Brezhoneg Bro-Vear

Al labour douarLabourat an douarPrepariñ an douarKlouedañ

Klouedañ

ha goude neuze e vije adklouedet war-lerc'h c'hoazh da golo ar reoù... da adgolo ar reoù a vije... ar greun ne vije ket goloet kwa kar a-wechoù n'aent ket don a-walc'h 'ba an douar

[a ’gu:de ’nœhe viʒe hɑt’klœ:də war’lɛrh hwas də ’go:lo rew də had’go:lo rew viʒe grœ:n viʒe kəd ə go’loə kwa kar ’we:ʒo nɛɲ kə dɔ̃n ə’wɑh ban ’duar]

et après alors on hersait de nouveau après encore [le semis] pour couvrir ceux... pour recouvrir ceux qui étaient... les graines qui n'étaient pas couvertes quoi car parfois elles n'allaient pas assez profond dans la terre

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

e veze d'ober klouedat anezhañ da gentañ

[viʒe do:r ’klœ:dəd neɑ̃ də ’gentɑ̃]

il fallait le herser d'abord

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

klouedat an douar a veze graet

[’klœ:də ’nduar viʒe gwɛt]

on hersait la terre [avant semis]

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

ha goude e veze d'ober mont da glouedat pe d'ober un tamm bennaket evel-se, gant botoù-koad

[a 'gu:de viʒe do:r mɔ̃n də 'glœ:dət pe do:r dɑ̃m 'mnɑkəd vise gɑ̃n ˌboto'kwɑt]

et après il fallait aller herser ou quelque chose comme ça, en sabots de bois

Janin An Aodren, 1939, Bear (dastumet gant Tangi)

diaoulat an douar

[’djɔwləd ’duar]

herser la terre

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

me 'meus diaoulet gant ar gazeg, pas aret

[me møz 'djɔwləd gɑ̃n 'gɑ:zək paz 'ɑ:ɾət]

j'ai hersé avec le cheval, pas labouré

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

...e veze diaoulet

[viʒe 'djɔwlət]

... on passait au roto

Lusien Karluer, 1928, Bear (dastumet gant Tangi)

pa gomañsez tramailhat anezhe

[pe go'mɑ̃sɛs tɾɑ̃'mɑʎəd nɛ:]

quand tu commences à la herser [la terre]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall-gozh e veze tramailhet war an ed

[gweʒal'go:z viʒe tɾɑ̃'mɑʎəd war ne:t]

autrefois on hersait sur le blé

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

e vije tremenet tramailhoù-ruilh neuze...

[viʒe tɾe'me:nət tɾɑ̃'mɑʎo ɹyʎ 'nœ:he]

on passait des herses roulantes alors...

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

gwechall, boñ, pa vije aret pe tramailhet e vije graet gant ar c'hezeg kwa, plaeniañ an douar kwa, hemañ eu... ar machin aze staget gant... hag eu... bizied, bizied dezhañ, ar c'hezeg a sache anezhañ hag eu... dre forzh eu... e plaenie an douar war-lerc'h, ne oa ket oustilhoù all, geo, an diaoul goude kwa, pa vije plaeniet un tamm, neuze e vije diaoulet kwa, met ral e vije mont war an douar plaen evel-se gant an diaoul kwa

[gwe’ʒɑl bɔ̃ pe viʒe ’ɑ:ɹət pe tɾɑ̃’mɑʎəd viʒe gwɛt kɑ̃n ’he:zɛk kwa ’ple:ɲɑ̃ ’ndu:aɹ kwa ’hemɑ̃ ə ma’ʃi:n ’ɑ:he ’stɑ:gət kɑ̃n ag ə bi’zi:ət bi’zi:ət teɑ̃ ’he:zɛg ’ʒɛʃe neɑ̃ ag ə dɾe vɔɹs ə ’ble:ɲe ’du:aɹ waɹ’lɛɹh wa kəd us’tiʎo al ge̞ ’ndjo̞wl ’gu:de kwa pe viʒe ’ple:ɲət tɑ̃m ’nœ:he viʒe ’djo̞wlət kwa mɛt ɹɑ:l viʒe mɔ̃n waɹ ’du:aɹ ble:n və’se gɑ̃n djo̞wl kwa]

autrefois, bon, quand on labourait ou hersait on le faisait avec les chevaux quoi, aplanir la terre quoi, celui-ci euh... le machin là attaché avec... et euh... des doigts, avec des doigts, les chevaux le tiraient et euh... à force euh... cela rendait la terre unie après, il n'y avait pas d'autres outils, si, le rotovator après quoi, quand on aplanissait, alors on passait au roto quoi, mais c'était rare d'aller sur une terre unie comme ça avec le rotovator

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

o tiaoulat

tiowleut

[tjowlət]

en train de scarifier

???

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)