Brezhoneg Bro-Vear

Al labour douarAr c'hulturioùAr foenn

Ar foenn

gwezhall e veze labour gant ar foenn

[’gwe:ʒal ’viʒe ’lɑ:bur gãn vwɛn]

autrefois on avait du travail avec le foin

Selina Jagin, 1920, Bear (dastumet gant Tangi)

foenn kaer

[vwɛn kɛ:r]

du beau foin

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

kouchañ foenn

['kuʃɑ̃ vwɛn]

tasser du foin

Paotr, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

izeloc'h aze oa pradoù a veze graet... e-lec'h e veze yeot e veze graet foenn e-barzh

[i'zɛlɔh 'ɑhe wa 'prɑ:ʒo viʒe gwɛt le̞h viʒe 'jɛwət viʒe gwɛd vwɛn bɑrs]

plus bas là il y avait des prés dont on faisait... où il y avait de l'herbe on faisait du foin dedans

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

hag e veze foenn-melchon

[a viʒe vwɛn'mɛlʃɔ̃n]

et il y avait du foin de trèfle

Manuel Aofred, 1931, Bear (dastumet gant Tangi)

hag ar foenn a diskuizhe an douar peogwir...

[a vwɛn di'skwi:zɛ 'nduar py'gy:r]

et le foin reposait la terre puisque...

Roje Dollo, 1932, Bear (dastumet gant Tangi)

se zo kaoz a-blasoù aze e oa en em gavet bern plouz 'ba an hangarioù, ya peogwir e terc'he da lañsañ, hag an douar a veze dic'harzhet, ne veze ket nemet yeot da droc'hañ, un drezenn bennaket ivez met euh... met euh... yeot ha neuze raden brav aze

[zes ko:z 'blɑso 'ɑe wa nɔ̃n gɑ: bɛrn plu:z ma ɑ̃ŋ'gɑ:rjo ja pə'gu: 'dɛrhɛ də 'lɑ̃sɑ̃ a 'duər viʃe di'hɑrzət viʃe kə mɛ jɛwd də 'drohɑ̃ ə 'dre:zən mə'nɑkəd ije mɛd ə mɛd ə jɛwd a 'nœhe ɾɑ:n bɾɑw 'ɑhe]

c'est pourquoi par endroit là on s'était retrouvé avec plein de paille dans les hangars, oui puisqu'on continuait de prendre de l'avance, et les terres étaient débroussaillées, il n'y avait que de l'herbe à couper, une ronce ou deux aussi mais euh... mais

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

ya, euh... e krezenne ar plouz hag ar foenn, ya, krezenniñ, ya ya, lakat... lakat anezhe prop ha goude e veze tremenet ar forc'h pe ar rastell daou du

[ja ə kre'zene plu:z ag ə vwɛn ja kre'zenĩ ja ja 'lɑkə 'lɑkə nɛ: pɾɔp a gu viʃe tre'me:nəd vɔrh pe 'rɑstəl dɔw dy:]

oui euh... on xxx (?) la paille et le foin, oui, xxx (?), oui oui, mettre... les mettre propre et après on passait la fourche ou le râteau à deux côtés

???

Michel Talgen, 1951, Bear (dastumet gant Tangi)

e-kerzh ar foenn aze

[kɛɹz vwɛn 'ɑ:he]

au cours du foin là

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar re-se n'ae ket... n'ae ket kalz ouzhpenn daou vloaz ivez, pase daou vloaz dija, a-benn neuze e vije tanavoc'h, e vije graet foenn tirien met...

[ɹee ne kə ne kə kɑls spɛn 'do̞wla ie 'pɑse 'do̞wla deʒa bɛn 'nœ:he viʒe tɑ̃'no:ɔh viʒe gwɛd vwɛn 'ti:ɹjən mɛ]

ceux-là n'allaient pas... n'allaient pas au-delà de deux ans aussi, passé deux ans déjà, pour alors ils étaient plus clairsemés [trèfles], on faisait du foin d'herbage mais...

Vallée 2014 p.473 « tirien […] vhwênn tiryen du foin d’herbage »

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

ar foenn melchon boñ

[vwɛn 'mɛlʃɔ̃n bɔ̃]

le foin de trèfle bon

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

chom a rae da... unan bennaket kwa, 'ba... 'ba... 'ba... 'ba an eilvet bloavezh, met tanav kwa

[ʃo̞m ə ɹe də yn bə'nɑkət kwa ba ba ba bah 'nɛʎəd 'blɑwəs mɛ 'tɑ̃:no kwa]

il restait... quelques uns quoi, la... la... la... la deuxième année, mais clairsemés quoi [trèfles]

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

had melchon ar vro xxx (?) dija a oa un tamm mat munutoc'h evit had melchon ruz kwa

[hat 'mɛlʃɔ̃n vɾo: ? deʒa wa tɑ̃'mɑt my'nytɔx wit hat 'mɛlʃɔ̃n ɹy: kwa]

la semence de trèfle violet xxx (?) déjà était bien plus petite que la semence de trèfle rouge

???

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

C'hwezh tufet zo gant ar foenn.

Wès tufeut zo gan-n vwèn.

[wɛs tyfət zo gãn vwɛn]

Le foin sent le moisie. [odeur qui apparaît quand le foin a chauffé]

Ifig Bihan, 1915, Bear (dastumet gant Julien)

foenn

vwèn

[vwɛn]

foin

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

Mont da verniañ foenn.

Mon-n de vèrnian vwèn.

[mõn də vɛʁɲã vwɛn]

Aller faire des tas de foin.

Ivona Toudig, 1934, Bear (dastumet gant Julien)

un tizan foenn

tizeun vwèn

[tizən vwɛn]

tisane de foin

tisane qui était donnée aux veaux lorsqu'ils avaient la diarrhée

Plac'h, , Bear (dastumet gant Julien)

evit ar bloaz, bremañ keit a zo... keit a zo foenn aze, hed-ha-hed gant ar c'hoad kwa, n'eo ket aezet, bremañ eo arri hir ar foenn

[wid blɑ: 'bœmɑ̃ kɛjt a zo kɛjt a zo vwɛn 'ɑ:he heta'he:t gɑ̃n hwɑt kwa ne̞ kəd 'e̞:zət 'bœmɑ̃ he̞w ɑj hi:ɹ vwɛn]

cette année, maintenant tant que... tant qu'il y a du foin là, tout le long du bois là quoi, ce n'est pas facile, maintenant le foin est haut

Lusieñ Minous, 1926, Bear (dastumet gant Tangi)

hag an alar... alternative, n'ae ket 'ba an douar pa vije fall war-lerc'h ar melchon prim, oh ma doue ! e vije laket pouez hag a-bep-sort

[a ˈnɑːləɹ - ... - ˌne kə bah ən ˈduˑaɹ pe ˌviʒe ˈfɑl waɹˌlɛɹx mɛlʃɔ̃n ˈpɹym - o ma ˈduˑe - viʒe ˌlɑkə ˈpweːz a bopˌsɔɹt]

et la charrue... alternative, elle n'allait pas dans la terre quand elle était mauvaise après le trèfle primeur, oh mon dieu ! on mettait du poids et tout

Jakez Dilinan, 1931, Kemperven (dastumet gant Tangi)

Istemoù