Brezhoneg Bro-Vear

An tiEntreteniñAr geusteurenn

Ar geusteurenn

aze oa bet ur boultrenn 'ba an ti

['ɑhe wa bed 'bultrən ban ti:]

là il y avait eu une poussière [beaucoup de poussière] dans la maison

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

mailhimouzet, c'est quand tu as barbouillé quelque chose, mailhimouzet

[ˌmaji'mu:zət ... ˌmaji'mu:zət]

barbouillé, c'est quand tu as barbouillé quelque chose, barbouillé :

cf l’épisode de cendre volcanique

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

roudoù zo war an douar, ya, roudoù, ya, roudoù zo war an douar, roudoù da dreid zo war an douar, roudoù da droad zo war an douar, n'eus ket 'met eu... ur roud war eu... n'eus ket 'met ur roud war an douar

['ʁu:ʒu zo waʁn 'du:aʁ - ja 'ʁu:ʒu - ja - 'ʁu:ʒu zo waʁn 'du:aʁ - 'ʁu:ʒu də dʁɛjc so waʁn 'du:aʁ - 'ʁu:ʒu də dwɑt so waʁn 'du:aʁ - nøs kə mɛt ə - ə 'ʁud waʁ ə - nøs kə mɛd ə 'ʁud waʁ ən 'du:aʁ]

il y a des traces par terre, oui, des traces, oui, il y a des traces par terre, il y a tes traces de pieds par terre, il y a des traces de ton pied par terre, il n'y a qu'une... une trace sur euh... il n'y a qu'une trace par terre

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

an avel eu... a lak ar poultr da... nijal, n'eo ket ?

[ə 'nɑwəl ə - ə lɑg ə pult tə - 'ni:ʒəl 'ne̞kə]

le vent fait s'envoler la poussière, n'est-ce pas ?

traduction

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

ne vez ket re lous an traoù a-hent-all

[ve kə re lu:s trɛw 'hɛndal]

ce n'est pas trop sale sinon

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Tangi)

hudur eo an traoù

['hy:dyr ɛ ntrɛw]

les choses sont répugnantes [endroit très sale]

Ivet Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

bern poultr

[bɛrn pult]

beaucoup de poussières

Jañ-Pier Ar C'hamm, 1948, Sant Laorañs (dastumet gant Tangi)

1. ya, « kramenn », « ur gramenn » a vije lâret, « kramennoù » ya, oh ya, se an hini eo 2. peotramant... pa vez ankraset un tamm, serten traoù, e vo evit lâret « amañ zo arri ur gramenn war... » hañ ? 1. ya ya ya, ur gramenn zo arri... war-benn kwa 2. pa vez lous tu bennaket an traoù pe... « arri zo ur gramenn traoù »

1. [ja ˈkɹɑ̃mən - ə ˈgɹɑ̃mən viʒe ˈlɑːt - kɹɑ̃ˈmeno ja - o ja ze ni he̞] 2. [pəˈtɑ̃m - pe ve ɑ̃ˈkʁɑsə tɑ̃m - ˌsɛɹtən ˈtʁɛw - vo wi ˈlɑːʁ - ˈɑ̃mɑ̃ zo ɑj ˈgɹɑ̃mən waʁ - ɑ̃] 1. [ja ja ja - ə ˈgɹɑ̃mən zo ɑj - waɹˈbe̞n kwa] 2. [pa ve ˈluːs ty bəˈnɑkət tʁɛw pe - ɑj zo ə ˌgɹɑ̃mən ˈtʁɛw]

1. oui, « pellicule », « une pellicule » qu'on disait, « des pellicules » oui, oh oui, c'est ça 2. ou sinon... quand c'est encrassé un peu, certaines choses, on dit « ici il y a une couche sur... » hein ? 1. oui oui oui, il y a une couche... sur le dessus quoi 2. quand les choses sont sales quelque part ou... « il y a une couche de saleté »

1. Roje Dollo, 1932, Bear
2. Paotr, 1951, Bear
(dastumet gant Tangi)

« amañ zo ur gailhoustenn » a veze lâret

['ɑ̃mɑ̃ zo gɑ'ʎustən viʒe 'lɑ:rət]

« ici il y a de la saleté » qu'on disait

Vallée 2014 p.307. « à Bégard et louargat kailhoustenn signifie seulement « souillon ». HSK »

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

'h eo lous an ti e-barzh, 'h eo ur geusteurenn

[hɛ lu:z ntrɛw ban ti: bars hɛ gœ'stœ:rən]

c'est sale dans la maison, dedans, c'est un endroit sale

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

mailhimouzet 'teus tout da prenestr

[ˌmaʎi'mu:zət tøs tud də 'prɛ:nəs]

tu as barbouillé toute ta fenêtre [fenêtre mal lavée]

Vallée 2014 p.385. « mailhemous : sale » ; « mailhouset = souillé de boue »

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'teus ket graet nemet un tamm mailhimouzat dezhañ

[tøs kə gwɛd mɛt tɑ̃m ˌmaʎi'mu:zət teɑ̃]

tu ne lui as fait qu'un petit barbouillage [fenêtre mal lavée]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

roudoù a oa

[’ru:ʒu wa]

il y avait des traces

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

deñved dindan

['dẽ̞:vəd di'nɑ̃:n]

des moutons [de poussières] en dessous

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'meus ket c'hoant e vefe labezet diouzhtu

[møs kə hwɑ̃n vefe la'beɛd dy'sty]

je ne veux pas qu'elle soit souillée tout de suite [photo]

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

'teus ket naetaet anezhi, sell aze dre benaos eo arru cramée là tout net, zo ur graostenn warni

[tøs kə ne’tɑ:d nɛj sɛl ɑhɛ dre bə’no:z ɛ ɑj krame la tunɛt zo ’grɔstən warni]

tu ne l'as pas nettoyée, voilà comment elle est devenue cramée là tout net, il y a une couche de crasse dessus

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

kramennet eo

[krɑ̃'mɛnəd ɛ]

c'est couvert d'une couche de crasse

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

... o kemer poultr

['kemɛɹ pult]

... prenant la poussière

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

aze ! prest eo, pa 'ma laket anezhañ prest, a bep sort traoù a renkan ober, gant ur chopin e lakan dour e-barzh, met peogwir on bihan, ha n'on ket bras a-walc'h ha goude e ran ur bern plapouz

[ˌɑˑze̞ - ˈpɹest e̞ - pe ma ˈlɑkə ˌneˑɑ̃ ˈpɹest - bop ˌsɔɹt ˈtɾɛw ˌɹɛŋkɑ̃ ˌo̞ˑɹ - gɑ̃n ˈʃo̞pin ˈlɑkɑ̃ ˈduːɹ ˌbɑɹs - mɛ pyˌgyˑɹ ɔ̃ ˈbiˑən - a ˌnɔ̃ kə ˌbɹɑˑz əˈwɑx a ˌguˑde ɹɑ̃ bɛɹn ˈplɑpus]

là ! il est prêt [café], puisque je l'avais préparé, je dois faire toutes sortes de choses, avec une chopine je mets de l'eau dedans, mais étant donné que je suis petite, et je ne suis pas assez grande et après je fais plein d'éclaboussures

Janin an Herveig, 1932, Ploueg (dastumet gant Tangi)

e vez mailhimouzet tout an traoù

[ve ˌmajiˈmuˑzət ˈtut ˌtɾɛw]

tout est souillé [sable du Sahara]

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

Istemoù