Brezhoneg Bro-Vear

An amzerAn amzer fallAn avelTu an avel

Tu an avel

ret d'an avel bezañ deus tu Gwenezhan

[rɛt tə 'nɑwəl 'beã døs ty: gwe'ne:zən]

il faut que le vent vienne du côté, de la direction de Gwenezhan

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

evel e tro an avel

[wɛl dro 'nɑwəl]

au gré du vent [changer de lieu de travail tous les jours]

Dominik Baodour, 1965, Bear (dastumet gant Tangi)

met aze 'meump bet avel evit ar bloaz a oa tout 'ba ar... 'ba ar c'hreistez kwa

[mɛ 'ɑe mœm bed 'ɑwəl wid blɑ: wa tud bah bah hrɛj'ste kwa]

mais là nous avons eu du vent cette année qui était au... au sud quoi

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

An avel a dro.

N'awel dro.

[nawəl dʁo]

Le vent tourne. [il change de direction]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

neuze 'neus cheñchet an avel roud kar...

['nœhe nøs 'ʃɛ̃ʃə 'nɑwəl ʁu:t kaʁ]

alors le vent a changé de direction car...

Eme Toudig, 1937, Bear (dastumet gant Tangi)

deus pelec'h emañ an avel ? hopala, alese emañ ? neuze e vo din mont war an tu all

[dəs ple̞h mɑ̃ 'nɑwəl opə'la lese mɑ̃ 'nœ:e vo dĩ mɔ̃n waʁn ty al]

d'où vient le vent ? hop la, il est de là ? alors il faut que j'aille dans l'autre sens

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vez sellet deus pelec'h e vez an avel, d'ar sul beure, deiz... deiz sul beuz, hag alies a wech e vo oriañtet aze e-pad an hañv

[pe ve 'zɛlɛd dəs ple̞h ve 'nɑwəl də zy:l 'bœ:ɾe de de zyl'bœ:s ag a'li:əz weʃ vo ɔʁjɑ̃təd 'ɑ:he pad nɑ̃:]

quand on regarde d'où est le vent, le dimanche matin, le jour... le jour du dimanche des rameaux, et souvent il sera orienté là pendant l'été

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

bepred ec'h adretorn d'e doull kozh

['bopə had'ʁetɔʁn di dul'ko:s]

il retourne toujours à son vieux trou [le vent a souvent la même direction l'été]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

o tont diwar ar Rusi

[tɔ̃n diwaɹ ɹy'si]

[vent d'Est] venant de Russie

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vez an avel sud-ouest kwa, e deu a-blaen amañ betek Brelidi, pase Brelidi, en tu all da Runan, a-benn neuze e vez krog da dostaat ha da adsoudañ kwa

[pe ve ’nɑwəl syd’wɛst kwa dœ ble:n ’ɑ̃mɑ̃ ’bekə bœ’lœ:di ’pɑse bœ’lœ:di ty al də ɹy’nɑ̃:n bɛn ’nœ:he ve kɹɔ:g ɑɹe wɛl də dɔs’tɑ:d a də had’zu:dɑ̃ kwa]

quand le vent est sud-ouest quoi [du Menez Bre], il vient directement ici jusqu'à Brelidi, passé Brelidi, de l'autre côté de Runan, pour alors il commence de nouveau à se rapprocher et à se reformer

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

kleier Lannbaeron a vije klevet kwa, deus (ar plañ ?) e vije an avel kwa

['klɛjɛɹ lɑ̃n'bɛ:ɹɔ̃n viʒe 'klɛwɛt kwa dəs plɑ̃: viʒe 'nɑwəl kwa]

on entendait les cloches de Lannbaeron quoi, selon (la direction ?) du vent quoi

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

pa vez an avel aze evel diwar Ploueg, neuze... « aze emañ an avel emeze diwar (Ouelo ?), aze e vo sec'hoc'h kwa, yenoc'h »

[pe ve 'nɑwəl 'ɑ:he wɛl diwaɹ 'plu:əg 'nœ:he 'ɑ:he mɑ̃ 'nɑwɛl mɛ diwaɹ 'we:lo 'ɑ:he vo 'zexɔx kwa 'jinɔx]

quand le vent est là comme de Ploueg [vent de Nord-Est], alors... « là le vent est du (Goëlo ?), disaient-ils, là il sera plus sec quoi, plus froid

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ha pa vez an avel deus an tu all, diwar Prad aze, se a depand deus ar parrouz, deus pelec'h emañ hag eu... e vez eu... stumm gouadoù glav ha neuze yenoc'h kwa

[a pe ve ’nɑwəl dəs ty al diwaɹ pɾɑ:d ɑhe se ’depɑ̃n dəs ’pɑruz dəs ple̞h mɑ̃ kwa ag ə ve ə stym gu’ɑ:ʒo glɑw a ’nœ:he ’jinɔx kwa]

et quand le vent est de l'autre côté, de Prad là, ça dépend de la commune, d'où elle est et euh... il y a euh... l'apparence d'averses de pluie et alors plus froid quoi

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e vez un avel, un avel yenoc'h kwa, ha neuze e sec'ho peotramant pa ra glav neuze e vez glav kazi evit peder eur warn-ugent eme ar reoù gozh

[a ve 'nɑwəl 'nɑwəl 'ji:nɔx kwa a 'nœ:he 'ze:ho pe'tɑ̃mɑ̃ pe ɹa glɑw 'nœ:he ve glɑw 'kɑ:he wit pe'dɛ:ɹəɹ waɹ'ny:gən me ɹew'go:s]

et il y a un vent, un vent plus froid quoi [du Nord-Est], et alors il sèche sinon quand il pleut alors il pleut pour presque vingt-quatre heures que disaient les anciens

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall pa oan yaouank, e serten eurioù e vije klevet an tren ordinal, pa vije an avel alese, « hopala ! emeze, n'eo ket stumm ar sec'hour, emeze kwa, gant an amzer »

[gwe’ʒɑl pe wɑ̃n ’jowɑ̃ŋg ’sɛɹtɛn ’œ:ɹjo viʒe ’klɛwət tɾɛɲ ɔɹ’di:nal pe viʒe ’nɑwəl lese ɔpəˈlɑ mɛ: ne̞ kə stym ’ze:huɹ mɛ: kwa gɑ̃n ’nɑ̃mzəɹ]

autrefois quand j'étais jeune, à certaines heures on entendait tout le temps le train, quand le vent était de là, « hop là ! disaient-ils, le temps n'est pas à la sécheresse quoi qu'ils disaient » [vent du Sud-Ouest]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

'meus ket bet... an avel n'emañ ket re a-du, alies-a-wech...

[møs kə be 'nɑwəl mɑ̃ kə ɹe dy: a'liɛz'weʃ]

je n'ai pas trop été... le vent n'est pas trop de ce côté-là, souvent...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

peotramant ma ra glav alese e vo kazi e-pad an deiz, deus Sud-Est kwa pe Est, aze emañ muioc'h Est, Ploueg a ra muioc'h l'Est kwa, hag aze... aze e vez muioc'h yenion ha sec'hour, treutoc'h kwa

[pe’tɑmɑ̃n ma ɹa glɑw ’lese vo ’kɑ:he pa:n de: dœs sydɛst kwa pe ɛst ’ɑ:he mɑ̃ ’my:ɔh ɛst ’plu:əg ɹa ’my:ɔh lɛst kwa ag ’ɑ:he ’ɑ:he ve ’my:ɔh ji’ni:ɔ̃n a ’ze:huɹ ’tɾœtɔx kwa]

sinon s'il pleut de là il fera quasiment toute la journée, du Sud-Est quoi ou Est, là c'est plus Est, Ploueg fait plus l'Est quoi, et là... là il y a plus de froid et de sécheresse, [le vent] est plus froid et sec

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

Istemoù