:gən i gɔ̃n]

de la pluie droite, vingt-quatre [heures] son compte

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

c'hoari meurzh ar pezh a garo, ur c'hostez bennaket deus ar c'hleuz a dommo

[hwɑj mɑrs pe:z ə 'gɑ:ro 'hɔste bə'nɑkəd dəz hlœ̃: 'domo]

mars fera ce qu'il veut, il y aura au moins un côté du talus à chauffer

Jañ-Batist Perrin, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

avel er c'hoad, glav kenkent ec'h arri e droad

[’ɑwəl hwɑt glɑw ken’ken ɑj i drwɑt]

vent des bois, pluie aussitôt que son pied arrive

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

avel-mor, tomm zo en gor

['ɑwəl mo:r tom zo ɛn go:r]

vent de mer, chaud dans le four

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

avel-mor, tomm er gor

['ɑwəl mo:r tom ɛr go:r]

vent de mer, chaud dans le four

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

e miz meurzh neuze goude e lâre an nen neuze « tu pe du deus ar c'hleuz a vo er gwasked »

[miz’mœrz ’nœhe ’gu:de ’lɑ:rɛ nen ’nœhe ty: pe dy: dəz hlœ̃: vo ’gwɑskət]

au mois de mars alors après on disait alors, « un côté ou l'autre du talus sera abrité »

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

pa 'h a an alc'hweder da grec'h, pa ra ket a c'hlav e vez sec'h

[pe ha ne'hwe:dər də kweh pe ra kə hlɑw ve zeh]

quand l'alouette monte, quand il ne pleut pas c'est sec

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

Glav d'ar sul, glav e-pad ar sizhun.

[glaw də 'zy:l - glaw pa:n 'zyn]

Pluie le dimanche, pluie toute la semaine.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Diskorn zo yenoc'h evit ar skorn.

Diskorn zo yinoc'h wit skorn.

[diskoʁn zo jinox wit skoʁn]

Le dégel est plus froid que le gel.

??? Petit florigène des proverbes breton Coop Breizh Lukian Kergoat page 21 : Yenoc'h an diloc'h evit ar skorn. Le dégel est plus froid que le gel. Les sorties de crise sont souvent plus pénibles que la crise elle-même.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Rev du, Glav diouzhtu !

Rèw du, Glaw dustu !

[ʁɛw dy] [glaw dysty]

Gelée noire, Pluie tout de suite !

Ce dicton, qui n'en est pas vraiment un, rappel que lorsque le ciel est noir, c'est qu'il va pleuvoir…

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez al loar war e gorn, e vez skorn.

Pa vé lwar war i gorn, vé skorn.

[pa ve lwaʁ waʁ i goʁn] [ve skoʁn]

Quand il y a un croissant de lune, Il y a de la glace.

Quand la Lune est en forme de corne, Il y a de la glace (du gel).

Daniel Bihan, 1950, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez loar war e gorn, Sec'h evel an askorn.

Pé vé lwar wa i gorn, Zéc'h wèl naskorn.

[pe ve lwaʁ wa i goʁ] [zex wɛl naskoʁn]

Quand il y a un croissant de lune, Le temps est très sec.

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez loar war e gorn, seblant skorn.

Pé vé lwar wa i gorn, Zébleun skorn.

[pe ve lwaʁ wa i goʁ] [zeblən skoʁn]

Quand il y a un croissant de lune, C'est signe de gel.

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez erc'h war an douar, ne vez na tomm na klouar.

Pa vé èc'h wa-n douar, Vé na tom na klouar.

[pa ve ɛx wan duaʁ] [ve na tom na kluaʁ]

Quand il y a de la neige sur la terre, elle est ni chaude ni tiède.

Petit florigène des proverbes breton Coop Breizh Lukian Kergoat page 43 : Pa vez an erc'h war an douar, ne vez na tomm na klouar. Quand la neige est sur la terre, il ne fait ni chaud, ni tiède.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez erc'h war an douar, ne vez ket na tomm na klouar.

Pé vé èc'h war douar, Vé keut na tom na klouar.

[pe ve ɛx waʁ duaʁ] [ve køt na tom na kluaʁ]

Quand il y a de la neige sur la terre, Elle est ni chaude ni tiède.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Neizh pig izel, Seblant amzer fall, Neizh pig uhel, Seblant amzer vat.

Nés pi-t izeul, Zébleun an-mzeur val, Nés pi-t ueul, Zébleun an-mzeur vat.

[nes pi’t izəl zeblən ãmzəʁ val] [nes pi’t yəl zeblən ãmzəʁ vat]

Nid de pie bas, Signe de mauvais temps, Nid de pie haut, Signe de beau temps.

La hauteur à laquelle la pie fait son nid donne la tendance du temps qu’il va faire pour l’année. Du coq à l’âne Le chasse-Marée / ArMen Daniel Giraudon (P.92) : "[...] lorsque la Pie [...] prévoit des années sèches et calmes. Un neizh pig e bleñchenn ar

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

E-pad Miz mae, pa vez glav re bemdez, Ha re nebeut bep eil deiz.

Pa miz Mè, Pa vé glaw,Ré bomdé, A ré neoeboet bom dèyl dé.

[pa miz mɛ pa ve glaw] [ʁe bomde] [a ʁe nœbœt bom dɛj de]

Au mois de Mai, Quand il y pleut,Tout les jours c'est trop, Tout les deux jours ça n'est pas assez.

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

Kelc'h pell, glav tost, kelc'h tost, glav pell.

kèlc’h pèl, glaw tost, Kèlc’h tost, glaw pèl.

[kɛlh pɛl glaw tost] [kɛlh tost glaw pɛl]

Halo éloigné pluie proche, Halo proche, pluie éloignée.

Herve Seubil : Kelc’h pell, glav tost, kelc’h tost, glav pell !

Yves Pichouron, 1926, Bear (dastumet gant Julien)

Kelc'h pell, glav tost, kelc'h tost, glav pell.

kèlc’h pèl, glaw tost, Kèlc’h tost, glaw pèl.

[kɛlh pɛl glaw tost] [kɛlh tost glaw pɛl]

Halo éloigné pluie proche, Halo proche, pluie éloignée.

Herve Seubil : Kelc’h pell, glav tost, kelc’h tost, glav pell !

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Julien)

N'eus ket sadorn bet ha 'vez ket gwelet an heol.

Neus keut Zado-n bét a vé keut gwéleut nèwol.

[nøs kə ’za:dən bet a ve kə ’gwe̞:lət ’nɛwɔl]

Il n'y a pas de samedi sans un peu de soleil.

Herve Lossec : "Biskozh ne vez ur Sadorn hep ur bann-heol (Il n’y a jamais de samedi sans un rayon de soleil) […] "’mod-se ar Werc’hez a c’hell gwalc’hiñ an dilhad ha sec’hañ mailhuroù ar mabig Jezus a-benn mont d’an oferenn d’ar Sul". Soit : "Cela permet

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Pa vez heol toull, glav kenkent ha e doull !

Pa vé nèwol toul, glaw kénkén a i toul !

[pa ve nɛwol tul glaw kenken a i tul]

Quand le soleil est troué, la pluie arrive aussitôt !

Herve Seubil : Pa vez heol toull, glav kenkent ha'e doull !

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

1 2  (50 frazenn en holl)